Gökhan İnce
SGK Müfettişi
Bilirkişi
g.ince27@outlook.com

KOSGEB Nitelikli Eleman İstihdam Desteği ve Sosyal Güvenlik Kurumu Prim Teşviklerinden Faydalanma

GİRİŞ

Çalışma hayatında Maliye, SGK, İŞKUR ve KOSGEB tarafından işçi, işveren ve işyeri bazında sunulan birçok teşvik, indirim ve destek yer almaktadır.  İşsizlik oranının ve kayıt dışılık oranının yüksek olması ile SGK aktif/pasif normal kabul edilen değerin altında olması nedeniyle istihdam teşvikleri, indirim ve desteklerin sağlanmış olması çok önemlidir.  Bu teşvik indirim ve desteklerin bir kısmında sadece birinden faydalanma imkanı verirken bir kısmında aynı anda birden fazla teşvik, indirim ve destekten yararlanılabilmektedir. İstihdam teşvikleri genellikle SGK ve İŞKUR üzerinden yürümekle birlikte KOSGEB tarafından istihdamın arttırılmasına yönelik sunulan desteklerde bulunmaktadır. 

KOSGEB KOBİ destek programlarının amacı küçük ve orta ölçekli işletmelerin rekabet güçlerinin, kurumsallaşma-markalaşma düzeylerinin ve ekonomideki paylarının arttırılması, kapasitelerinin geliştirilmesi ve öncelikli ihtiyaçlarının karşılanmasını temin etmektir.

KOSGEB 24/09/2018 tarihinde İşletme Geliştirme Destek Programı Uygulama Esaslarını yürürlüğe koymuştur. KOBİ’lere verilen destekler arasında yurt içi fuar desteği, yurt dışı iş gezisi desteği, nitelikli eleman istihdam desteği, enerji verimliliği desteği, tasarım desteği, sınai mülkiyet hakları desteği ile test ve analiz desteği yer almaktadır.

Bu kapsamda makalemizde KOSGEB destekleri arasında yer alan Nitelikli Eleman İstihdamı desteğinin kapsam ve şartları üzerinde durulacak olup, aynı zamanda destekle birlikte Sosyal Güvenlik Kurumu Sosyal Sigorta Prim Teşviklerinden yararlanılıp yararlanılamayacağı değerlendirilecektir.

1) KOSGEB NİTELİKLİ ELEMAN İSTİHDAM DESTEĞİ

1.1) NİTELİKLİ ELEMAN İSTİHDAM DESTEĞİ KİMLER İÇİN VERİLİR.

Bu destek, destek başvurusunu yapan işletmede destek başvuru tarihi itibariyle son 12 (on iki) ay içinde istihdam edilmemiş, yükseköğretim kurumundan mezun ve işletmede tam zamanlı olarak çalışacak işçiler için verilir.

Bu destek, program süresi içerisinde yeni istihdam edilecek olan eleman için verilecektir. Bu desteğin amacı, işletmelerde nitelikli işgücü istihdamının artırılmasına katkı sağlanmasıdır.

1.2) NİTELİKLİ ELEMAN DESTEĞİNDEN FAYDALANAMAYACAK OLANLAR KİMLERDİR?

İşletme sahibi veya ortakları ile bunların ana, baba, kardeş, eş ve çocukları, emekliler ve yabancı uyruklular bu destek kapsamında istihdam edilemez.

Kısmi süreli iş sözleşmesi ile istihdam edilen elemanlarda nitelikli eleman desteğinden faydalanamaz.

1.3) HANGİ İŞLETMELER FAYDALANABİLİR?

18/11/2005 tarihli ve 25997 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Tanımı, Nitelikleri ve Sınıflandırılması Hakkında Yönetmelik” kapsamında yer alan ve 18/9/2009 tarihli ve 27353 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2009/15431 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile tespit edilen sektörlerde faaliyet gösteren küçük ve orta büyüklükteki işletmeleri (KOBİ) bu destekten faydalanabilir.

