Mesut Çırak
Yeminli Mali Müşavir
elitymm@gmail.com

Geçmiş Yıl Zararlarının Sermayeye İlave Edilebilecek Fonlardan Karşılanması Halinde Vergisel Yükümlülük Ne Olmaktadır?

Kurumların bilançolarında kayıtlı geçmiş mali yıl zararlarının sermayeye eklenebilecek nitelikteki fonlardan karşılanması durumunda kurumların vergisel yükümlülükleri ne olmaktadır ?  Konu hakkında  açıklamalarımız yazımızın konusunu oluşturmaktadır.                                    

Bilindiği üzere KVK’nun 9. Maddesi uyarınca  geçmiş yıl mali  zararlarının dönem kurumlar vergisi matrahının tespitinde  kurumlar vergisi beyannamesinde, her yıla ilişkin zararların ayrı ayrı gösterilmek şartıyla beş yıldan fazla nakledilmemesi, son beş yıla ait kurumlar vergisi beyannamesinin kanuni süresinde verilmesi, gibi önemli koşulların sağlanması halinde mali zararlar kurum kazancından mahsup edilebilmektedir.

Kurumların  geçmiş yıllara ait mali ve ticari zararlarını sermayeye eklenebilecek nitelikteki fonlardan kapatabilir mi? Kapatır ise vergisel yükümlülüğü doğmaktamıdır?

T.C Van Valiliği Defterdarlık Gelir Müdürlüğü tarafından 25.12.2014 tarih ve 60757842-5520-26 sayılı özelgesinde;

“İlgi yazıda kayıtlı özelge talep formunuzda, şirketinizin bilançosunda görülen geçmiş zararlarının sermayeye eklenebilecek nitelikteki  fonlar veya yedek akçeler kullanılmak suretiyle kısmen veya tamamen kapatılmış olmasının önceki hesap dönemlerine ilişkin kurumlar vergisi beyannamelerinde ayrı ayrı gösterilen geçmiş yıl zararlarının kurum kazancından indirim hakkını sona erip ermediği hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.

…………..

Bu hüküm ve açıklamalara göre, şirketinizin geçmiş yıl zararlarının  sermayeye eklenebilecek nitelikte fonlardan veya yedek akçelerden mahsup edilerek kapatılması, söz konusu geçmiş yıl zararlarının , Kurumlar Vergisi Kanunu’un9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yazılı şartlar dahilinde  ve beş yıllık mahsup süresi de dikkate alınarak kurum kazancından indirilmesine engel teşkil etmeyecektir…”

Görüldüğü üzere özelgede ; kurumun bilançosunda kayıtlı bulunan geçmiş yıl mali zararlarının  yedek akçelerden veya sermayeye eklenebilecek fonlardan kapatılması halinde, kapatılan geçmiş yıl mali zararlarının kurumun ileri yıllarda oluşan kurum matrahından mahsubunun mümkün olduğu ifade edilmektedir.

Özelgede,

* Yedek akçelerden veya

* Sermayeye eklenebilecek fonlardan kapatılması

* Kapatılan geçmiş mali zararlarının  aynı zamanda  ileri yıllarda ( beş yıllık süre zarfında) kurum kazancından mahsup hakkının bulunduğu vurgulanmıştır.

Bilançoda kayıtlı bulunan geçmiş yıl mali zararların fonlardan karşılanması;

Yazımızın yukarı kısmında  ve özelgede de ifade edildiği gibi, bilançoda kayıtlı bulunan geçmiş yıl zararlarının  sermayeye eklenebilecek nitelikteki fonlardan kapatılması halinde bu fonların vergi hukuku karşısında durumu ne olacaktır ?

Vergi Kanunlarında sermayeye ilave edilebilecek fonlar;

*KVK’nun 5/e maddesinde bulunan taşınmaz satışından doğan kazancın (şartların uygun olması halinde) %50’sinin   kurumlar vergisinden istisna olduğu, istisna olan bu kazancın satışın yapıldığı yılı izleyen beşinci yılın sonuna kadar pasifte özel bir FON Hesabında tutulması gerektiği, özel fon hesabına alınan bu rakamın beş yıl içinde sermayeye ilave dışında herhangi bir şekilde başka bir hesaba nakledilir veya işletmeden çekilirse zamanında  tahakkuk ettirilmeyen vergiler ziya uğramış sayılır. Hükmü bulunmaktadır.

*VUK’nun Mükerrer 298 inci maddesi uyarınca enflasyon düzeltmesi ve yeniden değerleme işlemi sonucunda ; enflasyon düzeltmesine tabi tutulan aktif kalemlere ait farklar bilançonun pasifinde bir hesapta  gösterilir. Pasif kalemlere ait enflasyon fark hesapları, herhangi bir suretle başka bir hesaba nakledildiği veya işletmeden çekildiği takdirde bu işlemlerin yapıldığı dönemlerin kazancı ile ilgilendirmeksizin, bu dönemde vergiye tabi tutulur. Hükmü bulunmaktadır.

*VUK’nun 328 nci maddesi uyarınca  amortismana tabi iktisadi kıymetlerin satılması halinde satıştan doğan karın yenileme fonuna alınacağı, bu fonun satılan iktisadi kıymetin  yenilenmesinde kullanılması, üç yıl içinde kullanılmayan bu fonun üçüncü yılın karına ilave edilmesi, üç yıldan önce  işin treki, devri veya işletmenin tasfiyesi halinde bu karların o yılın vergi matrahına eklenecektir. Yenileme fonunun  zarar mahsuplarında kullanılacağına ilişkin bir düzenleme bulunmamaktadır.

Tek düzen Muhasebe sistemine göre işletmeler vergisi ödenmiş kurum karları üzerinden ihtiyaca göre özel fonlar ayırabilmektedirler.

Özelgede bahsedilen  sermayeye ilave edilebilecek fonlar ifadesinden Tekdüzen Muhasebe Sisteminde belirtilen bu fonları anlamak lazımdır. Aksi halde  yukarıda ifade edildiği gibi gerek taşınmaz satış kazancından fon hesabına alınanlar ile enflasyon değerlemesi nedeniyle oluşan ve bilançosunun pasifinde yer alan farkların (fonların)  geçmiş yıl zararlarının mahsubunda kullanılması halinde  bu fonları vergilenecektir. 

Geçmiş yıllara ait   ticari zararların ( beş yıllık mahsup süresini geçirerek mahsup edilmemiş mali zararlar, KKEG’lerden kaynaklanan zararlar gibi)  yedek akçelerden veya fonlardan ( yukarıda açıklanan fonlar dışındaki fonlardan) mahsup edilmesi işlemi  kar dağıtımı sayılıp stopaj yükümlülüğü doğurmamaktadır.

30.06.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.