Abuzer Akbıyık
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
abuzerakbiyik@hotmail.com

Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamında İmalat Sanayii ile Turizme Yönelik İnşaat İşlerinde KDV İstisna Uygulamasında son durum

Özet: 15.04.2022 Tarih ve 31810 Sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 7394 Sayılı Kanunun 11. Maddesi ile, 3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunun Geçici 37. Maddesinde değişiklik yapılarak, İmalat Sanayii ile Turizme yönelik yatırım teşvik belgesi sahibi mükelleflere, belge kapsamındaki inşaat işlerine ilişkin mal teslimleri ve hizmet ifaları 01/05/2022 tarihiden başlamak üzere 31/12/2025 tarihine kadar, Katma Değer Vergisinden istisna edilmişti. 9770 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile söz konusu istisna süresi 31.12.2028 tarihine kadar uzatılmıştır. Teşvik uygulaması bakımından en önemli mevzuat olan ve 13 yıldan beri uygulamada olan 2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar yürürlükten kaldırılarak, onun yerine 30.05.2025 tarih ve 32915 sayılı 9903 sayılı “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar” yürürlüğe konulmuştur. İnşaat mal ve hizmet alımında KDV oranı %20’dir. Bu nedenle İnşaat işlerinde KDV İstisnası desteği, İmalat sanayi ve Turizm konularında yatırım yapan geniş bir mükellef kitlesini ilgilendirmektedir. Yatırımcı ve uygulama yapanların kafasında, Teşvik Kapsamındaki inşaat işlerinde, KDV istisnası nedir? Hangi alımları kapsıyor? Uygulama süresi nedir? İstisna belgesi nasıl alınacak, uygulama nasıl olacak? gibi pek çok soruyu var.  40 yılı aşan süreden beri vergi ve teşvik uygulamaları konusunda faaliyet gösteren biri olarak, Katma Değer Vergisi Kanunu, Tebliği ve 9903 Sayılı Yeni Teşvik Hakkında Karar çerçevesinde bu soruların cevaplarını vermeye çalışacağız.

YATIRIM TEŞVİK BELGESİ NEDİR?

Teşvik uygulaması bakımından en önemli mevzuat “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar”dır. 13 Yıldan beri uygulamada olan 2012/3305 sayılı Karar yürürlükten kaldırılarak, yerine 30.05.2025 tarih ve 32915 sayılı 9903 sayılı “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar” yürürlüğe konulmuştur. Bu karar çerçevesinde teşvik sistemi 1-Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi (Teknoloji Hamlesi Programı, Yerel Kalkınma Hamlesi Programı ve Stratejik Hamle Program), 2-Sektörel Teşvik Sistemi (Öncelikli Yatırımlar Teşvik Sistemi ve Hedef Yatırımlar Teşvik Sistemi) uygulamaları olmak üzere iki ana başlıktan oluşmaktadır.

Yatırım Teşvik Belgesi: Yatırımın karakteristik değerlerini ihtiva eden, yatırımın belirlenen asgari şartlara uygun olarak gerçekleştirilmesi halinde üzerinde kayıtlı destek unsurlarından istifade imkanı sağlayan, Karar’ın amaçları doğrultusunda gerçekleştirilecek yatırımlar için düzenlenen bir belgedir.

9903 Sayılı “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar” çerçevesinde Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından uygun görülen yatırımlara “Yatırım Teşvik Belgesi” verilmektedir.  Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında, Gümrük Vergisi Muafiyeti, KDV istisnası, Vergi indirimi, Makine (Hibe) Desteği, Faiz veya Kar Payı Desteği, SGK İşveren Hissesi Desteği, SGK (işçi hissesi) Desteği ve Yatırım Yeri Tahsisi desteği söz konusu olabilmektedir. Karar kapsamında yer alan desteklerin uygulanması açısından iller, sosyo-ekonomik gelişmişlik seviyeleri dikkate alınarak 6 bölgeye ayrılmıştır. Destekler, 1 nci, bölgeden 6 ncı bölgeye doğru artmaktadır. Böylece, yatırım yeri, konusu ve tutarına göre, destekler farklılık arz etmektedir.

