Dr. Koray Ateş
korayates@muhasebetr.com

Uygulamalı Örneklerle 2010 Vergi Affı Neleri Kapsıyor

Bazı alacakların yeniden yapılandırılmasına ilişkin kanun tasarısı kısa bir süre sonra meclise sunulup resmi gazetede yayınlandıktan sonra yürürlüğe girecektir. Cumhuriyet tarihinin en büyük vergi affı olan bu tasarı neleri kapsıyor aşağıda kısaca ele alınmıştır. 

Kapsama Giren Alacakların Dönemi

Kapsama öncelikle 31.07.2010 tarihinden önceki dönemlere ait vergi ve gümrük vergileri yine 31.07.2010 tarihinden önce tahakkuk eden emlak vergisi, çevre temizlik vergisi, motorlu araçlar vergisi girmektedir. 

Sosyal Güvenlik primleri açısından ise Haziran 2010 ve önceki aylara ait prim borçları girmektedir. 

İnceleme ve Tarhiyat Safhasındaki Alacakların Durumu

Tasarıda belki de en çok merak edilen konulardan biri de halen vergi incelemesi ve tarhiyat aşamasında olan şirketlerin bu vergi affından yararlanıp yararlanamayacakları ile yararlanacaklarsa hangi şartlar altında bundan istifade edecekleri konusudur. 

Tasarıya göre inceleme ve tarhiyat safhasındaki alacaklarda başlanılmış olan vergi incelemeleri ile takdir, tarh ve tahakkuk işlemlerine devam edilecektir. Bu işlemlerin tamamlanmasından sonra; 

Tarh edilen verginin yüzde 50’si ile gecikme faizi yerine güncelleme oranı (TEFE/ÜFE), esas alınarak hesaplanacak tutar ödenecek ve kalan alacak asılları ile vergi cezaları ve gecikme faizinden vazgeçilecektir. 

Buradan anladığımız şu. Örneğin XYZ Ltd.Şti’nin vergi incelemesi sonucu 1.000.000 TL KDV matrahı üzerinden 180.000 TL vergi aslı olmak üzere 180.000 TL vergi ziyaı cezası ve 30.000 TL’de gecikme faizi olmak üzere toplam 390.000 TL ceza aldığını varsayalım. 

Tarh edilen vergi aslı 180.000 TL olup mükellef bunun yarısı olan 90.000 TL artı TEFE oranında bulunacak güncelleme tutarını ödediği takdirde vergi affından yararlanmış sayılmaktadır. 

Pişmanlık Beyanları;

Pişmanlıkla veya kendiliğinden beyanname veren mükelleflerin tahakkuk eden; 

Vergilerin tamamı ile pişmanlık zammı, gecikme faizi yerine güncelleme oranı esas alınarak hesaplanacak tutarı ödemeleri halinde vergi cezalarının, pişmanlık zammının, gecikme faizinin tahsilinden vazgeçilecektir. 

Kısacası pişmanlık sonucu hesaplanan verginin tamamının ödenmesi şartıyla alacakla ilgili tüm fer’i lerin tahsilinden vazgeçilecektir. 

Matrah ve vergi artırımı;

Mükelleflerin 2006 ile 2009 yıllarında beyan ettikleri; Gelir vergisi, kurumlar vergisi, gelir stopaj vergisi ve katma değer vergisi matrahlarını/ vergilerini yüzde 15 ile yüzde 30 arasındaki oranlarda artırmaları ve belli bir oranda vergi ödemeleri koşuluna bağlı olarak bu vergi türlerinden inceleme ve tarhiyata muhatap tutulmayacaklardır. 

Kurumlar Vergisi Mükellefleri Açısından; 

2006 yılı için matrah artışı yüzde 30 olup en az 30.000 TL matrah artışı sağlanmalı, 

2007 yılı için matrah artışı yüzde 25 olup en az 36.000 TL matrah artışı sağlanmalı, 

2008 yılı için matrah artışı yüzde 20 olup en az 45.000 TL matrah artışı sağlanmalı, 

2009 yılı için matrah artışı yüzde 15 olup en az 60.000 TL matrah artışı sağlanmalı, 

Gelir Vergisi Mükellefleri Açısından; 

2006 yılı için matrah artışı yüzde 30 olup en az 10.000 TL matrah artışı sağlanmalı, 

2007 yılı için matrah artışı yüzde 25 olup en az 12.000 TL matrah artışı sağlanmalı, 

2008 yılı için matrah artışı yüzde 20 olup en az 15.000 TL matrah artışı sağlanmalı, 

2009 yılı için matrah artışı yüzde 15 olup en az 20.000 TL matrah artışı sağlanmalı, 

Katma Değer Vergisi artırımı; 

2006 yılı için yıllık hesaplanan KDV üzerinden artırılacak tutar yüzde 3 olmalıdır, 

2007 yılı için yıllık hesaplanan KDV üzerinden artırılacak tutar yüzde 2,5 olmalıdır, 