Bu destekten yararlanabilmek için, işletmenin başvuru tarihi itibariyle onaylı son SGK Sigortalı Hizmet Listesinde en az 5 (beş) çalışanı olmalıdır. Ancak, öncelikli teknoloji alanlarında faaliyet gösteren işletmeler için 5 çalışan şartı aranmamaktadır.

Öncelikli teknoloji alanları kavramı Kalkınma Planları, Hükümet Programları ve Yıllık Programlarda belirlenen hedefler ile stratejik dokümanlardaki öncelikler doğrultusunda Başkanlıkça belirlenecek teknoloji alanlarını ifade etmektedir. (Öncelikli Teknoloji Alanları Listesi İçin Tıklayınız: https://bit.ly/3er7mHn).

1.4) BU DESTEKTEN AYNI ANDA KAÇ KİŞİ FAYDALANABİLİR?

İşletme, destek üst limiti dâhilinde aynı anda 2 (iki) elemanı geçmeyecek şekilde bu destekten yararlanabilir. Program süresince, en fazla 4 (dört) destek başvurusuna onay verilir.

1.5) BAŞVURU SÜRECİ NASILDIR?

Destekten yararlanmak isteyen işletme, ilgili desteğe ilişkin “Destek Unsurları” başlığı altında yer alan koşullara uygun olarak KOBİ Bilgi Sistemi üzerinden başvurusunu yapar. Uygulama Birimi, başvuruyu mevzuat çerçevesinde değerlendirir. Başvuru sonucu işletmeye KOBİ Bilgi Sistemi üzerinden bildirilir

Başvuru tarihi itibari ile yeni istihdam edilecek olan nitelikli eleman için destek verilir. Başvurunun uygun bulunduğu tarihten itibaren en geç 45 (kırk beş) gün içinde nitelikli elemanın istihdam edilmesi gerekir. Nitelikli elemanın, destek başvurusu uygun bulunan işletmede 45 (kırk beş) gün içinde işe başlatılmaması durumunda destek kararı iptal edilmiş sayılır.

1.6) DESTEK TUTARI NE KADARDIR?

Program süresince desteğin üst limiti 50.000 (elli bin) TL’dir. Destek tutarı, istihdam edilecek her bir eleman için net ücret üzerinden hesaplanır. Asgari geçim indirimi, ikramiye, prim vb. ek ödemeler net ücrete dâhil edilmez.

Destek kapsamında istihdam edilen elemanın net ücretinin; 2 (iki) yıllık meslek yüksekokulu ve ön lisans mezunları için en az 2.500 (iki bin beş yüz) TL, lisans ve üzeri mezunlar için en az 3.500 (üç bin beş yüz) TL olması gerekir. Nitelikli elemanın net ücretinin belirtilen tutarların altında olduğu aylar için destek ödemesi yapılmaz.

1.7) DESTEK TUTARININ HESAPLANMASI VE ÖDEME TALEBİ

İlk aya ilişkin destek tutarının hesaplamasında nitelikli elemanın işe giriş tarihi esas alınır. İşletme, destek başvurusunun uygun bulunduğu tarih itibariyle en az 3 (üç)’er aylık dönemler için KOBİ Bilgi Sistemi üzerinden destek ödemesi talep eder. İşletme, programın tamamlanması, nitelikli elemanın işten çıkarılması veya kendi isteğiyle ayrılması halinde 3 (üç) aylık dönemin tamamlanmasını beklemeden destek ödeme talebinde bulunabilir. Program kapsamında sağlanacak desteklerin oranı nitelikli elemanın net ücretinin %60 ı (altmış) olarak uygulanır.

