Bünyamin Okudu
Vergi Müfettişi
okudubunyamin@gmail.com

Yurt Dışından Yapılan Futbolcu Kiralamalarının Vergisel Yönden Değerlendirilmesi

Özet

Uluslararası futbol endüstrisinde sektörün en temel çalışanları olan futbolcuların geçici olarak transfer (kiralanması) edilmeleri,kulüpler açısından sportif  ve ekonomik bir araç olmanın ötesinde,önemli vergisel sonuçlar doğurmaktadır. Özellikle yurt dışı mukim kulüplerden Türkiye’deki kulüplere yapılan futbolcu kiralamaları ;kurumlar vergisi (stopaj dahil),katma değer vergisi ve çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmaları (ÇVÖA) bakımından çok boyutlu bir değerlendirmeyi zorunlu kılmaktadır.

Türkiye Futbol Federasyonu, ara transfer döneminin 2 Ocak 2026'da başlayıp 6 Şubat 2026 tarihinde sona ereceğini duyurdu. Bu çalışmanın amacı, Avrupa’nın beş (5) büyük liginde (İspanya/La Liga, İtalya/Serie A, Fransa/Ligue 1,İngiltere/Premier Lig, Almanya /Bundesliga) mukim kulüplerden yapılan futbolcu kiralama işlemlerinin vergi mevzuatı içerisindeki konumunu belirlemek,vergilendirme rejimini ortaya koymak ve uygulamada karşılaşılan sorunlara çözüm önerileri sunmaktadır.

1.GİRİŞ

Futbol, günümüzde yalnızca sportif bir faaliyet değil ,aynı zamanda küresel ölçekte önemli bir ekonomik sektör haline gelmiştir. Özellikle profesyonel futbolcuların kati transferleri ve kiralanmaları (geçici transferi),kulüplerin mali tablolarında ciddi rakamlara ulaşmaktadır. Türkiye’de faaliyet gösteren A.Ş.statüsündeki spor kulüplerinin,yurt dışı mukim kulüplerden futbolcu kiralamaları ise vergisel açıdan karmaşık sorunları beraberinde getirmektedir.

Spor kulüpleri arasında gerçekleştirilen futbolcu kiralamalarında konu, oynama hakkının devir bedelidir. Bir başka deyişle, futbolcu kiralamalarında söz konusu kiralama bedelinin ödenmesi ile futbolcunun oynama hakkı eski ve yeni kulübü arasında belli süreliğine el değiştirmektedir.

Bu yazımızda, yurt dışında yerleşik spor kulüplerinden yapılan futbolcu kiralamalarında yabancı spor kulübüne ödenen kiralama bedellerinin 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu  ve 3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu karşısındaki durumu açıklanacaktır.

2. FUTBOLCU KİRALAMASININ TARİFİ VE VERGİSEL YÖNÜ

Futbolcu kiralaması, futbolcunun tescilinin asıl kulübünde kalmak üzere, belirli bir süre için başka bir kulübün sportif faaliyetlerinde yer almasına olanak tanıyan sözleşmeye dayalı bir ilişki olarak tanımlanabilir.Bu ilişkide;

-Kiralanan futbolcunun federasyon nezdindeki lisansı devredilmez,

-Futbolcuyu geçici olarak transfer eden (kiralayan) kulüp sözleşmede belirtilen bedeli (loan fee) öder,

-Süre sonunda futbolcu tescili elinde bulunduran asıl kulübe geri döner.

Vergisel açıdan temel tartışma futbolcu kiralamasının ,bir  sportif hizmet ifası mı (kiralama/satış) yoksa gayrimaddi hak devri mi olduğu noktasında yoğunlaşmaktadır.Vergi İdaresinin ve yargının ağırlıklı yaklaşımı,futbolcu kiralamasını sportif hizmet ifası olarak değerlendirme eğilimindedir.Ancak sözleşmelerde futbolcunun “oynatma hakkının” devrine ilişkin ifadeler ,gayrimaddi hak tartışmasının gündeme getirmektedir.

2.1.Kurumlar Vergisi (Stopaj dahil) Mevzuatı Yönünden

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 3’üncü maddesinin ikinci fıkrasında; birinci maddede yazılı kurumlardan kanuni ve iş merkezlerinden her ikisi de Türkiye içinde bulunmayanların, yalnız Türkiye'de elde ettikleri kazançları üzerinden vergilendirileceği hükme bağlanmış, üçüncü fıkrasında ise dar mükellefiyet mevzuuna giren kurum kazancının hangi kazanç ve iratlardan oluştuğu belirtilmiştir. Anılan maddenin üçüncü fıkrasının (ç) bendinde de, taşınır ve taşınmazlar ile hakların Türkiye'de kiralanmasından elde edilen iratların dar mükellefiyet konusuna giren kurum kazancı olarak vergilendirileceği hükmüne yer verilmiştir.

Aynı Kanununun 22’nci maddesinde ise;

"(1) Dar mükellef kurumların işyeri veya daimî temsilci vasıtasıyla elde edilen kazançlarının tespitinde, aksi belirtilmediği takdirde tam mükellef kurumlar için geçerli olan hükümler uygulanır.

(2) Dar mükellefiyete tâbi kurumların ticarî veya ziraî kazançlar dışında kalan kazanç ve iratları hakkında, Gelir Vergisi Kanununun bu kazanç ve iratların tespitine ilişkin hükümleri uygulanır. Ancak, bu kazanç ve iratların Türkiye'de yapılmakta olan ticarî veya ziraî faaliyet kapsamında elde edilmesi halinde, kurum kazancı bu maddenin birinci fıkrasına göre tespit edilir." hükmüne yer verilmiştir.

Konuya ilişkin açıklamaların yer aldığı 1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin "22.2.4. Taşınır ve taşınmazlar ile hakların Türkiye'de kiralanmasından elde edilen iratlar" başlıklı bölümünde,

"Kurumlar Vergisi Kanununun 3’üncü maddesine göre taşınır ve taşınmaz mallar ile hakların Türkiye'de kiralanmasından elde edilen iratlar, dar mükellefiyette kurum kazancını oluşturan kazanç ve iratlar arasında sayılmıştır. Bunlar, dar mükellef kurumların gayrimenkul sermaye iradı niteliğindeki kazançlarıdır. Bu tür kazançların elde edilmiş sayılması için taşınmaz ve taşınır malların Türkiye'de bulunması ve bu mal ve hakların Türkiye'de kullanılması veya Türkiye'de değerlendirilmesi gerekmektedir." açıklamasına yer verilmiştir.

Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinin birinci fıkrasının (5) numaralı bendinde yazılı hakların (ihtira beratı hariç) kiralamasından doğan kazançların gayrimenkul sermaye iradı olduğu hükme bağlanmış olup, mezkur Kanunun 70 inci maddesinin birinci fıkrasının (5) numaralı bendinde; "Arama, işletme ve imtiyaz hakları ve ruhsatları, ihtira beratı (İhtira beratının mucitleri veya kanunî mirasçıları tarafından kiralanmasından doğan kazançlar, serbest meslek kazancıdır.), alameti farika, marka, ticaret unvanı, her türlü teknik resim, desen, model, plan ile sinema ve televizyon filmleri, ses ve görüntü bantları, sanayi ve ticaret ve bilim alanlarında elde edilmiş bir tecrübeye ait bilgilerle gizli bir formül veya bir imalat usulü üzerindeki kullanma hakkı veya kullanma imtiyazı gibi haklar (Bu hakların kullanılması için gerekli malzeme ve teçhizat bedelleri de gayrimenkul sermaye iradı sayılır.)" hükümleri yer almaktadır.

Anılan bentte, gayrimaddi haklar için oldukça geniş bir yasal çerçeve sunulmuş ve "gibi haklar" ifadesi kullanılmak suretiyle, bentte ismen belirtilenlere benzerliği olan hakların da gayrimaddi hak olarak ele alınacakları hüküm altına alınmıştır.

Türk Vergi Mevzuatında yer alan bu hükümler uygulanmadan önce ,futbolcu kiralaması yapılan ilgili ülke ile Türkiye arasında imzalanmış bir çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması bulunduğu için                       ( İspanya Krallığı, İtalya Cumhuriyeti ,Fransa Cumhuriyeti, Büyük Britanya Ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı ve Almanya Federal Cumhuriyeti ) öncelikle ilgili anlaşma hükümlerinin uygulanacağı tabiidir.

