Yılmaz Dönmez
Yeminli Mali Müşavir
Gelir İdaresi E. Grup Müdürü
ydonmez@ninovaymm.com

Hangi Firmalar Sermaye Artımı İndiriminden Yararlanabilir?

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun Diğer indirimler başlıklı 10/1-ı maddesi ile 1 Seri No’lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinde; sermaye şirketlerinin ilgili hesap dönemi içinde, ticaret siciline tescil edilmiş olan ödenmiş veya çıkarılmış sermaye tutarındaki nakdi sermaye artışları veya yeni kurulan sermaye şirketlerinde ödenmiş sermayenin nakit olarak karşılanan kısmı için indirim imkanı tanınmıştır.

Sermaye şirketlerinin nakit olarak artırılan veya karşılanan tutarları üzerinden Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından indirimden yararlanılan yıl için en son açıklanan “Ticari kredilere uygulanan (TL cinsinden) ağırlıklı yıllık ortalama faiz oranı” dikkate alınarak, ilgili hesap döneminin sonuna kadar hesaplanan faiz tutarın %50 ‘sinin kurum kazancından indirilebileceği hüküm altına alınmıştır.

Konu ile ilgili Usul ve Esaslar 1 Sıra No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinde değişiklik yapan 9 ve 10 sıra nolu Genel Tebliğlerle yapılmıştır.

A) Hangi Firmalar, Sermaye Artımı İndiriminden Yararlanabilir?

İndirimden finans, bankacılık ve sigortacılık sektörlerinde faaliyet gösteren kurumlar ile kamu iktisadi teşebbüsleri hariç olmak üzere, Sermaye Şirketlerinin tamamı yararlanabilir. Türk Ticaret Kanunu’nda; Anonim, limited, sermayesi paylara bölünmüş (hisseli) komandit şirketler, Sermaye Şirketi olarak tanımlanmıştır.

İndirimden yeni kurulan sermaye şirketleri de yararlanabileceklerdir.

B) Artırılan Sermayenin Tamamı Üzerinden İndirim Hesaplanır mı?

Mevcut sermaye şirketlerinde ödenmiş veya çıkarılmış sermaye tutarlarındaki nakdi sermaye artışları, yeni kurulan sermaye şirketlerinde ise ödenmiş sermayenin nakit olarak karşılanan kısmı indirim hesabında dikkate alınacak olup; sermayenin nakit olarak karşılanmayan kısmı için indirim uygulamasından yararlanılamayacaktır.

C) Hangi Kaynaklanan Sermaye Artışları İçin İndirim Uygulanmaz?

1) Sermaye şirketlerine nakit dışındaki varlık devirlerinden kaynaklanan sermaye artışları,

2) Sermaye şirketlerinin birleşme, devir ve bölünme işlemlerine taraf olmalarından kaynaklanan sermaye artışları,

3) Bilançoda yer alan öz sermaye kalemlerinin sermayeye eklenmesinden kaynaklanan sermaye artışları,

4) Ortaklarca veya Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 12 nci maddesi kapsamında ortaklarla ilişkili olan kişilerce kredi kullanılmak veya borç alınmak suretiyle gerçekleştirilen sermaye artışları,

5) Şirkete nakdi sermaye dışında hisse senedi, tahvil veya bono gibi kıymetlerin konulması suretiyle gerçekleştirilen sermaye artışları,

6) Bilanço içi kalemlerin birbiri içinde mahsubu şeklinde gerçekleştirilen sermaye artışları,

D) Artırılan Sermaye İçin Hangi Tarihten İtibaren İndirimden Yararlanılır?

Sermaye şirketleri, yetkili organlarının kısmen veya tamamen nakdi sermaye artışına ilişkin kararının ticaret siciline tescil edildiği hesap döneminden itibaren, bu indirim uygulamasından yararlanmaya başlayabileceklerdir.

Nakden taahhüt edilen sermayenin;

- Sermaye artırımına ilişkin kararın ticaret siciline tescil edildiği tarihten önce şirketin banka hesabına yatırılan kısmı için tescil tarihi,

- Tescil tarihinden sonra şirketin banka hesabına yatırılan tutarlar için ise; şirketin banka hesabına yatırılma tarihi,

esas alınarak İndirimden yararlanılır.

E) Sermaye Avansı Olarak Şirketin Banka Hesabına Aktarılan Tutarlar İçin İndirimden Yararlanılabilir mi?

