Mesut Özoğul
Vergi Müfettişi
smmm_x5@hotmail.com

Mücbir Sebep Halinde Katma Değer Vergisi Tevkifatı

213 sayılı Vergi Usul Kanununun 13 üncü maddesinde;

1. Vergi ödevlerinden her hangi birinin yerine getirilmesine engel olacak derecede ağır kaza, ağır hastalık ve tutukluluk;

2. Vergi ödevlerinin yerine getirilmesine engel olacak yangın, yer sarsıntısı ve su basması gibi afetler;

3. Kişinin iradesi dışında vukua gelen mecburi gaybubetler;

4. Sahibinin iradesi dışındaki sebepler dolayış ile defter ve vesikalarının elinden çıkmış bulunması,

gibi hallerin mücbir sebep olduğu belirtildikten sonra, aynı kanunun 15. Maddesinde mücbir sebeplerden her hangi birinin bulunması halinde bu sebebin ortadan kalkıncaya kadar sürelerin işlemeyeceği,  tarh zaman aşımının işlemeyen süre kadar uzayacağı, Maliye Bakanlığının, mücbir sebep sayılan haller nedeniyle bölge, il, ilçe, mahal veya afete maruz kalanlar itibarıyla mücbir sebep hali ilan etmeye ve bu sürede vergi ödevlerinden yerine getirilemeyecek olanları tespit etmeye yetkili olduğu hükme bağlanmıştır.

Hazine ve Maliye Bakanlığı bu yetkisini 24/03/2020 tarihli resmi gazetede yayımlanan 518 sıra no’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile kullanmış ve bu tebliğ ile COVID-19 salgınından ve bu kapsamda alınan tedbirlerden doğrudan etkilenen ve anılan tebliğde sayılan mükelleflerin 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mücbir sebep hükümlerinden faydalandırılması hakkındaki açıklamalara yer vermiştir.

518 no’lu tebliğin 3. Maddesinde;

a) Ticari, zirai ve mesleki kazanç yönünden gelir vergisi mükellefiyeti bulunan mükelleflerin,

b) Koronavirüs salgınından doğrudan etkilenen ve ana faaliyet alanı itibarıyla; alışveriş merkezleri dahil perakende, sağlık hizmetleri, mobilya imalatı, demir çelik ve metal sanayii, madencilik ve taş ocakçılığı, bina inşaat hizmetleri, endüstriyel mutfak imalatı, otomotiv imalatı ve ticareti ile otomotiv sanayii için parça ve aksesuar imalatı, araç kiralama, depolama faaliyetleri dahil lojistik ve ulaşım, sinema ve tiyatro gibi sanatsal hizmetler, matbaacılık dahil kitap, gazete, dergi ve benzeri basılı ürünlerin yayımcılık faaliyetleri, tur operatörleri ve seyahat acenteleri dahil konaklama faaliyetleri, lokanta, kıraathane dahil yiyecek ve içecek hizmetleri, tekstil ve konfeksiyon imalatı ve ticareti ile halkla ilişkiler dahil etkinlik ve organizasyon hizmetleri sektörlerinde faaliyette bulunan mükelleflerin,

c) Ana faaliyet alanı itibarıyla İçişleri Bakanlığınca alınan tedbirler kapsamında geçici süreliğine faaliyetlerine ara verilmesine karar verilen işyerlerinin bulunduğu sektörlerde faaliyette bulunan mükelleflerin,

1/4/2020 ila 30/6/2020 (bu tarihler dâhil) tarihleri arasında mücbir sebep halinde olduğunun kabul edilmesinin uygun bulunduğu belirtilmiş, bu kapsamda olan mükelleflerin Nisan, Mayıs ve Haziran aylarında vermeleri gereken KDV beyannamelerinin verilme sürelerinin 27/07/2020 tarihine kadar uzatıldığı belirtilmiştir.

Önemli bir husus ise verilme süresi uzayan KDV beyannamelerinin vergi sorumluları tarafından tevkif edilen KDV dolayısıyla verilmesi gereken 2 no’lu KDV beyannamelerini de kapsayıp kapsamadığı noktasıdır.

KDV Genel Uygulama Tebliği’nde KDV tevkifatı uygulamasının, teslim veya hizmet bedeli üzerinden hesaplanan verginin, teslim veya hizmeti yapanlar tarafından değil, bu işlemlere muhatap olanlar tarafından kısmen veya tamamen vergi sorumlusu sıfatıyla beyan edilip ödenmesi olduğu, tam tevkifat’ın işlem bedeli üzerinden hesaplanan verginin tamamının işleme muhatap olan alıcılar tarafından beyan edilip ödenmesi; kısmi tevkifat’ın ise hesaplanan verginin Maliye Bakanlığınca belirlenen kısmının, işleme muhatap olan alıcılar tarafından, diğer kısmının ise işlemi (teslim veya hizmeti) yapan tarafından beyan edilip ödenmesi olduğu belirtilmiştir.

