Halil İbrahim İlhan
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
halililhan.tr@gmail.com

Basit Usul: Avantajlar, Dezavantajlar ve Başvuru Şartları

Gelir Vergisi Kanunu'na Göre Kazancın Tespit Usulleri

Gelir Vergisi Kanunu’na göre kazancın tespit usulü ikiye ayrılır.

• Basit Usul
• Gerçek Usul

Basit Usule Tabi Olma Şartları

Basit usule tabi olunması durumunda bazı avantajlar ve kolaylıklar vardır. Bu avantajlara geçmeden önce basit usule tabi olmak için gerekli şartları inceleyelim. Bu şartlar GVK Madde 47-48’de listelenmiştir.

• Kendi işinizde bizzat çalışmanız gerekmektedir. Yardımcı çalıştırmak bu şartın ihlali sayılmıyor fakat kendi işinizin başında olup tüm süreçleri yönetmeniz gerekiyor.
• Kira bedelinin belirli bir tutarın altında kalması gerekiyor. Eğer mülk size ait ise emsal kira bedeline bakılıyor. Yani mülkü kiraya vermeniz durumunda elde edilecek ortalama kira geliri üzerinden düşünmeniz gerekiyor. Büyükşehirler için yıllık kira 2024 yılında 55.000 TL, diğer yerlerde ise 2024 yılı için 34.000 TL’yi geçmemesi gerekiyor. Bu tutarların aylık değil, yıllık olduğunu tekrar hatırlatayım.
• Yukarıda saydığımız diğer usul olan gerçek usule, yaptığınız herhangi bir iş sebebiyle tabi olmamanız gerekiyor. Örneğin e-Ticaret ile uğraştığınız gerçek usule tabi bir şahıs şirketiniz olması durumunda basit usule tabi çalışmanız söz konusu değil.
• Satın alınan malları direkt ya da işledikten sonra satanların yıllık alım tutarı 2024 yılı için 690.000 TL, satış tutarının ise 1.100.000 TL’yi aşmaması gerekiyor. (Manav, Marangoz, Bakkal)
• Bir üst maddedeki tanım içerisine girmiyorsanız, yaptığınız işten elde ettiğiniz toplam hasılatın 340.000 TL’yi aşmaması gerekiyor. (Kuaför)
• İki maddede sayılan işleri birlikte yapıyorsanız yıllık hasılatınızın 690.000 TL’yi aşmaması gerekmektedir.

Basit Usule Tabi Olamayacak Mükellefler

Basit usulde vergilendirilmek için yukarıdaki şartların tümünün sağlanması gerekiyor. Bazı mükellef grupları ise bu şartları taşısalar dahi basit usule tabi olarak çalışamıyor. Bu gruplar GVK Madde 51’de sıralanmıştır. Detaylı liste için bu maddeyi kontrol etmeniz gerekiyor. Burada önemli gördüğüm birkaç grubu sıralayacağım;

• Sarraflar ile kıymetli maden ve mücevherat alım satımı ile uğraşanlar
• Sigorta prodüktörleri
• Her türlü ilan ve reklam işleriyle uğraşanlar
• Gayrimenkul ve gemi alım satımı ile uğraşanlar.
• Şehirlerarası yük ve yolcu taşımacılığı yapanlar
• Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde her türlü emtia imalatı ile uğraşanlar
• Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde her türlü emtia alım-satımı ile uğraşanlar (gezici olanlar hariç)
• Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde inşaat ile ilgili her türlü işlerle uğraşanlar
• Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde motorlu taşıtların her türlü bakım ve onarım işleriyle uğraşanlar
• Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde lokanta ve benzeri hizmet işletmelerini işletenler

Basit Usulde Vergilendirmenin Avantajları

Tüm şartları taşıyıp basit usulde vergilendirilmeye hak kazananların kolaylık ve avantajları ise şöyledir:

• Kazançları gelir vergisinden istisnadır. Kazanç üzerinden vergi ödemezler.
• Kazançları için yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi vermezler. Başka gelirleri sebebi ile beyanname verseler bile bu kazançlarını beyannameye dahil etmezler.
• Defter tutulmaz. Belgelerin tamamı meslek odası yada mali müşavirleri tarafından Defter-Beyan sistemine işlenir.
• Vergi tevkifatı yapılmaz. Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi verilmez.
• Geçici Vergi Beyannamesi verilmez.
• Satışları KDV’den istisnadır. KDV Beyannamesi verilmez.
• Vergi Levhası almazlar.

Usuller Arasında Geçiş

Usuller arasında geçiş yapmak iste mümkündür. Basit usule tabi olmanın şartları kaybedilirse izleyen ilk takvim yılının başından itibaren gerçek usule geçilir. Basit usulden gerçek usule isteğe bağlıda geçilebilir. Bu usulden yararlanmak istemediklerini yazı ile bildirenler, dilekçelerinde belirttikleri tarihten veya izleyen takvim yılı başından itibaren gerçek usulde vergilendirileceklerdir.

Gerçek usulden basit usule geçebilmek için ise arka arkaya son iki yıl alış, satış, hasılat tutarlarının yukarıda belirlenen tutarların altında kalması gerekmektedir. Tüm şartların taşınması durumunda yazılı talepte bulunarak takvim yılından başından itibaren basit usule geçebilirler.

Gerçek usulde vergilendirmeden basit usule geçiş ile ilgili ayrıntılı açıklamalar, 283 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ve 93 Seri No.lu Gelir Vergisi Sirkülerinde yapılmıştır.

Avantajları ve Dezavantajları

Avantajları

1. Defter tutma zorunluluğu olmaması. Basit ve zamandan tasarruf sağlar.
2. Vergi yükümlülüğünün olmaması. Maddi açıdan kolaylık sağlar.

Dezavantajları

1. Kapsamının sınırlı olması. Büyükşehirlerdeki çoğu meslek grubu bu kapsama girmiyor.
2. Büyük ölçekli firmalar için uygun olmaması. Mikro işletmelere yönelik olmasıdır.

05.07.2024

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.