Fedai Aydın
Yeminli Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
fedai.aydin@everestymm.com

İkinci El Binek Otomobil Ticareti Yapan İşletmelerin KDV İndirimi Konusunda Görüş Değişikliği

Katma Değer Vergisi, bir mal veya hizmetin üretim veya ithalinden tüketiciye kadar her el değiştirme aşamasında yalnızca o aşamada yaratılan “katma değer” üzerinden alınan bir işlem vergisidir. KDV esas itibariyle, vergi indirim mekanizmasına dayanan bir vergileme şekli olmakla birlikte bir takım istisnai durumlarda verginin indirilememe hali ortaya çıkmaktadır.

KDV Kanununun indirilemeyecek katma değer vergisini düzenleyen 30’uncu maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere işletmelere ait binek otomobillerinin alış vesikalarında gösterilen katma değer vergisinin mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden indirilemeyeceği hüküm altına alınmıştır.

Kanunun 30/b maddesindeki bu düzenleme ile, özel otomobillerin muvazaalı olarak işletmeye sokulması suretiyle özel tüketimin teşvik edilmemesi ve vergi kaybına sebebiyet verilmemesi amaç edinilmiştir.

Mali İdarenin görüşü; ikinci el otomobil alım satımı işi yapan mükellefler tarafından satmak üzere alınan ikinci el binek otomobillerinin alımında yüklenilen katma değer vergisinin KDV Kanununun 30/b maddesi uyarınca indirim konusu yapılmasının mümkün olmadığı, indirim konusu yapılamayan katma değer vergisinin Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunları çerçevesinde işin mahiyetine göre gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınması gerektiği yönündeydi.

E-Yaklaşım Dergisi'nin Nisan/2012 sayısında yayımlanan “Binek Otomobillerinde KDV Uygulamaları (Oran ve İndirim)” başlıklı makalemizde konuya ilişkin görüşümüzü; “Kullanılmış binek otomobili ticareti yapan mükellefler tarafından satılmak üzere alınan kullanılmış binek otomobilleri dolayısıyla yüklenilen KDV’nin indirimine izin verilmemesi KDV’nin tarafsızlığı ve haksız rekabete neden olmama ilkesine aykırıdır. Kullanılmış binek otomobili alım satım faaliyetinde bulunan mükellefler açısından bu taşıtlar ticari mal niteliğindedir ve alışta yüklenilen KDV’nin indirim konusu yapılması gerekir. Yapılacak KDV indiriminin, Kanunun 30/b maddesinde düzenlenen indirim yasağı ile bir ilgisi bulunmamaktadır. Anılan madde işletmede kullanılan binek otomobilleri ile ilgilidir. Ticari olarak alınıp satılmak üzere iktisap edilen binek otomobilleri bu madde kapsamında değerlendirilemez. Maliye Bakanlığı’nın bu konudaki görüşünü gözden geçirmesi ve kanunun lafzına ve amacına uygun yeni bir görüş geliştirmesinin daha doğru olacağı kanaatindeyiz.” şeklinde açıklamıştık.

Mali İdare uzun süredir ısrarla savunduğu Kanuna uygun olmayan bu görüşünü en sonunda değiştirdi. 28/03/2019 tarihli ve 30728 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (SERİ NO:26) ile ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti ile iştigal eden mükellefler tarafından alım satıma konu edilen binek otomobillerinin alış belgelerinde gösterilen KDV tutarlarının indirim konusu yapılmasının 22/03/2019 tarihi itibariyle uygun görüldüğü açıklandı.

İlk olarak, 22/03/2019 Tarihli ve 30722 Sayılı Resmî Gazetede yayımlanan 845 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile, ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal eden mükelleflerce %18 KDV oranı uygulanarak satın alınan binek otomobillerinin tesliminde KDV oranının %18 olarak uygulanmasına karar verilmiştir.

Buna göre, söz konusu Kararın yürürlüğe girdiği 22/03/2019 tarihinden itibaren ikincil el araç ticareti yapan işletmelerce;

- %1 KDV oranı uygulanarak alınan binek otomobillerinin tesliminde %1,

- %18 KDV oranı uygulanarak alınan binek otomobillerinin tesliminde %18 KDV oranı uygulanacaktır.

