Dr. Koray Ateş
korayates@muhasebetr.com

İşverenler Tarafından Çalışanlar Adına Ödenen Sağlık Sigortalarının Vergi ve SGK Karşısındaki Durumu

Değerli okurlar, bu hafta uygulamada genellikle tereddüt yaşanan konulardan biri olan işverenler tarafından çalışanlar adına ödenen özel sağlık sigortası uygulamasının vergi ve sigorta ayağına değineceğiz.

Bilindiği üzere GVK 63 üncü maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendi aşağıdaki gibidir.

 "Sigortanın Türkiye'de kâin ve merkezi Türkiye'de bulunan bir emeklilik veya sigorta şirketi nezdinde akdedilmiş olması şartıyla; ücretlinin şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait hayat sigortası poliçeleri için hizmet erbabı tarafından ödenen primlerin %50'si ile ölüm, kaza, sağlık, hastalık, sakatlık, işsizlik, analık, doğum ve tahsil gibi şahıs sigorta poliçeleri için hizmet erbabı tarafından ödenen primler (İndirim konusu yapılacak primler toplamı, ödendiği ayda elde edilen ücretin %15'ini ve yıllık olarak asgari ücretin yıllık tutarını aşamaz. Bakanlar Kurulu bu bentte yer alan oranları yarısına kadar indirmeye, iki katına kadar artırmaya ve belirtilen haddi, asgari ücretin yıllık tutarının iki katını geçmemek üzere yeniden belirlemeye yetkilidir.)"

Diğer taraftan, 23/02/2007 tarih ve GVK-59/2007-3 sayılı Gelir Vergisi Sirkülerinin "3. İşverenler Tarafından Ücretliler Adına Ödenen Katkı Paylarının Ticari Kazancın Tespitinde İndirimi" başlıklı bölümünde, işverenlerce ödenen diğer şahıs sigorta primleri, işle ilgili olarak ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için ödenen ücret kapsamında olduğundan, Gelir Vergisi Kanununun 40 ıncı maddesinin (1) numaralı bendi çerçevesinde genel gider olarak her hangi bir tutar ve oran sınırlaması olmaksızın indirim konusu yapılabileceği ve yine 23/10/2012 tarih ve GVK-85/2012-7 sayılı Gelir Vergisi Sirkülerinde de konu ile ilgili açıklamalara aşağıdaki gibi yer verilmiştir.

Buna göre; indirim konusu yapılacak primlerin toplamı, ödendiği ayda elde edilen ücretin %15'ini ve yıllık olarak asgari ücretin yıllık tutarını aşamayacaktır. İndirim konusu yapılacak prim tutarının tespitinde esas alınacak ücret ise, işveren tarafından çalışana hizmet karşılığında ödenen aylık (maaş), prim, ikramiye, sosyal yardımlar ve zamlar gibi vergiye tabi sürekli nitelikteki ödemelerin brüt tutarının toplamı olacaktır. Gider karşılığı olarak ödenen tutarlar (yapılan gerçek bir giderin karşılığı olsun olmasın) dikkate alınmayacaktır.

Örnek Uygulama: ABC A.Ş. merkezi Türkiye’de kain bir sigorta şirketi ile çalışanları için özel sağlık sigortası anlaşması yapmış olup, ödemeye ilişkin bilgiler konusunda aşağıdaki şekilde anlaşmaya varmışlardır.

Prim Başlangıç Tarihi:                     11/09/2020

Prim Bitiş Tarihi:                               11/09/2021

Prim Tutarı:                                       23.018,00 TL

Çalışan sayısı:                                   34

Çalışan Başına Prim:                         677

Brüt Asgari Ücretin %30’u:                  3.577,50 x 0,30 = 1.073,25*

* Çalışan başına prim tutarı bu tutarın altında olduğundan SGK hesaplanmayacaktır.

Çalışan kişi olan Bay (A)nın ücretinin aylık NET 3.500 TL olduğu varsayılsın.

Ücretin %15’i:                        3.500 x 0,15 = 525,00 TL*

* Çalışan başına prim tutarı olan 677 TL’nin bu tutarı aşan kısmı vergiye tabidir.

Vergiye Tabi Tutar:                    677-525 = 152 TL

Çalışanların Ort. Ver.Oranı:           0,20 (Çalışanların son 3 yıllık vergi ortalaması esas alınmıştır)

Brüt Prim Tutarı Matrahı:                        152/0,80= 190 TL (Bordroya eklenmeden muhtasara dışarıdan eklendiği varsayımıyla yapılmıştır)

Beyan edilecek gelir vergisi:          190-152 = 38,00 TL

İşveren tarafından ödenen özel sağlık poliçesi prim tutarları, ücret matrahının tespitinde, ödendiği ayda elde edilen ücretin %15’ini ve yıllık olarak asgari ücretin yıllık tutarını aşmamak kaydıyla indirilebilecektir. 

Vergiye tabi olan kısım ayrıca binde 7,59 damga vergisine tabidir.

5510 Sayılı Sosyal Güvenlik Kanunu’nun 80. Maddesi birinci fıkrası (b) bendinde; “Ayni yardımlar ve ölüm, doğum ve evlenme yardımları, görev yollukları, seyyar görev tazminatı, kıdem tazminatı, iş sonu tazminatı veya kıdem tazminatı mahiyetindeki toplu ödeme, keşif ücreti, ihbar ve kasa tazminatları ile kurumca tutarları yıllar itibarıyla belirlenecek yemek, çocuk ve aile zamları, işverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen ve aylık toplamı asgari ücretin % 30’unu geçmeyen özel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı payları tutarları, prime esas kazanca tabi tutulmaz” ifadesi yer almaktadır. Buna göre, örneğimizdeki şirketin aylık toplamı asgari ücretin yüzde otuzu (3.577,50,00 x 0,30=) 1.073,25 TL’yi geçmediği için prime esas kazanca tabi tutulmayacaktır. Eğer 1.073,25 TL’yi geçseydi bu sefer geçen kısım kadar sigorta matrahı oluşacaktır.

21.05.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.