Zeyneddin Çetin
Vergi Başmüfettişi
cetinzeyni@gmail.com

213 Sayılı VUK’ un 160/A Maddesiyle Sahte Belge Düzenleyicilerin Şah Damarı Kesilebilecek Mi?-2

Bilindiği üzere, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’na(VUK), 5/12/2019 tarihli ve 7194 sayılı Kanunla, “Mükellefiyet kaydının analiz ve değerlendirme sonuçlarına bağlı olarak terkini” başlığıyla 160/A maddesi ilave edilmiştir. Söz konusu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirleyen 520 Sıra No’lu VUK Genel Tebliği 07.10.2020 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Bir önceki yazımızda, yapılan yasal ve idari düzenlemenin belli başlı esasları belirtilmişti. Getirilen esas düzenlemeleri hatırlatmak gerekirse, sahte belge düzenleme riskinin yüksek olduğu tespit edilenlerin, mükellefiyetinin sonlandırılması ve haklarında vergi incelemesinin başlatılması, yeniden mükellefiyet kaydı açabilmesi için bir ay içerisinde bağlı olunan vergi dairesine başvuruda bulunması, belirlenen tutarda teminat göstermesi ve vergi borçlarının ödenmesidir.

Bu yazımızda ise 160/A maddesi kapsamında mükellefiyeti sonlandırılanlara getirilen diğer yükümlülüklere yer verilecektir. Bunlar;

1-Bu kapsamda mükellefiyeti terkin edilenler ve 153/A maddesinin birinci ve ikinci fıkrasında belirtildiği şekilde bunlarla ilişkili olan kişilerin işe başlama bildiriminde bulunmaları hâlinde, bu kişiler hakkında mükellefiyet tesis edilebilmesi için bunların tüm vergi borçlarının ödenmiş ve teminat verilmiş olması şarttır. Yani, 213 sayılı Kanunun 160/A maddesi kapsamında mükellefiyet kaydı re’sen terkin edilen mükellefin;

- Serbest meslek erbabı olması durumunda kendisi,

- Şahıs işletmesi (193 sayılı Kanun uyarınca elde etmiş oldukları ticari kazançları gerçek veya basit usulde vergilendirilen gerçek kişiler ile zirai kazançları gerçek usulde vergilendirilen çiftçiler tarafından işletilen işletmeler) olması durumunda sahibi,

- Adi ortaklık olması durumunda ortaklardan her biri,

- Ticaret şirketi olması durumunda şirketin kendisi, kanuni temsilcileri, yönetim kurulu üyeleri, söz konusu şirketin asgari %10 ve üzeri hissesine sahip olan gerçek veya tüzel kişiler ya da zikredilen tüm bu kişilerin asgari %10 ve üzeri hisseye sahip olduğu veya yönetiminde bulundukları teşebbüsler,

- Tüzel kişiliği olmayan teşekkül olması durumunda bunları idare edenler,

- Yukarıda sayılanların; ortağı oldukları adi ortaklıklar, kanuni temsilcisi, yönetim kurulu üyesi, şirket sermayesinin asgari %10’una sahip oldukları ticaret şirketleri veya idare ettikleri tüzel kişiliği olmayan teşekküller,

tarafından verilen işe başlama bildiriminin alınması üzerine teminat verilmeden ve vergi borcu ödenmeden mükellefiyetleri tesis edilmeyecektir.

Dolayısıyla sahte belge düzenleme riski yüksek olan mükellefler hakkında alınan mükellefiyeti sonlandırma kararı ile bu mükelleflerin rahatlıkla yeni bir şirket kurup sahte belge düzenleme faaliyetine devam etmelerinin önüne geçilmiş olacaktır. Zira yapılan yasal düzenlemeyle mükellefiyeti terkin edilen şirketin/kişinin vergi borcunun ödenmesi ve teminat gösterilmesi şartı getirildiğinden burada yüklü bir maliyete katlanılacak olması nedeniyle eskisi gibi kolaylıkla yeni mükellefiyet tesis edilemeyecektir.