TEŞVİK MEVZUATINA GÖRE YATIRIMLARA KDV İSTİSNASI

9903 Sayılı Teşvik Kararının KDV istisnası başlıklı 14. Maddesi birinci fıkrasında Teşvik Belgesi kapsamında KDV istisnası şu şekilde yer almıştır “25/10/1984 tarihli ve 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu gereğince, teşvik belgesini haiz yatırımcılara teşvik belgesi kapsamında yapılacak makine ve teçhizat ithal ve yerli teslimleri ile belge kapsamındaki yazılım ve gayri maddi hak satış ve kiralamaları KDV’den istisna edilebilir. Aynı hüküm, teşvik belgesi kapsamı yatırımın devir işlemleri ile makine ve teçhizat listelerinde set, ünite, takım ve benzeri olarak belirtilen malların kısmi teslimlerinde de uygulanır.”

9903 Sayılı Teşvik Kararının Kullanılmış komple tesis ve kullanılmış makine ve teçhizat ithali başlıklı 23. Maddesi 3. Fıkrasında “Ek-4’te yer alan ve kullanılmış komple tesis kapsamında ithali uygun görülen kullanılmış veya yenileştirilmiş makine ve teçhizat KDV istisnası ve gümrük vergisi muafiyeti sağlanmaksızın ithal edilerek sabit yatırım tutarına dâhil edilebilir.” Hükmü yer almıştır.

9903 Sayılı Teşvik Kararının Yatırımlarda aranacak şartlar başlıklı 5. Maddesinin 14.fıkrasında “Teşvik belgesi kapsamında sağlanan KDV istisnası, gümrük vergisi muafiyeti, vergi indirimi, faiz veya kâr payı desteği ve makine desteğinin faydalanma yılı esas alınarak yeniden değerleme oranı ile hesaplanan toplam değeri, yeniden değerleme oranı dikkate alınarak hesaplanmış gerçekleşen sabit yatırım tutarını geçemez.” Hükmü yer almıştır.

KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU’NDA TEŞVİKLİ YATIRIMLARA KDV İSTİSNASI

3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanun 13/d) Maddesi “Yatırım Teşvik Belgesi sahibi mükelleflere belge kapsamındaki makina ve teçhizat teslimleri ile belge kapsamındaki yazılım ve gayri maddi hak satış ve kiralamaları (Şu kadar ki, yatırımın teşvik belgesinde öngörüldüğü şekilde gerçekleşmemesi halinde, zamanında alınmayan vergi alıcıdan, vergi ziyaı cezası uygulanarak gecikme faizi ile birlikte tahsil edilir. Zamanında alınmayan vergiler ile vergi cezalarında zamanaşımı, verginin tarhını veya cezanın kesilmesini gerektiren durumun meydana geldiği tarihi takip eden takvim yılının başından itibaren başlar)” hükmü yer almaktadır.

3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu Geçici Madde 37 Maddesi: “(7394 sayılı kanunun 11 inci maddesiyle değiştirilen madde: Yürürlük; 01.05.2022) İmalat sanayii ile turizme yönelik yatırım teşvik belgesi sahibi mükelleflere belge kapsamındaki inşaat işlerine ilişkin mal teslimleri ve hizmet ifaları 31/12/2028  tarihine kadar katma değer vergisinden müstesnadır.  Teşvik belgesine konu yatırımın tamamlanmaması halinde, zamanında alınmayan vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanarak gecikme faizi ile birlikte yatırım teşvik belgesi sahibi alıcıdan tahsil edilir. Bu vergiler ve cezalarda zamanaşımı, verginin tarhını veya cezanın kesilmesini gerektiren durumun meydana geldiği tarihi takip eden takvim yılı başından başlar. Bu kapsamda yapılan mal teslimleri ve hizmet ifaları nedeniyle yüklenilen vergiler, vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan vergiden indirilir. İndirim yoluyla telafi edilemeyen vergiler, bu Kanunun 32 nci maddesi hükmü uyarınca istisna kapsamında işlem yapan mükellefin talebi üzerine iade edilir. Cumhurbaşkanı, birinci fıkrada yer alan süreyi üç yıla kadar uzatmaya; Hazine ve Maliye Bakanlığı, bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.”

