Yusuf Akdağ
Yeminli Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
akdagyusuf@hotmail.com

Sorumlu Denetçiler Hakkında 14 Ocak 2017 Tarihinde Kamu Gözetimi Muhasebe Ve Denetim Standartları Kurulunca Alınan Önemli Karar

Bilindiği üzere bağımsız denetim ile, finansal tablo ve diğer finansal bilgilerin, finansal raporlama standartlarına uygunluğu ve doğruluğu hususunda, makul güvence sağlayacak yeterli ve uygun bağımsız denetim kanıtlarının elde edilmesi amacıyla, denetim standartlarında öngörülen gerekli bağımsız denetim tekniklerinin uygulanarak defter, kayıt ve belgeler üzerinden denetlenmesi ve değerlendirilerek rapora bağlanması amaçlanmaktadır. Bu amacın yerine getirilmesi aşamasında 26.12.2012 tarih ve 28509 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren Bağımsız Denetim Yönetmeliği ile ikili bir ayırıma gidilmiştir. Buna göre KAYİK’lerin ve faaliyet alanları, işletme büyüklükleri, çalışan sayısı ve benzeri ölçütlere göre Kamu Gözetim Kurumunca belirlenen işletmelerin denetimi yalnızca “denetim kuruluşları” tarafından, diğerlerinin denetimi ise “denetim kuruluşları” veya “denetçiler” tarafından yerine getirilebilmektedir.

Kamu yararını ilgilendiren kuruluşlar (KAYİK) ise; halka açık şirketler, bankalar, sigorta, reasürans ve emeklilik şirketleri, faktöring şirketleri, finansman şirketleri, finansal kiralama şirketleri, varlık yönetim şirketleri, emeklilik fonları, 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununda tanımlanmış olan ihracatçılar ve sermaye piyasası kurumları ile faaliyet alanları, işlem hacimleri, istihdam ettikleri çalışan sayısı ve benzeri ölçütlere göre önemli ölçüde kamuoyunu ilgilendirdiği için Kamu Gözetim Kurumu tarafından bu kapsamda değerlendirilen kuruluşları ifade etmektedir.

Buna göre yapılan düzenlemeden anlaşılacağı üzere bir bağımsız denetçi tek başına (bağımsız denetim kuruluşu olmaksızın) ancak kamu yararını ilgilendiren kuruluşlar dışında bağımsız denetim hizmeti yerine getirebilmektedir.

Ayrıca denetim alanında faaliyet izni talebinde bulunan “Bağımsız Denetim Kuruluşu” nun yetkilendirilebilmesi için 3568 sayılı Kanun ve ilgili mevzuatta öngörülen şartlar saklı kalmak kaydıyla;

“a) Sermaye şirketi olması,

b) Paylarının veya hisselerinin nama yazılı olması,

c) Faaliyet konusunun bağımsız denetime veya bununla birlikte 3568 sayılı Kanun kapsamındaki mesleki alana münhasır olması,

ç) Ticaret unvanında bağımsız denetim ibaresinin bulunması,

d) Esas sözleşmesinin veya şirket sözleşmesinin denetime ilişkin mevzuat hükümlerine aykırı hususlar içermemesi,

e) Sermayesinin ve oy haklarının yarısından fazlasının denetçilerine ait olması ve ortaklarının tamamının meslek mensubu olması,

f) Denetçilerinin Bağımsız Denetçi Belgesine sahip olması,

g) Denetçilerinin tam zamanlı ve asgari bir raporlama dönemi için istihdam edilmiş olması,

ğ) Bağımsız Denetim Yönetmeliğinin 28 inci maddesinde yer alan şartları sağlan en az iki sorumlu denetçisinin bulunması,

h) Denetim kadrosunun, asgari olarak, denetim ekiplerini oluşturabilecek nitelik ve genişlikte olması,

