Aziz Fıçıcı
Yeminli Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
azizficici@gmail.com

VUK Kapsamında Kıdem Tazminatı Karşılığı Ayrılması ve Uygulaması

Geçtiğimiz yılda Enflasyon düzeltmesi uygulaması sebebiyle bazı işletmelere kurumlar vergisi iadesi çıkmış olup, iade işlemleri de idarece yerinde getirilmektedir. Kurumlar Vergisi beyannamesinde idarenin çokta dikkatini çekmediği V.U.K. aykırı olarak ayrılan kıdem tazminatı karşılıkları ile bunların iptalinden oluşan karlar iade safhasında izah gerektiren bir husus olarak karşımıza çıkmaktadır.

Kıdem tazminatı karşılığı Muhasebe Sistemi Uygulama Tebliği'nde açıklanan Muhasebenin Temel Kavramlarında yer alan İhtiyatlılık kavramının da karşımıza çıkmakta olup  “Bu kavram, muhasebe olaylarında temkinli davranılması ve işletmenin karşılaşabileceği risklerin gözönüne alınması gereğini ifade eder. Bu kavramın sonucu olarak, işletmeler, muhtemel giderleri ve zararları için karşılık ayırırlar, muhtemel gelir ve kârlar için ise gerçekleşme dönemlerine kadar herhangi bir muhasebe işlemi yapmazlar.“ denilmek suretiyle açıklanmaktadır.

Karşılık ayrılmasına ilgili olarak Vergi Usul Kanunu'nun 288. maddesinde ise; hasıl olan veya husulü beklenen fakat miktarı net olarak saptanamayan ve teşebbüs için bir borç niteliği taşıyan belli bazı zararları karşılamak amacıyla karşılık ayrılabileceği ifade edilmiştir. Ancak söz konusu karşılıklar Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ayrılabilse de vergi matrahı hesaplaması sırasında matrahtan indirilebilecek gider olarak dikkate alınamazlar.

denilmektedir.

İşletmeler Muhasebenin ihtiyatlık kavramına uygun olarak  çalışan personellerine ödemekle yükümlü olacakları kıdem tazminat tutarlarını hesaplayarak karşılık ayırabilmektedirler.

V.U.Kanun hükümleri kapsamında karşılık ayrılan kıdem tazminatlarının fiilen ödenmediği dönemde vergi matrahı hesaplaması sırasında gider olarak dikkate alınması mümkün değildir.

Karşılığın ayrılması durumunda aşağıdaki muhasebe kaydı yapılmakta olup ;

----------------------------- / -----------------------------

 654 – Karşılık Gideri                     xxxx

                        372 – Kıdem Tazminatı Karşılığı    xxxx

----------------------------- / -----------------------------

Bu tutar kurumlar vergisi beyannamesinde K.K.E.G. olarak dikkate alınmaktadır.

Öte yandan gerek geçmiş dönemde gerekse cari dönemde kıdem tazminatı ödenmesi veya yapılan hesaplamalarda değişiklik olması gibi sebeplerle karşılığın iptal edilmesi gerekmekte olup ;

Kıdem Tazminatı Karşılığı İptali Kar  Muhasebe Kaydı ;

----------------------------- / -----------------------------

 372 – Kıdem Tazminatı Karşılığı  xxxxx

                 644 – Konusu Kalmayan Karşılıklar    xxxx

----------------------------- / -----------------------------

Şeklinde muhasebe kaydı yapılmaktadır ki esas problemde bu noktada başlamaktadır.

Nasıl ki karşılık giderlerinin KKEG olarak beyan edilerek matraha ilave edildi ise bununla ilgili iptal karının da vergiye tabi kazanç olmayacağı tabidir.

Konusu kalmayan karşılığın Kurumlar Vergisi Beyannamesinde “Diğer İndirim ve İstisnalar” Bölümünde gösterilmek suretiyle beyan edilmesi gerekmektedir.

Faydalı olmasını temenni ederim.

Saygılarımla.

05.09.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.