21.5.2016 tarihli ve 29718 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğde Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde yapılan değişiklikler ile; aynı Tebliğin (I/C-2.1.3.1) bölümünün sonuna aşağıdaki paragraf eklenmiştir.

“213 sayılı Kanuna göre, mücbir sebebin başladığı tarihten sona erdiği tarihe kadar geçen sürede, mücbir sebepten yararlanan mükelleflerin vergi ödevleri ertelenmektedir. Bu kapsamda beyanname verme yükümlülükleri ileri tarihe ertelenen mükelleflerin, mücbir sebep halinde bulunduğu süre içerisinde kısmi tevkifat kapsamındaki alımlarında tevkifat uygulanmaz.”

6 seri no’lu tebliğ ile KDV Genel Uygulama tebliğine eklenen bu hükme göre ile  24/03/2020 tarihli resmi gazetede yayımlanan 518 sıra no’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nin 3. Maddesinde   mücbir sebep kapsamında sayılan bu mükellefler; Nisan, Mayıs, Haziran  aylarında(Mücbir sebep halinin uzaması halinde uzayan dönemlerde de ) KDV Genel Uygulama Tebliği’nin 2.1.3.2 ve 2.1.3.3.  bölümlerinde tek tek sayılan ve kısmi tevkifat uygulanacak  hizmet ve teslimlere yönelik alımları nedeniyle tevkifat yapmayacaklar, başka bir deyişle, mücbir sebep kapsamında olan bu alıcılara mücbir sebep halinin devam ettiği  müddet içerisinde kısmi tevkifata tabi mal ve hizmet teslimlerine yönelik olarak düzenlenecek faturalar tevkifatsız olarak düzenlenecektir. Tevkifat yapmak zorunda olmayan alıcı mükellefin 2 no’lu KDV beyannamesi vermeyeceği ise tabidir.

Dikkat edilmesi gereken önemli husus  kısmi tevkifat kapsamında teslimi yapacak, yani mal veya hizmeti teslim edecek mükellefin değil, bu mal veya hizmeti teslim alan alıcı mükellefin mücbir sebep kapsamında olması gerektiğidir.

Konuya yönelik olarak Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 18/04/2017 tarih ve B.07.1.GİB.4.06.17.01-130[KDV.5/I.9.2016.45]-121462 sayılı özelgesi aşağıdaki gibidir.

“ İlgide kayıtlı özelge talep formunda, Merkeziniz ile …. Vergi Dairesi Müdürlüğü mükellefi ….İnş. San. Tic. Ltd. Şti. arasında yürütülmekte olan "Malzeme Dahil Sağlık Otelciliği Destek Hizmetleri Alım İşi" kapsamında, mücbir sebep kapsamındaki mükelleflerin verdiği hizmetler için KDV tevkifatı uygulanıp uygulanmayacağı hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.

Buna göre, Merkeziniz mücbir sebepten yararlanan mükellef kapsamında olmayıp, mücbir sebepten yararlanan …. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından Merkezinize verilen kısmi tevkifat kapsamındaki hizmetler için Merkezinizce KDV tevkifatı uygulanması gerekmektedir.”

Bu özelgede de dikkat çekilen husus hizmeti veren değil, hizmeti alan mükellefin mücbir sebep kapsamında olup olmadığıdır, nitekim hizmeti veren mükellef mücbir sebep kapsamında olmasına rağmen hizmeti alan mükellef mücbir sebep kapsamında olmadığından, KDV tevkifatı yapmak ve vereceği 2 no’lu beyannamede tevkif ettiği KDV’yi beyan etmek zorundadır.

Bu uygulama ile mücbir sebepten yararlanan ve vergi ödevleri ertelenen mükelleflerin kısmi tevkifat kapsamındaki alımlarında tevkifat yapmamaları gerektiği ifade edilerek; tevkifatlı işlemlerden kaynaklanan KDV iadelerinde yaşanan sorunlar giderilmektedir. 

Kaynakça:

213 Sayılı Vergi Usul Kanunu

3065 Sayılı KDV Kanunu

KDV Uygulama Genel Tebliği

6 No’lu KDV Tebliği

518 Seri no’lu VUK Tebliği

Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 18/04/2017 tarih ve B.07.1.GİB.4.06.17.01-130[KDV.5/I.9.2016.45]-121462 sayılı özelgesi

05.05.2020

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.