Ümit Zafer
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
u.zafer@outlook.com

Günlük Devam Çizelgesi-Puantaj Kayıtlarını Ne Kadar Doğru Düzenleniyor?

Puantaj nedir?

Bir işletmede çalışanların işe devamlarını takip eden, aynı zamanda fazla çalışmalarını takip eden ve ücret hesaplamalarında esas olan personel takip sistemidir.  Günümüzde puantajın ne olduğu bilinse de uygulamada zaman hatalar ve eksik işlemler yapılmaktadır. Yargıtay kararlarına ışık olan kesin delil niteliği taşıyan ve ücret alacaklarının en temeli olan bütün alacaklar puantaj bilgilerine göre hesap edilmektedir .

Puantaj kayıtları neden tutulur?

Özelikle çalışan sayısının fazla olan işyerinde, vardiyalı çalışma sistemi olan işyerlerinde, toplu sözleşmeye tabi olan işyerlerinde çalışanların ücret hesaplarında puantaj kayıtlarına göre işlem yapılmaktadır. Haftalık 45 saat ve günde 11 saate kadar olan çalışmaların kayıtlarının takibi dışında örnek olarak toplu sözleşme uygulanan bir işyerinde sözleşme maddelerinde günlük 7,5 saat çalışmaya ilave olarak 3 saat fazla mesai yapan çalışana ilave 1 günlük yemek ücret ödemesi koşulunun tespiti puantaj kayıtları ile tespiti mümkündür. Burada asıl amaç hangi çalışanın ne kadar çalıştığını ve ne hak ettiğini hesaplayabilmek için külfetli hesaplamalardan kurtulmak ve ileride olabilecek uyuşmazlıklarda olayı netliğe taşımaktır. Puantaj kayıtlarının hem işverenler açısından hem çalışan açısından son derece önemlidir.

Genel itibari ile puantaj kayıtlarında normal çalışma, fazla çalışma saatleri, devamsızlık yapılan günler, hafta tatili çalışmaları, raporlu ve izinli olunan günlerin takibi, ulusal bayramlarda yapılan çalışmaların yer alması gerekir.

Puantaj kayıtların eksik veya hatalı tutulması direk olarak çalışanın ücret alacağını etkilediği için titizlikle üzerinde durulması gereken ve aslında günümüzde iş mahkemelerinin en önemli delili olduğundan önemlidir. Olaya örnek verilebilecek Yargıtay 7. Hukuk Dairesi’nin 2013/15259 Esas ve 2014/415 nolu kararında imzalı puantaj kayıtlarının önemini açık bir şekilde göstermektedir.

Puantaj kayıtlarında çalışan imzasının önemi nedir ?

Çalışanların ücret hesaplamalarında esas alınan puantaj kayıtlarının bir diğer önemli unsuru da çalışanın ıslak imzasıdır.

4857 sayılı İş Kanunu’nun 69 uncu maddesinin son fıkrası hükmü saklıdır. Madde 4 —Genel bakımdan çalışma süresi haftada en çok 45 saattir. Aksi kararlaştırılmamışsa bu süre, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanır. Günlük çalışma süresi her ne şekilde olursa olsun 11 saati aşamaz.

Buna göre, haftanın altı günü çalışılan bir iş yerinde günlük çalışma süresi 7,5 saat olacaktır.

4857 sayılı İş Kanunu'nun 41'inci maddesinde fazla çalışma süresinin toplamının bir yılda 270 saatten fazla olmayacağı belirtilmektedir.

