İlker Boz
Bilindiği üzere, Katma Değer Vergisi Kanunun 1 ila 6’ncı maddeleri vergilendirmeye ilişkin hükümleri düzenlemektedir. Aynı Kanunun 11 ila 17’nci maddeleri ile geçici maddelerinde yer alan düzenlemeler ise bazı işlemleri KDV istisnası kapsamına almaktadır.
Bir işlemin katma değer vergisinden istisna olabilmesi için öncelikle verginin konusu girmesi gerekir.
Örnek: Türkiye’deki bir mali müşavirin Fransa’da bulunan bir şirkete yine Fransa’da vereceği müşavirlik hizmeti KDV Kanunu’nun 1 ve 6’ıncı maddeleri uyarınca verginin konusuna girmemektedir. Verginin konusuna girmeyen bu işlemin KDV’den istisna edilmesi söz konusu değildir.
Söz konusu hizmetin Türkiye’de verilmesi durumunda, verginin konusuna giren bu işlem belirli şartların da gerçekleşmesi halinde hizmet ihracı istisnası kapsamında KDV’den istisna edilecektir.
Tam istisna kapsamına giren satışlarda KDV hesaplanmaz ve bu satışla ilgili olarak yüklenilen KDV indirim konusu yapılır. Mükellefler tam istisna kapsamındaki vergiyi Kanunun 32’inci maddesine göre indirebilmekte, indirim yoluyla giderilemeyen KDV iade olarak alınabilmektedir.
Kanunun 32’inci maddesinde yer alan istisnalar
Katma Değer Vergisi Kanununun 32’inci maddesine yer almayan istisnaların kısmı istisna kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu doğrultuda işlem gerçekleştiren mükellefler, bu işlemlere bağlı olarak yüklendikleri KDV’yi Kanunun 30/a maddesi uyarınca indirim konusu yapamayacaklardır. Daha önceki dönemlerde indirim konusu yapılmış olan KDV, KDV beyannamesinin ‘İlave Edilecek KDV’ olarak beyan edilecektir. Mükellefler tarafından indirim konusu yapılamayan bu KDV Kanunun 58’inci maddesi uyarınca gider olarak dikkate alınabilecektir.
Kısmi istisna kapsamında yer alan işlemler
Katma Değer Vergisi Kanunu’nun geçici 20/1’inci maddesi ile 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanuna göre teknoloji geliştirme bölgesinde ve ihtisas teknoloji geliştirme bölgesinde faaliyette bulunan girişimcilerin kazançlarının gelir ve kurumlar vergisinden istisna bulunduğu süre içinde münhasıran bu bölgelerde ürettikleri ve sistem yönetimi, veri yöntemi, iş uygulamaları, sektörel, internet, oyun, mobil ve askeri komuta kontrol uygulama yazılımı şeklindeki teslim ve hizmetleri katma değer vergisinden müstesna olduğu, bu kapsamda istisna edilen işlemler bakımından bu Kanunun 30/a maddesi hükmünün uygulanmayacağı, Maliye Bakanlığının program ve lisans türleri itibariyle istisnadan yararlanılacak bedele ilişkin olarak asgari sınır belirlemeye, istisna uygulanacak yazılım programlarını tanımlamaya ve uygulamaya ilişkin usul ve esasları tespit etmeye yetkili olduğu hüküm altına alınmıştır.
Bu hükme göre, teknoloji geliştirme bölgelerinde veya ihtisas teknoloji geliştirme bölgelerinde bulunan mükelleflerin 31/12/2028 (50 Seri No.lu Tebliğ ile ‘’31.12.2023’’ ibaresi ‘’31.12.2028’’ olarak değiştirilmiştir. ) tarihine kadar bu bölgede ürettikleri sistem yönetimi, veri yönetimi, iş uygulamaları, sektörel, internet, oyun, ( 23 Seri No.lu Tebliğ ile internet ibaresinden sonra gelmek üzere oyun ibaresi eklenmiştir. ) mobil ve askeri komuta kontrol uygulama yazılımları şeklindeki teslim ve hizmetleri KDV’den istisnadır. Söz konusu bölgede üretilen yazılımın farklı kişilere satılması ya da satışın CD veya elektronik ortamda yapılması istisna uygulanmasına engel değildir.
Üniversitelere bağlı Teknokentler de Teknoloji Geliştirme Bölgesi olarak değerlendirilir. Kanunun geçici 20/1 inci maddesi kapsamında üretilen söz konusu yazılımların fikri mülkiyet hakkının, bu bölgede faaliyette bulunan mükellefte kalmak suretiyle belirli zaman aralıklarıyla farklı kişilere satılması veya söz konusu yazılımların sanal ortamda paylaşımının sağlanması halinde de KDV istisnası uygulanır.
