Berkay Şenol
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bilim Uzmanı
smmm41@hotmail.com

E-Ticaret Satışlarında Kesilen Stopajları Mahsup Etmeyi Unutmayın!

GİRİŞ

Tüketici alışkanlıklarındaki değişim ve ticaretin çeşitlenmesi ile elektronik ticaretin ekonomideki önemi her geçen gün artmaktadır. Bu gelişmeler, ticarete yeni düzenlemeler gelmesine ve vergi denetiminin daha sıkı şekilde etkinleştirilmesine sebep olmuştur.

Bu kapsamda 21/12/2024 tarihli ve 9284 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile birlikte elektronik ticaretin önemli bir bileşeni olan aracı hizmet sağlayıcıları ve elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılarına yönelik yeni bir stopaj düzenlemesi getirilmiştir. Elektronik ticaret hizmet sağlayıcıları: Elektronik ticaret pazar yerinde ya da kendine ait elektronik ticaret ortamında mal veya hizmetlerinin teminine yönelik sözleşme yapan ya da sipariş alan hizmet sağlayıcıları olarak tanımlanmaktadır.

Bu kararla birlikte, 6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun kapsamına giren faaliyetlerde aracı hizmet sağlayıcıların e-ticaret satıcıları adına tahsil ettikleri ödemeler üzerinden %1 oranında stopaj yapılması zorunlu hale gelmiştir.

Söz konusu düzenleme, özellikle online pazar yerleri (örneğin Trendyol, Hepsiburada, Amazon, N11 vb.) ile bu platformlar aracılığıyla ürün/hizmet satan tüm gerçek ve tüzel kişileri yakından ilgilendirmektedir. Bu yeni uygulamayla kayıt dışılığın önüne geçilmesi, gelirlerin izlenmesi ve vergi tahsilatının güçlendirilmesi amaçlanmaktadır.

Stopaj Kesintisinin Satıcıya Ek Maliyeti Var Mı?

Teknik olarak bakıldığında stopaj, satıcının elde ettiği gelir üzerinden yapılan bir vergi kesintisidir. Aracı hizmet sağlayıcılar (örneğin pazar yerleri), satıcı adına tahsil ettikleri ürün/hizmet bedelinin her birim satıştan KDV hariç satış tutarı üzerinden %1 oranında stopaj kesip muhtasar beyannamesi ile beyan edip hazineye aktarmaktadır. Bu tutar satıcıya ödenmediği için, doğrudan bir maliyet gibi gözükmese de satıcının nakit akışında azalmaya yol açmaktadır. Örneğin KDV hariç 100.000 TL’lik bir satışta, platform 1.000 TL'yi stopaj olarak kesip ödeme yapmaktadır. Bu yönüyle, net gelirde bir daralma oluşturduğundan dolayı dolaylı bir maliyet etkisi vardır.

Stopaj Nasıl Mahsup Edilir?

Kesilen bu %1’lik stopaj, satıcının gerçek kişi olması halinde gelir geçici beyannamesi ve yıllık gelir vergisi beyannamesi üzerinden, tüzel kişi olması halinde ise kurumlar geçici vergisi beyannamesi üzerinden ve yıllık kurumlar vergisi beyannamesi üzerinden mahsup edilir. Mahsup edilemeyen tutar varsa iade talebinde bulunulabilir. Ancak mükelleflerin mahsup işlemini yapabilmesi için stopajın doğru şekilde beyan edilmesi ve dijital ortamda ilgili belgelerin sağlanması şarttır. Mahsup edilecek stopaj tutarının doğru ve zamanında bildirilmemesi halinde vergi kayıpları yaşanabilmektedir.

Bu Stopajlar Faturaya Yansıtılır Mı?

Hayır, bu tür stopajlar faturalara yansıtılmaz ve fatura üzerinde gösterilmez. Çünkü %1 oranındaki tevkifat, alıcı ile satıcı arasında değil; aracı hizmet sağlayıcı ile vergi dairesi arasında gerçekleşen bir kesinti işlemidir. Satıcı, yaptığı satış karşılığında fatura düzenler. Aracı hizmet sağlayıcı ise KDV hariç tutar üzerinden %1 oranında stopajı keserek satıcıya net tutarı öder ve kesintiyi vergi dairesine bildirir.

Dolayısıyla stopajın fatura üzerinde gösterilmesi ya da ayrıca bir satır olarak yazılması gibi bir uygulama söz konusu değildir. Uygulamanın sistematik doğası gereği, fatura üzerinde stopaj belirtme zorunluluğu veya imkânı yoktur.

