Necdet Doğruç
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
necdetdogruc@gmail.com

Kurumlarda Tasfiye Sonu Öz Kaynakların Vergilenmesi ve Muhasebe Kayıtları

KVK MADDE 17

KGVTEBLİĞ II/17

GVK MADDE 23/2

GVK MADDE 75

GVK MADDE  94

GVK MÜK MADDE 120

GVKTEBLİĞ 217/4.10

VUK MÜK 298 MADDE

ÖZELGELER

13.02.2015 TARİH 11395140-108-229-2012/VUK-255

16.03.2018 TARİH 62030549-120-94-202015-/203-268414

23.10.2018 TARİH 62030549-125-6-2018/397-E940811

04.01.2023 TARİH 16700543-125-19-515-74-1720

03.02.2023 TARİH E-62030549-125-17-2022-166954

09.10.2024 TARİH E-84098128-120.06.01-75-2024/1-608799

1-(A) A.Ş’nin  tasfiyeye giriş genel kurul kararı 25.04.2024 tarihinde tescil olmuştur.  25.09.2024 tarihinde de  tasfiye sonu genel kurul kararı  tescil olmuştur. Tescil olunan kararda tasfiye sonucu tahakkuk edecek olan  vergilerin ortak, aynı zamanda tasfiye memuru olan  A tarafından ödenmesine,ödeme yapılacak  bu vergiler için   şirket banka hesabından   ortak A ‘ya ödeme yapılmasına   karar verilmiştir.

ÖNEMLİ

 17. Tasfiye

 17.1. Tasfiye dönemi Her ne sebeple olursa olsun, tasfiye haline giren kurumların vergilendirilmesinde hesap dönemi yerine tasfiye dönemi geçerli olacaktır. Tasfiye, kurumun tasfiyeye girmesine ilişkin genel kurul kararının tescil edildiği tarihte başlar ve tasfiye kararının tescil edildiği tarihte sona erer. Başlangıç tarihinden aynı takvim yılı sonuna kadar olan dönem ile bu dönemden sonraki her takvim yılı ve tasfiyenin sona erdiği dönem için ilgili takvim yılı başından tasfiyenin bitiş tarihine kadar olan dönem bağımsız bir tasfiye dönemi sayılır. Tasfiyenin aynı takvim yılı içinde sona ermesi halinde tasfiye dönemi, kurumun tasfiye haline girdiği tarihte başlayacak ve tasfiyenin bittiği tarihe kadar devam edecektir.

    VERİLEN ÖRNEKTE

   TASFİYEYE GİRİŞ TARİHİ  :25.04.2024

   TASFİYE BİTİŞ TARİHİ        :25.09.2024

   TASFİYE DÖNEMİ :(25.04.2024-25.09.2024)

    KIST DÖNEME AİT KURUM  BEYAN TARİHİ   :01.01.2024-25.04.2024 KIST DÖNEM (25.08.2024)

   GEÇİCİ VERGİ BEYAN

GVK 217 TEBLİĞ 4.10- 59.

Geçici vergi beyannamesinin verilme süresinden önce aynı dönemi içeren gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi halinde, bu dönem için ayrıca geçici vergi beyannamesi verilmeyecektir.

GEÇİCİ VERGİ BEYAN DÖNEMİ :(01.01.2024-31.03.2004)  DÖNEMİNE AİT GEÇİCİ VERGİ BEYANI VERİLECEK BUNDAN SONRAKİ DÖNEMLERDE GEÇİCİ VERGİ BEYANI VERİLMEYECEKTİR.

TASFİYEYE GİREN ŞİRKETLERDE GEÇİCİ VERGİ BEYANINDA YAPILAN YANLIŞ

Verilen örnekle devam edelim

tasfiyeye giriş tarihi  :25.04.2024

(01.01.2024-25.04.2024) dönemine ait kurumlar vergisi beyanı

bu dönemin kapandığı ayı takip eden dördüncü ayın birinci gününden yirmibeşinci günü akşamına kadar (25.08.2024) akşamına kadar kurumlar vergi beyannamesi verilecektir.

burada yapılan yanlış (01.01.2024-25.04.2024 )dönemine ait kurumlar vergi beyannamesi verileceği için  (01.01.2024-31.03.2024) dönemine ait geçici vergi beyanı unutulmuş oluyor.

burada geçici vergi beyannamesi 2 ci dönemden itibaren beyan edilmeyecektir.1.dönem geçici vergi beyanı verilecektir.

