Erhan Selim
Vergi Müfettişi
E. Gelirler Kontrolörü
erhanselim@yahoo.com

Tinder’da Vergi Dairesi İle Eşleşmek

Bu yazıda Tinder’ı seçmemizin özel bir sebebi yok, sadece bir örnek üzerinden gitmekte ve bunun bilinir bir örnek olmasında fayda var. Tinder sektördeki diğer uygulamalar gibi bir arkadaşlık uygulaması. Lokasyon bilgisi, yaş ve karşı cinse ilişkin tercihlere bağlı olarak kullanıcıya gösterilen rastgele profilleri, kullanıcıların parmakla sağa veya sola çekme yoluyla ifade ettiği beğenisine bağlı olarak eşleştiren bir algoritmaya sahip. Ataları olan arkadaşlık siteleri ve diğer uygulamalarla hemen hemen aynı ticaret modeli üzerinden kazancını elde ediyor.

Bu uygulamaların gelir kaynaklarından birisi reklamlar. İkincisi ise uygulamanın bazı özelliklerini sınırlandırarak bu özellikleri çeşitli paketleri satın alan kullanıcılar için açmak. Ziyaret edilen profil sayısını ve beğenme sayısını arttırma, beğenen kişileri görme, lokasyon bakımından daha geniş alanda arama yapma veya görünür olma, daha detaylı kriterlerle arama yapma, karşı taraftaki kullanıcının dikkatini çekecek şekilde bazı eylemleri ön plana çıkarma gibi satın alınan paketler üzerinden kullanıcıların faydalanabildiği özellikler bulunuyor.

Tinder ve Match Group

Dünya’da 2020 yılı itibariyle 57 milyon Tinder kullanıcısı var. Bu kullanıcıların yaklaşık 5,9 milyonu Tinder tarafından sunulan paralı paketler olan Tinder Plus, Tinder Gold ve Tinder Platinium paketlerini kullanıyor. Kabaca ifade etmek gerekirse her on kullanıcıdan birisi Tinder’a sunduğu ek özellikler için ödeme yapıyor. Uygulama 190 ülkede, 40 değişik dile çevrilmiş halde hizmet sunuyor. 2019 yılında Tinder’ın elde ettiği kazanç 1,15 Milyar USD kadardı[1].

Tinder’ın sahibi olan Match Group Inc. merkezi Dallas, Teksas’ta bulunan ve temel faaliyeti arkadaşlık site ve uygulamaları üzerine olan bir Amerikan şirketi. Şirketin, Tinder dışında dünyanın farklı yerlerinde kullanıcıların arasını yapan Okcupid, Match.com gibi 20 ayrı uygulaması daha mevcut. Söz konusu girişimin 2019 yılı kazancı ise 2.09 Milyar USD civarındaydı. Anlaşılabileceği üzere şirketin amiral gemisini Tinder uygulaması oluşturuyor ve yuva yapanın yuvası olur deyimini farklı bir açıdan doğru çıkaracak şekilde ciddi bir dünyalığı da kazanmış durumdalar.

Türkiye ve Tinder

2019 yılındaki Gemius Türkiye, Mobil Reytings Eylül ayı raporuna göre 1 milyon 78 bin[2] kişinin Tinder kullandığı ortaya çıkmıştı. Muhtemelen bu sayı şu an kötümser bir tahminle 1,2 milyon kişiye yaklaşmıştır. Tinder dünya istatistiğine geri dönecek olursak bu kullanıcıların %10’unun Tinder’a ödeme yaptığını bekleyebiliriz. Tinder paketlerinin fiyatı aylık 20 TL ve 35 TL arasında değişmekte. Paketlerle ilgili çok farklı varyasyonlar var.

Kabaca bir hesap yapacak olursak, 120 bin kişilik Türk kullanıcının tek seferlik 100 TL civarında bir alımda bulunması durumunda Tinder uygulamasının sadece özellik satışından kazancı yıllık 12 Milyon TL olarak gerçekleşmek zorunda. Üzerine bir de reklam gelirlerini eklersek 12 – 15 Milyon bandında bir geliri ülkemizden elde ettiğini tahmin edebiliriz. (Bir Türk geleneği olarak yemek yediğim veya karlı olduğunu düşündüğüm işletmelerin kazançlarını da hesap ediyorum.) 

