İsmail Arslan
Avukat
ismailarslan@kayseri.av.tr

Vergi Hatası Bağlamında Hak Arama Özgürlüğü İhlalleri Hk.

Bizim yargı sistematiğimizde bazen usul, esası ezip, nakavt ediyor. Esasta tüm yargılama faaliyetlerinin asli gayesi gerçeğe ulaşmak ve hakkı ortaya koymaktan ibaret olmasına rağmen, bu her zaman mümkün olmayabiliyor. Usul, esası doğru ölçeklerle muhakeme edebilme aracı olma misyonuna çekilmeli ve yargıda usul noksanlıkları ve yanlışlıkları sebebiyle hak kaybına uğranılmasına son verilmelidir Mecelle kuralında “usul esasa mukaddemdir” denilir, lakin bunda, “amacın” önemsiz olduğu sonucu çıkarılmamalıydı, burada amaca giden yolun meşru, geçerli, onun da hukuka uygun olması beklentisi vurgulanmaktadır. Sonuçta esas esastır. Kesinlikle esas, usulden önceliklidir. Yeni yapılandırma yasasında da, önceki yasalarda olduğu gibi, vergi hatası bağlamında olduğu iddia edilen vergi ve cezalara dair yargı yolundan vazgeçmek şartıyla, yapılandırmadan faydalanma imkanı öngörüldü. Halbuki "Yapılandırma yasasında, vergi hatası bağlamında yapılacak itirazlar için, Kanunda dava yolu açık olmalı, hukuka uyar olan budur." Kendisine ihbarname ile hukuka aykırı olarak vergi ve ceza tebliğ edilen ve ama süresinde dava yoluna başvurmadığı için vergi ve cezanın kesinleştiği mükellef, başka, çaresi olmadığı için, yapılandırmadan yararlanarak, ödememesi gereken parayı ödemek durumunda kaldı ve bu ödeme, Hazineyi kirletti. Yüksek Mahkeme diyor ki, "Vergi hatası olup olmadığı açık olmayan ve tespiti hukuki ihtilaf konusu olan vergi ve cezaların süresi içerisinde dava edilmemesi halinde, sonradan vergi hatası bağlamında talebi yasaya uyar değildir." Yani demek istiyor ki, 5 yıllık zamanaşımı süresi önemli değil, süresi içinde dava edilmeli idi. Hal böyle olunca da, ihbarnameye karşı süresinde dava yoluna gitmeyenin, o borcu ödemekten başka seçeneği kalmamaktadır. Hukuka uyar olan ise şudur:"Vergi hatası iddiası varsa, 5 yıllık zamanaşımı süresi içinde, her şekilde dava konusu edebilir." “Vergi hataları VUK 116 ve müteakip maddelerinde düzenlenmiş, 124. maddede de şikayet yolu ile müracaat düzenlenmiştir. Buna göre, dava açma süresi geçtikten sonra yapılan düzeltme talepleri ret olmuşsa şikayet yoluyla GİB'e başvurulmakta, oradan da ret gelirse dava açılabilmektedir. Burada süre de öngörülmemiştir. Dolayısıyla, mevcut düzenlemeler karşısında, ayrıca yapılandırma kanununda ayrı bir hüküm bulunmasına gerek yoktur.” denilecek olursa, maalesef yüksek Mahkemenin hukuki ihtilaf kapsamında gördüğü vergi hatalarının dava açma süreleri içinde açılmaması akabinde, düzeltme yolu sonrası açılan davayı reddetti ve süresinde dava edilmeli idi denilmektedir. Bendeniz bu yaklaşımda hukuk nosyonu zaafiyeti olduğu kanısındayım Vergi hatası olduğu Kanunun amir hükmü ile açık olan hususta zamanında davayı açmalıydın gerekçesi ile red yediğim kararı Anayasa Mahkemesine taşımama karşın, hukuk ihlali yapılan somut olayı, hakkaniyete uygun kararla sonuçlandıramadık. Yasa, hukuka aykırılığı koruyamaz halbuki. Nasıl açık vergi hatası vardı derseniz, aynı ihlal aynı müvekkile sonraki dönemlerde de yapılmaya devam etti ve süresinde açtığımız davalar kabul edildi, onandı. Sonuçta vergi yargısı VUK’nun düzeltme-şikayet yoluna dair hükümlerini takmıyor. Açık hata, yorum ve yargılama gerektirmeyen hata hallerinde gelin, değilse gelmeyin bana diyor. Kanunu yargı takmadığı için İYUK’taki süreler içinde vergi yargısına gitmemiz şart haline getirilmektedir. Üstelik cezalar için düzeltme-şikayet yoluna gidilemez diye yargı kararları da bulunmaktadır. Bu fiili durum, evrensel hukuk kuralları esas alındığında, bir hak arama yoluna başvuru ihlalidir ve çözüm yolu, vergi hatası iddiasının vaki olduğu ihtilaflarda, 5 yıllık zamanaşımı süresi içerisinde, her türlü yargı yolunun açık tutulmasıdır. Neden 5 yıl ile sınırlandırıyorsun denilirse, zamanaşımı müessesinin varoluş mantığı ile uyumluluk ve yargıda öngörülebilirlik ilkesi bunu gerektirir diyebilirim.

16.06.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.