İleride gerçekleştirilecek sermaye artırımından kaynaklanan sermaye taahhüdünün yerine getirilmesinde kullanılmak amacıyla, sermaye artırımına ilişkin karardan önce ortaklar tarafından sermaye avansı olarak şirketin banka hesabına yatırılan tutarların;

- Banka hesabına yatırıldığı tarihten itibaren şirketin bilançosunda “Diğer Sermaye Yedekleri” hesabında izlenmesi,

- Banka hesabına yatırıldığı tarihin içinde bulunduğu hesap döneminin sonuna kadar bu tutarlarla ilgili sermaye artırımına ilişkin kararın ticaret siciline tescil ettirilmesi,

şartlarıyla, söz konusu kararın ticaret siciline tescil ettirildiği tarih esas alınarak indirim uygulanmasından yararlanılabilir.

F) Sermaye Artırımı İndiriminden Sadece Nakdi Sermaye Artışı Yapılan Dönemde mi Yararlanılır?

Nakdi sermaye artışının yapıldığı hesap döneminden itibaren başlamak üzere izleyen her bir hesap dönemi için ayrı ayrı indirim uygulamasından yararlanılır. Başka bir deyişle; mevzuat değişmediği sürece, süre kısıtlaması yoktur. Örneğin 2016 yılında yapılan nakdi sermaye artışı nedeniyle 2016, 2017, 2018, 2019, 2020 ve sonraki dönemler için indirimden yararlanılabilir.

G) Zarar Edilen Dönemlerde İndirim Uygulanacak mı?

Sermaye şirketleri tarafından nakdi sermaye artışına ilişkin hesaplanan indirim tutarının kazanç yetersizliği nedeniyle ilgili olduğu hesap dönemine ait matrahın tespitinde indirim konusu yapılamaması halinde; bu indirim tutarları, herhangi bir endekslemeye tabi tutulmaksızın izleyen hesap dönemlerine ilişkin matrahın tespitinde indirim konusu yapılabilecektir.

J) Hangi Durumlarda İndirimden Yararlanılamaz?

1) Sermaye Azaltımı

İndirimden yararlanan sermaye şirketlerinin daha sonra sermaye azaltımı yapmaları halinde, nakdi sermaye artışının azaltılan sermaye tutarı kadarlık kısmı için sermaye azaltımına ilişkin kararın ticaret siciline tescil edildiği ayı izleyen aydan itibaren bu indirimden yararlanamazlar.

Diğer taraftan, nakdi sermaye artışı yapılmadan önce sermaye şirketlerinin sermaye azaltımına gitmiş olmaları halinde; indirimin hesaplanmasında azaltılan sermaye tutarı kadarlık kısım dikkate alınmaz.

2) Pasif Nitelikli Gelirleri Olanlar

Gelirlerinin % 25 veya daha fazlası şirket faaliyeti ile orantılı sermaye, organizasyon ve personel istihdamı suretiyle yürütülen ticari, zirai veya serbest meslek faaliyeti dışındaki faiz, kar payı, kira, lisans ücreti, menkul kıymet satış gelirleri gibi pasif nitelikli gelirlerden oluşan sermaye şirketleri için indirim oranı % 0 olarak belirlendiğinden; bu şirketler, indirimden yararlanamazlar.

3) Aktiflerinin % 50 ve Daha Fazlası Mali Duran Varlıklardan Oluşanlar

Aktif toplamının % 50 ve daha fazlası bağlı menkul kıymetler, bağlı ortaklıklar ve iştirak paylarından oluşan sermaye şirketleri için indirilebilecek tutarın hesaplanmasında indirim oranı %0 olarak belirlendiğinden; bu şirketler, indirimden yararlanamazlar.

4) Artırılan Nakdi Sermayeyi Şirket Dışına Aktaranlar

Artırılan nakdi sermayenin başka şirketlere sermaye olarak konulan veya kredi olarak kullandırılan kısmına tekabül eden tutarla sınırlı olmak üzere indirilebilecek tutarın hesaplanmasında indirim oranı % 0 olarak belirlendiğinden; bu şirketler, aktarılan kısım için indirimden yararlanamazlar.

5) Arsa ve Arazi Alan Firmalar

Arsa ve arazi yatırımı yapan sermaye şirketlerinde arsa ve arazi yatırımına tekabül eden tutarla sınırlı olmak üzere indirilebilecek tutarın hesaplanmasında indirim oranı % 0 olarak belirlendiğinden; bu şirketler, alınan arsa ve arazi tutarı kadar indirimden yararlanamazlar.