Netice olarak, Katma Değer Vergisi Kanunu’na göre Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında KDV istisnası;

1-Makine ve Teçhizat KDV istisnası; 9903 Sayılı Karar çerçevesinde verilen bütün Yatırım Teşvik Belgelerinde 3065 sayılı KDV kanunu 13/d Maddesine göre; Makine ve Teçhizat alımlarında KDV istisnası uygulanmaktadır.

2-İnşaat işlerine ilişkin mal teslimleri ve hizmet ifalarına ilişkin KDV istisnası; 9903 Sayılı Karar çerçevesinde verilen İmalat Sanayii ile Turizme yönelik yatırım teşvik belgesi sahibi mükelleflere, 3065 sayılı KDV kanunu 37. Maddesine göre; İnşaat işlerine ilişkin mal teslimleri ve hizmet ifalarına ilişkin KDV istisnası 31.12.2028 tarihine kadar uygulanacaktır.

KDV TEBLİĞİNE GÖRE İNŞAAT İŞLERİNDE KDV İSTİSNA UYGULAMASI

28.5.2022 Tarih ve 31849 Sayılı Resmi Gazetede, Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yayınlanan Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair 42 seri nolu Tebliğin 4. Maddesi ile  İmalat Sanayiine Yönelik Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamındaki İnşaat İşlerine İlişkin KDV istisnasın uygulanması ile ilgili hususlara aşağıdaki şekilde yer verilmiştir.

HANGİ TÜR YATIRIMLAR KDV İSTİSNA KAPSAMINA GİRER?

3065 sayılı Kanunun 7394 sayılı Kanunla değişik geçici 37 nci maddesinde, İmalat sanayii ile turizme yönelik yatırım teşvik belgesi sahibi mükelleflere belge kapsamındaki inşaat işlerine ilişkin mal teslimleri ve hizmet ifaları 31/12/2028 tarihine kadar Katma Değer Vergisinden müstesnadır.

İNŞAAT KDV İSTİSNASINDA HANGİ FAALİYET VE ÜRÜN KODU ESAS ALINACAKTIR?

Hangi faaliyete veya ürün imalatına destek verileceği, Teşvik Kararnamesinde yazılıdır. Yatırımcı, Yatırım Teşvik Belgesi başvurusu sırasında faaliyet ve ürün sınıflandırılma kodunu yazarak müracaat eder.  Yatırım Teşvik Belgesi onaylandığında belge üzerinde mutlaka faaliyet ve ürün kodu bulunur.  Vergi Daireleri de Yatırım Teşvik Belgesi üzerinde yazılı, faaliyet ve ürün sınıflandırma kodunu dikkate alarak, Katma Değer Vergisi Kanunu ve Uygulama Tebliği çerçevesinde, İmalat sanayii ile turizme yönelik yatırım teşvik belgesi sahibi mükelleflere, belge kapsamındaki inşaat işlerine ilişkin mal teslimleri ve hizmet ifaları için (sunulan listeye göre)  Katma Değer Vergisi İstisna Belgesi düzenler.

2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararda faaliyet sınıflandırması olarak US-97 (Ulusal Faaliyet ve Ürün Sınıflandırması) esas alınmakta idi. US-97 ‘ye göre; imalat sanayiine yönelik yatırımlar (US-97 Kodu:15-37), Oteller 5510.1.01, 5510.2.01, 5510.3.02, 5510.5.02, 5510.5.04 kodu olarak yer almakta idi. 2012/3305 sayılı Karar 30.05.2025 tarihlinde yürürlükten kaldırılarak, yerine 9903 Sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar yürürlüğe konulmuştur. 9903 Sayılı Kararın Geçici 2. Maddesine göre “ Bu Kararın yürürlüğe girdiği tarihten önceki kararlara istinaden düzenlenen teşvik belgeleri ile ilgili uygulamalara, teşvik belgesinin dayandığı karar ve ilgili diğer kararlar çerçevesinde devam olunur.” Bir başka ifade ile 2012/3305 sayılı karar çerçevesinde alınan Teşvik belgeleri US-97 deki kodlar esas alınarak İnşaat KDV istisna belgesi verilir.

