Semra Nart
Gelir Uzmanı
semranart_71@hotmail.com

Birden Fazla İşverenden Ücret Geliri Elde Edilmesi Durumunda Vergileme Esasları

Gelir İdaresi Başkanlığınca son zamanlarda, 2016 yılından bu yana yıl içerisinde iş yeri değiştiren veya aynı yıl içerisinde iki veya daha fazla işverenden ücret alanlara gelir vergisi beyannamesi vermediklerinden dolayı bilgi isteme yazısı gönderilmektedir.

Bu yazımızla, yazı gönderilen veya gönderilmeyen birden fazla işverenden ücret alan hizmet erbabının yapması ve dikkat edilmesi gereken hususlar açıklanmaktadır.

1) ÜCRET NEDİR VE HANGİ DURUMLARDA ÜCRET İÇİN BEYANNAME VERİLMELİDİR?

Gelir Vergisi Kanununda, ücretin, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatler olduğu, ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmeyeceği, işverenler hizmet erbabını işe alan, emir ve talimatları dahilinde çalıştıran gerçek ve tüzel kişiler olduğu şeklinde açıklamalara yer verilmiştir.

Anılan Kanuna göre, tek işverenden alınmış ve kesinti suretiyle vergilendirilmiş ücretler ile birden fazla işverenden ücret alan ve birden sonraki işverenden aldıkları kesinti yoluyla vergilendirilmiş bulunan ücretlerin toplamı, kanunun 103'üncü maddesinde yer alan tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı aşmayanların, tamamı kesinti yoluyla vergilendirilmiş ücretleri için yıllık beyanname vermesine gerek bulunmadığı gibi, başka gelirlerinden dolayı beyanname verseler dahi bu ücretler beyannameye dahil edilmemektedir.

Ancak, yıl içerisinde iş yeri değiştiren veya aynı yıl içerisinde iki veya daha fazla işverenden ücret alıp, birden sonraki işverenden aldıkları tevkifata tabi ücretleri toplamı (brüt); 2019 takvim yılı için; 40.000 TL’yi, 2018 takvim yılı için; 34.000 TL’yi, 2017 takvim yılı için; 30.000 TL’yi ve 2016 takvim yılı için; 30.000 TL’yi aşanların, bu ücretlerinin tamamını (ilk işverenden alınan ücret de dahil olmak üzere) yıllık beyanname ile ücret gelirini elde edenler tarafından beyan edilmesi gerekmektedir.

Bir hizmet erbabının birden fazla işverenden ücret alması halinde, her bir işverenin ödediği ücretler, ayrı ayrı vergilendirilmektedir. Dolayısıyla vergi tarifesi, her bir işverenin ödediği ücrete, diğer işveren veya işverenlerin ödediği ücretle ilgilendirilmeksizin ayrı ayrı uygulanmaktadır.

Bu itibarla, aynı takvim yılı içerisinde birden fazla iş yerinde çalışan hizmet erbabının, tevkif suretiyle vergilendirilen ücret gelirlerinin, ikinci işverenden alınan ücret gelirinin (hangi işverenin ikinci işveren olduğu serbestçe belirlenerek) yukarıda belirtilen hadleri aşması halinde birinci işverenden alınan ücret de dahil olmak üzere yıllık gelir vergisi beyannamesiyle beyan edilmesi gerekmektedir.

Ayrıca söz konusu ücret gelirleri üzerinden yıl içerisinde yapılan gelir vergisi tevkifatlarının da, verilen yıllık beyanname ile beyan edilen kazanç ve iratlar üzerinden hesaplanan gelir vergisinden mahsup edileceği tabidir.

Diğer taraftan, 3218 sayılı Kanun ve 5746 Sayılı Kanun kapsamında faaliyet gösteren iş yerlerinde, çalışanlara yapılan ücret ödemeleri üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapılmakta ve asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra hesaplanan gelir vergisi tahakkuk ettirilmektedir. Akabinde bu vergi, işverenlerce verilen muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden indirilmek suretiyle terkin edilmekte ve sağlanan teşvikten işveren faydalanmaktadır.

