6183 Sayılı Kanunda düzenlenen gecikme zammı temel olarak vergi, resim, harç gibi amme borçlarının mükellefler tarafından zamanında ödenmemesiyle ilgili bir yaptırım şeklinde özetlenebilir.
Bilindiği gibi, 21.07.2022 Tarihli Resmi Gazete’ de yayımlanan 5801 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile bu oran aylık %1,60’tan %2,50’ye yükseltilmişti.
Söz konusu artışın elbette en büyük nedenlerinden biri, başta enflasyon oranlarındaki gibi ekonomik gelişmelerin etkisi nedeniyle ödenmeyen vergi alacağının reel değerini kaybetmesinin engellenmek istenmesi.
Ancak söz konusu orandaki artış, Vergi Usul Kanunu’nun “Özel Ödeme Zamanları” başlıklı 112’nci maddesinde, verginin normal vade tarihinden yapılan tarhiyatın tahakkuk tarihine kadar hesaplanan “gecikme faizinin” de artması anlamına geliyor.
Bu konuya değinmeden önce, sıkça birbiri ile karıştırılan gecikme zammı ve gecikme faizi arasındaki temel farkların açıklanmasında fayda bulunuyor:
1. Gecikme zammı 6183 Sayılı Kanunda yer alan bir düzenleme olup, vergi, harç gibi amme alacağının vadesinde ödenmemesi veya geç ödenmesi durumunda uygulanır.
Gecikme faizi ise Vergi Usul Kanununda düzenlenmiş olup, verginin zamanında tahakkuk ettirilmemesinde hesaplanır.
Yani, gecikme zammı tahakkuk etmiş ancak ödenmemiş, gecikme faizi ise eksik ya da geç tahakkuk etmiş vergiler için uygulanır. Dolayısıyla, gecikme zammı verginin tahsiliyle, gecikme faizi tahakkukuyla ilgilidir.
2. Gecikme zammının hesaplanmasında ay kesirleri dikkate alınırken, gecikme faizinde ay kesirleri alınmaz.
3. Gecikme zammı vergi cezalarından sadece vergi ziyaı cezası için uygulanır. Usulsüzlük veya özel usulsüzlük cezalarının geç ödenmesinde gecikme zammı uygulanmaz.
Ancak vergi ziyaı cezası dahil hiçbir vergi cezası için gecikme faizi uygulanmaz.
Vergi Usul Kanununun 112’inci maddesine göre, ikmalen, resen ve idarece yapılan tarhiyatlarda;
-Dava konusu yapılmaksızın kesinleşen vergilere, kendi vergi kanunlarında belirtilen ve tarhiyatın ilgili bulunduğu döneme ilişkin normal vade tarihinden itibaren, son yapılan tarhiyatın tahakkuk tarihine kadar;
-Uzlaşılan vergilerde normal vade tarihinden uzlaşma tutanağının imzalandığı tarihe kadar;
-Dava konusu yapılan vergilerin ödeme yapılmamış kısmına, kendi vergi kanunlarında belirtilen ve tarhiyatın ilgili bulunduğu döneme ilişkin normal vade tarihinden itibaren, yargı organı kararının tebliğ tarihine kadar;
Gecikme faizi uygulanır.
Gecikme zammının gecikme faizini de arttırmasının nedeni ise, aynı maddedeki gecikme faizi oranının 6183 Sayılı Kanunun 51’inci maddesine göre tespit edilen gecikme zammı oranında uygulanacağı yönünde düzenleme.
Ayrıca, VUK’un 371’inci maddesinde yer alan pişmanlık müessesesi, pişmanlık zammı hesaplanması karşılığında vergi ziyaı cezası kesilmemesi nedeniyle mükelleflerin en sık yararlandıkları yöntemlerin başında geliyor.
Bu maddeye göre, pişmanlık zammının yine 6183 Sayılı Kanunun 51’inci maddesinde yer alan oranda uygulanır.
Aynı şekilde yine VUK’un 370’nci maddesinde yer alan izaha davet uygulaması, idarenin tespitleri doğrultusunda mükelleflerin izahına göre vergi ziyaı cezasının indirimli uygulanmasına yönelik bir düzenleme.
Anılan maddeye göre de uygulanacak faiz oranının gecikme zammı için belirlenen oran olarak uygulanması gerekiyor.
Gecikme zammı oranı yükseltilince gecikme faizi ve pişmanlık zammı oranının da artmasının nedeni bu düzenlemeler olarak özetlenebilir.
Dolayısıyla, gecikme zammı oranının aylık %1,60’tan %2,50’ye yükseltilmesi, sadece vergilerin zamanında ödenmemesi durumunu değil, verginin eksik/geç tahakkuk ettirilmesini ve pişmanlık uygulamasını da yakından ilgilendiriyor.
26.07.2022
Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)
>> Yılın Kampanyası: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL yerine 999 TL + KDV Ayrıntılar için tıklayın.
>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.
>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.
>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.