30.05.2025 tarihinden itibaren uygulanmaya başlanan 9903 sayılı Kararnamede ise US-97 kaldırılmış,  Bunun yerine işletmelerin faaliyetlerini tanımlamak için NACE Rev.2.1 Kodu esas alınmıştır. NACE, Eurostat tarafından belirlenen sektörel sınıflandırma için kullandığı bir kod sistemidir. Ülkemiz de Avrupa Birliği uyum çalışmaları kapsamında bu dört haneli kod sistemi kullanmaya başlamıştır ve ulusal bazda son iki hane eklenerek özelleştirilmiştir. NACE sistemi ile firmaların faaliyet göstereceği iş kolları, bahsedilen sistemde kullanılan kodlar yardımıyla sınıflandırılmaktadır.

9903 Sayılı Kararın esas aldığı NACE koduna göre; imalat sanayii yatırımları NACE Rev.2.1 kodları: 10-32 arası ve 38.2 ile Oteller ve benzeri konaklama tesisleri ise NACE Rev.2.1 kodları 55.1’dir. Böylece 9903 sayılı Karar çerçevesinde düzenlenen yatırım teşvik belgesi kapsamındaki inşaat işlerine ilişkin mal teslimleri ve hizmet ifaları için, burada zikredilen NACE kodlar esas alınarak İnşaat KDV istisna belgesi verilir.

YATIRIMIN TAMAMLANMAMASI HALİDE CEZASI NEDİR?

Teşvik belgesine konu yatırımın tamamlanmaması halinde, zamanında alınmayan vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanarak gecikme faizi ile birlikte yatırım teşvik belgesi sahibi alıcıdan tahsil edilir. Bu vergiler ve cezalarda zamanaşımı, verginin tarhını veya cezanın kesilmesini gerektiren durumun meydana geldiği tarihi takip eden takvim yılı başından başlar.

SATICININ YÜKLENDİĞİ KATMA DEGER VERGİLERİ NE OLACAK?

İmalat sanayii ile turizme yönelik yatırım teşvik belgesi sahibi mükelleflere belge kapsamındaki inşaat işlerine ilişkin yapılan mal teslimleri ve hizmet ifaları nedeniyle yüklenilen vergiler, vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan vergiden indirilir. İndirim yoluyla telafi edilemeyen vergiler, bu Kanunun 32 nci maddesi hükmü uyarınca istisna kapsamında işlem yapan mükellefin talebi üzerine iade edilir.

KDV İSTİSNA SÜRESİNİ KİM UZATIR, UYGULAMA USUL VE ESASLARI KİM BELİRLER?

Cumhurbaşkanı, Geçici 37. Maddesinin birinci fıkrasında yer alan Cumhurbaşkanı, birinci fıkrada yer alan süreyi üç yıla kadar uzatmaya; Hazine ve Maliye Bakanlığı, bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir hükmü yer almaktadır. Bu yetkiye dayanarak 01/05/2025 tarih ve 32887 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 9770 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile fıkrada belirtilen “31/12/2025” tarihinin “31/12/2028” tarihine kadar uzatılmasına karar verilmiştir.

KDV İSTİSNA UYGULAMASI NE ZAMAN BAŞLAR NE ZAMAN BİTER?

İmalat sanayii ile turizme yönelik yatırım teşvik belgesi sahibi mükelleflere belge kapsamındaki inşaat işlerine ilişkin mal teslimleri ve hizmet ifalarındaki KDV istisna uygulaması 01/05/2022 tarihinde başlayıp, 31/12/2028 tarihine kadar devam edecektir.

HANGİ TARİHLİ TEŞVİK BELGELERİ KDV İSTİSNASINDAN İSTİFADE EDER?

KDV istisnasından yararlanacak mükelleflerin, imalat sanayii ile turizme yönelik düzenlenmiş bir yatırım teşvik belgesine sahip olması gerekmekte olup, bu belgenin Kanunun yürürlük tarihi olan 01/05/2022 tarihinden önce düzenlenmiş olması istisna uygulanmasına engel değildir.

