Yılmaz Çelik
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Denetçi
yilmazcelik34@yahoo.com



KATMA DEĞER VERGİSİ İADE ALACAĞININ MAHSUP YOLUYLA İADESİNDE KÖKLÜ DEĞİŞİKLİK

(MAL VEYA HİZMET ALIMI YAPILAN SATICININ VERGİ BORCUNA MAHSUP VERİLEMEYECEK)

04 Ocak 2008 Tarih ve 26746 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 107 nolu KDV Genel Tebliği ile mahsup yoluyla iade hükümlerinde köklü değişiklikler yapılmıştır.

84 Nolu KDv Genel Tebliği ile Katma Değer Vergisi iade alacağı ; “hak sahibi mükellefin kendisinin, ortaklarının veya mal ya da hizmet satın aldığı kişilerin vergi borçlarına, ithalat sırasında  uygulanan vergilere, Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK) prim borçlarına mahsubu talepleri miktarına bakılmaksızın inceleme raporu ve teminat aranılmadan” yerine getirilmekte idi.

Ancak 107 Nolu KDV Genel Tebliğinin  yayımından sonra verilecek mahsup dilekçelerine konu mahsuben iade talepleri için geçerli olmak üzere 84 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinde aşağıdaki değişiklikler yapılmıştır.

84 Nolu KDV Tebliği’nin (I/1.1) bölümü aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"1.1. Mahsup Yoluyla İade       

Katma değer vergisi iade alacağının hak sahibi mükellefin kendisinin, adi, kollektif ve komandit şirketlerde ortaklık payı ile orantılı olmak üzere ortakların (komandit şirketlerde sadece komandite ortakların) vergi borçlarına, ithalat sırasında uygulanan vergilere, SSK prim borçlarına mahsubu talepleri miktarına bakılmaksızın inceleme raporu ve teminat aranılmadan yerine getirilir.

İade alacağı öncelikle mükellefin ithalde alınanlar dışındaki vergi borçlarına mahsup edilir. Artan bir miktar olursa mükellefin isteğine bağlı olarak; kendisinin ve yukarıda belirtilen ortakların ithalde alınanlar dahil vergi borçlarına veya SSK prim borçlarına mahsup yapılır.

Mahsup talebi, bu Tebliğin (I/1.1.3.) bölümünde belirtilen belgeler tamamlanmadıkça hüküm ifade etmez. Mahsup talebinin yerine getirilmesinde gümrük beyannamelerinin teyidi beklenmez. Ancak teyidin olumlu gelmemesi halinde mahsup tarihi itibarıyla gerekli tarhiyat işlemi yapılır.

61 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği uyarınca Türkiye'de ikamet etmeyenlere döviz karşılığı özel fatura ile satış yapanlara ihraç kaydıyla teslimde bulunanların iade talepleri münhasıran mahsup yoluyla yerine getirilir. Bir başka ifade ile bu mükelleflere nakden iade yapılmaz."

Yine aynı tebliğin “I/1.1.1.1) ve (I/1.1.1.3) bölümlerinde yer alan "..., ortaklarının veya mal ya da hizmet satın aldıkları mükelleflerin ..." ibareleri ile (I/1.1.1.2) bölümünde yer alan "..., ortaklarının ya da mal veya hizmet satın aldıkları mükelleflerin ..." ibaresi, "..., adi, kollektif ve komandit şirketlerde ortaklık payı ile orantılı olmak üzere ortakların (komandit şirketlerde sadece komandite ortakların)..." şeklinde değiştirilmiştir.

Yapılan bu değişiklikler ile İhracat istisnası ve ihraç kaydıyla teslimlerden doğan KDV iadeleri  sadece ;

-    hak sahibi mükellefin kendisinin

-    adi, kollektif ve komandit şirketlerde ortaklık payı ile orantılı olmak üzere ortakların (komandit şirketlerde sadece komandite ortakların) 

vergi, ithalat sırasında uygulanan vergi ve SSK prim borçlarına mahsup talepleri miktarına bakılmaksızın inceleme raporu ve teminat aranılmadan yerine getirilecektir. Yukarıda belirtilen iki mükellef dışında bir üçüncü mükellefin borcuna mahsup edilemeyecektir.

Örnek 1: AYDIN A.Ş.’nin ihracat iadesi nedeniyle 100.000,00.-YTL KDV iadesi alacağı vardır. Aydın A.Ş.’nin vergi borçlarına mahsup talebi 80.000,00.-YTL’dir. Mahsuptan kalan 20.000,00.-YTL nakit iade talep edilecek veya doğacak vergi borçlarına mahsup edilmek üzere vergi dairesince emanete alınacaktır.

Örnek 2: HİLAL A.Ş.’nin ihracat iadesi nedeniyle 100.000,00.-YTL KDV iadesi alacağı vardır. Hilal A.Ş.’nin kendi vergi borçlarına mahsup talebi 50.000,00.-YTL’dir. Mahsuptan kalan 50.000,00.-YTL için mal alımı yapılan ÇELİK A.Ş.’nin vergi borcuna mahsup istenecektir. Ancak değişen hükümler nedeniyle mahsup talebi hüküm doğurmayacaktır.

Örnek 3: HİLAL (adi, kollektif) şirketinin 100.000,00.-YTL KDV iade alacağı vardır. Şirketin ortakları Ali Bey % 50, Veli Bey % 50 ortaktır. Ortakların ayrı ayrı 50.000,00.-YTL vergi borçları vardır. Hilal (adi, kolektif) şirketinin KDV iadesi olan 100.000,00.-YTL’den 50.000,00.-YTL Ali Bey ve 50.000,00.-YTL Veli Bey’in vergi borcuna mahsup yapılabilecektir.

Örnek 4: HİLAL komandit şirketinin 100.000,00.-YTL KDV iade alacağı vardır. Şirketin ortakları Ali Bey (Komandite ortak)  % 70, Veli Bey % 30 ortaktır. Ali Bey’in 70.000,00.-YTL , Veli Bey’in 50.000,00.-YTL  vergi borcu vardır. Ali Bey’in vergi borcu 70.000,00.-YTL’ nin tamamı  komandite ortak olması nedeniyle Ali Bey’in hissesi oranında ( % 70) HİLAL komandit şirketinin KDV İade alacağından mahsubu mümkün bulunmaktadır. Ancak Veli Bey’in vergi borcu HİLAL komandit şirketinin KDV iade alacağından mahsup edilemeyecektir.

 

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale yazılı veya elektronik ortamda kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak göstermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır .)