YAZARLARIMIZ
Sebahattin Aytekin
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
sebahattinaytekin44@gmail.com



KDV İadelerinde İndirimli Teminat Uygulaması Sistemi (İTUS)

I. GİRİŞ

Bilindiği üzere, Maliye Bakanlığı vergi kanunlarıyla ilgili olarak, daha önce yayımlanmış çok sayıda Tebliğler uygulamasını terk ederek her bir kanunla ilgili açıklama ve düzenlemelerini tek bir tebliğ altında toplama yolunu tercih etmiştir. Bu uygulamayla ilgili olarak son yapılan düzenleme Katma Değer Vergisi’nde olmuş ve 26 Nisan 2014 tarihli Resmi Gazete’de “KDV Genel Uygulama Tebliği” yayımlanmıştır. Daha önce yayımlanmış olan 1-123 adet genel tebliğ o tarihten itibaren yürürlükten kaldırılmış ve o tebliğlerde yapılmış açıklamalar bu tek tebliğde toplanmıştır. Bu işlem yapılırken de önceki uygulamalardan farklı uygulama ve açıklamalar da bu tebliğde yer almıştır. 

Mükelleflerin, belli sınırı aşan ve işlem türü itibarıyla YMM raporu veya vergi inceleme raporuna bağlanan katma değer vergisi iadelerinde, henüz YMM raporu ibraz edilmeden veya inceleme sonucu iade öngörülmüşse inceleme yapılmadan teminat gösterilmesi halinde iade yapılmakta ve teminat, iadeye konu işlem türüne göre vergi inceleme raporu veya YMM raporuna dayanılarak çözülmektedir. Bu kapsamda daha önce 84 Nolu KDV Genel Tebliği’nde yer alan “İndirimli Teminat Uygulaması” yeni tebliğde “İndirimli Teminat Uygulaması Sistemi (İTUS)” başlığı altında yeniden düzenlenmiştir. Daha önce, sadece ihracat istisnası kapsamında iade talep eden mükelleflerin (dış ticaret sermaye şirketlerinin, sektörel dış ticaret şirketlerinin, imalatçı-ihracatçıların, ihracatçıların ve özel finans kurumlarının) yararlanabildiği indirimli teminat uygulamasının kapsamı da yeni düzenleme ile genişletilmiş ve gerekli koşulları sağlayan ve KDV iadesi alan tüm mükelleflerin yararlanabileceği bir şekle dönüştürülmüştür.

II. İNDİRİMLİ TEMİNAT UYGULAMA SİSTEMİ (İTUS) NEDİR?

İTUS, KDV İade hakkı doğuran işlemleri bulunan ve kendileri için belirtilen genel ve özel şartları birlikte taşıyan mükelleflerin iade alacaklarının, indirimli teminat yoluyla düşük finansman koşullarında ve makul sürelerde iadesine imkan veren bir sistemdir.

KDV Genel Uygulama Tebliğinde indirimli teminat oranları belirlenmiştir. İndirimli teminat, KDV iadesinin türüne göre Maliye Bakanlığınca belirlenen iade alt sınırını aşan kısım için aşağıda belirtilen oranlarda verilmektedir.

* Dış ticaret sermaye şirketleri ve sektörel dış ticaret şirketleri için % 4

* KDV İade hakkı doğuran işlemleri bulunan tüm mükellefler için % 8

Teminat, KDV Genel Uygulama Tebliğinde aksi belirtilmedikçe, iadenin yapıldığı tarihten itibaren altı ay içinde ibraz edilecek YMM raporu ile çözülür (iade türü için YMM Raporu aranılmadığı haller hariç). Bu süre içerisinde YMM raporu ibraz edilmemesi halinde veya mükellefin talep etmesi durumunda teminat VİR sonucuna göre çözülmektedir

III. İTUS SERTİFİKASI KAPSAMINA GİREN MÜKELLEFLER

Aşağıda listelenen şartları taşıyan mükelleflere bağlı oldukları vergi dairesi başkanlığı (bulunmayan yerlerde defterdarlık) tarafından İTUS sertifikası verilecektir. 

A. İTUS SERTİFİKASI İÇİN GENEL ŞARTLAR

Başvuru tarihinden önceki son üç takvim yılı içinde;

  • Vergi mükellefiyetinin bulunması, 
  • Mücbir sebep sayılan haller dışındaki nedenlerle, defter ve belgelerin ibrazından imtina edilmemiş olması, 
  • Gelir veya kurumlar vergisi, geçici vergi, gelir vergisi stopajı, ÖTV ve KDV (tevkifat hariç) uygulamalarından her birine ait beyanname verme ödevinin her bir vergi türü itibarıyla ikiden fazla aksatılmamış olması (süresinden sonra kendiliğinden verilen beyannameler hariç), 
  • Sahte belge veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenleme veya kullanma fiili nedeniyle özel esaslara tabi tutulmamış veya tutulmuşsa genel esaslara dönülmüş olması, 
  • Cari takvim yılı da dahil olmak üzere son iki takvim yılına ilişkin “tam tasdik” sözleşmesi bulunması.

Ayrıca başvuru tarihi itibarıyla; 

  • KDV iade taleplerinde özel esaslara tabi olmayı gerektiren bir durumunun bulunmaması, 
  • Ödenmesi gereken vergi borcunun bulunmaması (vergilerin tecil edilmiş olması bu şartın ihlali sayılmaz). 
  • Sertifika başvurusundan önceki, iade talebinin bulunduğu birbirini izleyen son beş vergilendirme dönemi itibarıyla haklarında yazılmış YMM ve/veya vergi inceleme raporlarının olumlu olması, şartlarını taşıması

gerekmektedir.

Birbirini izleyen beş vergilendirme döneminden kasıt, iade hakkı doğuran işlemlerin yapıldığı birbirini izleyen dönemlerdir. Bu dönemler arasında herhangi bir dönemde vergi inceleme raporu veya YMM raporu düzenlenmesini gerektiren bir iade hakkı doğuran işlem bulunmadığı takdirde, bu dönemler, birbirini izleyen beş vergilendirme döneminin hesaplanmasında dikkate alınmaz. Ancak beş olumlu rapor şartını kısmen veya tamamen YMM’lerce düzenlenen raporlarla yerine getiren mükelleflerin indirimli teminattan yararlanabilmeleri için, iade talebinde bulundukları dönem için de tam tasdik sözleşmesi yapmış olmaları gerekmektedir.

Diğer yandan son olumlu rapor vergi dairesine intikal ettikten sonra (diğer şartlar da gerçekleşmişse) raporun ilgili olduğu vergilendirme döneminden sonraki dönemlere ilişkin iade talepleri için indirimli teminat uygulamasına başlanır. Raporun ait olduğu vergilendirme döneminden sonraki dönemler için verilen teminatların, indirimli teminat tutarını aşan kısmı iade edilir.  

Yukarıda belirtilen genel şartları sağlayan dış ticaret sermaye şirketi ve sektörel dış ticaret şirketi statüsündeki şirketlere başka bir şart aranmaksızın İTUS sertifikası verilecektir. Özel Tüketim Vergisi Kanunu’na ekli (II) sayılı listede yer alan tarifelerdeki taşıtların ihracatını yapan, otomotiv sektöründe faaliyet gösteren dış ticaret sermaye şirketi niteliğindeki imalatçılarda, iade talebinin bulunduğu birbirini izleyen son beş vergilendirme dönemine ilişkin olumlu rapor şartı aranmaz.

B. İTUS SERTİFİKASI İÇİN ÖZEL ŞARTLAR 

Yukarıda belirlenen genel şartlar ile birlikte, kendileri için öngörülen özel şartları taşıyan aşağıdaki mükellefler de İTUS sertifikasına hak kazanırlar.

1. İhracat İstisnası Kapsamındaki İade Talepleri Bakımından

a) İmalatçılar Ve İmalatçı-İhracatçılar:

Genel şartlara ek olarak aşağıdaki kriterler de dikkate alınmaktadır.

