Dr. Koray Ateş
korayates@muhasebetr.com

2024 Yılı İndirimli Kurumlar Vergisi Hesaplama Örneği (İhtiyatlı Yöntem)

Değerli okurlar, son günlerde kanaatimce gereksiz bir tartışma yaşanmaktadır. İndirimli kurumlar uygulamasında, yapılan harcama tutarının tamamını ( teşvik belgesindeki taahhüt edilen harcama tutarına uygulanan yatırıma katkı oranının (YKO) ile karşılaştırılarak küçük olanın seçilmesi) ile mi yoksa hiç bu yöntemi uygulamadan doğrudan fiili harcamaya YKO’nın uygulanması ile yatırıma katkı tutarının dikkate alınması gerektiği sorununa yaklaşımımız aşağıdaki gibidir.

1.YÖNTEM: (RİSKLİ OLABİLECEK YÖNTEM)

Ben buna hızlandırılmış yöntem diyorum. Yani harcama tutarının tamamının yukarıda da dediğimiz gibi ikili karşılaştırma yapılarak indirim konusu yapılması. Bu yöntem Hazine aleyhine, mükellef lehinedir. Ancak bunun yapılması için de yatırım teşvik belgesinde taahhüt edilen harcama tutarının muhakkak yerine getirilmesi şarttır, aksi halde, geriye dönük düzeltme kurumlar vergisi beyannamesi vermek zorunda kalırsınız ki bu da şirket yönetimine izahı zor bir durumdur. Özellikle 2023 yılından itibaren, ekonomik nedenler, döviz kurlarındaki artışlar, geleceğin belirsizliği, inşaat ve tekstil sektöründe yaşanan büyük daralma, bir zincirleme etkisi yaratarak yatırımları adeta deyim yerindeyse bıçak gibi kesti. Bu yüzden teşvik belgelerinde taahhüt edilen yatırım tutarlarına bugün birçok işletme ulaşamıyor. Bu yöntem son 2 yıldır kanaatimce oldukça risklidir ve uygulama alanı oldukça daralmıştır.

2.YÖNTEM: (İHTİYATLILIK YÖNTEMİ)

Hem kitaplarımda hem de eğitim ve seminerlerimde en doğru yöntemin, fiili harcamaya YKO uygulanmak suretiyle yatırıma katkı tutarının hesaplanması formülünün uygulanması olduğunu belirtmişimdir. Böyle bir yöntemi seçerseniz geriye dönüp düzeltme kurumlar vergisi beyannamesi verme ihtimalinizi de neredeyse sıfıra indirmiş oluyorsunuz.    

Aşağıda benim de uyguladığım ihtiyatlılık yöntemiyle ilgili sayısal bir örnek yer alıyor.

Örneğin teşvik belgenizdeki indirim oranı %70 ve YKO %30 olsun.

Şirketin Ticari Kari: 3.000.000 TL

Şirketin MALİ Karı: 4.500.000 TL

Yaptığınız harcama tutarı ise 1.000.000 TL olsun.

İndirimli kurumlar vergisinin yatırıma katkı tutarı maksimum;

1.000.000 x 0,30 = 300.000 TL''dır.

İndirimli kurumlar vergisi oranınız ise;

%25 - ( %25x%70=) %7,5'dur.

Yatırımdan Elde Edilen Kazanç ise 1.000.000 TL olsun.

(YTB kapsamındaki harcama tutarının toplam 25 ve 26 lı gruba (257 ve 268 hariç) oranlanıp çıkan oranın TICARİ KAR ile çarpımı sonucu oluşmuştur)

Yatırımdan Elde Edilen Kazanca isabet eden yatırıma katkı tutarı ise;

1.000.000 × %17,50 

(17'50 yi su şekilde buluruz.)

(%25-%7,5)

= 175.000 TL

300.000 - 175.000 = 125.000 TL

Diğer Faaliyetlerden Elde Edilen Kazanca Kalan Yatırıma Katkı Tutarı;

125.000 x 0,80 = 100.000 TL (Yatırımın 2024 yılında yapıldığı varsayıldığından %80 ORANI kullanılmıştır)

%80 KONUSUNDA TEBLİĞİN 32.2.5 BÖLÜMÜ FARKLI YORUMLARA SEBEP OLABİLİR.

Tebliğin ilgili bölümünde diğer faaliyetlerden elde edilen kazanca kalacak olan yatırıma katkı tutarının toplam yatırıma katkı tutarının %80’ini geçemez şekilde ifade edilmiş olması farklı yorumlara da kapı açmaktadır.