2- Mükellefiyeti mezkur madde kapsamında sonlandırılan mükelleflerden teminat alınarak mükellefiyeti yeniden tesis edilenlerin, düzenlemek zorunda oldukları fatura veya fatura yerine geçen belgelerden Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenenlerin, elektronik belge olarak düzenlenmesi zorunlu hale getirilmiştir.  509 Sıra No’lu VUK Genel Tebliğine göre, söz konusu belgeler kâğıt olarak düzenlenmesi hâlinde vergi kanunları bakımından hiç düzenlenmemiş sayılır ve kayıtların tevsikinde kullanılamaz. Bu kapsamdaki mükellefler, e-belge sistemine tabi olacağından prosedürler ve uygulama nedeniyle sahte belge düzenleme eyleminde bir azalma olacağı aşikardır.

3- Mevzuatta belirtilen şartları yerine getirip, mükellefiyet kaydını yeniden tesis edenler ile mükellefiyet kaydı terkin edilenlerden işe başlama bildiriminde bulunup yeni mükellefiyet tesis edilenlerin, mükellefiyetlerinin tesis tarihinden itibaren yapacakları ödeme ve tahsilatlarından, 213 sayılı Kanunun 232 nci maddesinin ikinci fıkrası uygulamasında ilgili dönemde geçerli fatura düzenleme alt sınırını aşanların, aracı finansal kurumlar aracılığıyla yapılması uygun görülmüştür. 2020 yılında fatura düzenleme alt sınırı 1.400-TL belirlenmiş olup, bu kapsamdaki mükelleflerin iş ve işlemleri söz konusu tutarı aşması halinde, elden tahsilat yapamayacakları öngörülmüştür.

Sonuç olarak;

7194 sayılı Kanun ve 520 Sıra No’lu VUK Genel Tebliğ ile yapılan esas düzenlemelere göre, sahte belge düzenleme riskinin yüksek olduğu tespit edilenlerin mükellefiyetinin sonlandırılması ve haklarında vergi incelemesinin başlatılması öngörülmüştür.  Bu kapsamdaki mükelleflerin yeniden mükellefiyet kaydı açabilmesi için, bir ay içerisinde bağlı olunan vergi dairesine başvuruda bulunması, belirlenen tutarda teminat göstermesi ve vergi borçlarının ödenmesi şartı getirilmiştir.  

160/A maddesi kapsamında mükellefiyeti sonlandırılanlara getirilen diğer yükümlülükler;

1-Mükellefiyeti terkin edilenlerin ve 153/A maddesi kapsamında bunlarla ilişkili olan kişilerin yeni mükellefiyet kurabilmesi için belirlenen tutarda teminat göstermesi ve terkini yapılan mükellefiyetin vergi borçlarının ödenmesidir.

2-Aynı şekilde bu kapsamdaki mükelleflere yeniden mükellefiyet kaydı açılması durumunda elektronik belge sistemine tabi olma zorunluluğu getirilmiştir.

3-Ayrıca ödeme ve tahsilatlarından, ilgili dönemde geçerli fatura düzenleme alt sınırını aşanlara, ödeme ve tahsilatlarını aracı finansal kurumlar aracılığıyla yapma yükümlülüğü getirilmiştir.

Sahte belge düzenlemenin önlenmesi amacıyla getirilen bu uygulamanın başarılı olması için ayrıca sahte belgeye olan talebin de kırılması büyük önem arz etmektedir Bir sonraki yazımızda da, sahte belge düzenleme ve kullanma ile mücadelede alınması gereken diğer tedbirlere ve konuyla ilgili önerilere yer verilecektir.

Kaynakça
-213 Sayılı Vergi Usul Kanunu,

-7194 Sayılı Kanun

-520 Sıra No’lu VUK Genel Tebliği

23.10.2020

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.