KDV İSTİSNA UYGULMASININ ŞARTLARI NEDİR?

İmalat sanayii ile turizme yönelik yatırım teşvik belgesi sahibi mükelleflere belge kapsamındaki, 01/05/2022 tarihinden sonraki inşaat işlerine ilişkin mal teslimleri ve hizmet ifalarında KDV istisna uygulanabilmesi için; İnşaat işlerinin yatırım teşvik belgesinde öngörülen yatırıma ilişkin olması, 31/12/2028 tarihini aşmamak kaydıyla yatırım teşvik belgesinde öngörülen süre içinde yapılmış olması ve İstisna uygulanacak harcama tutarının inşaat işlerine yönelik yatırım teşvik belgesinde yer alan yatırım tutarını aşmaması gerekmektedir.

İNŞAAT İŞLERİNE İLİŞİKİN HANGİ ALIMLAR KDV İSTİSNA KAPSAMINA GİRER?

İstisna, münhasıran İmalat sanayii ile turizme yönelik yatırımlar kapsamındaki inşaat taahhüt işi, nakliye, hafriyat ve benzeri inşa işlerine ilişkindir. Yatırımı yapanların söz konusu inşaat işlerinde kullanılan mal alımları da bu kapsamda değerlendirilir. Dolayısıyla söz konusu istisna inşaat işlerine ilişkin olmak koşuluyla hem hizmet hem de mal alımlarını kapsamaktadır. Söz konusu yatırımlar kapsamındaki inşaat işlerine ilişkin alınan makine, araç-gereç ve tefrişatın (yatırım teşvik belgesinde yer alsa dahi) bu istisna kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir.

YENİ YATIRIMLAR DIŞINDAKİ İNŞAAT YATIRIMLARINDA KDV İSTİSNASI UYGULANIR MI?

KDV Kanunu Geçici 37. Maddesi “İmalat sanayii ile turizme yönelik yatırım teşvik belgesi sahibi mükelleflere belge kapsamındaki inşaat işlerine ilişkin mal teslimleri ve hizmet ifaları 31/12/2028  tarihine kadar katma değer vergisinden müstesnadır.“ şeklindedir. Maddede yatırım türleri yeni, yenileme, restorasyon vb şeklinde bir ayırma tabi tutulmamıştır. Fakat, Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından, Vergi Dairelerine gönderilen 19.12.2023 tarihli ve 104675 sayılı yazıda 3065 sayılı Kanunun Geçici 37 nci maddesinde uygulanan istisnanın “sadece yeni yatırımlara ilişkin inşaat işleri için geçerli olduğu; yenileme, restorasyon, tadilat, bakım, onarım, modernizasyon gibi yatırımların bu istisna kapsamında olmadığı" belirtilmiştir.

Gelir İdaresi Başkanlığı'nın istisnayı  “yeni yatırım” projeleriyle sınırlı tutması nedeniyle, yatırım teşvik belgesine konu olan ancak “yenileme, restorasyon, tadilat, bakım, onarım ve modernizasyon” niteliğindeki inşaat harcamaları için vergi dairelerince KDV istisna belgesi verilmemektedir.

İnşaat mal ve hizmet tutarının %20 oranındaki KDV’nin ödenmemesi, yatırımcılara önemli bir finansman desteği sağlamaktadır. Muhtemelen bu husus zaman içinde ihtilaf konusu olup yargıya taşınacaktır. Fakat, Gelir İdaresi Başkanlığı görüşünü değiştirmediği veya bu konuda mahkemelerde aksine bir karar çıkmadığı müddetçe uygulamanın bu şekilde devam edeceği kanaatindeyiz.

KDV İSTİSNA UYGULAMASI İÇİN NE YAPMALIYIM?