Burada öncelikli olarak (Tevsi) yatırımdan elde edilen kazanca pay verilmek zorunda kalındığından, öncelikle bu kazanca isabet eden yatırıma katkı tutarının haliyle toplam yatırıma katkı tutarından düşülmesi icap edecektir. Bu işlem sonucunda kalan TOPLAM YATIRIMA KATKI TUTARININ %80’ini ise diğer faaliyetlerden elde edilen kazanca pay verebilirsiniz. En azından bizim yorumumuz bu şekildedir.

Eğer yatırımızın Komple Yeni Yatırım İse yatırımdan elde edilen kazancınız yoksa o takdirde toplam yatırıma katkı tutarından düşeceğiniz yatırımdan elde edilen kazanç olmadığından TOPLAM YATIRIMA KATKI TUTARININ doğrudan %80’ini baz alabilirsiniz.

Diğer Faaliyetlerden Elde Edilen Kazanca Kalan Maximum Matrah.

100.000 TL / 0.1750= 571.428 TL

Mali karınız 4.500.000 TL

Bu mali karinizin 1.000.000 TL'si yatırımdan elde edilen kazanca ayrıldı.

Diğer Faaliyetlerden Elde Edilen Kazancın Kalan Matrah ise;

4.500.000 - 1.000.000= 3.500.000 TL

Fiili harcama nedeniyle Diğer Faaliyetlerden Elde Edilen MAX. Kazanç ise 571.428 TL.

(Temel Kural: Hangisi küçük ise o baz alınır.)

571.428 TL için de %7,5 vergi hesaplayın.

Genel orana tabi Matrah ise;

4.500.000 - 1.000.000- 571.428= 2.928.572TL

Böylece toplam 4.500.000 TL KV matrahının

2.928.572 TL'si Genel Orana Tabi olup kalan 1.571.428,57 TL ise indirimli kurumlara tabidir

Bu şartlar altında geçici vergi matrahı şöyle olacaktır;

KURUM GEÇİCİ VERGİSİ BEYANI (….. DÖNEM)
	TUTARI (TL)
Dönem Safi Kurum Kazancı	4.500.000,00
KVK’nın 32/A Mad. Kapsamında Indirimli Kurumlar Vergisine Tabi Matrah	1.571.428,57
KVK’nın 32/A Mad. Kapsamında Indirimli Kurumlar Vergisi Oranı	7,50
….. Nolu Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamında Yapılan Yatırımdan Elde Edilen Kazanç Dolayısıyla	1.000.000,00
….. Nolu Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamında Diger Faaliyetlerden Elde Edilen Gelirler Dolayısıyla	571.428,57
İndirimli Kurumlar Vergisi Oranı	7,50%
İndirimli Orana Tabi  Kurumlar Vergisi Tutarı	117.857,14
Genel Orana Tabi Matrah	2.928.571,43
Kurumlar Vergisi Oranı	25,00%
Genel Orana Tabi Hesaplanan Kurumlar Vergisi	732.142,86
Toplam  Kurumlar Vergisi tutarı	850.000,00
İndirimli Kurumlar Vergisi Olmasaydı Hesaplanan Kurumlar Vergisi	1.125.000,00
Cari Dönemde Faydanılanan Yatırıma Katkı Tutarı	275.000,00
Önceki Dönem Ödenen Geçici Vergi Tutarı	0,00
Mahsup Edilecek Tevkifat Tutarı	0,00
Ödenecek Vergi	850.000,00

Ekler tablosunda yer alan kısım ise aşağıdaki gibi olacaktır;

ÇOK ÖNEMLİ NOT:

İNDİRİMLİ KURUMLAR DİNAMİK MODELE DAYALI BİR ALGORİTMA ÜZERİNDEN ÇALIŞMAKTADIR. DOLAYISIYLA, YUKARDAKİ HESAPLAMALAR VEYA MATRAHI BULDURAN FORMÜLLER BİR SONRAKİ GEÇİCİ VERGİDE TAMAMEN DEĞİŞEBİLMEKTEDİR. KISACASI YUKARIDAKİ HESAPLAMA O ANA AİT FOTOĞRAFIN ANLIK ÇEKİMİDİR. BİR SONRAKİ GEÇİCİ VERGİ DÖNEMİNDE BAMBAŞKA İŞLEMLER İLE MATRAHIN HESAPLANMASI YAPILABİLİR.

İNDİRİMLİ KURUMLARIN STATİK VE HİÇ DEĞİŞMEYEN BELLİ BİR FOMÜLLÜ TABLOSUNUN OLAMAYIŞININ NEDENİ DE BUDUR.

Faydalı olması dileğiyle,

29.05.2024

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.