İbrahim Elmastaşı
Vergi Başmüfettişi
ibrahime019@gmail.com

Kira Geliri Beyanında 20 Soru 20 Cevap

1. İngiltere de yaşıyorum. Türkiye’de kiraya verdiğim işyerinden yıllık 200.000 lira ve 2 adet meskenden de 300.000 lira kira geliri elde ediyorum. Sanırım işyeri kiracım kesinti yapıyor. Benim beyanname vermem gerekiyor mu? Gerekiyorsa İngiltere’den nasıl beyanname vereceğim?

Tamamı Türkiye’de tevkif suretiyle vergilendirilmiş olan işyerinden elde edilen gayrimenkul sermaye iratları için yıllık beyanname verilmez. Diğer gelirler için yıllık beyanname verilmesi halinde de tevkifata tabi tutulan bu gelirler beyannameye dahil edilmez.

Tevkifat olmayan ve istisna tutarını aşan gayrimenkul sermaye iratlarının beyan edilmesi gerekmektedir.

Beyannameler;

● Hazır Beyan Sistemi aracılığıyla internet ortamında,

● Türkiye’de vergi muhatabı mevcut ise onun Türkiye’de oturduğu yerin vergi dairesine; Türkiye’de vergi muhatabı yoksa gayrimenkulün bulunduğu yer vergi dairesine kâğıt ortamında,

● 3568 sayılı Kanun gereği elektronik beyanname gönderme aracılık yetkisi almış meslek mensupları ile sözleşme imzalanarak e-Beyanname sisteminden verilebilir.

Kira geliri yönünden gelir vergisi mükellefiyeti bulunmayanlar da Hazır Beyan Sisteminden yararlanabilir. Vergi dairesinde mükellefiyet kaydı bulunmadığında, Sistem üzerinden hazırlanan kira beyannamesi elektronik ortamda onaylandığı anda, şahıs adına vergi dairesinde mükellefiyet tesisi ve vergi tahakkuku işlemleri otomatik olarak gerçekleştirilir.

Hazır Beyan Sistemine; hazirbeyan.gib.gov.tr adresinden girilebilir.(Kullanıcı Kodu ile Giriş, e-Devlet Yöntemi ile Giriş veya Yabancı Kimlik Numarası ile Giriş)

Yurtdışında yaşayan ve Sistem üzerinden beyanname vermek isteyen T.C. vatandaşları, mavi kartlılar ve yabancı kimlik numarası sahibi yabancılar Dış Temsilciliklerimizden e-Devlet şifresi alabilirler.

Ayrıca, beyannamenizi Hazır Beyan mobil uygulaması aracılığıyla da cep telefonunuzdan gönderebilirsiniz.

2. Almanya’da yaşıyorum. Türkiye’de yıllık 300.000 lira mesken kira gelirim var. Almanya’da da aylık 800 Euro kira ödüyorum. Türkiye’de kira gelirimi beyan etmem gerekiyor mu? Gerekiyorsa Almanya’da ödediğim kirayı beyannamede düşebilir miyim?

Tevkifata ve istisnaya konu olmayan gayrimenkul sermaye iratlarının tutarına bakılmaksızın beyan edilmesi gerekmektedir. Dar mükellef olduğunuzdan (çalışma veya oturma izni alarak altı aydan daha fazla bir süredir yurt dışında yaşayan Türk vatandaşları ) , yabancı ülkelerde ödediğiniz kira bedelleri Türkiye’de elde edilen kira gelirinden gider olarak indirim konusu yapılamaz.

3. Bilgisayar kullanamıyorum. GMSİ beyannamesini Vergi dairesine gidip verebilir miyim?

Bağlı bulunulan (ikametgâhın bulunduğu yer) vergi dairesine kâğıt ortamında elden, yada ikametgâh adreslerine bağlı kalınmaksızın herhangi bir vergi dairesinden verebilirsiniz.

4. Kiraya verdiğim evim başka şehirde. Kiracı ile anlaşacağım zaman bu şehire giderken uçak parası yada aracıma aldığım yakıtı gider olarak gösterebilir miyim?

Kira gelirine ilişkin olarak verilecek beyannamede dikkate alınabilecek giderler Gelir Vergisi kanunun 74.maddesinde 11 bend halinde sayılmıştır. Bu bendlerde yeralan giderlerden olmadığı için uçak, otobüs yada yakıt giderini gider olarak dikkate alamazsınız.