Nitelikli Eleman İstihdam Desteği kapsamında istihdam edilecek elemanın; yeni mezun, kadın, engelli, birinci derece şehit yakını veya gazi olması şartlarından en az birini sağlaması halinde destek oranına %20 (yirmi) ilave edilir. Bu durumda destek net ücretin %80’i olarak hesaplanır.

Ödeme talebi, ödeme talep formunun doldurularak KOBİ Bilgi Sistemi üzerinden gönderilmesiyle oluşturulur. Ödeme talep formu ile istenilen bilgiler arasında İşletmenin Faaliyet Kodu (NACE Kodu), İşletme teknopark sınırları içerisinde mi? ,  Nitelikli Elemanın İşe Giriş Tarihinden Önceki Son 6 (Altı) Aya Ait SGK Tahakkuk Fişlerinin Gün Sayısı Toplamı,  Nitelikli Elemanın İşe Giriş Tarihi, Nitelikli Elemanın Mezun Olduğu Okul, Bölüm ve Mezuniyet Tarihi, Mezuniyet Durumu, Yeni Mezun mu?, Cinsiyeti, T.C. Kimlik No, Engel Durumu, Birinci Derece Şehit Yakını mı?, Gazi mi?, Mesleği, Görev Unvanı, Çalıştığı Bölüm, iş Tanımı, Nitelikli elemanın işletmede görev aldığı süreçlere ilişkin açıklama yer almaktadır.

1.8) DESTEK KAPSAMINDA YENİ MEZUN VE ENGELLİ KAVRAMI NE ANLAMA GELMEKTEDİR?

Yeni mezun kavramı, Destek başvurusunda bulunulan tarih itibari ile ön lisans, meslek yüksekokulu veya lisans derecesi ile yükseköğretim kurumundan son 2 (iki) yıl içinde mezun olmuş kişiyi ifade etmektedir.

Engelli kavramı ise, doğuştan veya sonradan bedensel, zihinsel, ruhsal, duyusal ve sosyal yetenekleri bakımından engel oranının % 40 (kırk) veya üzerinde ve çalışabilir durumda olduğunu ilgili mevzuat hükümlerine göre alınacak sağlık kurulu raporu ile belgeleyenleri ifade etmektedir.

1.9) MEZUNİYET DURUMU DEĞİŞİKLİKLERİ DİKKATE ALINIRMI?

Nitelikli elemanın mezuniyet durumunun belirlenmesinde başvuru tarihi esas alınır. Destek sürecinde nitelikli elemanın mezuniyet durumundaki değişiklikler dikkate alınmaz.

1.10) KONTROLLER NASIL YAPILIR?

İşletme ve nitelikli elemana ilişkin Sosyal Güvenlik Kurumu ve/veya Yükseköğretim Kurumu sorgulamaları, ilgili kurumlarla yapılan protokoller kapsamında Uygulama Birimi tarafından KOBİ Bilgi Sistemi üzerinden yapılır.

1.11) DESTEK SÜRECİ NASIL SONLANDIRILIR?

Nitelikli elemanın işten çıkarılması veya kendi isteği ile işten ayrılması durumunda, işletme ilgili Uygulama Birimine KOBİ Bilgi Sistemi üzerinden bilgi verir ve elemana ilişkin destek süreci sonlandırılır. Ayrıca, Nitelikli eleman için sağlanan destek, program bitiş tarihi itibariyle sonlandırılır.

1.12) DEVİR, BİRLEŞME, TÜR DEĞİŞİKLİĞİ, TASFİYE VE KAPANMA DURUMLARINDA DESTEK DEVAM EDER Mİ?

Program süresinde işletmenin devri, başka bir işletme ile birleşmesi ve tür değişikliği durumunda, bu husus ilgili KOSGEB Uygulama Birimi tarafından değerlendirilerek; desteğin devamına veya sonlandırılmasına karar verilir. Program süresinde işletmenin tasfiyesinin başlaması veya kapanması halinde ise destek süreci sonlandırılır.

