Harun Açıkgöz
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
info@vizyonersmmm.com.tr

Ülkemizi Yoran Mevzuat! Türkiye Neden 6. Sırada?

Giriş

Geçtiğimiz yıl yayınlanan TMF Financial Complexity Index 2024 raporu, dünyanın dört bir yanındaki ülkelerin mali ve hukuki düzenlemelerde ne denli karmaşık bir yapıya sahip olduğunu gözler önüne serdi.

Türkiye bu raporda, ne yazık ki, dünyanın en karmaşık 6. ülkesi olarak listelendi. Bu sıradan bir sıralama ya da istatistik değil; ekonomik gelişmeyi boğan, yatırım ortamını tahrip eden ve toplumun adalet duygusunu örseleyen derin bir yapısal sorunun açık bir göstergesi olarak karşımıza çıktı.

Raporda özellikle muhasebe ilkeleri, vergi düzenlemeleri, finansal raporlama biçimleri, dosyalama sıklığı ve teknolojik adaptasyon gibi konuların karmaşaya neden olduğu; bu karmaşanın uyum sorunları yaratarak hem yerli hem de yabancı şirketler için büyük zorluklara yol açtığı vurgulanıyor.

Endeksin dört ana parametresi olan uyumluluk, vergi, raporlama ve defter tutma alanlarında Türkiye’nin performansı, reform ihtiyacının artık ertelenemez olduğunu ortaya koyuyor.

Sıralamada ilk 10 Ülke,

1. Yunanistan
2. Fransa
3. Kolombiya
4. Meksika
5. Bolivya
6. Türkiye
7. Brezilya
8. İtalya
9. Peru
10. Kazakistan

Peki, karmaşa nereden kaynaklı?

Bu karmaşanın temel nedenlerinden biri, uzun süredir eleştirilen torba yasa uygulamaları. Farklı alanlara ait düzenlemelerin aynı yasal metin içinde birleştirilmesi, sadece yasal karmaşaya değil, aynı zamanda hukukun temel ilkeleri olan öngörülebilirlik ve şeffaflık ilkelerinin de çökmesine neden oluyor. Emeklilikten sağlığa, vergiden çevreye kadar birçok konunun tek bir kanun içinde ele alınması, yada mevcut kanunların yamalı bohçaya dönmesi vatandaşın ve işletmelerin hatta biz profesyonellerin dahi yükümlülüklerini anlamasını imkânsızlaştırıyor. Sonuç olarak, yalnızca mükellefler değil, kamu idaresi içinde çalışanlar bile bu düzenlemeler karşısında çaresiz kalabiliyor.

Bir diğer büyük sorun ise mali mevzuatın istikrarsızlığı. Vergi oranlarının, muafiyetlerin ve teşviklerin sık sık değişmesi, işletmelerin ve yatırımcıların plan yapmasını zorlaştırıyor. Bir işletme sahibi, ertesi gün hangi vergi oranının geçerli olacağını, hangi teşvikten yararlanabileceğini ya da hangi düzenlemenin yürürlüğe gireceğini bilemez hale gelmiş durumda. Bu durum sadece iş dünyasının belini bükmekle kalmıyor; aynı zamanda Türkiye’yi uluslararası yatırımcılar nezdinde yüksek riskli bir ülke olarak gösteriyor.

Peki, fatura kimlere kesiliyor?

Bu kaotik sistemin yükünü toplumun tüm kesimleri taşıyor.

• Yatırımcılar ve Girişimciler: Hem fikir olduğumuza emin olarak yazıyorum, hukuki güvenliğin olmadığı bir ortamda yatırım yapılamaz. Türkiye’deki karmaşık teşvik sistemi, belirsiz vergi uygulamaları ve yoruma açık düzenlemeler, yerli ve yabancı yatırımcının önüne ciddi engeller koyuyor. Basit bir iş kurmak, yatırım yapmak, hatta şube açmak bile çoğu zaman hukuki ve mali danışmanlarda fikir ayrılığı yarattığı gibi ciddi bir maliyet te doğuruyor.
• KOBİ’ler: Küçük ve orta ölçekli işletmeler için bu sistem adeta bir çıkmaz sokak haline geldi. Vergi incelemelerinde yapılacak küçük bir hata büyük cezalarla sonuçlanabiliyor. KDV iadeleri ya da SGK teşvikleri gibi uygulamalardan faydalanmak, ciddi bir bürokratik mücadeleyi gerektiriyor.
• Devlet ve Vatandaş Arasındaki Güven: En tehlikeli etkilerden biri ise vatandaşın devlete olan güveninin erozyona uğraması. Sürekli değişen, çelişkilerle dolu bir mevzuat sistemi, vatandaşın vergiye gönüllü uyumunu azaltıyor. İnsanlar, adil ve anlaşılır bulmadıkları bir sisteme karşı direnç geliştiriyor. Bu da kayıt dışı ekonomiyi büyütüyor, devletin gelir tabanını zayıflatıyor.

Peki, gerçek bir reform yapılabilir mi?

Bu yapısal sorunların çözümü makyajla değil, kökten bir reform anlayışıyla mümkün. Artık parça parça değişikliklerle günü kurtarmaya çalışmak yerine, bütüncül ve cesur bir dönüşüm sürecine girilmesi gerekiyor.

• Yeni ve Sade Vergi Yasası: Vergi sistemimizi sıfırdan ele almalı, genel ilkelere dayalı, sade ve anlaşılır bir yapıya kavuşturmalıyız. Gelir, Kurumlar ve Katma Değer Vergisi kanunları, ortak ilkeler çerçevesinde yeniden yazılmalı; istisnalar, muafiyetler minimuma indirilmeli.
• Torba Yasa Pratiğine Son: Her yasa, kendi konusuna özel hazırlanmalı. Bu yaklaşım, hem yasaların daha şeffaf hale gelmesini sağlar hem de toplumun yasa yapım sürecine katılımını artırır.
• Dijitalleşmenin İnsan Odaklı Hale Getirilmesi: E-devlet ve diğer dijital hizmetler, sadece işlemleri çevrimiçi ortama taşımakla kalmamalı; kullanıcı deneyimini kolaylaştırmalı. Esnafın, çiftçinin, girişimcinin dijital dünyada yolunu bulabileceği rehber sistemler oluşturulmalı.
• İstikrar ve Öngörülebilirlik: Vergi kanunlarında yapılacak değişiklikler, önceden belirlenmiş takvimlere göre duyurulmalı. Kanunlar, tebliğler, özelgeler net bir dille yazılmalı, yoruma açık olmaktan kurtarılmalı. Bu, yatırım ortamının güvenliğini sağlayacak en temel adımdır.

Sonuç

Türkiye, vergi ve mali mevzuatını sadeleştirdikçe, vatandaşın güveni yeniden inşa edilebilecek ve güven arttıkça yatırım, üretim ve refah da artacaktır. Bu reformlar, yalnızca ekonomik göstergeleri iyileştirmek için değil; aynı zamanda adalet duygusunu güçlendirmek ve toplumsal barışı pekiştirmek için de hayati önem taşımaktadır. Artık o mevzuat ve bürokrasi samanlığının içinde kaybolmak yerine, birlikte bir çıkış yolu inşa etmenin sadeleşmenin anlaşılır olmanın zamanı geldi ve geçiyorda.

Ertelenemez bir zorunlulukla ve kararlılıkla…

02.07.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.