Hasan Özmen
Avukat
av.hasanozmen@ozmenmalimusavirlik.com
ozmconsultancy.com

Şirketlerin Yaptığı Kritik Hatalar ve Sonuçları

Günümüzde şirketler ticari ve hizmet süreçlerini yürütürken çok sayıda hukuki yükümlülüğe uymak zorundadır. Ancak birçok şirket, hukuki danışmanlık hizmetini önemsiz görerek veya "bir şey olmaz" mantığıyla hareket ederek, büyük hukuki risklere davetiye çıkarmaktadır. Bunun sonucunda ciddi hak kayıplarına ve idari yaptırımlara maruz kalınmaktadır. Bu yazımda, şirketlerin önleyici hukuki destek almadan sıklıkla yaptığı hataları, uygulamadaki sonuçlarını ve Yargıtay’ın bu konudaki yaklaşımını değerlendireceğim.

ÖNLEYİCİ HUKUK HİZMETLERİ NEDİR?

Önleyici hukuk, ekseriyetle ticaret hukuku alanında olmak üzere pek çok hukuk dalında gerçek ve tüzel kişilerin hukuki ihtilaflar doğmadan hakların korunmasına yönelik yine hukuk çerçevesinde alınan önlemlerin bütünüdür.

Şirketlerin Sıklıkla Düştüğü Temel Hukuki Hatalar Nelerdir?

Önleyici hukuk, bir şirketin henüz hukuki sorun oluşmadan alması gereken tedbirleri içerir. Ancak bu noktada, şirketlerin sık yaptığı bazı kritik hatalar bulunmaktadır:

1. KVKK Uyum Süreçlerinin İhmal Edilmesi

Şirketlerin KVKK kapsamında en çok yaptığı hatalar:

• Aydınlatma yükümlülüğünün yerine getirilmemesi ,
• Veri güvenliği tedbirlerinin eksikliği ,
• Saklama ve imha sürelerine uyulmaması.

Yargıtay’ın ve Kişisel Verileri Koruma Kurumu’nun kararlarında da sıkça vurgulandığı üzere, şirketlerin veri ihlali nedeniyle yüksek cezalar aldığını görmekteyiz.

Şirketlerin yaptıkların işin sonucu olarak topladığı verilerin açık rıza olmadan paylaşılması veya saklanması durumlarında ciddi yaptırımlar söz konusudur. Ayrıca şirket içerisinde bulunan çalışanların giriş-çıkışlarını denetleyen kamera kayıtları, parmak izi verileri gibi kişisel verilerin saklanması da işçilerden izin alınmadığı takdirde işverenler için sorun oluşturmaktadır. Sonuç olarak şirket içinde ve dış ilişkilerde bu konuya dikkat edilmemekte ve ciddi cezalarla karşı karşıya kalınabilmektedir.

2. Sözleşme Yönetimindeki Eksiklikler

Birçok şirket, standart sözleşmeleri herhangi bir hukuki denetime tabi tutmadan kullanmaktadır. Her olayın farklı dinamikleri olması sebebiyle sözleşme içerisinde mutlaka değinilmesi gereken durumlar olabilir. Bu durum; fesih, cezai şart veya uyuşmazlık çözüm yolları gibi kritik maddelerin eksik kalmasına neden olur. İnternetten rastgele bulunan örnek bir sözleşmenin her olaya uygulanması tüm hastalıkları aspirinle iyileşmesini beklemekle benzerdir. Özellikle uyuşmazlık çözüm yolları ve cezai şart içermeyen veya belirsiz maddeler içeren sözleşmelerde hukuki süreçler uzayabilmekte ve sözleşmeye aykırılık durumlarında şirketleri hukuken zayıf konuma düşürebilmektedir.

Bununla birlikte, yetkisi olmayan kişilerin zamandan tasarruf amacıyla sözleşmelere imza atması şirketi beklenmeyen yükümlülükler altına sokabileceği gibi e-posta üzerinden yürütülen işlemler de ciddi geçersizlik riskleri taşır.

Bu durumu önlemek açısından şirket içi eğitimler arttırılmalı sözleşmelerin kurulma süreci bir prosedür altına alınmalıdır.

3. İş Hukuku Kapsamında Yapılan Hatalar

Şirketlerin sık karşılaştığı hukuki sorunlardan biri de fesih süreçlerinin hukuka uygun yürütülmemesidir. Özellikle;

• İş akdinin yazılı yapılmaması,
• Fesih bildiriminin yazılı yapılmaması,
• Performansa dayalı fesihlerde objektif değerlendirme yapılmaması
• Savunma hakkının verilmemesi gibi hususlar sıkça görülür.

