Vedat İlki
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
vedat.uzman@gmail.com

Barış Pınarında Görev Yapan Gazetecilere Fiili Hizmet Zammı Var!

Barış Pınarı harekatını saat saat takip eden,Basın ve TRT çalışanlarının fiili hizmet zamları sonucu,7/24 saat görev yapacakları için bu görev süresince tatil bile gözetmeden istisna olarak 30 gün olarak bildirilmesi imkanı tanınması gerekir.

BU KONUDA İLK DÜZENLEME YAPILMASI İÇİN TBMM HAREKETE GEÇİREN HABERİ NASIL YAPMIŞTIK!

10/08/2012 ''TÜRKİYE GAZETESİ'' Lütfi Köksal;

“ZOR ŞARTLAR ALTINDA GÖREV YAPAN GAZETECİLERE YIPRANMA HAKLARI İADE EDİLMELİDİR”

Haber peşinde koşan gece ve gündüz ayırımı yapmayan gazetecilerin meslekleri adına teknolojik gelişmeler artmış olsa da, haber uğruna canlarını hiçe saydıklarına, tehlikenin ortasında kaldıklarına gün geçmiyor ki rehin alınarak canlı kalkan olduklarına şahit oluyoruz... Bu kişiler haber peşinde koşan kameramanlar, muhabirler, foto muhabirleridir. Ülkemizin her karış toprağına görev adına gitmekte kalmıyorlar, yurt dışında da aynı zor ve çetin şartlarda görev yapıyorlar. Bu kişiler masa başında görevde değil, bizzat haberin kaynağına giderek yazılı ve görsel medya da habercilik adına her türlü tehlike ile karşı karşıya kalmaktadırlar. Depremde, selde, doğal afetlerde, savaş alanlarında, toplumsal olaylarda kısaca haberin her karesinde onların izleri var. Ailelerini ikinci plana bırakarak bazen aylarca evlerine dahi gitmiyorlar. Bu zor şartlar altında ölümle hayat arasında gidip gelen iki muhabir arkadaşımızı Allahü teala bize ve sevdiklerine bağışladı. Olayları gözyaşları içinde anlatan Türkiye gazetesi muhabiri Adem Demir arkadaşımızı TGRT ekranlarında gördüğümde duygulanmamak elde değil idi... Olayların içine bizzat girerek canını hiçe sayan gazeteci meslektaşlarımıza Başbakanımızın Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına gazete çalışanları ile ilgili yıpranma haklarının iade edilmesini talep etmekteyiz. Bununla ilgili yasal düzenleme yapıldığında birçok yazılı ve görsel medyada çalışanlar kanunu hazırlayanlara minnet ve şükran duygularını ifade edeceklerdir. Yapılacak düzenleme ile zor şartlar altında görev yapan medya çalışanları da en azından ödüllendirilmiş olacaklardır. Hakkari'de 6 asker 2 köy korucumuzun şehit edildiği bölgede bir grup silahlı PKK'lı tarafından canlı kalkan olarak kullanılan Türkiye Gazetesi Muhabirleri Adem Demir ve Osman Sağırlı'ya tekrar geçmiş olsun diyorum...

 *** Gazetecilerinin yıpranma payı hakkının geri verilip verilmeyeceğiyle ilgili bir soruya Bakan Çelik, şu cevabı verdi: "Başbakanımız Recep Tayyip Erdoğan'ın talimatı ile gerekli çalışmaları yapıyoruz. Yıpranma payı hakkının kimlere verileceğinin tespiti için konuyu bilim kuruluna sevk ettik. Sosyal Güvenlik Kurumu reformu çalışmaları kapsamında yıpranma payı mevcut uygulaması ile reform çerçevesinde kimler yıpranıyor diye araştırılıyor. Önce risk grupları belirlenecek. Kim yıpranıyor, kim bunu hak ediyor. Şu anda ilgili bilim kurulu çalışma yapıyor. Gazetecilerin pozisyonu, konumu nedir araştırılıyor. Netice sizlerle paylaşılacaktır." Bu yazının hazırlanmasında emeği geçen SGK Uzmanı Vedat İlki Bey'e çok teşekkür ediyoruz. 

10 Ağustos Cuma günü köşemizde yayınlanan SGK Uzmanı Vedat İlki Beyin

“ZOR ŞARTLAR ALTINDA GÖREV YAPAN GAZETECİLERE YIPRANMA HAKLARI İADE EDİLMELİDİR” başlıklı yazısı okuyucularımız tarafından çok büyük ilgi gördü.

