Ali Kumargal
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
alikumargal@aktifakademi.com.tr

Mali Müşavirlikte İletişim Krizleri: Mükellef ve Kamu İdaresi Arasındaki Köprüde Sorunlar ve Çözüm Arayışları

Mali müşavirlik mesleği, ekonomik yaşamın düzenleyici unsurlarından biri olarak yalnızca muhasebe kayıtlarının tutulması ve beyannamelerin hazırlanmasından ibaret değildir; aynı zamanda mükellef ile kamu idaresi arasındaki bilgi akışını yöneten ve hukuki uyumu sağlayan kurumsal bir fonksiyondur. Bu bağlamda iletişim, mesleğin temel eksenini oluşturmaktadır. Ancak uygulamada, mükelleflerin belge düzeni ve yasal süreçler konusundaki bilgi eksiklikleri, beklenti uyuşmazlıkları, ücretlendirme sorunları ve sorumluluk alanlarının yanlış yorumlanması, iletişim süreçlerinde önemli aksaklıklar doğurmaktadır. Benzer şekilde kamu idaresiyle olan ilişkilerde mevzuatın sık değişmesi, bürokratik yoğunluk, dijital sistemlerdeki teknik arızalar ve idari yorum farklılıkları, mali müşavirlerin mesleki faaliyetlerini doğrudan etkilemektedir. Bu sorunlar, yalnızca meslek mensubunun iş yükünü artırmakla kalmayıp, aynı zamanda mükelleflerin hukuki ve mali güvenliğini de tehdit etmektedir. Dolayısıyla mali müşavirlikte iletişim sorunlarının sistematik olarak incelenmesi ve çözüm önerilerinin geliştirilmesi hem mesleki etik hem de kamusal düzen açısından akademik bir gereklilik arz etmektedir. 

1. Mükellefle İletişimde Sorunlar

a) Bilgi Eksikliği

Sorun:
Mükellef çoğu zaman belge düzeni, vergi usul kanunu (VUK) kuralları, SGK yükümlülükleri gibi konulardan habersizdir.

Sık Yapılan Hatalar:

• Faturaların geç veya yanlış kesilmesi (7 gün kuralına uyulmaması).
• Perakende satışlarda fatura istenince “fatura kesmeyi unutma”.
• Banka dekontlarının, kasa fişlerinin, gider belgelerinin saklanmaması.
• SGK işe giriş bildirgesinin geç verilmesi.
• Masraf belgelerinin (yemek, temsil, yol gideri) faturasız sunulması.
• E-fatura mükellefi olduğu halde kâğıt fatura kesmeye devam edilmesi.

Sonuçları:

• Usulsüzlük cezası, özel usulsüzlük cezası, vergi zıyaı cezası.
• SGK’da işçiye sigortasız giriş, idari para cezaları.
• Müşavir ile mükellef arasında güven kaybı.

Çözüm Önerileri:

• Belge düzeni rehberi hazırla (örnek faturalar, örnek dekont, SGK giriş örneği).
• “Belge teslim çizelgesi” oluştur (hangi belgeyi hangi tarihe kadar getirmeli).
• E-fatura, e-defter, SGK gibi sistemler için kontrol listeleri hazırla.
• Mükellefi yılda bir kere “belge düzeni eğitimine” çağır (1 saatlik kısa oturum).

b) Beklenti Uyuşmazlığı

Sorun:
Mükellef, mali müşavirin hem danışmanlık hem de fiili iş takibini ücretsiz yapmasını bekler.

Sık Yapılan Hatalar:

• “Ben belgeleri geç getiririm, sen halledersin.”
• “Ben sana haber vermem, sen her şeyi bilirsin.”
• “Devletle ilgili tüm sorumluluk sende.” anlayışı.

Sonuçları:

• Müşavirin iş yükü ve stresi artar.
• Hatalarda müşavire suç yüklenir.
• Ücret ilişkisi bozulur.

Çözüm Önerileri:

• İlk görüşmede sorumluluk sınırlarını yazılı hale getir (sözleşme + ek protokol).
• Mükellefe “danışmanlık” ile “iş takibi” arasındaki farkı anlat.
• Hizmet kapsamı dışında olan işler için ek ücret politikasını açıkça bildir.

c) Ücret Tartışmaları

Sorun:
Mükellef çoğu zaman yapılan işin görünürlüğünü fark etmez.

Sık Yapılan Hatalar:

• “Bir beyannameyi göndermekten ne olacak?” yaklaşımı.
• Piyasa fiyatlarını düşürmek için “başka müşavir şu fiyata yapıyor” söylemi.
• Ekstra işler için ödeme yapmama.

Sonuçları:

• Meslektaşlar arasında haksız rekabet.
• Müşavirin emeğinin değersizleşmesi.