2.1.1.Sportif Hizmet İfası (Satış/Kiralama) Yönünden Değerlendirme

İspanya Krallığı,İtalya Cumhuriyeti ,Fransa Cumhuriyeti, Büyük Britanya Ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı ve Almanya Federal Cumhuriyeti ile imzalanan Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmalarının "Ticari Kazançlar" başlıklı 7’nci maddesinin 1 inci fıkrasında yer alan hüküm aşağıdaki gibidir.

Büyük Britanya Ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı	Bir Akit Devlet teşebbüsüne ait kazanç, söz konusu teşebbüs diğer Akit Devlette yer alan bir işyeri vasıtasıyla ticari faaliyette bulunmadıkça, yalnızca bu (ilk bahsedilen) Devlette vergilendirilecektir.  Eğer teşebbüs yukarıda bahsedilen şekilde ticari faaliyette bulunursa,, kazanç bu diğer Devlette,işyerine doğrudan doğruya veya dolaylı olarak atfedilebilen miktarla sınırlı olmak üzere vergilendirilebilir.
Almanya Federal Cumhuriyeti	Bir Akit Devlet teşebbüsüne ait kazanç, söz konusu teşebbüs diğer Akit Devlette yer alan bir işyeri vasıtasıyla ticari faaliyette bulunmadıkça, yalnızca bu Devlette vergilendirilecektir.Eğer teşebbüs yukarıda bahsedilen şekilde ticari faaliyette bulunursa, teşebbüsün kazançları bu diğer Devlette, yalnızca bu işyerine atfedilebilen miktarla sınırlı olmak üzere vergilendirilebilir.
İspanya Krallığı	Bir Akit Devlet teşebbüsüne ait kazanç, söz konusu teşebbüs diğer Akit Devlette yer alan bir işyeri vasıtasıyla ticari faaliyette bulunmadıkça, yalnızca bu Devlette vergilendirilecektir. Eğer teşebbüs yukarıda bahsedilen şekilde ticari faaliyette bulunursa, teşebbüsün kazancı yalnızca işyerine atfedilebilen miktarla sınırlı olmak üzere bu diğer Devlette vergilendirilebilir.
İtalya Cumhuriyeti	Bir Akit Devlet teşebbüsüne ait kazanç, söz konusu teşebbüs diğer Akit Devlette yer alan bir işyeri vasıtasıyla ticari faaliyette bulunmadıkça, yalnızca bu (ilk bahsedilen) Devlette vergilendirilecektir. Eğer teşebbüs yukarıda bahsedilen şekilde ticari faaliyette bulunursa, kazanç diğer Devlette, sadece işyerine atfedilebilen miktarla sınırlı olmak üzere, vergilendirilebilir.
Fransa Cumhuriyeti	Bir Akit Devlet teşebbüsüne ait kazanç, söz konusu teşebbüs diğer Akit Devlette yer alan bir işyeri vasıtasıyla ticari faaliyette bulunmadıkça, yalnızca ilk bahsedilen Devlette vergilendirilecektir.  Eğer teşebbüs yukarıda bahsedilen şekilde ticari faaliyette bulunursa, kazanç bu diğer Devlette, sadece işyerine atfedilebilen miktarla sınırlı olmak üzere, vergilendirilebilir.

 Yukarıdaki tabloda yer alan hükümlerden görüleceği üzere, futbolcu kiralanması karşılığında yapılan ödemeler, Anlaşmalar kapsamında, ticari kazanç kapsamında değerlendirildiğinde;yurt dışı mukim kulüplerin Türkiye’de bir işyerine sahip olmaksızın elde edeceği kazançları vergileme hakkı yalnızca ilgili ülkelere ait olacaktır. Söz konusu kazancın Türkiye'de bulunan bir işyeri vasıtasıyla elde edilmesi durumunda ise bu işyerine atfedilebilen tutarla sınırlı olmak üzere vergileme hakkı Türkiye'ye ait olacaktır.