5. Kiracım zor durumda olduğundan 2023 yılının 4 ayında kira veremedi. Bende daha önce düzenli kira ödediğinden ve bu yıl verir diye ısrar etmedim. 2023 yılı için nasıl beyan edeceğim?

Kira gelirinde tahsil esası geçerli olduğu için 2023 yılında tahsil ettiğiniz kadar kira gelirinizi beyan etmeniz yeterlidir. 2023 yılı kirasını 2024 yılında tahsil ettiğinizde, 2024 yılı geliri olarak beyan etmeniz uygun olur.

6. Kiracım bana gelecek yıl artış yapma, 2023 ve 2024 yılı kirasını 2023 yılı Haziran ayında peşin vereyim dedi kabul ettim. Nasıl beyan edeceğim?

Kira geliriniz o yıla veya geçmiş yıllara ait olarak nakden veya aynen tahsil edilen kira bedellerinin tutarıdır. Gelecek yıllara ait olup peşin tahsil olunan kiralar, ilgili bulundukları yılların hasılatı sayılır. 2023 yılına ait olan kirayı 2024 yılı Mart ayında, 2024 yılına ait olan kirayı da 2025 yılı Mart ayında beyan etmeniz gerekir.

7. Ankara’daki evimden aldığım kira aylık 15.000 TL. Kiranın 10.000 lirasını İstanbul’da okuyan kızımın banka hesabına yatırıyor. Kalan kısmı bana elden veriyor. Bir problem yaşar mıyım?

Konutlarda, her bir konut için aylık 500 TL ve üzerinde, haftalık, günlük veya benzeri şekilde kısa süreli konut kiralamalarında ise 500 liradan azda olsa dahi tüm kiranın banka ve benzeri finans kurumları veya posta idareleri aracılığıyla alınması gerekir. İş yerlerinde ise iş yerini kiraya verenler ile kiracıların, kiraya ilişkin tahsilat ve ödemelerini banka ve benzeri finans kurumları veya posta idareleri aracılığıyla gerçekleştirmeleri gerekir.

Cezası; kiracı ve kiralayandan 2023 yılı için 1.900 TL den aşağı olmamak üzere, her kira için bankaya yatmayan kısmın % 5 idir.

8. Şehre uzak bahçeli evimi, eve ve bahçeye baksın diye dul bir kadına otursun diye verdim. Kira almıyorum. Beyanname verecek miyim?

Kiralanan meskenin kira bedelinin hiç olmaması veya düşük olması halinde, “emsal kira bedeli” esas alınır. (Emsal kira bedeli, yetkili özel mercilerce veya mahkemelerce takdir veya tespit edilmiş kirası, böyle bir takdir veya tespit edilmiş kira yoksa Vergi Usul Kanunu'na göre belirlenen vergi değerinin % 5'idir. )

Buna göre; gayrimenkulün bedelsiz olarak başkalarının kullanımına bırakılması ve kiraya verilen gayrimenkulün kira bedelinin emsal kira bedelinden düşük olması halinde emsal kira bedeli esası uygulanacaktır.

Ancak ;

Boş kalan gayrimenkullerin korunması amacıyla bedelsiz olarak başkalarının ikametine bırakılması,

Binaların mal sahiplerinin usul (anne-baba, büyükanne-büyükbaba), füru (çocuklar, torunlar) veya kardeşlerinin ikametine tahsis edilmesi, (Ancak, bu kimselerin her birinin ikametine birden fazla konut tahsis edilmişse bu konutların yalnız birisi için emsal kira bedeli hesaplanmaz. )

Mal sahibi ile birlikte akrabaların da aynı evde veya dairede ikamet etmesi halinde emsal uygulaması yapılmaz.

Sizin beyanname vermenize gerek yoktur.

9. 2023 de 50.000 lira konut kira gelirim var. Boya ve kapı pencere tamiri için 25.000 lira masraf yaptım ama belge almamışım. Bu masrafları beyanname verirken kira gelirinden düşebilir miyim?