Buna göre, aynı takvim yılı içerisinde birden fazla iş yerinde çalışan hizmet erbabının, 3218 sayılı Kanun ve 5746 sayılı Kanun kapsamındaki çalışmaları elde ettikleri ücretler de tevkifata tabi tutularak vergilendirildiğinden, bu çalışmaları karşılığı elde ettikleri ücret gelirlerinin de birden fazla işverenden alınan ücret olarak kabul edilmesi ve yukarıda belirtilen hadleri aşması halinde birinci işverenden alınan ücret de dahil olmak üzere yıllık gelir vergisi beyannamesiyle beyan edilmesi gerekmektedir.

2- BEYANNAME ÜZERİNDE YAPILABİLECEK İNDİRİMLER

Gelir Vergisi Kanunu’nun 89 uncu maddesi uyarınca, ücret gelirlerine ilişkin gelir vergisi beyannamesinde anılan maddede belirtilen şartları taşıması koşuluyla, aşağıdaki indirimler dikkate alınabilir:

            a) Hayat/Şahıs sigorta primleri

            b) Eğitim ve sağlık harcamaları

            c) Bağış ve yardımlar

            ç) Sponsorluk harcamaları

            d) Cumhurbaşkanınca başlatılan yardım kampanyalarına yapılan ayni ve nakdi bağışlar

            e) Türkiye Kızılay Derneğine ve Türkiye Yeşilay Cemiyetine makbuz karşılığı yapılan nakdi bağış ve yardımlar

            f) EXPO 2016 Antalya Ajansına yapılan her türlü nakdi ve ayni bağış ve yardımlar

            g) Diğer kanunlara göre tamamı indirilecek bağış ve yardımlar

3- KENDİSİNE KONU İLE İLGİLİ YAZI TEBLİĞ EDİLEN ÇALIŞAN NE YAPMALIDIR?

Bilgi isteme yazısı alanların, 15 gün içerisinde neden beyanname vermediklerini izah etmeleri ya da bağlı bulundukları (ikametgahın bulunduğu yer vergi dairesi) vergi dairesine kağıt ortamında veya Hazır Beyan Sistemi aracılığıyla internet ortamında beyanname vermeleri gerekmektedir.

Vergi Usul Kanunu (VUK)’nun 370 inci maddesi uyarınca, kendisine izaha davet yazısı tebliğ edilen mükellefler, davet konusu tespitle sınırlı olarak, VUK’un 371 inci maddesinde yer alan pişmanlık hükümlerinden yararlanamamaktadır; ancak bu uygulamada İdare, beyannamelerin pişmanlıkla verilmesine imkan tanımaktadır.

Buna göre, vergi dairesi yazısına istinaden 15 gün içerisinde beyannamelerini veren mükelleflere vergi farkıyla birlikte sadece pişmanlık zammı tahakkuk ettirilecektir. Ancak tahakkuk eden tutarın 15 gün içerisinde ödenmemesi halinde %50 oranında vergi ziyaı cezası uygulanacaktır.

SONUÇ

Aynı takvim yılı içerisinde birden fazla işverenden ücret geliri elde eden ve birden sonraki işverenden aldıkları kesinti yoluyla vergilendirilmiş bulunan ücretlerin toplamı, kanunun 103'üncü maddesinde yer alan tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı aşanların, yazımızla belirtilen açıklamalar doğrultusunda beyannamelerini vermeleri hususuna dikkat edilmelidir.

Ayrıca içinde bulunduğumuz 2019 yılı içerisinde de birden fazla işverenden ücret geliri elde eden ve birden sonraki işverenden aldıkları ücretlerin toplamı, kanunun 103'üncü maddesinde yer alan tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan 40.000 TL tutarı aşanların, 2020 yılı Mart ayı içerisinde, bulundukları (ikametgahın bulunduğu yer vergi dairesi) vergi dairesine kağıt ortamında veya Hazır Beyan Sistemi aracılığıyla internet ortamında beyannamelerini vermeleri gerekmektedir.

 

16.01.2019

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.