İş kanununda, pek çok kanunda olduğu gibi daha zayıf olarak görülen taraf yani işçiler korunmaktadır. Bu sebeple işverenler olarak yürütülen her türlü süreç titizlikle yönetilmeli ve her durumda hukuki destek alınmalıdır. Aksi takdirde feshin haklı olması durumunda dahi usulde yapılan hata sebebiyle işçiler mahkeme nezdinde haklı bulunmakta ve şirketler ciddi miktarlara ulaşan tazminatları ve yargılama giderlerini ödemek durumunda kalmaktadır.

Yargıtay, performansa dayalı işten çıkarma süreçlerinde objektif ölçüye uyulmadan yapılan yazılı uyarı ve savunma hakkı tanınmayan durumlarda fesih işlemlerini geçersiz saymaktadır. Bunun sonucunda işe iade gündeme gelecek ve haksız fesih tazminatları kaçınılan hukuki hizmet giderinden daha büyük olacaktır.

4. Şirketler Hukuku Açısından Yapılan Prosedürel Hatalar

Şirketlerin genel kurul toplantılarını prosedürlere uygun olarak gerçekleştirmemesi ve alınan kararları ticaret siciline zamanında tescil ettirmemesi ciddi sonuçlar doğurur. Mesela anonim şirketlerde sermaye arttırımının 3 ay içerisinde tescil edilmemesi durumunda genel kurul kararı, yönetim kurulu kararı ve özel izin alınmış ise bu izin de geçersiz hale gelecektir.

Ayrıca, şirketlerin internet üzerinden alınan taslak ana sözleşmeleri kullanması, pay devirlerini zamanında tescil etmemesi ve ticari defterlerin usulüne uygun tutulmaması gibi hatalar şirket yönetiminde ihtilaflı durumlar oluşturmakta ve şirketlerin yüklü cezalar ödemesine sebep olmaktadır.

5. Fikri ve Sınai Haklar Açısından Yapılan Hatalar

Şirketlerin kendi markalarını ve patentlerini zamanında tescil ettirmemesi, başkalarının fikri mülkiyet haklarını ihlal etmesi veya ticari sırlarını korumaması ciddi hukuki sonuçlar doğurur. Bu tür ihlaller sonucunda, şirketlerin harcadıkları önemli tutarlara ulaşan Ar-Ge harcamaları boşa gitmekte, açılacak olası davalarda önemli maddi tazminatlar ve itibar kayıpları yaşamaktadır.

Şirketlerin Hukuki Hataları Nasıl Önleyebilir?

Bu tür hataların önüne geçilmesinin temel yolu önleyici hukuk hizmetlerinden geçmektedir. Şirketlerin profesyonel bir hukuk bürosundan sürekli danışmanlık hizmeti alması ve süreçlerini hukuki açıdan denetlenebilir hale getirmesi kritik önem taşır. Böylece oluşabilecek majör sorunların önüne geçilmiş olur.

Alınacak hukuki hizmet ile tanzim edilen ticari sözleşmelerin, feshedilen iş sözleşmelerinin, genel kurulların hukuk bürosu süzgecinden geçmesi sağlanmalı bu sayede oluşması muhtemel zararların önüne geçilmelidir.

Alının hukuki hizmet şirketleri birçok hukuki riske karşı korur ve uzun vadede hem zaman hem de maliyet tasarrufu sağlar.

ÖNLEYİCİ HUKUK HİZMETİNİN ZORUNLU TUTULDUĞU DURUMLAR

ŞİRKETLERDE ve KOOPERATİFLERDE ZORUNLU HUKUKİ DANIŞMANLIK

Sermaye şirketleri olan anonim şirketlerde 1.250.000-TL’nin üzerinde sermaye değeri bulunan ve 1163 sayılı kanunla düzenlenen Kooperatiflerin 100’den fazla ortağı bulunduğu hallerde avukat bulundurma zorunluluğu kanun koyucu tarafından getirilmiştir.

MALİYET HESABI NASIL YAPILMALIDIR?

Alınan sürekli hukuki danışmanlık, şirketlerin ve bireylerin işlemlerini hukuki anlamda güvence altına almış olur. Bu sayede olası sorunlar önceden gözetilerek önlenmiş olur. Sonuç olarak mahkeme giderleri, maddi veya manevi tazminat giderleri ve yaşanılan zaman kaybı önlenmiş olur. Aynı zamanda işletmenize veya şahsınıza açılacak dava ve icra takipleri itibar kaybına yol açabileceğinden bu sorunları minimize etmek büyük öneme sahiptir.

Sonuç olarak

Unutulmamalıdır ki, şirketlerin hukuk danışmanlığı maliyet olarak değil, gelecekte oluşabilecek ciddi maddi ve manevi riskleri önleyen stratejik bir yatırım olarak görülmelidir. Mahkemelerde defalarca görüldüğü üzere, önleyici hukuk desteğinin alınmadığı durumlarda ortaya çıkan sorunlar, genellikle çok daha yüksek maliyetlerle sonuçlanmaktadır.

08.05.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.