Örnek Muhasebe Kaydı

Kısa bir örnek ile açıklayalım; X mükellef, Trendyol üzerinden 100.000 TL + %20 KDV tutarında satış yapmıştır. Trendyol bu tutar üzerinden %1 stopaj kesmiş ve satıcıya 99.000 TL + 20.000 TL KDV olmak üzere toplam 119.000 TL ödeme yapmıştır. Stopaj tutarı olan 1.000 TL ise vergi dairesine ödenmek üzere Trendyol tarafından alıkonulmuştur. (Komisyon kesintileri dikkate alınmamıştır.)

Satış kaydı:

120 Alıcılar (Trendyol).....................120.000 

       600 Yurtiçi Satışlar.......................................100.000 

       391 Hesaplanan KDV.....................................20.000 

Tahsilat kaydı:

102 Bankalar.....................................119.000 

193 Peşin Ödenen Vergi ve Fonlar…..1.000 

        120 Alıcılar (Trendyol)............................120.000 

Stopaj Kesintisini Kapsamayan Durumlar

• İkinci El Ürün Satanlar: Mobil uygulamalar veya online platformlar üzerinden kendi ikinci el eşyalarını satan bireyler, bu faaliyetleriyle e-ticaret stopajı kapsamında değerlendirilmezler.
• Basit Usulde Vergiye Tabi Olanlar: 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’na göre basit usulde vergilendirilenler; küçük esnaf statüsündeki, kendi işinde çalışan ve başka bir işverene bağlı olmayan mükelleflerdir. Bu kişiler, e-ticaret stopajının kapsamı dışında tutulmuştur.
• Vergiden Muaf Esnaflar: Vergi mevzuatına göre bazı kişi grupları gelir veya kurumlar vergisinden muaf tutulmuştur. Bu muafiyet; belirli esnaf grupları, küçük işletmeler ya da devletçe koruma altına alınan meslek mensupları için geçerlidir.
• Sosyal Medya Geliri Elde Edenler: Sosyal medya platformları üzerinden içerik üreten ve bu faaliyetleri karşılığında reklam geliri elde eden bireyler, belirli istisna şartlarını sağlamaları halinde bu stopaj uygulamasının dışında değerlendirilmektedir.
• Banka EFT’si ile Tahsilat Yapanlar: Sanal pazar yerlerinin ödeme sistemlerini kullanmaksızın, doğrudan banka kanalıyla (EFT yoluyla) ödeme alan satıcılar, %1 stopaj uygulamasının dışında kalmaktadır.

Sonuç

Getirilen %1 stopaj düzenlemesi, kayıt dışı elektronik ticaretin denetimi açısından önemli bir adımdır. Ancak uygulamada bazı sıkıntılar bulunmaktadır. Mükellefler adına yapılan stopaj kesintileri Dijital Vergi Dairesi üzerinden ‘Adıma Yapılan Kesintiler’ kısmından takip edilebilmekte, ancak sistemde kesinti yapan firmaların vergi numarası ve unvanların yıldızlı (maskelenmiş) şekilde gösterilmesi nedeniyle, kesintinin hangi platform veya hangi işlemden kaynaklandığını tespit etmek zorlaşmaktadır. Platformların ilgili kısmında kesinti tutarları yazmaktadır fakat stopaj kesintine dair resmi bir belge temin edilememektedir. Ekstre çıktılarından stopaj tutarlarını çıkarmak iş gücü kaybına yol açmaktadır. Mali müşavirler açısından bu durum özellikle büyük ölçekli firmalar için stopajın etkin takibini, mahsup ve iade taleplerinin doğru şekilde yapılmasını olumsuz etkilemektedir.

Bu nedenle, Dijital Vergi Dairesi’nde mükellef bazında kesinti yapılan platform, işlem tarihi, brüt tutar, kesinti tutarı ile vergi numarası ve unvan bilgilerini tam ve şeffaf şekilde belgelendirecek bir raporlama modülünün geliştirilmesi gerekmektedir. Böylelikle mükellefler kesintileri daha rahat kontrol ederek hak kaybına uğramayacaktır. Ayrıca aracı hizmet sağlayıcıların, müşterileri ile düzenli ve detaylı şekilde stopaj konusunda mutabakat yapmaları sağlanmalıdır.

Kaynaklar

• 21/12/2024 tarihli ve 9284 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı
• https://ismmmo.org.tr/dosya/5181/Mevzuat-Dosya/23122024-eticaret-gv-stopaj-orani.pdf?utm_source
• https://www.turmob.org.tr/ekutuphane/Read/d47123b8-11f4-49f6-9565-6f4311da3e8f
• 6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun
• www.gib.gov.tr

24.06.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.