  • İlgili sicile kayıtlı olan,
  • Ödenmiş sermayelerinin veya son bilançolarında kayıtlı ATİK’lerinin (gayrimenkuller hariç) amortisman düşülmeden önceki toplam tutarı 100 bin TL’yi aşan, 
  • Üretim kapasitesi ile bu kapasitenin gerektirdiği iktisadi kıymetlere sahip olduğu kapasite raporuyla teyit edilen, 
  • İmalat işinde 20 veya daha fazla işçi çalıştıran (İşçi sayısının tespitinde bizzat imalat işinde çalışan işçiler dikkate alınır. Bunlar dışında kalan yönetici, büro personeli ve muhasebeci gibi personel dikkate alınmaz. Hesaplamada, ihracatın gerçekleştiği dönemden önceki 12 aylık ortalama esas alınır)

imalatçı-ihracatçılar ile ihraç kaydıyla teslimde bulunan imalatçılara, bağlı oldukları vergi dairesi başkanlığına/ defterdarlığa bir dilekçe ile başvurmaları halinde, başvuru tarihini izleyen 15 gün içinde İTUS sertifikası verilecektir. 

b) Diğer İhracatçılar (Hizmet İhracatı Yapanlar Hariç) 

Genel şartları taşıyan mükelleflerden, son üç takvim yılı itibarıyla yıllık 4 milyon ABD Doları veya son beş takvim yılı itibarıyla yıllık iki milyon ABD Doları ve üzerinde ihracat yapanlara, bu şartları sağladıkları tarihi takip eden yılbaşından itibaren geçerli olmak üzere İTUS sertifikası verilecektir. 

2. Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler Bakımından

Yukarıda “İhracat İstisnası Kapsamındaki İade Talepleri Bakımından” bölümünde açıklananlar kapsamında olmayan mükelleflerden;

  • Başvuru tarihinden önce vergi dairesine verilmiş olan son yıllık kurumlar vergisi veya gelir vergisi beyannamesinin ekinde yer alan bilânçoya göre en az;
    • Aktif toplamı 40.000,00TL, 
    • Maddi duran varlıkları toplamı 10.000.000 TL,
    • Öz sermaye tutarı 20.000.000 TL,
    • Net satışları 50.000.000 TL,
  • Cari yıl dahil, başvuru tarihinden önceki takvim yılında vergi dairesine verilmiş muhtasar beyannamelere göre aylık ortalama çalıştırılan kişi sayısı 50 veya daha fazla, (Hesaplamada işlemin gerçekleştiği dönemden önceki 12 aylık ortalama esas alınır.) olanlara,

yukarıda açıklanan genel şartları da taşımaları kaydıyla, mükelleflerin bağlı oldukları vergi dairesi başkanlığına/defterdarlığa bir dilekçe ile başvurması halinde, başvuru tarihini izleyen 15 gün içinde “İTUS Sertifikası” verilir.

IV. İTUS SERTİFİKASI UYGULAMASINA GÖRE İADE TALEPLERİNİN YERİNE GETİRİLMESİ

Yukarıda belirtilen koşulları sağlayan mükelleflerin KDV iade talepleri, sertifika tarihini içine alan dönemden başlamak üzere, yerine getirilir. İadenin teminat karşılığında talep edilmesi halinde, iade miktarının tebliğde belirlenen sınırı örneğin; İhracat için iade alt sınırı 5.000 TL’yi aşan kısmının (%8’i) (dış ticaret sermaye şirketleri ve sektörel dış ticaret şirketleri için %4’ü) için teminat verilir. Teminat, tebliğde aksi belirtilmedikçe, iadenin yapıldığı tarihten itibaren altı ay içinde ibraz edilecek YMM raporu ile çözülür. Bu süre içerisinde YMM raporu ibraz edilmemesi halinde veya mükellefin talep etmesi durumunda teminat vergi inceleme raporu sonucuna göre çözülür. 