 Yukarıda açıklanan çalışma saatlerinin çalışan ücret hesabı açısından tespit edilebilmesi için fiili çalışma kayıtlarının düzenli tutulması ve kayıt altına alınması gerekmektedir. Günümüzde puantaj takip sistemleri ıslak imzalı puantaj kayıtları ve devam çizelgeleri dışında işe giriş ve çıkışlarda parmak okutma, personel imza ile zimmetlenen kimlik kartları ile okutulan sistemler üzerinden takip ve günlük çalışma şekli sürekli dışarda olan çalışanların iş emirleri ve tablet kayıtları ile puantaj kayıtlarını tutmak mümkündür. Bu durum zaman zaman uyuşmazlıklara ve yanlış işlemlere sebep olabilmektedir. Örnek olarak büyükşehirde yaşayan bir çalışan iş çıkış saatinde trafik yoğunluğuna kalmamak için işyerinden geç ayrılabilir ve bu durumda fiilen yapmamış olsa dahi teknik olarak kayıtlarda 1 saat fazla mesai yaptığı anlaşılabilir. Bu tarz durumların önüne geçmek için ve Yargıtayda yaygın olarak kabul görmüş ıslak imzalı puantaj kayıtların önemi dahada artmaktadır

Puantaj kayıtlarının ücret hesabına etkisi nedir?

Peki puantaj kayıtlarının çalışanların ücret hesabına nasıl etki etmektedir. Bu durumu birkaç örnek ile açıklamaya çalışalım.

Örnek 1 – Toplu iş sözleşmesine tabi çalışan ve günlük yevmiyeli ücret alan bir çalışanın sözleşmeden kaynaklı yan haklarının hesaplamasında günlük puantaj kayıtları esas alınması gerekmektedir. Burada dikkat edilmesi gereken husus çalışanın fiili olarak işe geldiği günlerde hak kazanacağı ilave yan haklardır. Mesela fiili olarak işe gelen sendikaya tabi her personelin günlük ilave 1 TL hak kazanacağı varsayıldığında, puantaj kayıtlarında normal çalışma günlerinin hesabının yapıla ilmesi için izinli, raporlu vb. durumlar düşülerek hesap edilebilir.  

Yukarıdaki örnek puantaj kayıtlarından da görüleceği üzere 3 farklı çalışanın sendikal yan hak hesabında puantaj kayıtlarının önemi açık ve net bir şekilde görülmektedir.

Örnek 2 – İşkur İş başı eğitim programı kapsamında eğitim amaçlı personel çalıştıran personellerin günlük ücret hakedişleri her ne kadar dijital ortamda kayıt altına alınsa da işveren tarafından tutulan ve çalışanlar tarafından günlük olarak imzalanan puantaj kayıtlarına göre davam durumlarına göre hesaplanıp ödenmektedir.

Örnek 3 – Çalışma bakanlığı veya sgk müfettişleri tarafından yapılan denetimlerde, çalışanların yevmiye hesaplarında ücret bordrolarındaki ücret hesaplarının tespitinde bordro-puantaj kayıtlarına göre işlem tesis ettikleri ve bu durumun işçi-işveren davalarında da oldukça yaygın olduğu bilinmektedir.

Puantaj kayıtlarının işçi alacak davalarındaki önemi nedir?

Günümüzde işçi-işveren davalarında işçi fazla çalışma alacaklarının imzalı puantaj kayıtları bulunmaması durumunda şahit beyanına dayılı olarak ispatlama şansı olmasına karşın bu durumun aksini işveren yazılı delil ve belgelerle kanıtlamak zorundadır. Aksi halde Yargıtay’ın yerleşik hale gelen kararları işverenleri zor duruma düşürmektedir. bu durumun Yargıtay 21. Hukuk Dairesinin 19.09.2017 Tarihli ve 2016/445 Esas ile 2017/6518 nolu kararında Yargıtay’ın oturmuş kararlarında imzalı puantaj kayıtlarının önemi açık şekilde görülmektedir.

Özetleyecek olursak,

Günlük olarak tutulması esas olan puantaj kayıtlarının, hem çalışan hem de işveren açısından önemli olduğunun bilinmesi, ıslak imzalı olması veya eş değer yazılı belgeler  ile ispatlanması gerektiğinden, çalışanların ücret hesabında hatalı ve eksik hesaplamalara sebebiyet vermemek için puantajların günlük ve düzenli tutulması gerekmektedir.

17.10.2022

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.