Kenan Uğurlugelen
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
E. Öğretim Görevlisi
kenanugurlugelen@hotmail.com

Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller (1)

Yatırım amaçlı gayrimenkul; kira geliri veya sermaye kazancı ya da her ikisini birden elde etmek amacıyla elde tutulan gayrimenkullerdir. Gayrimenkulden kastedilen; arsa, bina ya da binanın bir kısmı veya her ikisidir. Yatırım amaçlı gayrimenkul, işletmenin sahip olduğu gayrimenkuller olabileceği gibi ileride yatırım amaçlı olarak kullanılmak amacıyla geliştirilen ya da inşa edilen gayrimenkuller de olabilir. Ayrıca, yatırım amaçlı gayrimenkuller finansal kiralama yoluyla elde tutulan gayrimenkuller de olabilir.

Tekdüzen Hesap Planında Neden Yer Almamaktadır?

Yatırım amaçlı gayrimenkul kavramı, 31.12.2005 tarihinden sonra başlayan hesap dönemlerinde uygulanmak üzere 17.03.2006 tarih ve 26111 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak mevzuatımızda yürürlüğe girmiştir. Bundan dolayı 26.12.1992 tarih ve 21447 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği kapsamında açıklanan Mali Tablolar ile Tekdüzen Hesap Planı düzenlemeleri içerisinde yer almamaktadır. Mali nitelikli işlemlerin muhasebeleştirilmesinde farklı kayıt uygulamalarına son verilmesi arzu edilen ve 1994 yılından itibaren uygulanan hesap planında tasnif edilmeyen yatırım amaçlı gayrimenkullerin, duran varlıklar arasında 20 numaralı grupta izlenmesi uygun görülmektedir.

Yatırım Amaçlı Gayrimenkullere Neler Örnek Verilebilir?

• Uzun vadede sermaye kazancı elde etmek amacıyla elde tutulan arsalar,
• Gelecekte nasıl kullanılacağına henüz karar verilmemiş olan arsalar,
• İşletmenin sahip olduğu ve bir veya daha fazla faaliyet kiralamasına konu edilen binalar,
• Bir veya daha fazla faaliyet kiralaması çerçevesinde kiralanmak üzere elde tutulan boş bir binalar,
• Gelecekte yatırım amaçlı gayrimenkul olarak kullanılmak üzere inşa edilmekte veya geliştirilmekte olan gayrimenkuller,

Gayrimenkul Sınıflandırılması Neye Göre Hangi Standart Kapsamında Olacaktır?

Elde Edilme Amacına Göre Sınıflandırma	İlgili Standart
Satılmak amacıyla inşa edilen veya elde edilen,	TMS 2 Stoklar
Kullanılmak amacıyla elde bulundurulan,	TMS 16 Maddi Duran Varlıklar
3. kişilerin nam ve hesabına inşa edilen veya geliştirilen,	TFRS 15 Müşteri Sözleşmelerinden Hasılat
Satış amacıyla elde tutulan maddi duran varlıklar,	TFRS 5 Satış Amaçlı Elde Tutulan Duran Varlıklar ve Durdurulan Faaliyetler
Yatırım amacıyla (kira geliri, değer artış kazancı gibi),	TMS 40 Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller

Özellikli Durumlarda Nelere Dikkat Edilmesi Gerekir?

• İşletmenin elinde tuttuğu gayrimenkullerin kullanıcılarına birtakım yardımcı hizmetler sunması ve sunulan yardımcı hizmetlerin toplam sözleşmenin önemsiz bir kısmını oluşturması durumunda da söz konusu gayrimenkul yatırım amaçlı gayrimenkul olarak değerlendirir. Şöyle ki, bir ofis binası sahibinin, söz konusu binanın kullanıcılarına sunduğu güvenlik ve bakım hizmetleri örnek olarak verilebilir.
• İşletmenin bir otele sahip olması ve aynı zamanda söz konusu oteli işletmesi durumunda, müşterilere sunulan hizmetler göreli olarak önemli bir boyuttadır. Dolayısıyla, sahibi tarafından işletilen otel yatırım amaçlı gayrimenkul değil, sahibi tarafından kullanılan bir gayrimenkuldür.
• İşletmelerin ana ortaklıklarına veya diğer bağlı ortaklıklarına kiraya verilen ve bunlar tarafından kullanılan gayrimenkuller, konsolide finansal tablolarda yatırım amaçlı gayrimenkul olarak değerlendirilmez, çünkü söz konusu gayrimenkuller grup açısından sahibi tarafından kullanılan gayrimenkul niteliğindedir. Ancak, gayrimenkule sahip olan işletme açısından yatırım amaçlı gayrimenkuldür. Kiraya veren işletme, gayrimenkulü bireysel finansal tablolarında yatırım amaçlı gayrimenkul olarak sunar.

05.01.2023

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.