Ayrıca, yazılımların pazarlanması işinin bayi kanalıyla yapılması halinde, Teknokent bünyesinde geliştirilen sistem yönetimi, veri yönetimi, iş uygulamaları, sektörel, internet, oyun, mobil ve askeri komuta kontrol uygulamalarına yönelik genel anlamda yazılım programlarının bayiye tesliminde KDV istisnası uygulanır. Bayiler tarafından satışında ise (bu satış işlemi istisna kapsamında değerlendirilmeyeceğinden) genel hükümler çerçevesinde KDV hesaplanır.
Ancak, teknoloji geliştirme bölgesinde veya ihtisas teknoloji geliştirme bölgesinde faaliyette bulunan girişimciler tarafından münhasıran bu bölgelerde üretilen yazılımlar için yapılacak her türlü mal ve hizmet alımları, söz konusu yazılımın vergiden istisna olup olmadığına bakılmaksızın KDV’ye tabidir. Güncelleme dışında bir yazılımla ilgili olarak verilen bakım, destek (otomasyon) hizmetleri, teknoloji geliştirme bölgesinde veya ihtisas teknoloji geliştirme bölgesinde üretilse dahi, network uygulamaları gibi yazılımlar, işlevlerini yerine getirmek için yazılım kullanan ürün, aygıt, eşya vb.donanımlar ile bu donanımlara ilişkin hizmetler, web sitesi aracılığıyla verilen reklam hizmetleri ve ar-ge çalışmaları kapsamında yer alan teslim ve hizmetler istisna kapsamında değerlendirilmez.
1/1/2019 tarihinden itibaren bu istisna kapsamında yapılan işlemlere ilişkin yüklenilen KDV indirilebilir, ancak indirim yoluyla giderilemeyen KDV iade edilmez. (23 Seri No.lu Tebliğ ile paragraf değişmiştir.)
Düzenleme sonrası KDV Kanunu’nun geçici 20’nci maddesi kapsamında katma değer vergisinden istisna edilen işlemler nedeniyle yüklenilen vergilerin indirim imkanı tanınmış, işletmeler üzerinde bu işlemlerden kaynaklı ortaya çıkabilecek vergi yükü bertaraf edilmiştir.
Diğer taraftan, teknoloji geliştirme bölgesinde veya ihtisas teknoloji geliştirme bölgesinde üretilen yazılımın Kanunun 11 ve 12 nci maddeleri kapsamında ihraç edilmesi halinde, bu ihracata ilişkin yüklenilen KDV’nin, 3065 sayılı Kanunun 32 nci maddesine göre indirim ve iade konusu yapılması mümkündür.
Örnek 1: Teknoloji Geliştirme Bölgesinde faaliyette bulunan bir firmanın, bu bölgede ürettiği
“hastane bilgi yönetim sistemleri yazılımı programı” satışı ile bu yazılıma yönelik güncelleme işi Kanunun geçici 20/1 inci maddesine göre KDV’den istisna olacaktır.
Örnek 2:(A) Ltd. Şti.’nin Teknoloji Geliştirme Bölgesindeki faaliyetleri neticesinde ürettiği bir ürünün lisans, patent gibi gayrimaddi haklara isabet eden kısmı KDV’den istisnadır. Ancak, söz konusu ürünün seri üretime tabi tutulup pazarlanmasından elde edilen kazancın istisnadan yararlanması mümkün değildir. Ayrıca, Teknokent binası içinde telefon ve internet yardımı ile satış sonrasında müşterilere çağrı destek hizmeti verilmesi durumunda bu hizmetler KDV istisnası kapsamında değerlendirilmez.
Örnek 3: Teknoloji Geliştirme Bölgesinde yönetici şirket olarak faaliyette bulunacak olan (D) Bilim ve Teknoloji A.Ş. tarafından yapılacak teslim ve hizmetler genel hükümler çerçevesinde KDV ye tabi olacak, ancak, bu Şirketin teknoloji geliştirme bölgesinde faaliyette bulunması durumunda bu faaliyetleri neticesinde üreteceği sistem yönetimi, veri yönetimi, iş uygulamaları, sektörel, internet, oyun, mobil ve askeri komuta kontrol uygulama yazılımı şeklindeki teslim ve hizmetlerinde Kanunun geçici 20/1 inci maddesi uyarınca KDV istisnası uygulanacaktır.
04.12.2025
Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.
>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.279 TL + KDV Ayrıntılar için tıklayın.