Emre Kurtak
Vergi Müfettişi
emrekurtak@vdk.gov.tr

30 Sıra Nolu MASAK Genel Tebliği ve Genişleyen Yükümlülükler

30 sıra nolu Mali Suçları Araştırma Kurulu Genel Tebliğ Taslağı

2026 yılından itibaren bankacılık sistemi nakit işlemlerinde önemli bir değişiklik yapılması planlanıyor. 01.01.2026 tarihi itibariyle uygulamaya geçmesi beklenen değişiklikler için 30 sıra nolu Mali Suçları Araştırma Kurulu Genel Tebliğ Taslağı yayımlandı.

Peki yapılan düzenlemeler neleri içeriyor, hangi uygulamaları zorunlu hale getiriyor?

Nakit İşlemlerde Kademeli Yaklaşım

Yapılan çalışma ile finansal kuruluşlar aracılığıyla gerçekleştirilen nakit işlemlerde “kademeli” bir yaklaşım öngörülmektedir. Söz konusu düzenlemeye göre beyanla başlayan ancak yüksek tutarlı işlemlerde Nakit İşlem Beyan Formu ve para transferi dayanaklarıyla desteklenen bir sistemin uygulamaya konulması düşünülmektedir.

Buna göre,

1. İşlem tutarı 200.000 TL- 2.000.000 TL arasındaki nakit işlemlerde işlemin mahiyetine ilişkin seçim yapılacaktır. İşlem mahiyeti için bireysel işlem, diğer vb. seçimler yapılması durumunda ise en az 20 karakterden oluşan işlem açıklaması yapılması gerekmektedir.
2. İşlem tutarı 2.000.000 TL- 20.000.000 TL arasındaki nakit işlemlerde işlemin mahiyetinin beyanı için Tebliğ ekinde yer alan Nakit İşlem Beyan Formunun doldurulması gerekmektedir. Nakit İşlem Beyan Formunda İşlem mahiyeti için bireysel işlem, diğer vb. seçimler yapılması durumunda ise en az 20 karakterden oluşan işlem açıklaması yapılması gerekmektedir.
3. İşlem tutarı 20.000.000 TL’yi aşan nakit işlemlerde ise Nakit İşlem Beyan Formunun, müşteri tarafından detaylı bir açıklama içerecek şekilde doldurulmasının yanı sıra işlemle ilgili dayanak bilgi ve belgelerin eklenmesi gerekmektedir. Niteliği gereği işlemin mahiyetine dair belge temininin mümkün olmadığı durumlarda ise Nakit İşlem Beyan Formunun doldurulmasının yanı sıra işlemin mahiyeti hakkında en az 50 karakter uzunluğunda açıklamanın yapılması zorunlu tutulmuştur.

Ayrıca söz konusu kademelerde yer almasa dahi birbiriyle bağlantılı birden fazla işlemin toplam tutarı, yukarıdaki sınırları aşması durumunda ilgili kademe için öngörülen prosedür uygulanacaktır.

Yani 200.000 TL’ye kadar olan nakit işlemler daha önceden olduğu gibi yapılmaya devam edilecek, bu hususta vatandaşların günlük para transferlerinin aksamadan sürdürülmesi hedeflenmektedir. 200.000 TL ve üzerinde gerçekleştireceğiniz nakit işlemler için ise kademesine göre bankalara açıklama, beyan formu ve belge vermeniz gerekecektir.

Yapılan düzenleme ile finansal kuruluşlar, nakit işlemleri yakından izlemek ve gerekli tedbirleri almakla yükümlü tutulmuştur. Finansal kuruluş müşterisinin, kendisinden talep edilen bilgi ve belgeleri karşılamaması durumunda yapılması istenen işlem finansal kuruluşlar tarafından yerine getirilmeyecektir.

Nakit İşlem Beyan Formuna Neler Yer Alacak?

Yine bu noktada akıllara takılan soru Nakit İşlem Beyan Formunda neyin beyan edileceğidir. Söz konusu formda yer almak üzere nakit işlemi gerçekleştiren kişiden, yatırılan- çekilen para veya kıymetli madenin kaynağı ve bunların nereye harcanacağı konusunda bilgi istenecektir. Söz konusu formda sunulması gereken asgari seçenekler aşağıdaki gibidir.

Yatırılan Para ve Kıymetli Madenin Mahiyeti	Şahsi Birikim
	Başka Bankadan Getirilen Nakit
	Yurtdışından Getirilen Nakit
	Ticari Faaliyet Kazancı
	Gayrimenkul Satış Geliri
	Motorlu Taşıt Satış Geliri
	Miras/Bağış/Hediye
	Kıymetli Maden/Mücevherat/Kıymetli Taş Satış Geliri
	Diğer Menkul Varlık Satış Geliri
	Alacak/Borç İşlemleri
	Döviz Satışı Getirilen Nakit
	Diğer Nakit Kaynağı
Çekilen Para ve Kıymetli Madenin Mahiyeti	Mevduat İşlemleri (Vadeli /Vadesiz Mevduat)
	Kredi İşlemleri (Teminat, Borç ödeme vb.)
	Çek/Senet Tahsilatı
	Fatura/Kurum Ödemeleri
	Yatırım İşlemleri (Hisse Senedi, Fon vb.)
	Döviz İşlemleri (Döviz Alış/Satış)
	Transfer İşlemleri
	Sermaye İşlemleri
	Ticari Faaliyet Ödemeleri
	Gayrimenkul Alışı
	Hizmet/Menkul Varlık Alışı
	Yardım/Bağış/Sosyal Ödemeler
	Başka Bankaya Transfer
	Yurtdışına Aktarım
	Ana Firma/Tedarikçi Ödemeleri
	Diğer

Nakit İşlem Beyan Formunda işlemin mahiyetine ilişkin bireysel işlem, diğer vb. seçimler yapılması durumunda en az 20 karakterden oluşan işlem açıklaması yapılması gerekmektedir.