2.1.2.Gayrimaddi Hak Yönünden Değerlendirme

Öncelikle temel vergi kanunlarımızda gayrimaddi hak bedeli kavramının ne anlam ifade ettiği hususunda net bir tanımlama yapılmadığını ifade etmeliyim. Buna karşılık 1 Seri No.lu Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Genel Tebliğinde gayrimaddi hak kavramı ile kast edilenin ne olduğu açıklanmıştır.

Söz konusu hükümlere göre; gayri maddi haklar, sinema filmleri, radyo-televizyon yayınlarında kullanılan filmler ve bantlar dâhil olmak üzere edebi, artistik, bilimsel her nevi telif hakkının veya her nevi patentin, alâmetifarikanın, desen veya modelin, planın, gizli formül veya üretim yönteminin veya sınaî, ticari, bilimsel tecrübeye dayalı bilgi birikiminin kullanma imtiyazı, kullanma hakkı veya satışı ile sınaî, ticari, bilimsel teçhizatın kullanma imtiyazı veya kullanma hakkını ifade etmektedir.

Başka bir ifadeyle, gayri maddi haklar patent, ticari marka, ticari unvan, tasarım ya da model gibi sınaî varlıkların kullanım hakkı ile edebi, sanatsal eserlerin mülkiyet hakları ile ticari bilgi birikimi (know how) ve ticari sırlar gibi fikri hakları kapsamaktadır.

1 Seri No’lu Muhasebe Uygulama Genel Tebliğinde ise, gayri maddi haklar “…Herhangi bir fiziksel varlığı bulunmayan ve işletmenin belli bir şekilde yararlandığı veya yararlanmayı beklediği aktifleştirilen giderler ile belli koşullar altında hukuken himaye gören haklar ve şerefiyelerin izlendiği hesap grubu ..” olarak tanımlanmıştır.

Gayrimaddi hak bedeli kavramı, İspanya Krallığı,İtalya Cumhuriyeti ,Fransa Cumhuriyeti, Büyük Britanya Ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı ve Almanya Federal Cumhuriyeti ile imzalanan Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmalarının "Gayrimaddi Hak Bedelleri" başlıklı 12’nci maddesinin 3’üncü fıkrasında aşağıdaki tabloda yer aldığı şekilde tarif edilmiştir.

Büyük Britanya Ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı	Bu maddede kullanılan "gayrimaddi hak bedelleri" terimi, sinema filmleri, radyo- televizyon yayınlarında kullanılan filmler ve bantlar dahil olmak üzere edebi, artistik, bilimsel her nevi telif hakkının veya her nevi patentin, alameti farikanın, desen veya modelin, planın, gizli formül veya üretim yönteminin veya sınai, ticari, bilimsel tecrübeye dayalı bilgi birikiminin kullanma imtiyazı, kullanma hakkı veya satışı ile sınai, ticari, bilimsel teçhizatın kullanma imtiyazı veya kullanma hakkı karşılığında ödenen her türlü bedelleri kapsar."
Almanya Federal Cumhuriyeti	Bu maddede kullanılan "gayrimaddi hak bedelleri" terimi, sinema filmleri ile radyo ve televizyon kayıtları dahil olmak üzere, edebi, sanatsal veya  bilimsel her nevi telif hakkının, her nevi patentin,ticari markanın,desen veya modelin,planın, gizli formül veya üretim yönteminin kullanımı veya kullanım hakkı karşılığında veya sınai, ticari veya bilimsel tecrübeye dayalı bilgi birikimi için veya sınai,ticari veya  bilimsel teçhizatın kullanımı veya kullanım hakkı karşılığında yapılan her türlü ödemeyi ifade eder. “Gayrimaddi hak bedelleri” terimi aynı zamanda kişinin isminin, görüntüsünün veya her türlü benzeri şahsi hakkının kullanımı veya kullanım hakkı karşılığında yapılan her türlü ödemeyi de kapsamaktadır.
İspanya Krallığı	Bu maddede kullanılan "gayrimaddi hak bedelleri" terimi, sinema filmleri, filmler, teyp ve diğer ses ve görüntü ürünleri de dahil olmak üzere edebi, sanatsal veya bilimsel her nevi telif hakkının, her nevi patentin, alameti farikanın, desen veya modelin, planın, gizli formül veya üretim yönteminin kullanımı, kullanım hakkı veya satışı ile sınai, ticari veya bilimsel tecrübeye dayalı bilgi birikimi karşılığında veya sınai, ticari veya bilimsel teçhizatın kullanımı veya kullanma hakkı karşılığında yapılan her türlü ödemeyi kapsar.
İtalya Cumhuriyeti	Bu maddede kullanılan "gayrimaddi hak bedelleri" terimi, sinema filmleri, radyo televizyon yayınlarında kullanılan filmler ve bantlar dahil olmak üzere edebi, artistik, bilimsel her çeşit telif hakkının veya her çeşit patentin, alameti farikanın, desen veya modelin, planın, gizli formül veya üretim yönteminin veya sınai, ticari, bilimsel tecrübeye dayalı bilgi birikiminin kullanma imtiyazı, kullanma hakkı veya satışı ile sınai, ticari, bilimsel teçhizatın kullanma imtiyazı veya kullanma hakkı karşılığında ödenen her türlü bedelleri kapsar.
Fransa Cumhuriyeti	Bu maddede kullanılan "gayrimaddi hak bedelleri" terimi, sinema filmleri, radyo- televizyon yayınlarında kullanılan filmler ve bantlar dahil olmak üzere edebi, artistik, bilimsel her nevi telif hakkının veya her nevi patentin, alameti farikanın, desen veya modelin, planın, gizli formül veya üretim yönteminin veya sınai, ticari, bilimsel tecrübeye dayalı bilgi birikiminin kullanma imtiyazı, kullanma hakkı veya satışı ile sınai, ticari, bilimsel teçhizatın kullanma imtiyazı veya kullanma hakkı karşılığında elde edilen  her türlü bedeli kapsar.