I) Her Firma % 50 İndirim Oranından Yararlanabilir mi?

Genel olarak indirim oranı % 50 olarak belirlenmiş olup; aşağıdaki durumlarda İndirim oranı değişebilmektedir.

1) Halka Açık Sermaye Şirketlerine İlave % 25 veya % 50 İndirim Oranı Uygulanır

Halka açıklık oranı;

- % 50 ve daha az olan şirketler için % 25,

- % 50 ve daha fazla olan şirketler için % 50,

İlave edilerek İndirim uygulamasında hesaplama yapılır. Örneğin % 30 halka açık olan şirket, (50 + 25 =) % 75 oranını dikkate alarak yararlanacağı indirim tutarını hesaplayacaktır.

2) Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamında Yatırım Yapan Firmalar İçin % 25 İlave İndirim Oranı Uygulanır

Nakdi olarak artırılan sermayenin, yatırım teşvik belgeli üretim ve sanayi tesisleri ile bu tesislere ait makine ve teçhizat yatırımlarında ve/veya bu tesislerin inşasına tahsis edilen arsa ve arazi yatırımlarında kullanılması durumunda, yatırım teşvik belgesinde yer alan sabit yatırım tutarı ile sınırlı olmak üzere 25 puan ilave edilmek suretiyle söz konusu indirim uygulanacaktır.

K) Geçici Vergi Dönemlerinde İndirim Uygulanır mı?

İndirim tutarının hesaplanmasında TCMB tarafından yararlanılan yıl için en son açıklanan ticari krediler faiz oranı dikkate alınacağından; geçici vergi dönemlerinden sadece dördüncü geçici vergilendirme dönemi itibarıyla bu indirimden yararlanılması mümkün bulunmaktadır.

Öte yandan, kazancın yetersiz olması nedeniyle ilgili hesap döneminde indirim konusu yapılamayan tutarlar, izleyen hesap dönemine ilişkin geçici vergilendirme dönemlerine ait geçici vergi matrahlarının tespitinde indirim konusu yapılabilecektir.

L) İndirim Uygulamasında Hangi Faiz Oranı Dikkate Alınacaktır?

TCMB tarafından indirimden yararlanılan yıl için en son açıklanan “Bankalarca Açılan Kredilere Uygulanan Ağırlıklı Ortalama Faiz Oranları"ndan "Ticari Krediler (TL Üzerinden Açılan) (Tüzel Kişi KMH ve Kurumsal Kredi Kartları Hariç)" faiz oranı esas alınacaktır.

2019 takvim yılına ilişkin indirim uygulanmasında faiz oranı olarak TCMB tarafından en son açıklanan %12,02 oranı dikkate alınarak Kurumlar Vergisi beyannamesinde yararlanılması gerekmektedir.

Kendilerine özel hesap dönemi tayin edilmiş olan sermaye şirketleri, şartların sağlanması kaydıyla, hesap dönemlerinin sona erdiği ay itibarıyla TCMB tarafından en son açıklanan ticari krediler faiz oranını dikkate alarak indirimden yararlanabileceklerdir.

M) İndirimden Yararlanmak İçin Hangi Belgeler, Kurumlar Vergisi Beyannamesine Eklenmelidir?

1) Onaylı Banka Hesap Özeti

İndirimden faydalanmak isteyen sermaye şirketlerinin, taahhüt edilen sermaye artırımı tutarının nakit olarak şirketin banka hesabına fiilen yatırıldığına ilişkin olarak bu işlemleri içeren ve ilgili banka şubesi tarafından onaylanmış banka hesap özetini, kağıt ortamında veya elektronik ortamda ilgili dönem kurumlar vergisi beyannamesi verme süresi içerisinde kurumlar vergisi yönünden bağlı oldukları vergi dairelerine ibraz etmeleri gerekmektedir.

2) Artırılan Nakdi Sermaye ve İndirim Tutarlarına İlişkin Bilgiler

İndirimden faydalanmak isteyen sermaye şirketlerinin, nakdi olarak artırdıkları sermaye ile indirime konu edecekleri tutara ilişkin bilgileri, kurumlar vergisi beyannamesi ekinde bildirmeleri gerekmektedir.

06.03.2020

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.