özetle Geçici vergi döneminden sonra tasfiyeye giren kurumlar tasfiyeye girmeden önceki döneme ait geçici dönem beyannamesini vermek zorundadır

1 SERİ NO.LU KVGT17.3

. Tasfiye beyannameleri Tasfiye beyannamesi, tasfiyenin aynı takvim yılı içinde başlayıp sonuçlanması halinde, tasfiyenin sonuçlandığı tarihten itibaren otuz gün içinde kurumun bağlı olduğu vergi dairesine verilecektir. Tasfiyeye giriş tarihi ile tasfiyenin sonuçlanma tarihinin farklı takvim yıllarında gerçekleşmesi durumunda, her bir tasfiye dönemine ilişkin tasfiye beyannamesi, tasfiye memuru tarafından tasfiye döneminin kapandığı ayı izleyen dördüncü ayın birinci gününden yirmibeşinci günü akşamına kadar mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine verilecektir. Tasfiyenin sona erdiği döneme ilişkin tasfiye beyannamesi ise tasfiyenin sonuçlandığı tarihten itibaren otuz gün içinde kurumun bağlı olduğu vergi dairesine verilecektir.

1 SERİ NO.LU KVKGT 25.3.

 Beyannamenin verilme zamanı Kurumlar vergisi beyannamesi, hesap döneminin kapandığı ayı takip eden dördüncü ayın birinci gününden yirmibeşinci günü akşamına kadar mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine verilecektir. Buna göre, kurumlar vergisi beyannamesinin hesap döneminin takvim yılı olduğu hallerde 1-25 Nisan tarihleri arasında, özel hesap dönemi uygulanıyorsa bu dönemin kapandığı ayı takip eden dördüncü ayın birinci gününden yirmibeşinci günü akşamına kadar verilmesi gerekmektedir. Ayrıca, dar mükellef kurumlarda tarhiyatın muhatabının Türkiye’yi terk etmesi halinde beyannamenin, dar mükellefin ülkeyi terk etmesinden önceki onbeş gün içinde verilmesi gerekmektedir.

TASFİYEYE AİT BEYANNAME 1. SERİ NO.LU KVKGT 17.3

Örnek 6: Kurumun tasfiyeye giriş tarihi............................................................................... : 4/6/2006 Tasfiyenin sonuçlandığı tarih................................................................................. : 15/4/2008 Kıst dönem için beyanname verme süresi (1/1/2006 - 3/6/2006) .................... : 1-25/10/2006 I. Tasfiye dönemi için beyanname verme süresi (4/6/2006– 31/12/2006)......... : 1-25/4/2007 II. Tasfiye dönemi için beyanname verme süresi (1/1/2007–31/12/2007).......... : 1-25/4/2008 III. Tasfiye dönemi için beyanname verme süresi (1/1/2008–15/4/2008)........... : 15/5/2008 Bu şekilde verilecek olan beyannamelere, bilanço ve gelir tablosu ile tasfiye bilançosuna göre ortaklara dağıtılan paralar ve diğer değerlerin ayrıntılı bir listesi de eklenecektir.

ÖRNEK

1-(A) A.Ş’nin  tasfiyeye giriş genel kurul kararı 25.04.2024 tarihinde tescil olmuştur.  25.09.2024 tarihinde de  tasfiye sonu genel kurul kararı  tescil olmuştur. Tescil olunan kararda tasfiye sonucu tahakkuk edecek olan  vergilerin ortak, aynı zamanda tasfiye memuru olan  A tarafından ödenmesine,ödeme yapılacak  bu vergiler için   şirket banka hesabından   ortak A ‘ya ödeme yapılmasına   karar verilmiştir.