Banka EFT-Havale İşlemleri

Yapılan düzenlemeye göre bankalar ile ödeme ve elektronik para kuruluşları aracılığı ile gerçekleşen EFT-havalelerde de bazı değişiklikler olacaktır. Buna göre artık bu işlemlerde aşağıdaki başlıkların seçenek olarak sunulması zorunlu hale gelecek.

- Gayrimenkul Alım Ödemesi

- Motorlu Taşıt Alım Ödemesi

- Borç Verme/Borç Ödeme

- Hediye/Bağış/Yardım

- Vergi/Resim/Harç Ödemesi

- Tazminat/Sigorta Ödemesi

- Avukatlık/Danışmanlık/Müşavirlik Ödemesi

- Sağlık Ödemesi

- Kripto/Dijital Varlık

- Şans Oyunları/Bahis Ödemesi

- Eğlence/Sosyal Medya Ödemesi

EFT-havale işlemini yapan tarafından yukarıdaki seçenekler dışında ve bireysel işlem, diğer vb. seçimler yapılması durumunda ise en az 20 karakterden oluşan işlem açıklaması zorunlu hale gelecek.

Mahiyeti bilinen (fatura ödeme, kredi kartı borcu ödeme, terminal üzerinden geçen işlemlerin hak ediş ödemesi, Kuyumcu Altın Değerleme Sistemi üzerinden yapılan işlemler vb.) elektronik transfer ve havaleler ile nakit işlemlerde müşteriden beyan almak yerine otomatik kayıt oluşturulabilir.

Tüm Para Transferleri ve Nakit İşlemler İçin Bu Düzenlemeler Geçerli Mi?

Yapılan düzenlemeler aşağıdaki işlemleri kapsamamaktadır. Bu işlemler için belirtilen yükümlülükler söz konusu olmayacaktır.

- Bir müşterinin aynı banka içerisindeki hesapları arasında gerçekleştirilen işlemler,

- Müşterinin kamu kurum ve kuruluşu olduğu işlemler,

- Bankaların kendi aralarında gerçekleştirdikleri ve müşterinin banka olduğu işlemler,

- Muhabir bankacılık kapsamında gerçekleştirilen işlemler,

- ATM’lerden yapılan ve işlem tutarı ya da birbiriyle bağlantılı birden fazla işlemin toplam tutarı 200.000 TL’yi aşmayan nakit işlemler,

- ATM’lerden yapılan ve işlem tutarı ya da birbiriyle bağlantılı birden fazla işlemin toplam tutarı 15.000 TL’yi aşmayan EFT ve havale işlemleri

Bu Düzenlemelere Neden İhtiyaç Duyuldu? Düzenleme Neyi Amaçlıyor?

Öncelikle bu düzenlemeye FATF (Financial Action Task Force –Mali Eylem Görev Gücü) üyesi ülkelerde uygulanan benzer yaklaşımlar da dikkate alınarak oluşturulduğunu belirtmekte fayda var.

Yapılan düzenleme ile

- Suç gelirlerinin aklanması ve terörizmin finansmanını engelleme: Bahis, uyuşturucu gibi kaynağı suç teşkil eden gelirlerin tespit edilmesi, bu gelirlerin aklanmasını ve terörizmin finansmanını engellemek,

- Kayıt dışılık ile mücadele: Kayıt dışı ekonomi ile mücadele ederek devletin muhtemel vergi kayıplarının önüne geçilmesi,

- Finansal sistemde güven ve izlenebilirlik: Finansal sistemde kontrol, izlenebilirlik ve güven ortamının sağlanması hedeflenmektedir.

Sonuç

Yapılan düzenleme ile finansal sistemde güven ve izlenebilirliğin güçlendirilmesi ile suç gelirlerinin aklanması ve terörizmin finansmanı gibi küresel risklerle daha iyi şekilde mücadele edilmesi hedeflenirken 200.000 TL’den düşük tutarlı nakit işlemler bu düzenlemenin dışında tutularak gerek vatandaşların günlük banka nakit işlemlerinin aksamadan sürdürülmesi gerekse finans kuruluşlarına ilave iş yükünün getirilmemesi göz önünde tutulmuştur.

Bu bağlamda nakit işlemlerde, kademeli olarak işlem gerekçesi, beyan formu ve işlem mahiyeti için bilgi-belge istenen, EFT-havale işlemlerinde ise işlem mahiyetinin belirtildiği sistem oluşturulmuştur. Her ne kadar düzenlemenin yürürlüğe girmesiyle vatandaşlarımızın ilk aşamada bazı zorluklar yaşaması muhtemel olsa da düzenleme, mali şeffaflık ve kontrol edilebilirlik açısından katkı sunacağı kesindir.

Not: (Bu yazıda yapılan açıklamalar, tamamıyla yazara ait olup, hiçbir şekilde yazarın çalıştığı kurumunu bağlamaz, kurumunun görüşü olarak kullanılamaz ve değerlendirilemez.)

13.08.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.