İstisnadan yararlanmak isteyen yatırım teşvik belgesi sahibi mükellefler, KDV yönünden bağlı oldukları vergi dairesine istisna belgesi almak için başvuruda bulunurlar. Başvuruda bulunan mükellefler tarafından inşaat işlerine ilişkin istisna kapsamında alınacak mal ve hizmet listesi, hazırlanan projeye uygun olarak elektronik ortamda sisteme girilir. Vergi dairesince gerekli kontroller yapıldıktan sonra şartları sağlayanlara elektronik olarak sisteme girilen mal ve hizmetle sınırlı olmak üzere istisna belgesi verilir (EK:30).

HANGİ TARİHTEKİ ALIMLARA KDV İSTİSNASI UYGULANIR?

İstisna hükmünün yürürlüğe girdiği 1/5/2022 tarihinden önce veya bu tarihten itibaren başlayan inşaat işlerine ilişkin, 1/5/2022 tarihinden sonra yapılan mal ve hizmet alımları istisna kapsamında olup, inşaat işlerine ilişkin bu tarihten önce alınan mal ve hizmetlerin istisna belgesine dahil edilmesi mümkün değildir.

YATIRIMCI İNŞAAT İŞLERİNE İLİŞKİN ALIMLARDA İSTİSNA UYGULAMASI YERİNE, İADE TALEBİNDE BULUNABİLİR Mİ?

Bu konu ile ilgili 42 sayılı tebliğde “1/5/2022 tarihinden sonra yapılan mal ve hizmet alımları için de 3065 sayılı Kanunun 7394 sayılı Kanun ile değişmeden önceki geçici 37 nci maddesi hükmü uygulanmaz.” Hükmü yer almaktadır. Buna hükme göre; 3065 sayılı KDV Kanunu Geçici 37. Maddesinin değişmeden önceki halinde yer alan ve 2024 tarihine kadar uygulanması öngörülen, İmalat sanayine yönelik yatırım teşvik belgesi kapsamında, inşaat işleri nedeniyle yüklenilen ve telafi edilemeyen katma değer vergisi, izleyen yıl içerisinde, talep edilmesi halinde belge sahibi mükellefe iade olunur hükmü yürürlükten kaldırılmıştır.  Bir başka ifade ile Yatırımcı, 01/05/2022 tarihinden sonra, inşaat işleri ile ilgili faturalarını istisna kapsamında, KDV ödemeyerek alacaktır. Yatırımcı, inşaat faturasını, KDV ödeyerek alırsa, iade talebinde bulunamayacağı, ödediği KDV’leri, genel esaslar göre KDV beyannamesinde indirim konusu yapacağı kanaatindeyim.

YATIRIMCININ KDV İSTİSNA BELGE ÖRNEĞİNİ SATICIYA VERMESİ

Vergi dairesinden alınan istisna belgesinin alıcı tarafından onaylanmış bir örneği satıcılara verilir. Bu belge satıcılar tarafından 213 sayılı Kanunun muhafaza ve ibraz hükümlerine uygun olarak saklanır.

MAL ALIM SATIM BİLGİLERİNİN SİSİTEME GİRİLMESİ

Mal teslimi ve hizmet ifası gerçekleştikçe alıcı ve satıcılar alım/satım bilgilerini sisteme girerler.

SATICININ KDV İADE TALEBİ NASIL SONUÇLANDIRILIR?

Satıcı mükellefin iade talebi, bu istisna belgesi ve sisteme yapılan alış ve satış giriş bilgileri esas alınmak suretiyle, iade için gerekli diğer belgeler de aranarak sonuçlandırılır.

TEŞVİK BELGESİ KAPSAMINDAKİ PROJENİN REVİZE EDİLMESİ

Projenin sonradan revize edilmesi, güncellenmesi veya ek proje düzenlenmesi halinde proje kapsamındaki mal ve hizmetlere ilişkin liste de elektronik ortamda revize edilir. Revize sonrası istisna kapsamına giren alışlarda istisnadan faydalanılabilmesi için istisna belgesinin de revize edilmesi gerekir.

İstisna belgesi, 31/12/2028 tarihini geçmemek üzere projede öngörülen süreyle sınırlı olarak verilir. Projedeki sürenin revize edilmesi durumunda, istisna belgesindeki süre de revize edilir.