                                                    VERGİ DAİRESİNE VERİLECEK

                  25.09.2024 TARİHLİ   ( A) A.Ş  TARİHLİ  TASFİYE SONU BİLANÇOSU

AKTİF                                                                                                                                    PASİF                                                  

—------------------------------------------25.09.2024---------------------------------------------                                               

    DÖNEN VARLIKLAR            4.200.000TL    ÖZ KAYNAKLAR                                             4.200.000 TL

     Bankalar    4.600.000TL                                        ÖDENMİŞ SERMAYE                                2.000.000 TL  

                                                                                    Sermaye                         1.500.000

                                                                                    Sermaye düz olum fark    500.000

                                                                                    KAR YEDEKLERİ                                          500.000

                                                                                    yasal yedekler                       400.000

                                                                                    yasal yedekler enf düz  fark 100.000

                                                                                    GEÇMİŞ YIL KARLARI                               2.000.000 TL

                                                                            geçmiş yıl karları             1.400.000                   

                                                                                    geçmiş yıl kar en f düz farkı    600.000

                                                                                      DÖNEM NET ZARARI                                       (300.000 TL)

                                                                                    Dönem zararı              300.000

TOPLAM                  4.200.000 TL                                       TOPLAM                            4.200.000 TL                                                                                          

 TASFİYE  BİLANÇOSU  HAKKINDA AÇIKLAMALAR

  -kurumlar vergisi ve kar dağıtıma bağlı gelir vergisi kesintisi hesaplaması yapılmıştır.

  1.500.000 TL sermaye hesabının açılımı şöyledir.

     500.000 TL nakden

     400.000 TL enf düz farkları    

     600.000 TL geçmiş yıl karları 

VUK 298/A-5

Pasif kalemlere ait enflasyon fark hesapları, herhangi bir suretle başka bir hesaba nakledildiği veya işletmeden çekildiği takdirde, bu işlemlerin yapıldığı dönemlerin kazancı ile ilişkilendirilmeksizin, bu dönemde vergiye tâbi tutulur. (Değişik ikinci cümle: 16/7/2004-5228/9 md.) Ancak öz sermaye kalemlerine ait enflasyon farkları düzeltme sonucu oluşan geçmiş yıl zararlarına mahsup edilebilir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sermayeye ilave edilebilir; bu işlemler kâr dağıtımı sayılır

 TASFİYE SONU BİLANÇOSUNA  GÖRE

1-DÖNEM KAZANCI İLE İLİŞKİLENDİRİLMEKSİZİN  KURUMLAR VERGİSİNE TABİ  KALEMLER

   Sermaye düz olumlu farkları (500 HES)              :   400.000 TL

   Sermaye artırımı ser olum fark(502 HES)           :   500.000 TL

   Yasal yed enf düz fark   (540 HES)                     :   100.000 TL

   Geçmiş yıl kar enf düz fark  (570 HES)               :   600.000 TL

                                             TOPLAM                    :1.600.000 TL

2-ÖZ VARLIK KALEMLERİNİN KURUMLAR VERGİSİ HESAPLANMASI VUK 298/A-5

                                                                                                           kurumlar vergisi %25     kalan tutar

     Sermaye artırımı  ser olumlu farkları (500 HS)   :   400.000 TL         100.000 TL                300.000 TL

     Sermaye düz olumlu farkları  (502 HS)              :    500.000 TL         125.000 TL                375.000 TL

     Yasal yed enf düz fark  (540HS)                        :    100.000 TL           25.000 TL                  75.000 TL                   

     Geçmiş yıl kar enf düz fark  ( 570 HS)                :   600.000 TL          150.000 TL                450.000 TL

                                             TOPLAM                    :1.600.000 TL            400.000 TL          1.200.000 TL

                                       kurumlar vergisi%25        :     400.000 T

                                        kalan tutar                  :1.200.000 TL (bu tutar eğer kar dağıtım söz konusu olduğu takdirde  GVK 94 maddesine göre %15 Gelir Vergisi kesintisine tabi olacaktır. )

—-----------------------------------------------------25.09.2024—---------------------------------------------------