V. İTUS SERTİFİKASININ İPTAL EDİLMESİ

Mükellefleri talepleri üzerine, Kendilerine İTUS sertifikası verilen mükelleflerle ilgili olarak, aşağıdaki hususlardan herhangi birisinin gerçekleşmesi halinde İTUS sertifikası iptal edilir. Sertifikanın iptal edildiği, gerekçesiyle birlikte mükellefe bildirilir. Mükellefin, bu durumun bildirildiği tarihi içine alan ve sonraki dönemlere ait olan veya önceki dönemlere ait olup bu tarihe kadar henüz sonuçlandırılmamış iadelerinde indirimli teminat uygulanmaz.

a) Tebliğin (IV/B-1.2.) ayrımında belirtilen koşullardan tutarlarla ilgili olanlar dışındaki şartları kaybeden mükellefler ile anılan bölümde belirtilen tutarlarda ve çalıştırılanişçi sayılarında     % 25'i aşan bir azalma meydana geldiği anlaşılan mükelleflerin sertifikaları iptal edilir.

Mükelleflerin Tebliğin (IV/B-1.2.) ayrımındaki tutarlar karşısındaki durumu, yıllık kurumlar vergisi beyannamesinin verildiği tarihi, ortalama işçi sayısına ilişkin şart karşısındaki durumu ise her bir muhtasar beyannamenin verildiği tarihi izleyen 15 gün içinde mükellefin bağlı olduğu vergi dairesi müdürlüğünce/malmüdürlüğünce tespit edilir.

b) Defter ve belgelerini 213 sayılı Kanundaki süreler içinde ibraz etmeyen mükelleflerin sertifikaları sürenin dolduğu günü takip eden gün iptal edilir.

c) Vergi borçlarını, vadesinde ödemediği anlaşılan mükelleflere, vade tarihinden itibaren 7 gün içinde 6183 sayılı Kanunun 55 inci maddesinde öngörülen ödeme emri veya alacağın teminata bağlanmış olması halinde 56 ncı maddesinde öngörülen yazı tebliğ edilir. Tebliğ tarihinden itibaren 7 gün içinde vergi borcunu ödemeyen mükelleflerin sertifikası iptal edilir.

Ancak, takip edilen vergi borcunun nihai yargı kararı veya düzeltme işlemiyle tamamen kaldırılması halinde; yargı kararının İdare'ye tebliğ edildiği veya düzeltme işleminin yapıldığı tarihi içine alan dönem ve izleyen dönemlerdeki iadeler ile bu tarihe kadar henüz sonuçlandırılmamış iadelerde “İTUS Uygulaması” kapsamında işlem yapılır.

d) Mükellef hakkında sahte belge veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenlediği veya kullandığı konusunda vergi dairesine “olumsuz rapor” intikal etmesi halinde, raporun vergi dairesine intikal ettiği tarihten sonraki ve bu tarihe kadar henüz sonuçlandırılmamış iade taleplerinde indirimli teminat hükümleri uygulanmaz ve sertifika iptal edilir.

Olumsuz rapora dayanılarak yapılan tarhiyatın nihai yargı kararları ile terkin edilmesi halinde mükellefe tekrar sertifika verilir. Yapılan tarhiyatın nihai yargı kararları ile kısmen veya tamamen onaylanması halinde mükellefin Sertifika alabilmesi için (IV/B-1) bölümünde belirtilen şartları tekrar sağlaması gerekir.Yargı kararından önce, mükellefin gerekli şartları yerine getirerek genel esaslara geçmesi halinde, genel esaslara tabi olduğu tarihten sonraki 24 ay süresince özel esaslara tabi olmayı gerektirecek şartların ortaya çıkmaması ve Tebliğin (IV/B-1) bölümünde belirtilen şartları taşıması kaydıyla, 24 aylık sürenin sonunda mükellefe tekrar sertifika verilir. Sonradan nihai yargı kararının gelmesi halinde yukarıda (c) numaralı ayrımın ikinci paragrafındaki açıklamalara göre işlem yapılır.

27.10.2020

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.


GÜNDEM