Kiraya verenin yaptığı onarım giderleri (Konutun iktisadi değerini artıracak şekilde genişletme, değişiklik veya bunlara ilaveler yapılması için yapılan giderler onarım gideri sayılmaz, maliyet sayılır) gider olarak dikkate alınabilir. Ancak belgelendirilemeyen giderler kira gelirinden indirilemez.

10. Kiracım 2023 yılı Ekim ayında evi haber vermeden boşalttı.3 aylık 3.000 lira aidatı da ödememiş ben ödedim. Bu masrafı düşebilir miyim?

Kiraya veren tarafından kiraya verilen gayrimenkul için ödenen aydınlatma, ısıtma, su ve asansör giderleri gider olarak dikkate alınır. Aidat ödemesi de bu tür giderler için yapılmaktadır. Dekont yada makbuzla belgelendirdiğiniz aidat ödemesini gelirinizden düşebilirsiniz.

11 Konut kredisi kullandım. Banka 6.000 TL ye sigorta yaptı. Yıl içinde yağmur aldığı için sigortadan yaptırdım. Tamiratın 2.000 lirasını sigortadan aldım. Sigorta masrafını ve aldığım tamir parasını nasıl dikkate alacağım?

Sigorta poliçesine dayanarak ödediğiniz 6.000 lirayı gider olarak dikkate alabilirsiniz. Ancak tarafınıza ödenen 2.000 lirayı da gelir olarak dikkate almanız gerekmektedir.

12. Konut alımı sırasında 500.000 lira konut kredisi çektim. Aylık konut kredi ödemem 12.592 lira. Ödeme tablosunda bunun 9.728 lirası faiz, vergi ve fon, 2.864 lirası da anapara olarak geçiyor. Kira gelirimden ne kadar düşebilirim?

Kiraya verilen mal ve haklar dolayısıyla yapılan ve bunlara sarf olunan borçların faizleri gider olarak kabul edilir. Ödeme tablosunda bir takvim yılı boyunca yer alan faiz, vergi ve fon kısmında yazan tutarın toplamını gider olarak dikkate alabilirsiniz.

13. 2022 yılında emlak vergisi ödeyemedim.2023 Mart ayında 2022 yılı ve 2023 yılı emlak vergilerini toptan ödedim.2022 yılı emlak vergisini gider olarak düşebilir miyim?

Ödenen emlak vergisi ödendiği dönemde gider olarak dikkate alınabilir.2023 yılında ödediğiniz 2022 yılı ve 2023 yılı Emlak vergisini gider olarak düşebilirsiniz.

14. 2023 yılı Kira gelirim 100.000 lira. 15.000 lira tadilat yaptırdım gider belgem var. Götürü gideri mi seçeyim. Gerçek gideri mi?

Her iki gider türü seçiminde de istisnaya isabet eden gideri dikkate alamazsınız.15.000 Lira gider için her ikisi de aynı sonucu verir. Ancak götürü gideri seçerseniz 2 yıl bu usulden devam etmek zorundasınız.

Gerçek Gider                        :

İstisna Sonrası Gelir                 :        100.000-21.000=79.000

Kabul Edilecek Gerçek Gider  :        (79.000*20.000/100.000 = ) 11.850

Vergiye Tabi Matrah                :        (79.000-11.850 =) 67.150

Götürü Gider                         :

İstisna Sonrası Gelir                 :        100.000-21.000=79.000

Kabul Edilecek Götürü Gider   :        (79.000*15/100 = ) 11.850

Vergiye Tabi Matrah                :        (79.000-11.850 = ) 67.150

15. İşyerimi net aylık 15.000 liradan doktora kiraya verdim. Kiracım zaten doktor olarak kiradan kesinti yaparak vergi ödüyormuş. Benimde beyanname vermem gerekiyor mu?

Net aylık 15.000 lira işyeri kira geliriniz varsa brüt tutarı % 20 stopaj dikkate alınarak (15.000/0,80=)18.750 Liradır. Yıllık tutarı 18.750*12=225.000 lira olur.2023 yılı içerisinde kesintiye tabi olan brüt tutarı 150.000 TL üzeri işyeri kira gelirlerinin, beyan edilmesi gerekmektedir. Beyanname verildiğinde götürü gider seçildiğinde 7.362 lira gelir vergisi iadesi almanız mümkün.