570 GEÇMİŞ YIL KARLARI                  300.000 TL

geçmiş yıl karları

                                                                     591 DÖNEM NET ZARARI    300.000 TL  

Dönem zararının kapatılması

—---------------------------------------------------------/—---------------------------------------------------------

Tasfiye sonucu oluşan  zarar  öz varlık kalemlerinden  mahsup edilmesi işleminde  nakden veya

hesaben ödeme olmadığından  kar payı  olarak değerlendirilmez

 Dönem zararın geçmiş yıl karlarından mahsubundan sonra

3-ÖZ VARLIK KALEMLERİNİN  KAR DAĞITIMINA BAĞLI GELİR VERGİSİ KESİNTİSİNİN  HESAPLANMASI

         Sermaye artırımı ser olum fark              300.000 TL  (500 HESAP sermaye kaleminin içinde )

         Sermaye art geçmiş yıl karlar                600.000 TL  (500 HESAP sermaye kaleminin içinde )

                                                                        900.000 TL(500 HESAP)

          Sermaye düz olumlu farkları                 375.000 TL ( 502 HESAP)

         Yasal yed enf düz fark                              75.000 TL  (540 HESAP)

          Yasal yedekler                                            400.000 TL  (540 HESAP)

                                                                        475.000 TL  (540 HESAP)

         Geçmiş yıl kar enf düz fark                    450.000 TL  (570 HESAP)

         Geçmiş yıl karları                                 1.100.000 TL  (570 HESAP) (1.400.000 -300.000)

                                                                        1.550.000 TL (570 HESAP)

         KAR DAĞ STOPAJ MATRAHI              3.300.000 TL

          %15 STOPAJ                                           495.000 TL     

         ORTAKLARA DAĞ KAR PAYI               2.805.000 TL

                                  TASFİYE SONUCU OLUŞAN VERGİLER    

KURUMLAR VERGİSİ                         :   400.000 TL

KAR DAĞITIM STOPAJ                       :  495.000  TL    

TOPLAM                                               :  895.000 TL

                                               MUHASEBE KAYITLARI   

—----------------------------------------------25.09.2025—------------------------------------------------------

500 SERMAYE                                                    100.000 TL

502 SERMAYE  DÜZ OLUMLU FARKLARI       125.000 TL

540 YASAL YEDEKLER                                       25.000 TL

570 GEÇMİŞ YIL KARLARI                                150.000 TL

                                                               360 ÖDEN VERGİ VE FONLAR               400.000 TL

                                                               360.01 öden kurumlar vergisi

                                                                                                         %25

  Sermaye düz olumlu farkları                               :   500.000 TL               125.000 TL 

  Sermaye artırımı ser olum fark                           :   400.000 TL               100.000 TL     

  Yasal yed enf düz fark                                          :  100.000 TL                 25.000 TL  

  Geçmiş yıl kar enf düz fark                                   :   600.000 TL              150.000 TL     

Kurumlar vergisi hesabı 

—------------------------------------------------/—--------------------------------------------------------

—---------------------------------------------------25.09.2024—---------------------------------------------------

500 SERMAYE                                                  900.000 TL

502 SERMAYE  DÜZ OLUMLU FARKLARI     375.000 TL  

540 YASAL YEDEKLER                                   475.000  TL

570 GEÇMİŞ YIL KARLARI                               1.550.000 TL

                                                             331 ORTAKLARA BORÇLAR    2.805.000 TL

                                                             360 ÖDEN VERGİ VE FONLAR    495.000 TL

          KAR DAĞ STOPAJ MATRAHI              3.300.000 TL

          %15 STOPAJ                                                   495.000 TL     

         ORTAKLARA DAĞ KAR PAYI                      2.805.000 TL

     ortaklara kar payı dağtımı

—------------------------------------------------------/—-------------------------------------------------------------------

Bu muhasebe kayıtlarından sonra  Kebir hesapların bakiyeleri  aşağıdaki şekilde oluşmuştur