845 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yapılan KDV oran değişikliğinin ardından,  Hazine ve Maliye Bakanlığı Kanunun (29/5) maddesinin verdiği yetkiye dayanarak, İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelik kapsamında ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti ile iştigal eden mükellefler tarafından alım satıma konu edilen binek otomobillerinin alış belgelerinde gösterilen KDV tutarlarının indirim konusu yapılmasının 22/03/2019 tarihi itibariyle uygun görüldüğünü Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (SERİ NO:26 ) ile açıklamıştır. Tebliğ, 22/03/2019 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.

KDV’nin en önemli özelliği vergi indirim mekanizmasına sahip olması olup, yapılan değişiklik ile indirim mekanizmasına işlerlik kazandırılmış ve ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti ile iştigal eden mükelleflerin alım satıma konu ettikleri binek otomobillerine ilişkin KDV indirim sorunu çözülmüştür. Sektörün ekonomik olarak zorlandığı bir dönemde atılan bu adımın, ikinci el otomobil piyasasına bir hareketlilik getireceği ve sektördeki kayıt dışılığı azaltacağı düşünülmektedir.

Tebliğde yapılan açıklamalara göre, İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelik kapsamında ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti ile iştigal eden mükellefler, 22/03/2019 tarihinden sonra alım satıma konu etmek üzere satın aldıkları binek otomobillerinin alış belgelerinde gösterilen KDV’yi indirim konusu yapabileceklerdir.

Diğer taraftan, 22/03/2019 tarihinden önce alım satıma konu etmek üzere satın alınan, ancak 22/03/2019 tarihi itibarıyla henüz satılmamış olup, ticari mal stoklarında bulunan binek otomobillerinin alış belgelerinde gösterilen ve daha önce indirim konusu yapılamayan KDV tutarlarının, bu araçların teslim edildiği döneme ilişkin KDV beyannamesinde indirim konusu yapılması uygun görülmüştür. Ancak, söz konusu binek otomobillerin daha önce maliyetine dahil edilen KDV tutarlarına ilişkin kayıtlarının düzeltilmesi gerekmektedir.

İkinci el motorlu kara taşıtı ticareti ile iştigal eden mükelleflerin alım satım amacı dışında satın aldıkları ve işletmede kullandıkları binek otomobillerinin alış belgelerinde gösterilen KDV’nin indirim konusu yapılması mümkün değildir.

İkinci el motorlu kara taşıtı ticareti ile iştigal edenler, İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelik kapsamında işletmesi adına yetki belgesi alan tacirler ile esnaf ve sanatkârlardır. İkinci el motorlu kara taşıtı ticareti ile iştigal etmekle birlikte henüz yetki belgesi almamış olanlar, anılan Yönetmeliğe göre yetki belgesi alınması için verilen süre ile sınırlı olmak üzere yetki belgesi olmaksızın, bu kapsamda işlem yapabilirler.

13/02/2018 tarihli ve 30331 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelik’in Geçici 1’inci maddesinde; “GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal eden gerçek veya tüzel kişi tacirler ile esnaf ve sanatkârların bu faaliyetlerine devam edebilmeleri için bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren durumlarını bir yıl içinde, lise mezunu olma şartı hariç olmak üzere 6’ncı maddenin birinci fıkrasındaki şartlara uygun hale getirerek yetki belgesi alması gerekir.” hükmü yer almaktadır. Anılan Geçici 1’inci madde, yayımı tarihinden itibaren altı ay sonra yürürlüğe girmiş olup, eğer bir süre uzatımı söz konusu olmaz ise yetki belgesinin 13/08/2019 tarihine kadar alınması gerekmektedir.

KAYNAKÇA                                   :

3065 sayılı KDV Kanunu

845 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı

KDV Genel Uygulama Tebliği

KDV Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (SERİ NO:26)

KDVK-60/2011-1 Sayılı KDV Sirküleri

İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelik

17.02.2015 Tarih ve 68509125-130.01[ KDV/2014/3]--3 Sayılı Özelge ile 13.08.2012 Tarih ve B.07.1.GİB.4.34.19.02-105[232-2012/VUK-1- . . .]--2532 Sayılı Özelge

Fedai AYDIN, “Binek Otomobillerinde KDV Uygulamaları (Oran ve İndirim)”, E-Yaklaşım Dergisi, Sayı:232, Nisan/2012

28.03.2019

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.