HARCAMALAR SİSTEME TEK SATIR GİRİLEBİLİR Mİ?

Aynı satıcıdan yapılan birden fazla mal ve hizmet alımına ilişkin harcamaların proje maliyetinin binde 5’ine kadar olan kısmı tek satır olarak girilebilir. Bu şekilde birden fazla satır yazılabilir. Ancak, bu satır tutarlarının toplamının proje maliyetinin yüzde 10’unu aşmaması gerekir. Bu durumda da mal ve hizmetin cinsi, miktarı, tutarı gibi hususlar, bu kapsamdaki alışları anlaşılır bir şekilde açıklayacak detayda yazılır. Bu alımlara ilişkin fatura tarih ve numarasının listede yer alması gerektiği tabiidir.

KDV İSTİSNA MALLARIN İTHAL EDİLMESİNDE İŞLEM NASIL YAPILIR?

KDV İstisna kapsamındaki malların ithalat yoluyla temin edilmesi halinde söz konusu belge, ilgili gümrük idaresine ibraz edilir. İstisna belgesindeki istisna kapsamında ithal edilen mala ilişkin bölüm doldurulduktan sonra ilgili gümrük idaresi tarafından bu bölüm de onaylanır.

KDV İSTİSNA BELGESİ NASIL KAPATILIR?

İstisna kapsamında mal ve hizmet alanlar istisna belgesinin süresinin sona erdiği tarih itibarıyla istisna belgesini vergi dairesine ibraz ederek kapattırmak zorundadır. Vergi dairesi istisna belgesinde yer alan mal ve hizmet bölümlerinin satıcılar tarafından doldurulup doldurulmadığını ve faturalarla uyumunu kontrol ederek istisna belgesini kapatır.

SATICILAR FATURADA KDV İSTİSNASINI NASIL UYGULAR?

Satıcılar, imalat sanayii ile turizme yönelik yatırım teşvik belgesi sahibi mükelleflere belge kapsamındaki, 01/05/2022 tarihinden sonraki inşaat işlerine ilişkin mal teslimleri ve hizmet ifalarına ilişkin da düzenleyecekleri faturada, Tebliğin (II/E-7/A.1.) ayrımındaki açıklamaları da göz önünde bulundurmak suretiyle KDV hesaplamazlar.

İstisna tek safhada uygulanacak olup, yatırım teşvik belgesi sahibi mükellefe istisna kapsamında mal teslimi ve hizmet ifasında bulunan satıcıların alımlarında istisna uygulanması söz konusu değildir.

YATIRIMIN TAMAMLANMAMASI HALİNDE MÜYYİDESİ NEDİR?

3065 sayılı Kanunun geçici 37 nci maddesine göre, yatırım teşvik belgesine konu yatırımın tamamlanmaması halinde, zamanında alınmayan vergi yatırım teşvik belgesi sahibi alıcıdan, vergi ziyaı cezası uygulanarak gecikme faizi ile birlikte tahsil edilir.

Zamanında alınmayan vergiler ile vergi cezalarında zamanaşımı, verginin tarhını veya cezanın kesilmesini gerektiren durumun meydana geldiği tarihi takip eden takvim yılının başından itibaren başlar.

SATICILAR KDV İSTİSNASINI NASIL BEYAN EDER?

Bu istisna kapsamında yapılan teslim ve hizmetler, teslim ve hizmetin yapıldığı döneme ait KDV beyannamesinin "İstisnalar-Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler" kulakçığının, "Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler" tablosunda 339 kod numaralı “İmalat Sanayii ile Turizme Yönelik Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamındaki İnşaat İşlerine İlişkin Teslim ve Hizmetler” satırı aracılığıyla beyan edilir.

Bu satırın "Teslim ve Hizmet Tutarı" sütununa istisnaya konu teslim ve hizmetlerin KDV hariç tutarı, "Yüklenilen KDV" sütununa bu teslim ve hizmetlere ilişkin alım ve giderlere ait belgelerde gösterilen toplam KDV tutarı yazılır. İade talep etmek istemeyen mükellefler, "Yüklenilen KDV" sütununa “0” yazmalıdır.