Yukarıdaki tabloda yer alan hükümlerden görüleceği üzere, futbolcu kiralanması karşılığında yapılan ödemeler, Anlaşmalar kapsamında, gayrimaddi hak bedelleri tanımına girmemektedir.(!)

2.2. Katma Değer Vergisi Mevzuatı Yönünden

KDV Kanununun;

1/1 maddesinde, Türkiye'de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin KDV'ye tabi olduğu,

1/2 nci maddesinde, her türlü mal ve hizmet ithalatının KDV'ye tabi olduğu,

6/b maddesinde, işlemlerin Türkiye'de yapılmasının, hizmetin Türkiye'de yapılmasını veya hizmetten Türkiye'de faydalanılmasını ifade ettiği,

9/1 maddesinde ise, mükellefin Türkiye içinde ikametgâhının, iş yerinin, kanuni merkezi ve iş merkezinin bulunmaması hallerinde ve gerekli görülen diğer hallerde Maliye Bakanlığının, vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla, vergiye tabi işlemlere taraf olanları verginin ödenmesinden sorumlu tutabileceği,

hüküm altına alınmıştır.

KDV Genel Uygulama Tebliğinin (I/C-2.1.2.1.) başlıklı bölümünde, ikametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayanların Türkiye'de yaptığı hizmetler ile bunların yurt dışında yaptığı ancak Türkiye'de faydalanılan hizmetlerin KDV'ye tabi olacağı; bu hizmetlere ilişkin KDV'nin tamamının hizmetten faydalanan yurt içindeki muhatap tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilip ödeneceği düzenlenmiştir.

Aynı Tebliğin "I/B-12.1. Spor Kulüpleri" başlıklı bölümünde; "3065 sayılı Kanunun (1/3- g) maddesine göre, profesyonel futbol şubelerinin KDV kapsamına giren teslim ve hizmetleri aşağıda sayılmıştır:

- Maç hasılatları,

- Spor toto-loto ve iddaa isim hakkı gelirleri,

- Spor malzemesi ve hediyelik eşya satışı,

- Yayın hakkı gelirleri,

- Reklam gelirleri,

- Diğer gelirler.