1.13) İŞLETMELER DESTEKTEN TEKRARDAN FAYDALANABİLİR Mİ?

Programın süresi işletme için 2 (iki) yıldır. Net satış hasılatı veya dönem içinde elde edilen hasılatı program sonunda en az %10 (on) artan işletmeler, bir defaya mahsus olmak üzere programdan yeniden yararlanabilir. Program yenileme şartının sağlanıp sağlanmadığı KOBİ Bilgi Sistemi üzerinden izleme aşamasında kontrol edilir. İşletmenin, programın tamamlanma tarihindeki son iki yıla ait onaylı KOBİ Bilgi Beyannamesindeki mali veriler karşılaştırılarak, en az %10 (on) artış sağlanıp sağlanmadığı kontrol edilir.

Net satış hasılatı veya dönem içinde elde edilen hasılatı program sonunda en az %10 (on) artan işletmenin, programın tamamlandığı tarihten itibaren en geç 1 (bir) yıl içerisinde programı yenilemek için KOBİ Bilgi Sistemi üzerinden başvuru yapması gerekir. Bir yıl içinde başvurusunu yenilemeyen işletme, ileriki bir tarihte programa yeniden başvuru yapamaz.

Yenilenen programda, tamamlanan program kapsamında işletmeye kullandırılan destekler dikkate alınmaz.

1.14) HATALI İŞLEM YAPILMASI DURUMUNDA NE OLUR?

Hatalı işlemler sonucu fazla veya yersiz ödeme yapıldığının uygulama birimi tarafından tespit edilmesi halinde yapılan fazla veya yersiz ödemeler, ödemenin yapıldığı tarihten itibaren hesaplanan yasal faizi ile birlikte geri ödenmek zorundadır. Buna ilişkin işletmeden taahhüt alınmaktadır.

2) KOSGEB NİTELİKLİ ELEMAN İSTİHDAM DESTEĞİ VE SOSYAL GÜVENLİK KURUMU

2.1) NİTELİKLİ ELEMANIN FARKLI İLLERDEKİ ŞUBELERDE VEYA ASIL İŞVERENİN ALT İŞVERENLERİNDE İSTİHDAM EDİLMESİ DURUMUNDA DESTEK DEVAM EDER Mİ?

Nitelikli elemanın işletmenin farklı illerdeki şubelerinde istihdam edilmesi durumunda destekten faydalanılabilir. Bu durumda, destek başvurusu işletmenin KOSGEB Veri Tabanına kayıtlı olduğu ildeki KOSGEB Uygulama Birimine yapılır

Diğer taraftan, işletmenin asıl işveren SGK sicil numarasına bağlı bir veya birden fazla alt işveren numarası olması durumunda; asıl işveren konumundaki işletmenin, destek kapsamında istihdam edeceği nitelikli elemanın SGK giriş-çıkışlarının ilgili ay içerisinde gün kaybı olmadan gerçekleştirilmesi gerekir. Aksi durumda ilgili nitelikli elemana ilişkin destek süreci sonlandırılır ve bu nitelikli elemana için gün kaybı olan aylara ilişkin destek ödemesi yapılmaz.

2.2) İŞ KAZASI, DOĞUM VE HASTALIK DURUMLARINDA DESTEK DEVAM EDER Mİ?

İş kazası, doğum, hastalık durumlarında geçici süre ile rapor alınarak işe ara verilmesi halinde, rapor süresi bitiminde nitelikli eleman işe devam ettiği takdirde destek süreci devam eder. Raporlu olunan sürelerde Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından Geçici İş Göremezlik Ödeneği ödendiğinden dolayı bu süreler için destek sağlanmaz.

2.3)DESTEKTEN YARARLANANLAR AYNI ZAMANDA SGK PRİM TEŞVİKLERİNDEN YARARLANABİLİR Mİ?