SATICILARIN KDV İADELERİNDE GEREKLİ BELGELER NELERDİR?

Bu istisna kapsamındaki teslim ve hizmetlerden kaynaklanan iade taleplerinde aşağıdaki belgeler aranır:

- Standart iade talep dilekçesi

- İstisnanın beyan edildiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi

- İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi

- İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu

- Satış faturaları listesi

- Yatırım teşvik belgesinin örneği

- Vergi dairesinden alınan istisna belgesinin örneği ile kendisi tarafından ilgili mal ve hizmete ilişkin olarak proje kapsamında istisna uygulanarak alınacak mal ve hizmet listesinin örneği.

SATICILARIN MAHSUBEN VEYA NAKDEN İADE TALEPLERİ NASIL YAPILIR?

Mahsuben İade : Mükelleflerin bu işlemlerden kaynaklanan mahsuben iade talepleri yukarıdaki belgelerin ibraz edilmiş olması halinde miktarına bakılmaksızın vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir.

Nakden İade : Mükelleflerin bu işlemlerden kaynaklanan ve 10.000 TL’yi aşmayan nakden iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. İade talebinin 10.000 TL’yi aşması halinde aşan kısmın iadesi, vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülür.

SATICI VE ALICININ MÜTESELSİL SORUMLULUKLAR NEDİR?

İstisnadan yararlanmak isteyen mükelleflerin istisna belgesinin imza ve kaşe tatbik edilmiş bir suretini mal teslimi ve hizmet ifasında bulunan satıcıya vermeleri gerekmektedir. Bu belge olmadan istisna uygulanması halinde, ziyaa uğratılan vergi, ceza, zam ve faizlerden satıcı ile birlikte teslim ve hizmet yapılan alıcı da müteselsilen sorumludur.

Kendisine teslim veya hizmetin istisna kapsamına girdiğini gösteren belge verilen satıcı mükelleflerce, başka bir şart aramaksızın istisna kapsamında işlem yapılır. Daha sonra işlemin, istisna için ilgili düzenlemelerde belirtilen şartları baştan taşımadığı ya da şartların daha sonra ihlal edildiğinin tespiti halinde, ziyaa uğratılan vergi ile buna bağlı ceza, faiz ve zamlar, kendisine istisna kapsamında teslim veya hizmet yapılan alıcıdan aranır. Satıcının iade talebi ise yukarıda açıklanan şekilde değerlendirilir.

MUKTEZALARDA YER ALAN KONU İLE İLGİLİ BAZI HUSUSLAR

“Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yapılacak fabrika inşaatına ilişkin mimari proje, statik proje, betonarme projesi, mekanik tesisat projesi, elektrik tesisat projesi, yangın tesisat projesi, inşaatla ilgili gerekli diğer projeler ve proje tadilleri ile ilgili hizmet alımları 3065 sayılı KDV Kanununun geçici 37 nci maddesi uyarınca KDV'den istisna tutulması mümkün bulunmaktadır.”  (İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı’ nın verdiği 27.07.2023 tarihli 314114 sayılı özelge)

“Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yeni yapılan otel inşaatına ilişkin merdiven ve balkon korkuluklarının imalatı ve montajı işi 3065 sayılı Kanunun geçici 37 nci maddesi kapsamında KDV'den istisnadır.” (İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 24.11.2023 tarih ve 551204 sayılı özelge)

“Yatırım Teşvik Belgesi kapsamındaki otelin inşası ile ilgili tavan kaplamalarında kullanılacak olan ahşap lambri alımları 37 nci maddesi kapsamında istisna kapsamındadır. Otel inşası ile doğrudan ilgisi bulunmayan "peyzaj çevre düzenleme" işleri kapsamındaki mal ve hizmet alımları 37 nci maddesi kapsamında KDV istisnasına tabi değildir.” (İzmir Defterdarlığı 08.10.2024 tarih ve 606883 Sayılı özelge)

 

11.08.2025

13.08.2025

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.

>> YILIN KAMPANYASI: Muhasebecilere Özel Web Sitesi 1.249 TL + KDV  Ayrıntılar için tıklayın.