Leyla Kaya
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bilim Uzmanı
smmm.leylakaya@gmail.com

VUK – TMS ve BOBİ FRS Çerçevesinde Stoklarda Vade Farkı ve Muhasebeleştirilmesi

Bir önceki yazımda VUK-TMS ve BOBİ FRS kapsamında stokların ilk muhasebeleştirilmesi ile dönem sonunda değerlenmesine müteakip stok değer düşüklüğünü ele almıştım. Bu yazımda ise stokların VUK - TMS ve BOBİ FRS çerçevesinde stok satın alınmasında ortaya çıkan vade farkı ve muhasebeleştirilmesi bakımından benzerlikler ve farklılıklara değineceğim.

VUK – TMS ve BOBİ FRS arasındaki farklılıklar nelerdir?

VUK

TMS

BOBİ FRS

Vade Farkları

Vade farkı ayrımı yoktur.   Vade farkının tamamı ilgili malın maliyetine eklenir.

1 yıldan kısa vadeli alımlarda da   1 yıldan uzun vadeli alımlarda da tüm vade farkları ayrıştırılır.

1 yıldan kısa vadeli alımlarda vade farkı ayrıştırılmaz.    1 yıldan uzun vadeli alımlarda vade farkı ayrıştırılır.

VUK Vade Farkı Muhasebeleştirilmesi

Örnek 1 (VUK): İşletme peşin fiyatı 50.000 TL olan malı 5 ay vadeli olarak 65.000 TL + %18 KDV üzerinden satın almıştır.  Söz konusu malların taşınması için 1.000 TL + %18 KDV fatura bedelini nakden ödemiştir. 

İşletmenin VUK’a göre mal satın alınmasına yönelik yapması gereken muhasebe kaydı aşağıdaki şekilde olacaktır.

--------------------------------------- / ------------------------------------------

153 Ticari Mallar                               66.000

191 İndirilecek KDV                          11.880

                               320 Satıcılar                                        76.700

                               100 Kasa                                               1.180

--------------------------------------- / ------------------------------------------

Örnekte de görüleceği üzere VUK kapsamında satın alınan mallarla ilgili olarak ödenen/ödenecek olan vade farkları ilgili stok kaleminin maliyeti olarak dikkate alınacaktır.

TMS Vade Farkı Muhasebeleştirilmesi

Örnek 2 (TMS): İşletme peşin fiyatı 50.000 TL olan malı 5 ay vadeli olarak 65.000 TL + %18 KDV üzerinden satın almıştır.  Söz konusu malların taşınması için 1.000 TL + %18 KDV fatura bedelini nakden ödemiştir. 

İşletmenin TMS kapsamında mal satın alınmasına yönelik yapması gereken muhasebe kaydı aşağıdaki şekilde olacaktır.

--------------------------------------- / ------------------------------------------

153 Ticari Mallar                                               51.000

191 İndirilecek KDV                                          9.180

328 Ertelenmiş Vade Farkı Giderleri              15.000

                                320 Satıcılar                                        74.000

                               100 Kasa                                                1.180

--------------------------------------- / ------------------------------------------

TMS 2 Stoklar Standardı kapsamında işletme stoklarını, vadeli ödeme koşullarıyla satın alabilir. Satın alma anlaşmasının etkin bir şekilde finansman bileşeni içermesi durumunda bu bileşen finansman sağlanan dönem boyunca faiz gideri olarak finansal tablolara yansıtılacaktır. Bunun bir istisna durumu söz konusudur. Bu istisna, TMS 23 Borçlanma Maliyetleri Standardı kapsamında ilgili stok ancak özellikli varlık ise uygulanacaktır. Özellikli varlıklar; amaçlanan kullanıma veya satışa hazır duruma getirilebilmesi zorunlu olarak uzun bir süreyi gerektiren varlıklardır. Buna göre; özellikli varlık kapsamında stok ediniminde vade farkına bağlı olarak ortaya çıkan faiz giderlerinin stok maliyetine eklenmesi suretiyle muhasebeleştirilmesi gerekirken özellikli varlık kapsamında olmayan stok ediniminde vade farkına bağlı olarak ortaya çıkan faiz giderlerinin döneme ilişkin faiz gideri olarak muhasebeleştirilmesi gerekecektir. 

BOBİ FRS Vade Farkı Muhasebeleştirilmesi

Örnek 3 (BOBİ FRS): İşletme peşin fiyatı 50.000 TL olan malı 5 ay vadeli olarak 65.000 TL + %18 KDV üzerinden satın almıştır.  Söz konusu malların taşınması için 1.000 TL + %18 KDV fatura bedelini nakden ödemiştir. 

İşletmenin BOBİ FRS kapsamında mal satın alınmasına yönelik yapması gereken muhasebe kaydı aşağıdaki şekilde olacaktır.

--------------------------------------- / ------------------------------------------

153 Ticari Mallar                               66.000

191 İndirilecek KDV                          11.880

                               320 Satıcılar                         76.700

                               100 Kasa                                1.180

--------------------------------------- / ------------------------------------------

BOBİ FRS Stoklar Standardı kapsamında; 1 yıl veya daha kısa vadeli bir ödeme karşılığında satın alınan stoklar, vade farkı ayrıştırılmaksızın, ödenen veya ödenmesi beklenen nakit tutar üzerinden ölçülür. 1 yıldan uzun vadeli bir ödeme karşılığında satın alınan stoklar ise vade farkı ayrıştırılarak peşin fiyatı üzerinden ölçülür. Bu kapsamda bir stokun 1 yıldan daha uzun vadeli bir ödeme karşılığında satın alınması durumunda vade farkı tutarı etkin faiz yöntemine (finansal varlık veya finansal yükümlülüğünün itfa edilmiş değerinin hesaplanmasında ve faiz gelir veya giderlerinin ilgili olduğu dönemin kâr veya zararına dağıtılması ve finansal tablolara alınmasında kullanılan yöntem) göre hesaplanarak, faiz gideri olarak muhasebeleştirilir.

05.01.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.