Hülya Sucu Duyan
Yeminli Mali Müşavir
linkedin.com/in/hulyasucuduyan
hulyasucuduyan@gmail.com

Sermaye Desteği İndirimi

Sermaye desteği indirimi, projelerine finansman arayan girişimcilere gerekli fonu sağlarken, yatırımcılara da vergi avantajı sunan etkili bir teşvik mekanizmasıdır. Türkiye’de 4691 sayılı TGB Kanunu ve 5746 sayılı AGTFDH Kanunu kapsamında uygulanan bu mekanizma, özellikle teknoloji geliştirme bölgelerinde yürütülen projeler ile Ar-Ge faaliyetlerinin sürdürülebilirliğini güvence altına almayı amaçlamaktadır. Böylece girişimciler projelerini büyütmek için ihtiyaç duydukları kaynaklara erişebilirken, yatırımcılar da sağladıkları sermaye desteği üzerinden vergi avantajı elde edebilmekte; bu durum hem inovasyonu hem de ekonomik değer yaratmayı teşvik etmektedir.

Desteğe konu edilen projelerin finansmanında kullanılmak üzere gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından sağlanan sermaye destekleri, belirli sınırlar dâhilinde vergi matrahından indirilebilmektedir. Bu kapsamda, sağlanan sermaye destekleri; beyan edilen gelirin veya kurum kazancının %10’unu ve öz sermayenin %20’sini aşmamak kaydıyla, GVK’nun 89’uncu maddesi uyarınca ticari kazancın tespitinde, KVK’nun 10’uncu maddesi uyarınca ise kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılabilmektedir.

Sermaye desteği indiriminde uygulanacak tutar için mevzuatta üst sınırlar öngörülmüş ve sermaye desteğinin sürekliliğini ve proje finansmanının güvence altında olmasını sağlamayı amacıyla, desteğe konu projelerin finansmanında kullanılmak üzere gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından sağlanan sermaye desteklerinde, sermayenin belirli bir süre işletmede kalması zorunluluğuna aykırı hareket edenlere yaptırımlar getirilmiştir. Bahse konu kanunlardaki sermaye desteklerin farklılıkları detaylıca açıklayacağız;

1- SERMAYE DESTEĞİ İNDİRİMİ

Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde faaliyette bulunanlara bu Kanun kapsamındaki projelerin finansmanında kullanılmak üzere gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından sağlanan sermaye desteklerinin indirim tutarı yıllık 1.000.000 Türk Lirasını, aşamaz. Bu kapsamdaki projelerin finansmanında kullanılmak üzere gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından sağlanan sermaye desteklerinin aktarımından itibaren en az dört yıl boyunca ilgili şirketlerde kalmaması, payların satılması ya da yatırılan sermayenin kısmen ya da tamamen geri alınması halinde indirim dolayısıyla zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergiler gecikme faizi ile birlikte tahsil edilir.

2- TEKNOGİRİŞİM SERMAYESİ DESTEĞİ

5746 sayılı AGTFDHK’un 3’üncü maddesinin 5. fıkrası uyarınca; merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri tarafından bu Kanunun 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendindeki koşulları taşıyanlara bir defaya mahsus olmak üzere teminat alınmaksızın 100.000 Türk Lirasına kadar teknogirişim sermayesi desteği hibe olarak verilir.  Bu tutarı; sektörler, iş kolları, Bölgeler veya teknoloji alanları itibarıyla ayrı ayrı veya birlikte beş katına kadar artırmaya veya kanuni tutarına kadar indirmeye Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı yetkilidir. Bu fıkra uyarınca yılı bütçesinde Ar-Ge projelerinin desteklenmesi amacıyla ödeneği bulunan merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin tümü tarafından yapılan ödemelerin toplamı, her takvim yılı için 50.000.000 Türk Lirasını geçemez. Bu tutarlar, takip eden yıllarda 213 sayılı Kanuna göre her yıl belirlenen yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle uygulanır.  Teknogirişim sermayesi desteğinden faydalananlara, bu desteğe konu projelerinin finansmanında kullanılmak üzere gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından sağlanan sermaye desteklerinin indirim tutarı yıllık 500.000 Türk Lirasını, aşamaz. Teknogirişim sermayesi desteğine konu projelerin finansmanında kullanılmak üzere gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından sağlanan sermaye desteklerinin iki yıl içerisinde ilgili projenin finansmanında kullanılmayan kısmı için indirim dolayısıyla zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergiler gecikme faizi ile birlikte tahsil edilir.

