YAZARLARIMIZ
Ersu Türedi
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
Doktora Öğrencisi
ersu.turedi@gorerymm.com



Kar Yedeklerinin Sermayeye İlavesi Nedeniyle Edinilen Bedelsiz Hisse Senetlerinin Satışında Vergilendirme ve Uygulama Örneği

Dönem karından ayrılan (kar) yedekler ile sermaye artımı yapılması halinde ortaklara bedelsiz hisse senedi verilmesi ile fiilen kar payı dağıtılması arasında bir fark bulunmamaktadır. Her iki durumda da ortaklar, oluşan karlar üzerinde tasarrufta bulunma imkanına sahip olmaktadır. Kar yedeklerinden karşılanan sermaye artırımları sonucunda yapılan sermaye artışı ortaklar tarafından bedelsiz iştirak hesaplarında izlenecek ve iştirak kazançları istisnası nedeniyle kurumlar vergisine tabi tutulmayacaktır.

1 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Kanunu Genel Tebliği’nde sermaye artışı sonucu elde edilen hisse senetlerinin nasıl muhasebeleştirileceği ve bunların satışından sağlanan kazançların nasıl vergilendirileceği açıklanmıştır. Bu hisselerin satışının vergilendirilmesinde bedelsiz verilen hisselerin sermaye yedekleri mi yoksa dönem karından ayrılan (kar) yedekler mi olup olmadığı önem kazanmaktadır.

İştirak bir şirketin diğer bir şirketin %50’ye kadar olan hissesine sahip olmasını ifade etmektedir ve iştirak eden açısından sahip olunan hisse tutarı 242-İştirakler hesabında takip edilir. %50’den daha fazla hisseye sahip olunması ise bu şirketin bağlı ortaklık olduğu anlamına gelir ve iştirak eden açısından sahip olunan hisse tutarı 245- Bağlı Ortaklıklar hesabında takip edilir.

İştirak kazançları; kar payının elde edildiği kurumun ortaklık oranına göre 242- İştirakler ya da 245- Bağlı Ortaklıklar hesabının borcunda, 640- İştiraklerden Temettü Gelirleri veya 641- Bağlı Ortaklıklardan Temettü Gelirleri hesabının alacağına kaydedilir.

Şirketler tarafından, tam mükellef kurumdan elde edilen kar payları kar dağıtım stopajına tabi değildir. Elde edilen kar payı iştirak kazançları istisnasından yararlanır (KVK Md. 5/1-a).

Söz konusu hisselerin satılması durumunda ise hisse satışından elde edilen kazançlar 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun (KVK) 5/1-e maddesinde yer alan  “Kurumların, en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan iştirak hisseleri ile aynı süreyle sahip oldukları kurucu senetleri, intifa senetleri rüçhan hakları ve bu fıkranın (a) bendi kapsamında istisna kazançlarına kaynak oluşturan yatırım fonlarının katılma paylarının satışından doğan kazançların %75'lik kısmı ile aynı süreyle aktiflerinde yer alan taşınmazların satışından doğan kazançların %50'lik kısmı” hüküm kapsamında gerekli şartların sağlanması halinde istisna olacaktır. Bu şartlar kısaca aşağıda belirtilmiştir:

  1. İki tam yıl süre ile aktifte bulundurulma,
  2. Satış kazancının fon hesabında tutulması,
  3. Fon hesabında tutulan kazançların işletmeden çekilmemesi,
  4. Menkul kıymet veya taşınmaz ticareti ile uğraşılmaması,
  5. Satışı takip eden 2.yılın sonuna kadar tahsil edilmesi.

Örnek:

Çağan A.Ş. Kuzey A.Ş.'ye ait 1.800.000 TL itibari değerli hisse senetlerini 13.04.2017 tarihinde 2.500.000 TL karşılığı satın almıştır.

Alış Bedeli (TL)

2.500.000

İtibari Değer (TL)

1.800.000

Satın Alma Tarihi

13.04.2017

Kuzey A.Ş. 30.03.2019 tarihinde kar yedeklerinin sermayeye ilavesi yoluyla sermaye artırımına gitmiştir. Çağan A.Ş. 1.200.000 TL itibari değerli hisse senetlerini bedelsiz olarak satın almıştır.

Satın Alma Tarihi

İtibari Değer (TL)

 Defter Değeri (TL)

13.04.2017

       1.800.000

        2.500.000

30.03.2019

       1.200.000

        1.200.000

Toplam

     3.000.000

      3.700.000

Çağan A.Ş. 09.12.2020 tarihinde hisse senetlerinin tamamını 4.400.000 TL bedelle peşin olarak satmıştır.

Satış tarihi

İtibari Değer (TL)

Satış Bedeli (TL)

09.12.2020

       3.000.000

        4.400.000

Sermaye artışı sonucu elde edilen hisselere ilişkin yapılması gereken muhasebe kaydı aşağıdaki şekilde olacaktır:

242- İştirakler

        1.200.000

 

640- İştiraklerden Temettü Gelirleri

 

           1.200.000

Kar yedekleri kullanılarak sermaye artışında bulunulması ve bu suretle ortaklara bedelsiz hisse senedi verilmesi ile kar payı dağıtılması arasında bir fark bulunmamaktadır.

İştirak eden tarafından bu hisseler nominal bedelle iştirak hesaplarında izlenecektir.

Bu işlem sonucu oluşan kazanç, iştirak kazançları istisnası sebebiyle kurumlar vergisine tabi olmayacaktır.

Nedeni ne olursa olsun yapılan sermaye artışı nedeniyle iştirak edilen kurumların sahip oldukları hisse senetlerinin satın alma tarihi olarak eski hisse senetleri ya da iştirak hissesinin satın alma tarihi esas alınacaktır.

Buna göre satılan hisse senetlerinin aktifte 730 gün bulunma şartı aşağıdaki gibi hesaplanacaktır:

Satın Alma Tarihi

KVK'ya Göre Satın Alma Tarihi

Satış Tarihi

Aktifte Bulunma Süresi /Gün

13.04.2017

13.04.2017

09.12.2020

        1.336

30.03.2019

13.04.2017

09.12.2020

        1.336

Tüm hisse senetlerinin satın alma tarihi 13.04.2017 olarak esas alınacaktır.

Kar yedeklerinin sermayeye eklenmesi yoluyla edinilen hisse senetlerinin satın alma tarihi olarak 13.04.2017 değil de 30.03.2019 tarihi dikkate alınsa idi o zaman aktifte bulunma süresi 620 gün olacaktı ve bu hisselere isabet eden kazanç istisnadan yararlanamayacaktı.

Kazanç tutarının tespiti aşağıdaki gibi olacaktır:

Satış bedeli (TL)

        4.400.000

Defter değeri (TL)

        3.700.000

Satış karı (TL)

           700.000

 

Fona alınacak tutar (TL)

     525.000

Tüm hisseler 09.12.2020 tarihinde satıldığına göre KVK Madde 5/1-e kapsamında 2 yıllık iktisap süresi şartı sağlanmış olmaktadır.

13.06.2022

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.


GÜNDEM