Bu konuda çok teşekkür ve mail aldık. Vedat Bey’in yazısının her kelimesine aynen katılıyorum ve kendisine bir kez daha teşekkür ediyorum. 
Bilindiği gibi gazetecilere ve muhabirlere yıpranma payı veren 2098 sayılı Kanun 01.09.1977 tarihinde yürürlüğe girdi. Sanki artık gazetecilikte risk kalmamış gibi aynı kanun 30.09.2008 tarihinde sona erdi. Gelişen dünyada teknoloji çoğaldı ve iletişim hızlandı. Ama sıcak savaşlar, deprem, sel gibi afetler çoğaldı. Gazetecilerin ve muhabirlerin görevleri her gün biraz daha zorlaşıyor. Bunun için yıpranma ile ilgili haklarının en kısa zamanda iade edileceğini umuyoruz. Bu konu ile Sayın Başbakan ve Sosyal Güvenlik Bakanının gayretlerini yakinen takip ediyoruz, çalışmalarından dolayı kendilerine teşekkür ediyoruz. Cansiperane görev yapan gazetecilerin ve muhabirlerin eski haklarına tekrar kavuşacaklarını bekliyoruz. Bu arada vazifesi uğruna hayatını kaybeden gazetecileri rahmetle anıyorum, görevine devam edenlere başarılar diliyorum... 

10/08/2012 Türkiye Gazetesinde ''Lütfi Köksal'' bey'in  köşesine taşıdığımız haber ve sonrasındaki gelişmelerle birlikte;

 2013 yılı Şubat ayı başından itibaren fiili hizmet süresi zammından  ;

16) Basın ve gazetecilik mesleğinde

Basın Kartı Yönetmeliğine göre basın kartı sahibi olmak suretiyle fiilen çalışanlar.90 gün

17) Türkiye Radyo Televizyon Kurumu

Basın Kartı Yönetmeliğine göre basın kartı sahibi olmak suretiyle; Türkiye Radyo Televizyon Kurumunda haber hizmetinde fiilen çalışanlar.90 gün

5510/ 40. maddesi kapsamında sayılan iş veya görevlerde çalışan sigortalıların fiili hizmet süresi zammından yararlanabilmesi, 5510 sayılı Kanunda belirtilen işyerlerinde ve belirtilen işleri fiilen yapması koşullarının birlikte gerçekleşmesine bağlı bulunmaktadır. Fiilen 40. maddenin ikinci fıkrasındaki   16) Basın ve gazetecilik mesleğinde, 17) Türkiye Radyo Televizyon Kurumu ,belirtilen işleri yapmaları nedeniyle işlerin risklerine maruz kalan sigortalılar yararlandırılacaktır. Fiili hizmet süresi zammından yararlandırılması için sayılan işyerlerinde çalıştıkları halde, söz konusu işleri/görevleri yapmayan veya sayılan işleri/görevleri yaptıkları halde, söz konusu işyerlerinde çalışmayan sigortalıların işyeri ve iş koşulu şartı bir arada yerine gelmediğinden fiili hizmet süresi zammından yararlandırılmalarına imkan bulunmamaktadır. Günlük çalışma süresinin bir bölümünde fiili hizmet süresi zammı kapsamındaki işlerde çalışan sigortalılar çalıştıkları sürelerle orantılı olarak fiili hizmet süresi zammından yararlandırılacaklardır. Yıllık ücretli izin, sıhhi izin, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil günleri ile eğitim, kurs, iş öncesi ve sonrası hazırlık sürelerinde fiilen çalışma olmadığı için dikkate alınmayacaktır.

Prim ödeme gün sayısına 90 gün fiilî hizmet süresi zammı eklenecek işlerde çalışan sigortalılardan, Tüm sigorta kollarına tabi olanlar için 32 no.lu, belge türleri seçilmek suretiyle yapılacaktır.

ÖRNEK

Özel sektöre ait gazete işyerinde Basın Kartı Yönetmeliğine göre basın kartı sahibi olmak suretiyle 1.3.2006 tarihinden itibaren çalışmaya başlayan sigortalı, 1.2.2013 tarihinden itibaren bu çalışmalarından dolayı fiili hizmet süresi zammından yararlandırılacaktır. Sigortalının işverenince, gazeteci olarak fiilen ayda 125 saat çalışması halinde, bu çalışma saatinin günlük çalışma saatine bölünmesi suretiyle bulunan gün sayısı (125 / 7,5 = 16,66) tama iblağ edilerek malullük yaşlılık ve ölüm sigortası prim tutarı 17 günlük süre için (32) no.lu, kalan 13 günlük süre için ise (01) nolu belge türü ile SGK'una  bildirilecektir.

Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları uygulamasında, hesaplanan fiili hizmet süresi zammı;

Basın Kartı Yönetmeliğine göre basın kartı sahibi olmak suretiyle basın ve gazetecilik mesleği ile Türkiye Radyo Televizyon Kurumu haber hizmetlerinde fiilen çalışan için beş yılı, geçmemek üzere prim ödeme gün sayısına eklenecektir.

Beş yıl ilave edilenler için de 2,5 yılı geçemeyecektir. Diğer bir ifade ile 5510 sayılı Kanunun 40. maddesi gereği yaştan düşülecek sürenin tespitinde, prim ödeme gün sayısına ilave edilen sürenin yarısı esas alınacaktır.

ÖRNEK

Özel sektör basın işyerinde 1.10.2008-31.12.2016 tarihleri arasında toplam 2950 gün hizmeti bulunan sigortalının prim ödeme gün sayısına ilavede, bu işyerinde herhangi bir süre çalışma şartı aranmadığından güne yapılacak ilave; 2950 x 90 / 360 = 737,5 =) 738 gündür. Sigortalının emeklilik yaş haddinden indirim yapılması için en az 3600 gün fiili hizmet süresi zammına tabi çalışması gerekmektedir. Sigortalı 2950 gün çalıştığından emeklilik yaş haddinden indirim yapılmayacaktır.

ÖRNEK

Sigortalının 5510 sayılı Kanunun 40. maddesi kapsamında basın işyerindeki hizmet süresi 4500 gündür. Sigortalının emeklilik işleminde dikkate alınacak fiili hizmet süresi zammı; 4500 x 90 /360 = 1125 gün =) 3 yıl 1 ay 15 gündür. Sigortalının prim ödeme gün sayısına ilave edilecek süre 1125 gün olup, emeklilik yaş hadlerinden indirilecek süre ise prim ödeme gün sayısına ilave edilen süresinin yarısı olacaktır. Buna göre yaştan yapılacak indirim, 1125/2= 562,5 = 563 = 1 yıl 6 ay 23 gündür. 

EMEKLİ AYLIĞI BAĞLANMASINDA FİİLİ HİZMET ZAMMI ABO ARTIRIR

2008/Ekim sonrası malullük, yaşlılık ve ölüm aylıklarının hesaplanmasında Aylık= Ortalama Aylık Kazanç x Aylık Bağlama Oranı formülü kullanılmaktadır. Ortalama aylık kazancın hesaplanmasına esas günlük kazanç; sigortalının 2008/Ekim sonrası güncellenmiş prime esas kazanç toplamının yine 2008/Ekim sonrası toplam prim ödeme gün sayısına bölünmesi (Günlük Kazanç= Güncellenmiş Prime Esas Kazançlar Toplamı /2008/Ekim sonrası Gün Sayısı) suretiyle tespit edilmektedir. Ortalama günlük kazancın (OGK) hesabına ilişkin formülde yer alan toplam prim ödeme gün sayısına 5510 sayılı Kanunun 40. maddesi kapsamında verilen fiili hizmet süresi zamları dahil edilmeyecektir.

Fiili hizmet süresi zamları toplam prim ödeme gün sayılarına ilave edildiğinden, sigortalıların 2000 yılı öncesi, 2000-2008/Eylül ve 2008/Ekim sonrası hizmetleri için hesaplanan aylık bağlama oranlarını etkilemektedir. Ayrıca, kısmi aylıkların hesaplanmasında; 2000 yılı öncesi ve 2000-2008/Eylül dönemi toplam prim ödeme gün sayılarına, 2008/Ekim sonrası kısmi aylığın hesaplanmasında ise hem 2008/Ekim sonrası gün sayısına hem de toplam prim ödeme gün sayısına ilave edilecektir.

Zor şartlar altında çalışan Basın çalışanları için 7/24 saat çalışmalarda istisna sayılarak 30 gün filli hizmet olarak bildirilmesi gerekir.(Savaş,Deprem,Sel vs .çalışmaları halinde)

15.10.2019

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.