ı) Yönetim organı üyelerinin tamamının meslek mensubu olması, yüzde yetmiş beşi geçmemek üzere çoğunluğunun ise kadrosundaki denetçilerden oluşması,

i) Denetçilerinin, ortaklarının ve kilit yöneticilerinin başka bir denetim kuruluşunda veya bağımsız denetim faaliyeti gerçekleştiren herhangi bir gerçek kişi yanında ya da tüzel kişilikte ortak, kilit yönetici veya denetçi olmaması, kendi adına bağımsız denetim faaliyetinde bulunmaması,

j) Denetim rehberleri dahil olmak üzere, esasları Kurumca belirlenen kalite kontrol sistemine ilişkin politika ve süreçlerini yazılı olarak oluşturmuş olması,

k) Denetim faaliyetlerini etkin bir şekilde yürütebilmesini teminen Kamu Gözetim Kurumu tarafından uygun görülecek düzeyde organizasyon, mekân, teknik donanım, belge ve kayıt düzenine sahip olması,

l) Faaliyet izninin daha önce Kamu Gözetim Kurumu tarafından “Yetkilendirme şartlarının taşınmadığının sonradan anlaşılması veya şartların sonradan kaybedilmesi” nedeniyle iptal edilmemiş olması,

m) Tüzel kişiliğin ve ortaklarının olumsuz bir itibara sahip olmaması ve ortaklarının denetim mesleğinin gerektirdiği şeref ve haysiyete uymayan bir durumunun bulunmaması,”

gerekmektedir.

Böylece denetim faaliyetinde bulunmak isteyen kuruluşlar, belirtilen şartları sağladıklarını gösteren bilgi ve belgelerle birlikte kamu Gözetim Kurumuna başvuruda bulunmaları ve en geç doksan gün içinde, gerekli harç ve ücretleri ödemeleri halinde bağımsız denetim resmi siciline kayıt ve ilan edilir. Tescil işleminden sonra bu kuruluşlara Bağımsız Denetim Kuruluşu Belgesi verilir.

Denetim kuruluşları denetim yetkisini, bağımsız denetim kuruluşu adına denetim raporu imzalamaya yetkili “Sorumlu Denetçiler” eliyle ve bunların sorumluluğunda kullanabilmektedir.

Bağısız Denetim Yönetmeliğinin 28’ inci maddesinde yer aldığı üzere sorumlu denetçiler, denetim raporunu denetim kuruluşları adına imzalama yetkisini haiz olup, denetim kuruluşunun yönetim organı tarafından, aşağıdaki şartları sağlayan denetçiler arasından, Kamu Gözetim Kurumunun onayı alınmak suretiyle görevlendirilebilirler.

“a) KAYİK’ler nezdinde yapılacak denetimler için 15 yıllık mesleki tecrübeye sahip olması ve bu sürenin en az iki yılında fiilen denetçi, kıdemli denetçi veya başdenetçi unvanı ile mevzuatta denetim öngörülen alanlarda denetimlerde bulunmuş olması.

b) Diğer denetimler için ise 10 yıllık mesleki tecrübeye sahip olması ve bu sürenin en az bir yılında fiilen denetçi, kıdemli denetçi veya başdenetçi unvanı ile denetimlerde bulunmuş olması.

c) Denetim kuruluşu adına denetim raporu imzalamaya yetkilendirilmiş olması.”

gerekmektedir.

Yapılan açıklamalardan anlaşılacağı üzere Bağımsız Denetim Yönetmeliğine göre en az iki sorumlu denetçisinin bulunması şartıyla “Bağımsız Denetim Kuruluşları” na denetim alanında faaliyet izni verilmektedir. Bununla birlikte KAYİK’ler dışında kalan diğer denetimler için bağımsız denetim kuruluşunda sorumlu denetçi olarak görevlendirilecek denetçilerin 10 yıllık mesleki tecrübeye sahip olması ve bu sürenin en az bir yılında fiilen denetçi, kıdemli denetçi veya başdenetçi unvanı ile denetimlerde bulunmuş olması şartı aranmaktadır.

Tüm bunlarla birlikte Bağımsız Denetim Yönetmeliğinin yürürlüğe girdiği 2012 yılında bağımsız denetim kuruluşlarında belirtilen şartları taşıyan ve sorumlu denetçi olabilecek meslek mensubunun bulunmasındaki zorluklar dikkate alınarak Yönetmeliğin geçici 1’ inci maddesi ile bir geçiş düzenlemesi yapılmıştır. Buna göre Bağımsız Denetim Yönetmeliğinin yayımı tarihi itibarıyla, Yeminli Mali Müşavir olmaya hak kazananlar ile Serbest Muhasebeci Mali Müşavir olmaya hak kazananlardan 15 yıllık mesleki tecrübeye sahip olanların, 31/12/2014 tarihine kadar başvurmaları halinde diğer şartlara haiz olmak ve belirlenen sınav konuları itibarıyla Kamu Gözetim Kurum tarafından öngörülen eğitim programlarını başarıyla tamamlayanlar sınav şartını sağlamış kabul edilmiştir. Ayrıca aynı maddenin 4-ç fıkrası ile “31.12.2015 tarihine kadar KAYİK’ler dışında kalan diğer denetimler için bağımsız denetim kuruluşunda sorumlu denetçi olarak görevlendirilecek denetçilerin 10 yıllık mesleki tecrübeye sahip olması ve bu sürenin en az bir yılında fiilen denetçi, kıdemli denetçi veya başdenetçi unvanı ile denetimlerde bulunmuş olması şartı aranmayacağı” düzenleme altına alınmıştır. 28/11/2014 tarih ve 29189 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurulu Kararı ile söz konusu tarihin 31/12/2016 tarihine kadar uzatılmasına karar verilmiştir.

Son olarak 14/01/2017 tarih ve 29948 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurulu Kararı ile Bağımsız Denetim Yönetmeliğinin Geçici 1/4-ç maddesi ile ilgili olarak yapılan değerlendirmeler neticesinde, 01.01.2017 tarihinden önce KAYİK hariç denetimler için sorumlu denetçi olarak görevlendirilen ve Kamu Gözetim Kurumu tarafından Yönetmeliğin geçici 1/4-ç maddesi kapsamında onaylanan sorumlu denetçilerden;

- Başka bir denetim kuruluşuna geçen ve bu denetim kuruluşu tarafından sorumlu denetçi olarak görevlendirilip Kamu Gözetim Kurumunun onayına sunulan sorumlu denetçilerin Bağımsız Denetim Yönetmeliğinin 28’inci maddesi çerçevesinde değerlendirilmesine,

- Aynı denetim kuruluşunda devam eden sorumlu denetçilere ise fiili denetim tecrübesi edinmeleri için 31.12.2018 tarihine kadar (bu tarih dahil) süre tanınmasına,

- Aynı denetim kuruluşunda devam eden sorumlu denetçilerden 31.12.2018 tarihine kadar fiili denetim tecrübesi edinemeyenler hakkında daha önce verilen Kamu Gözetim Kurumu onayının 01.01.2019 tarihi itibarıyla geçersiz sayılmasına,

Oybirliği ile karar verilmiştir.

Yapılan son düzenlemeden anlaşılacağı üzere Bağımsız denetim Yönetmeliğinde geçici 1/4-ç maddesinde yer alan süre son kez 31.2.2018 tarihine kadar uzatılmıştır. Buna göre bağımsız denetim kuruluşları açısından en az iki sorumlu denetçisinin bulunması ve KAYİK dışında diğer denetimler için bu sorumlu denetçilerin 10 yıllık mesleki tecrübeye sahip olması ve bu sürenin en az bir yılında fiilen denetçi, kıdemli denetçi veya başdenetçi unvanı ile denetimlerde bulunmuş olması şartının en geç 31.12.2018 tarihine kadar sağlanması gerekmektedir. Aksi takdirde bağımsız denetim kuruluşları yetkilendirilme şartını kaybedecekleridir.

20.01.2017

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.