Faaliyetin zorunlu bir unsuru olarak yapılan futbolcu transferleri ile kiralamaları karşılığı kulüplerce elde edilen bedeller,3065 sayılı Kanunun (1/3-g) maddesi kapsamında sayılamayacağından verginin konusuna girmemektedir. Ancak, anonim şirket statüsünde sportif faaliyetlerde bulunan kuruluşların bütün teslim ve hizmetlerinin 3065 sayılı Kanunun (1/1) inci maddesi gereğince vergiye tabi olduğu ise açıktır." açıklamaları yer almaktadır.

Buna göre, yurt dışı  mukimi spor kulüplerinden futbolcu kiralanmasına ilişkin olarak yapılan kira ödemeleri KDV'ye tabi olup, yapılacak ödeme bedeli üzerinden hesaplanan KDV'nin sorumlu sıfatıyla 2 No.lu KDV beyannamesi ile beyan edilip ödenmesi gerekmektedir.

3.VERGİ İDARESİNİN KONUYLA İLGİLİ GÖRÜŞLERİ

Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından verilen bazı özelgeler aşağıdaki gibidir.

İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığının “Yurt dışına yapılan bonservis ödemesinde tevkifat” konulu  01/07/2014 tarih ve 62030549-125[30-2013/12]-1745 sayılı özelgesi özetle aşağıdaki gibidir.

“ … futbolcu ....... transferi nedeniyle ........ kulübüne bonservis bedeli olarak 1.200.000.- Euro tutarında ödeme yaptığınızı belirterek, ödenen bonservis bedelinin tevkifata tabi tutulup tutulmayacağı hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.”

İdare cevaben “Bu kapsamda, söz konusu futbolcunun Türkiye'deki bir kulüpte oynatılabilmesi hakkının devri karşılığı olarak sporcunun eski kulübüne ödenen bonservis bedelleri ve mahiyeti itibarıyla buna benzeyen ödemelerin gayrimaddi hak satış bedeli olarak değerlendirilmesi ve bunlarla ilgili olarak nakden veya hesaben yapılan ödemelerden, Kurumlar Vergisi Kanununun 30 uncu maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca %20 oranında kurumlar vergisi kesintisi yapılması gerekir. Ancak, bonservis bedeli ödemesi yapılan şirketin mukimi olduğu ülke ile Türkiye arasında bir çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması bulunması ve söz konusu anlaşmada iç mevzuatımıza göre daha düşük oranda bir vergileme öngörülmesi halinde anlaşma hükümlerinin dikkate alınacağı tabiidir.

Türkiye Cumhuriyeti ile İspanya Krallığı Arasında Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması 01.01.2004 tarihinden itibaren uygulanmaktadır.

Şirketiniz tarafından, futbolcu ....... transferi nedeniyle ........ kulübüne ödenen bonservis bedelinin vergilendirilmesinin anılan Anlaşmanın "Sermaye Değer Artış Kazançları" başlıklı 13’üncü maddesi kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir.

…

Bu durumda, İspanya mukimi ............ futbol kulübü tarafından, Türkiye mukimi şirketinize futbolcunun bonservisiyle birlikte satışından elde edilen gelirin vergilendirme hakkı İspanya'ya ait olup, Türkiye'nin vergilendirme hakkı bulunmamaktadır.

Anlaşma hükümlerinin uygulanabilmesi için, Türkiye'deki futbol kulübüne satış yapan söz konusu İspanya spor kulübünün, İspanya'da tam mükellef olduğunun ve tüm dünya kazançları üzerinden bu ülkede vergilendirildiğinin İspanya yetkili makamlarından alınacak mukimlik belgesi ile kanıtlanması ve bu belgenin aslı ile birlikte noterce veya İspanya'daki Türk Konsolosluklarınca tasdik edilmiş Türkçe tercümesinin bir örneğinin Türkiye'deki vergi sorumlularına veya ilgili vergi dairesine ibraz edilmesi gerekmektedir.”

Bonservis bedeli ifadesinden anlaşılması gereken esasen sözleşme fesih bedelidir. Yani sözleşmenin karşılıklı olarak (kulüp ile futbolcu arasında) sona erdirilmesi ve futbolcunun transferinin sağlanması karşılığında, futbolcunun transfer olacağı yeni kulübünün eski kulübüne ödediği ya da ödemeyi taahhüt ettiği transfer tazminatıdır. Görüldüğü üzere burada geçici transfer (kiralama) değil kati bir transfer söz konusudur.Dolayısıyla futbolcunun önceki kulübünün ,futbolcuyu oynatma hakkı çerçevesinde ,kiralama ya da elden çıkarma şeklinde bir tasarrufu kalmamaktadır.

İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığının “İtalya mukimi futbol kulübünden yapılan futbolcu kiralaması karşılığı yapılacak ödemelerden kesinti yapılıp yapılmayacağı, KDV hesaplanıp hesaplanmayacağı” konulu 23/01/2024 tarih ve 62030549-125[30-2018/68]-114472 sayılı özelgesi özetle aşağıdaki gibidir.

“… kulübünüz tarafından İtalya mukimi futbol kulübünden … isimli futbolcunun kiralandığından bahisle, söz konusu futbolcu için yapılan ödemelerden kesinti yapılıp yapılmayacağı hususunda bilgi talep edildiği anlaşılmış olup, konu hakkında Başkanlığımız görüşü aşağıda açıklanmıştır.”

İdare cevaben;” 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasında; birinci maddede yazılı kurumlardan kanuni ve iş merkezlerinden her ikisi de Türkiye içinde bulunmayanların, yalnız Türkiye'de elde ettikleri kazançları üzerinden vergilendirileceği hükme bağlanmış, üçüncü fıkrasında ise dar mükellefiyet mevzuuna giren kurum kazancının hangi kazanç ve iratlardan oluştuğu belirtilmiştir. Anılan maddenin üçüncü fıkrasının (ç) bendinde de, taşınır ve taşınmazlar ile hakların Türkiye'de kiralanmasından elde edilen iratların dar mükellefiyet konusuna giren kurum kazancı olarak vergilendirileceği hükmüne yer verilmiştir.

…

Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinin birinci fıkrasının (5) numaralı bendinde yazılı hakların (ihtira beratı hariç) kiralamasından doğan kazançların gayrimenkul sermaye iradı olduğu hükme bağlanmış olup, mezkur Kanunun 70 inci maddesinin birinci fıkrasının (5) numaralı bendinde; "Arama, işletme ve imtiyaz hakları ve ruhsatları, ihtira beratı (İhtira beratının mucitleri veya kanunî mirasçıları tarafından kiralanmasından doğan kazançlar, serbest meslek kazancıdır.), alameti farika, marka, ticaret unvanı, her türlü teknik resim, desen, model, plan ile sinema ve televizyon filmleri, ses ve görüntü bantları, sanayi ve ticaret ve bilim alanlarında elde edilmiş bir tecrübeye ait bilgilerle gizli bir formül veya bir imalat usulü üzerindeki kullanma hakkı veya kullanma imtiyazı gibi haklar (Bu hakların kullanılması için gerekli malzeme ve teçhizat bedelleri de gayrimenkul sermaye iradı sayılır.)" hükümleri yer almaktadır.

Anılan bentte, gayrimaddi haklar için oldukça geniş bir yasal çerçeve sunulmuş ve "gibi haklar" ifadesi kullanılmak suretiyle, bentte ismen belirtilenlere benzerliği olan hakların da gayrimaddi hak olarak ele alınacakları hüküm altına alınmıştır.

Türkiye Cumhuriyeti ile İtalya Cumhuriyeti Arasında Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme ve Vergi Kaçakçılığına Engel Olma Anlaşması" 01.01.1994 tarihinden itibaren uygulanmaktadır.

Söz konusu Anlaşmanın "Gayrimaddi Hak Bedelleri" başlıklı 12 nci maddesinin 3’üncü fıkrasında;

"3. Bu maddede kullanılan "gayrimaddi hak bedelleri" terimi, sinema filmleri, radyo televizyon yayınlarında kullanılan filmler ve bantlar dahil olmak üzere edebi, artistik, bilimsel her çeşit telif hakkının veya her çeşit patentin, alameti farikanın, desen veya modelin, planın, gizli formül veya üretim yönteminin veya sınai, ticari, bilimsel tecrübeye dayalı bilgi birikiminin kullanma imtiyazı, kullanma hakkı veya satışı ile sınai, ticari, bilimsel teçhizatın kullanma imtiyazı veya kullanma hakkı karşılığında ödenen her türlü bedelleri kapsar."

hükmüne yer verilmiştir.