3-  GİRİŞİM SERMAYESİ DESTEĞİ

5746 sayılı AGTFDHK’un 3’üncü maddesinin 13. fıkrası uyarınca Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bütçesinden teknoloji, teknolojik üretim ve yenilik faaliyetlerini desteklemek amacıyla girişim sermayesi fonlarına destek bütçesi aktarılabilir. Girişim sermayesi desteği kapsamında kaynakların aktarıldığı girişim sermayesi fonlarından ya da bu fonların yatırım yaptığı fonların yatırımlarından yararlanan şirketlere gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından sağlanan sermaye desteklerinin indirim tutarı yıllık 1.000.000 Türk Lirasını, aşamaz. Girişim sermayesi yoluyla destek almış firmalara sağlanan sermaye desteklerinin aktarımından itibaren en az dört yıl boyunca ilgili şirketlerde kalmaması, payların satılması ya da yatırılan sermayenin kısmen ya da geri alınması veya şartların ihlali veya teşvik ve destek unsurlarının amacı dışında kullanılması halinde, zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergiler yönünden vergi ziyaı doğmuş sayılır. Sağlanan vergi dışı destekler ise 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre ve gecikme zammı uygulanmak suretiyle tahsil edilir.

Bu maddede yer alan oranları ve parasal sınırı yarısına kadar indirmeye veya dört katına kadar artırmaya Cumhurbaşkanı yetkilidir. 

İndirim uygulamasından geçici vergi dönemleri itibarıyla da yararlanılabilir.

İndirim olarak dikkate alınabilecek tutar, gerçek kişiler açısından sermaye desteğinin sağlandığı takvim yılında elde edilen beyana tabi kazanç ve iratların toplam tutarından geçmiş yıl zararları ve tüm indirim ve istisnalar düşüldükten sonra kalan tutarın yüzde onu ile sınırlıdır.

Kurumlar vergisi mükellefleri açısından ise sermaye desteğinin sağlandığı hesap dönemi başındaki öz sermayenin %20’sini aşmamak koşuluyla kurum kazancının en fazla %10’u ile sınırlı olup indirim tutarının tespitinde kurum kazancı olarak “ticari bilanço kârı veya zararına kanunen kabul edilmeyen giderler eklenmek ve geçmiş yıl zararları ile varsa tüm indirim ve istisnalar düşülmek suretiyle bulunan tutar [Ticari bilanço kârı (zararı) + kanunen kabul edilmeyen giderler-geçmiş yıl zararları-tüm indirim ve istisnalar] dikkate alınır.

Sermaye desteği ile teknogirişim sermayesi desteğinin, belirli kurallara uygun olarak verilmesi gerekmektedir. Buna göre, sermaye desteği, destek sağlayan mükellefler tarafından işletmenin kuruluş aşamasında veya sonrasında ortak olunarak ve sermaye koymak suretiyle sağlanmalıdır. Bu düzenleme, sermaye desteğinin doğrudan işletmenin finansal yapısına katkıda bulunmasını ve girişim sermayesi mekanizmasının etkin bir şekilde işlemesini amaçlamaktadır. Dolayısıyla, destek yalnızca finansal kaynak aktarımı ile değil, işletmeye ortak olunması yoluyla sağlanmalıdır.

Sermaye desteğinin sağlandığı dönemde herhangi bir suretle indirime konu edilemeyen tutarın izleyen hesap dönemlerine devretmesi mümkün bulunmamaktadır.

Sermaye desteği indirimlerinin, vergi beyannamesinde doğru şekilde gösterilmesi büyük önem taşımaktadır. İndirim tutarı tespit edildikten sonra, Kurumlar Vergisi Beyannamesinin “Kazancın bulunması halinde indirilecek istisna ve indirimler” ana başlığı altında yer alan satırlarda gösterilerek, sermaye desteği indirimlerinin doğru ve mevzuata uygun olarak beyan edilmesini sağlayarak, firmaların yasal avantajlardan eksiksiz şekilde faydalanmasına imkân tanımaktadır.

Düzenleme uyarınca, gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından yapılan bu tür sermaye destekleri 31/12/2028 tarihine kadar geçerli olacaktır.    

24.09.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.