İşyeriyle birlikte konut kira geliri de elde edilmesi halinde; konut kira gelirinden 21.000 TL istisna tutarı düşüldükten sonraki kalan tutar ile işyeri kira geliri toplamının brüt tutarının, 150.000 TL’yi aşması halinde, hem işyeri hem de konut kira geliri beyan edilmelidir. Konut kira geliri 21.000 TL’nin altında ise toplamaya dahil edilmeyecektir.

16. Eşimle % 50 hisseli evimizi kiraya verdik. 120.000 lira kira geliri benim banka hesabıma yattı. Beyannameyi de tüm kira gelirini dikkate alarak ben veriyorum. Doğru mu yapıyorum?

% 50 hisseli konuta ait beyannamenin hisse sahipleri adına ayrı ayrı verilmesi gerekir. Bu şekilde her ikinizde ayrı ayrı 21.000 liralık istisnadan yararlanabilirsiniz. Ayrıca eşiniz beyanname vermediği için vergi dairesinden aranabilir.

17. 2023 yılında Deprem sırasında Kızılay’a bağışta bulundum. Bu bağışımı gider olarak kullanabilir miyim?

Cumhurbaşkanınca başlatılan yardım kampanyalarına makbuz karşılığı yapılan ayni veya nakdi bağışların tamamı ilgili yıl vergi matrahlarının tespitinde indirim olarak dikkate alınabilir.

Depremlerden etkilenen afetzedeler için AFAD Başkanlığınca ilan edilen hesaplara yapılan nakdi bağış ve yardımların tamamı gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerince indirim konusu yapılabilecektir.

Aynı şekilde, Türk Kızılay’ınca ilan edilen hesaplara(İktisadi işletmeler hariç) yapılan nakdi bağışların tamamı da indirime konu edilebilecektir. Bağışların indirilebilmesi için ödemeye ilişkin banka dekontları yeterli olacaktır.

Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere, köylere, Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınan vakıflara ve kamu yararına çalışan derneklere de makbuz karşılığında yapılan bağış ve yardımların toplamının o yıla ait kurum kazancının %5’ine kadar olan kısmı, kurumlar ve gelir vergisi beyannamesinde ayrıca gösterilmek şartıyla ve beyana tabi gelir veya kurum kazancı varsa indirilebilecektir. Kızılay Derneği’ne yapılacak ayni bağışlar da aynı kapsamda %5’lik sınırlamaya tabi olacaktır.

18. Kızım yurtdışında okuyor. Üniversiteye aylık 2.000 Euro ödüyorum. Gider olarak dikkate alabilir miyim?

Beyan edilen gelirin % 10’unu aşmaması, Türkiye’de yapılması ve gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunan gerçek veya tüzel kişilerden alınacak belgelerle tevsik edilmesi şartıyla, mükellefin kendisi, eşi ve küçük çocuklarına ilişkin olarak yapılan eğitim ve sağlık harcamaları beyannamede indirim konusu yapılmaktadır.

Kızınız Türkiye’de üniversite okumadığı için yurtdışı üniversite ödemesi gelirden indirilemez

19. Antalya’daki evim aylık 10.000 TL kirada. Kızıma da İstanbul’da 8.000 TL na ev tuttuk üniversitede okuyor. Kira giderini beyannamede düşebilir miyim?

Kiraladıkları mal ve hakları kiraya verenlerin ödedikleri kiralar ve diğer gerçek giderler beyannamede gider olarak dikkate alınabilir. Sadece kiraya verenin oturduğu konutun kiralık olması halinde kira gideri dikkate alınabilmektedir.

20. 2.000.000 liraya aldığım daireyi 2023 yılında aylık 15.000 liraya işyeri olarak kiraya verdim. Komşum mesken olarak kiraya verseydin daha avantajlı olurdun diyor. Ne fark eder?

Konut olarak kiraya verilen bir adet gayrimenkulün iktisap yılından itibaren beş yıl süre ile iktisap bedelinin %5'i (2.000.000*5/100= 100.000 TL) gider olarak dikkate alınabilmektedir. İşyeri olarak kiralama yaptığınız için bu gideri dikkate alamazsınız. Ancak işyeri kirası için beyanname vermeniz gerektiğinden götürü gideri seçmeniz durumunda 7.362 lira gelir vergisi iadesi almanız mümkün.

22.02.2024

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.