2008 yılı için yıllık hesaplanan KDV üzerinden artırılacak tutar yüzde 2 olmalıdır, 

2009 yılı için yıllık hesaplanan KDV üzerinden artırılacak tutar yüzde 1,5 olmalıdır, 

Yıllık beyan edilen gelir stopaj vergisinde vergi artırımı; 

2006 yılı yıllık beyan edilen gayrisafi ücret tutarı üzerinden artırılacak oran yüzde 5 olmalı 

2007 yılı yıllık beyan edilen gayrisafi ücret tutarı üzerinden artırılacak oran yüzde 4 olmalı 

2008 yılı yıllık beyan edilen gayrisafi ücret tutarı üzerinden artırılacak oran yüzde 3 olmalı 

2009 yılı yıllık beyan edilen gayrisafi ücret tutarı üzerinden artırılacak oran yüzde 2 olmalı 

İhtilaflı alacaklar;

İhtilaflı yani dava aşamasındaki vergi alacaklarında  ihtilafın bulunduğu safhaya göre; 

Alacak asıllarının yüzde 50 si veya veya yüzde 20’si,

Asla bağlı olmayan cezaların yüzde 25’i veya yüzde 10’u

Gecikme faizi ve gecikme zammı yerine güncelleme oranı esas alınarak ödenecektir. Buna göre; 

Vergi aslına bağlı olarak kesilen vergi cezalarının tamamı ile gecikme cezası, gecikme zammı, gecikme faizi, faiz gibi fer-i alacaklardan vazgeçilecektir. SGK prim alacak asıllarında ise herhangi bir indirim yapılmayacaktır. 

Uygulama: Örneğin hakkında 180.000 vergi aslı, 180.000 vergi ziyaı cezası ve 100.000 TL özel usulsüzlük cezası ile 50.000 TL gecikme faizi cezası kesilen bir mükellef buna göre davanın bunduğu safhaya göre ; 

Alacak asılının ya yüzde 50 si olan 90.000 TL ile yada yüzde 20’si olan 36.000 TL ile asla bağlı olmayan cezalardan olan özel usulsüzlük cezasının da yüzde 25 i olan 25.000 veya yüzde 10 u olan 10.000 TL’yi ödediği takdirde vergi affından istifade etmiş sayılacaktır. Burada vergi ziyaı cezası ile gecikme zamlarının tahsilinden vazgeçilmektedir. 

Burada maliyenin iki oran birden belirtmesinde kuşkusuz bir çok kişinin aklının karışmasına neden olmuştur. Kanaatimizce Danıştay'a intikal etmemiş davalarda yüzde 50, danıştaya intikal etmiş davalarda ise yüzde 20 oranları dikkate alınacaktır. Yine aynı şekilde özel usulsüzlükte de Danıştay'a intikal etmemiş özel usulsüzlük cezalarında yüzde 25, Danıştay'a intikal etmiş özel usulsüzlük cezalarında ise yüzde 10 oranı dikkate alınabilir.  

Bu durum tasarı meclisten tamamen geçip kanunlaştıktan sonra netleşecektir. 

Stok beyanı ve varlık barışı;

Kanun tasarısı ile işletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan malları kayda alma ve kayıtlarda mevcut olduğu halde işletmede yer almayan mallar ile kasa mevcutları için düzeltme işlemleri yapma imkânı getirilmiştir. 

İşletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan emtia ve demirbaş için yüzde 10 oranında, indirimli orana tabi emtia ve demirbaş için tabi olduğu oranın yarısı kadar vergi ödendiği takdirde bu işletmeler stok incelemesinden kurtulacaklardır.

İşletmede mevcut olmadığı halde kayıtlarda yer alana emtia ve demirbaşın düzeltilmesinde ise hertürlü vergisel yükümlülüğün yerine getirilmesi gerekmektedir. Bir başka deyişle böyle bir durumda vergi affından yararlanılamayacaktır.

Kayıtlarda yer aldığı halde işletmede mevcut olmayan kasa mevcudunun düzeltilmesinde ise düzeltilen tutarın yüzde 10’u oranında vergi ödenmesi halinde işletme kasa incelemesinden kurtulacaktır. 

Uygulama: Örneğin işletmenin 2009 yılı kasasında 1.000.000 TL olduğu varsayılırsa ve kasasında 10.000 TL bırakıp 990.000 TL düzeltmeye konu olursa bu tutarın yüzde 10’u olan 99.000 TL vergiyi ödediği takdirde 2006-2007-2008 ve 2009 yıllarına ait kasa incelemesinden kurtulacaktır. 

Yurt dışında bulunan varlıklarını süresi içinde Türkiye’ye getiremeyenler ile süresi içinde sermaye artırımda bulunmayanlara ve tarh edilen vergileri vadesinde ödemeyenlere Varlık Barışından yararlanabilmeleri için ilave süre verilmektedir.

 

29.11.2010

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.