Çözüm Önerileri:

• Hizmet raporu hazırla (aylık yapılan beyanname sayısı, SGK bildirgesi, defter kaydı).
• TÜRMOB asgari ücret tarifesine bağlı kal.
• Ekstra işler için (KDV iade dosyası, teşvik danışmanlığı) ek ücret sözleşmesi yap.

d) Gizlilik ve Sorumluluk

Sorun:
Mükellef zaman zaman yanlış beyanda bulunabilir, kayıtsız işlem talep edebilir.

Sık Yapılan Hatalar:

• “Bu faturayı kayda geçme.”
• “Maliyeti yüksek gösterelim, vergi az çıksın.”
• “Elemanı sigortasız gösterelim.”

Sonuçları:

• Müşavir cezai sorumluluk altına girer.
• Mesleki itibar zedelenir.

Çözüm Önerileri:

• Riskli talepleri yazılı olarak reddet, dosyada sakla.
• Mükellefe VUK, TCK ve SGK cezalarını anlat (fatura, naylon, sahtecilik vb.).
• Sözleşmeye “yasadışı taleplerde iş akdi feshedilir” maddesi ekle.

e) Zaman Yönetimi

Sorun:
Belgelerin son gün veya son saat getirilmesi.

Sık Yapılan Hatalar:

• Beyannameler son güne bırakılır.
• SGK bildirgesi geç verilir.
• Evraklar düzenlenmeden getirilir.

Sonuçları:

• Cezalar, hata riski, müşavirin tükenmişliği.

Çözüm Önerileri:

• Her mükellef için belge teslim takvimi hazırla.
• Belgeleri zamanında getirmeyen için yazılı uyarı yap.
• İş akış planı oluştur: Beyannameleri haftalara böl, son haftaya bırakma.

2. Kamu İdaresi ile İletişimde Sorunlar

a) Bürokratik Yoğunluk

Sorun:
Vergi dairesi, SGK ve ticaret sicil dairelerinde çok belge istenir.

Sık Yapılan Hatalar:

• Aynı belgeyi tekrar tekrar sunmak.
• Belgeleri dijital hazırlamayıp kâğıtla uğraşmak.

Sonuçları:

• Zaman kaybı, mükellefe ek maliyet.

Çözüm Önerileri:

• Her mükellef için dijital klasör oluştur.
• Sık istenen belgeleri (imza sirküsü, faaliyet belgesi) hazır bulundur.
• Gereksiz belge taleplerini dilekçe ile kayda geçir.

b) Sistem Arızaları

Sorun:
E-Defter, e-Fatura, SGK sistemleri sık sık yoğunluktan çalışmaz.

Sık Yapılan Hatalar:

• İşlemleri son gün bırakmak.
• Hata ekranlarını belgelememek.

Sonuçları:

• Cezalar, mükellef şikâyeti.

Çözüm Önerileri:

• Beyannameleri birkaç gün önce gönder.
• Sistem arızasında ekran görüntüsü ve hata kodu al.
• Gerektiğinde idareye “sistem çalışmıyordu” dilekçesi ver.

c) Mevzuat Karmaşası

Sorun:
Sürekli değişen kanun, tebliğ ve sirkülerler.

Sık Yapılan Hatalar:

• Güncellemeleri takip etmemek.
• Farklı idarelerde farklı uygulamaları dikkate almamak.

Sonuçları:

• Yanlış beyan, cezalar.

Çözüm Önerileri:

• Günlük Resmi Gazete ve Gelir İdaresi Başkanlığı duyurularını takip et.
• TÜRMOB ve oda bültenlerine abone ol.
• Değişiklikleri mükellefe özetle → “bilgilendirme notu” hazırla.

d) Memur-Müşavir İletişimi

Sorun:
Aynı konuda farklı memur farklı uygulama isteyebilir.

Sık Yapılan Hatalar:

• İşlemleri sözlü olarak yürütmek.
• Tartışmaya girmek.

Sonuçları:

• İş uzar, müşteri memnuniyetsiz olur.

Çözüm Önerileri:

• İşlemleri dilekçe ile kayda geçir.
• Resmi üslup kullan.
• Sorun büyürse meslek odasını devreye sok.

e) Zaman Baskısı

Sorun:
Kısa bildirim süreleri, yoğun iş yükü.

Sık Yapılan Hatalar:

• Beyanları son güne bırakmak.
• Belgeleri toparlamadan yüklemek.

Sonuçları:

• Hatalı bildirim, cezalar.

Çözüm Önerileri:

• Önceden hazırlanmış yıllık iş takvimi oluştur.
• Beyannameleri gruplara ayır, önceden hazırla.
• Yoğun dönemlerde ek personel/stajyer desteği al.

17.09.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.