Nitelikli eleman istihdamı desteğinden yararlanan nitelikli eleman için işletme aynı zamanda vergi,  sigorta Prim teşvikleri ile vb. teşviklerden faydalanabilirler. Bunlar dışında herhangi bir yardım, destek ve teşvikten faydalanamazlar. Faydalandıklarının tespiti durumunda destek iptal edilir. Örneğin, nitelikli elemanın İŞKUR eğitim programları ile kısa çalışma ödeneği vb. kapsamında da destek alması durumda işletme KOSGEB nitelikli eleman istihdamı destekten yararlanamaz.

2.4) DESTEK KAPSAMINDAKİ İŞÇİ BİRDEN FAZLA İŞYERİNDE ÇALIŞABİLİR Mİ?

Destek süresince, istihdam edilecek elemanın sadece destek verilen işletmede sigorta kaydının olması gereklidir. Aksi durumda ilgili aylar için destek ödemesi yapılmaz.

2.5) ASKERLİK VE DOĞUM GİBİ SEBEPLERLE İŞTEN AYRILAN VEYA İŞE ARA VEREN İŞÇİ TEKRARDAN İŞE BAŞLARSA DESTEKTEN YARARLANMAYA DEVAM EDER Mİ?

Askerlik, doğum gibi sebeplerle işten ayrılan ve daha önce bu programın Nitelikli Eleman İstihdam Desteği kapsamında istihdam edilmiş olan elemanın yeniden aynı işletmede işe başlaması halinde yeni destek başvurusu yapılması şartı ile program kapsamında kalan üst limit kadar destek verilebilir. Bu durumda, programın geçerlilik süresinin bitmemiş olması önemlidir. Programın geçerlilik süresi bitmiş ise Destek limiti olmasına rağmen işletme destekten faydalandırılmaz.

2.6) SGK VE VERGİ BORCU BULUNMASI DURUMUNDA DESTEK DEVAM EDERMİ?

SGK ve/veya vergi borcunun bulunması halinde ise destek ödemesinden SGK sigorta prim borcu veya vergi borcu mahsup edildikten sonra kalan tutar ödenir.

Bununla birlikte, işletmenin geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu olmamalıdır. Eğer var ise bu borçların çeşitli kanunlar gereğince yapılandırılmış veya 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesine istinaden tecil ve taksitlendirilmiş olması gerekmektedir.

SONUÇ

Gerek içinde bulunduğumuz korona sürecinde gerekse de normal zamanlarda ekonominin lokomotifi olan KOBİ’leri desteklenmesi gerekmektedir. KOSGEB tarafından Nitelikli eleman istihdamının teşvik edilmesi amacıyla işletmelere sağlanan destek işsiz olan üniversite mezunlarının iş bulmasına, işsizliğin ve kayıt dışılığın azalmasına katkı sağlayacaktır. Hali hazırda yükü ağır olan işletmeleri de bir nebze rahatlatacaktır.

KOSGEB Nitelikli eleman istihdamı desteğinden faydalanan işletmeler aynı zamanda SGK sigorta prim teşviklerinden de faydalanabilir. Böylelikle, işletme hem KOSGEB den ücret desteği alabilecek hem de SGK sosyal sigorta primi maliyetlerini düşürmüş olacaktır.

Korona virüs küresel salgınının çalışma hayatı ve ekonomi üzerine etkilerini gidermek ve istihdamı arttırmak için önümüzdeki dönemde teşviklerin devam edeceği, devam eden teşvik, indirim ve desteklere ilave olarak yeni teşvik indirim ve desteklerinde uygulamaya girmesi beklenmektedir.

KAYNAK

1. İŞLETME GELİŞTİRME DESTEK PROGRAMI(İndirmek için tıklayınız: https://bit.ly/2zydBKW)
2. KOSGEB İŞLETME GELİŞTİRME DESTEK PROGRAMI UYGULAMA ESASLARI(İndirmek için tıklayınız:  https://bit.ly/3cbNeHK)

01.06.2020

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.