Yukarıda yer verilen hükümden görüleceği üzere, futbolcu kiralanması karşılığında yapılan ödemeler, Anlaşma kapsamında, gayrimaddi hak bedelleri tanımına girmemektedir. Bu nedenle futbolcu kiralanması karşılığında kulübünüz tarafından İtalya mukimi futbol kulübüne yapılan ödemelerin, Türkiye - İtalya Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmasının "Ticari Kazançlar" başlıklı 7 nci maddesi kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir.

Söz konusu Anlaşmanın 7 nci maddesinin 1 inci fıkrasında;

"1. Bir Akit Devlet teşebbüsüne ait kazanç, söz konusu teşebbüs diğer Akit Devlette yer alan bir işyeri vasıtasıyla ticari faaliyette bulunmadıkça, yalnızca bu (ilk bahsedilen) Devlette vergilendirilecektir. Eğer teşebbüs yukarıda bahsedilen şekilde ticari faaliyette bulunursa, kazanç diğer Devlette, sadece işyerine atfedilebilen miktarla sınırlı olmak üzere, vergilendirilebilir." hükmü yer almaktadır.

Buna göre, İtalya mukimi futbol kulübünün Türkiye'de, Anlaşmanın bir örneği ekli "İşyeri" başlıklı 5 inci maddesinde düzenlenen bir işyerine sahip olmaksızın elde edeceği kazancı vergileme hakkı yalnızca İtalya'ya aittir. Söz konusu kazancın Türkiye'de bulunan bir işyeri vasıtasıyla elde edilmesi durumunda ise bu işyerine atfedilebilen tutarla sınırlı olmak üzere vergileme hakkı Türkiye'ye ait olacaktır.

4.DEĞERLENDİRME

Makalemizde, kiralanacak futbolcunun Avrupa’nın beş (5) büyük liginde (İspanya/La Liga, İtalya/Serie A, Fransa/ Ligue 1,İngiltere/Premier Lig, Almanya /Bundesliga) mukim bir kulüpte bulunan futbol oynama hakkının geçici ve belirli süre ile Türkiye’de mukim A.Ş.statüsündeki bir kulübe devri, kiralama işleminin konusunu oluşturmaktadır. Taraflar arasında, düzenlenen sözleşme ile futbolcuyu oynatma hakkının kullanımına ilişkin belli bir süre öngörüldüğünden ve sürenin tamamlanmasına müteakip, geçici transfere (kiralama) konu sporcunun sözleşmeli spor kulübünde askıya alınmış oynama hakkı tekrar aktif hale geleceğinden, işlemde gayrimaddi hakkın devri söz konusu olmamaktadır.

Yurt dışında mukim kulüplerin gerçekleştirmiş oldukları bu kiralamalar önceliklle ÇVÖA (Çifter Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları) kapsamında değerlendirilmelidir.

Elde edilen gelirin Türkiye’de bir işyeri aracılığıyla elde edilmesi halinde Türkiye’nin de kurumlar vergisi yönünden vergi alma hakkı bulunacaktır. Türkiye'ye vergi alma hakkı tanıdığı durumlarda, söz konusu gelir dolayısıyla Türkiye'de ödenen vergiler, Anlaşmanın ilgili maddeleri uyarınca  kulübün mukim olduğu ülkede  ödenecek vergilerden mahsup edilebilecektir.Yurt dışı mukim kulübün Türkiye’de bir işyerine sahip olmaması halinde ise vergileme hakkı ,sadece yurt dışında mukim olunan ülkeye ait olacaktır.

Katma Değer Vergisi açısından ise yurt mukimi futbol kulübünden futbolcu kiralanmasına ilişkin olarak yapılan kira ödemeleri KDV'ye tabi olup, yapılacak ödeme bedeli üzerinden hesaplanan KDV'nin sorumlu sıfatıyla 2 No.lu KDV beyannamesi ile beyan edilip ödenmesi gerekmektedir.

29.12.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.279 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.