102 HESAP                                     331 HESAP                        360 HESAP

BORÇ        :4.200.000 TL                     BORÇ                : 0                               BORÇ         :0 TL

ALACAK    :   0 TL                               ALACAK            :2.875.000 TL             ALACAK    :895.000 TL

BAKİYE     :4.200.000 TL   (B)             BAKİYE              :2.875.000 TL (A)      BAKİYE      :895.000 TL (A)

500 HESAP                                            502 HESAP                            

BORÇ      : 1.000.000 TL                                               BORÇ               :500.000 TL                  :          

ALACAK : 1.500.000 TL                                                ALACAK           :500.000 TL

BAKİYE   :    500.000 TL  (A)                                        BAKİYE            :   0 TL   

540 HESAP                            570 HESAP                            591 HESAP

BORÇ          :  500.000 TL            BORÇ          :2.000.000 TL               BORÇ      :  300.000 TL

ALACAK     :  500.000 TL             ALACAK     :2.000.000 TL               ALACAK  : 300.000 TL

BAKİYE       :     0 TL                    BAKİYE        :0 TL                             BAKİYE   :     0 TL

—-------------------------------------------------25.09.2024—------------------------------------------------------

360 ÖDEN VERGİ VE FONLAR       895.000 TL

                                                                331 ORTAKLARA BORÇLAR    895.000TL

Genel kurul kararı gereği ödenecek vergilerin tasfiye memuruna  devri

—------------------------------------------25.09.2024—-------------------------------------------------

 331 ORTAKLARA BORÇLAR    895.000TL

                                                        102 BANKALAR             895.000 TL

Genel kurul kararı gereği ödenecek  vergilerin tasfiye memuruna gönderilmesi

—------------------------------------------25.09.2024—-------------------------------------------------

500 SERMAYE              500.000 TL

                                                     331 ORTAKLARA BORÇLAR  500.000 TL

Nakit olarak ödenen sermayenin ortaklara devri

—-----------------------------------------—--------------------------------------------

Yukarıdaki muhasebe kayıtlarından sonra  aşağıdaki hesap bakiyeleri meydana gelmiştir.

102 BANKALAR                                 :3.305.000 TL (B)

331 ORTAKLARA BORÇLAR            :3.305.000 TL (A)

—--------------------------------------25.09.2024—----------------------------------------

331 ORTAKLARA BORÇLAR              3.305.000 TL

                                                         102 BANKALAR    3.305.000 TL

ortaklara borcun ödenmesi

—------------------------------------------/—------------------------------------------

Bu muhasebe kayıtlarından sonra hesaplar kapanarak tasfiye sonu bitirilmiştir.

17.3. Tasfiye beyannameleri

Bu şekilde verilecek olan beyannamelere, bilanço ve gelir tablosu ile tasfiye bilançosuna göre ortaklara dağıtılan paralar ve diğer değerlerin ayrıntılı bir listesi de eklenecektir.

Tek ortaklı olduğunu farz edelim

ORTAKLARA DAĞITILAN  PARALAR  LİSTESİ

ORTAĞIN ADI SOYADI        ALINAN PARANIN MAHİYETİ              TUTAR

  Ortak   A                             nakit ödenen sermaye                      500.000 TL

  Ortak   A                             ödenecek vergiler                             895.000 TL

  Ortak  A                              kar payı (net)                                    2.805.000 TL

                                                                           TOPLAM             4.200.000 TL TASFİYE SONU İÇİN BEYANNAME VERME SÜRESİ  TASFİYE SONU GENEL KURUL KARARIN      TESCİL TARİHİNDEN İTİBAREN  OTUZ GÜNDÜR 

Tasfiye sonu genel kurul kararı tescil tarihi  :25.09.2024

Beyanname verme süresi                               :25.10.2024

TASFİYE SONU KAR PAYININ BEYANI (MSİ) GVK MADDE75

Kar payı 3.300.000 TL    GVK 23/2 göre yarısı istisna

3.300.000/2 =1.650.000 TL Beyan edilecek MSİ

Menkul sermaye iradı  beyanı  :1.650.000 TL   Hesaplanan gelir vergisinden  %15 stopaj tutarının tamamı (495.000TL )düşülecektir.

30.09.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.