Tinder ve Diğer Arkadaşlık Uygulamalarının Veri Güvenliği

Arkadaşlık uygulamaları her zaman bilişim suçlularının öncelikli hedefleri arasındadır. Bunun en temel sebebi bu uygulamalarda çok mahrem bilgilerin bulunması ve bu bilgilerin şantaj amaçlı kullanılabilmesi. 2001 yılından itibaren aktif olan ve şu an yaklaşık 60 milyon kullanıcısı bulunan Ashley Madison 2015 yılında hacklenmişti. Hackerlar 60 GB şirket verisini ve kullanıcı bilgilerini kopyaladılar. Suçlular ilginç bir şekilde Ashley Madison’ın kendisinin kapanmasını talep etse de istedikleri olmayınca çeşitli tarihlerde 60 GB veriyi paylaşmayı tercih ettiler[3]. Ortaya hatırı sayılır bir aile faciası ve kişisel veri mağduriyeti çıkardı.

Benzer şekilde, siber güvenlik ekipleri yaptığı çalışmalarla Casualx, Herpes Dating gibi çeşitli arkadaşlık uygulamalarından 2,5 milyon kayıt ve 845 GB verinin çalındığını ortaya koydular[4]. Tinder’da bu trendlerden payını alan bir uygulama. Yakın tarihli bir örnek verecek olursak 2020 yılında 70 bin kullanıcının resimlerin çalınması ve bu resimlerin siber suçların işlendiği sitelerde sahte profiller oluşturulmasında kullanılması ile gündeme gelmişti[5].

Arkadaşlık Uygulamaları ve Tüketici Hakları

Arkadaşlık uygulamalarının çözülemeyen en önemli gizemlerinden birisi de sahte profillerdir. Sahte bir profil, uygulamayı yöneten kişiler tarafından da oluşturulmuş olabilir, aynı uygulamayı kullanan art niyetli üçüncü kişiler tarafından da oluşturulmuş olabilir. Şirketin bilişim sistemlerinde bir kontrol gerçekleştirmeden şirketler tarafından oluşturulan sahte profillerin ispatlanması hemen hemen mümkün değildir.

Sahte profiller arkadaşlık uygulamalarında uygulamayı kullanan kişilerin bulunduğu yerlerde yalnız hissetmelerini engellemek, programı kullanmaya devam etmesini sağlamak ve kullanıcıyı paralı paketleri almaya teşvik etmekte kullanılmaktadır. Üçüncü kişiler tarafından oluşturulan sahte profiller ise genel olarak dolandırıcılık ve reklam amaçlıdır. Tinder’ın sahibi olan Match Group Şirketinin başı bu konuda ABD’nin tüketici hakları otoritesi olan Federal Ticaret Komisyonu ile derde girmiştir. Kendisine yöneltilen 5 temel suçlama bulunmaktadır[6]:

1. 2018 yılının ortalarına değin şirket tarafından potansiyel olarak sahte olduğu tahmin edilen kişilerden gelen mesajlara ilişkin tanıtımlar kullanıcılara gönderilmiştir. Kullanıcılara gönderilen mesajlarda profillerinin beğeni aldığı veya mesaj geldiği şeklinde bilgilere yer verilmektedir. Kullanıcıların kimlerin kendisine ilgi duyduğunu öğrenmesi için ödeme yapması gerekmektedir. 2016 ve 2018 yılları arasında bu şekilde mesaj gelip paralı üyelik alan kişi sayısı 499.691 olarak tespit edilmiştir. İşin ilginç yanı hali hazırda paralı abonelikleri bulunan kişilere sahte olduğu yönünde şüphe bulunan hesaplardan mesaj gibi etkileşim gitmesi engellenmektedir.
2. Yine aynı sürede kendilerini birilerinin beğendiği hayaliyle paralı abonelikler alan kullanıcıların bir kısmı dolandırıcılar ile karşı karşıya kalmıştır. Bu durumun gerekçesi bazı sahte profillerde Match.com tarafından sahtecilik incelemeleri tamamlanmadan tarafların bir araya gelmesidir. Sahte profiller üzerinden kişilerle temasa geçilmekte, güvenleri sağlanmakta ve kullanıcıların borç para vermesi veya para göndermesi istenmektedir. Match.com da dahil olmak üzere 2018 yılında Fedaral Ticaret Komisyonuna iletilen bu şekildeki vakaların sayısı 21 bin olmakla beraber dolandırıcılara kaptırılan para 143 Milyon USD civarındadır.
3. 2019 yılının ortalarına değin Match.com kullanıcılara, kendileri için özel birilerini bulamazlarsa 6 aylık ek ücretsiz abonelik vereceğini vadetmiştir. Buna karşın bu vaadin yerine getirilmesinin üstü kapalı bazı şartların (satın alım tarihinden 7 gün içinde onaylı bir foto yüklemek ve bulundurmak gibi) sağlanmasına bağlı olduğu konusunda kullanıcıları açık bir şekilde bilgilendirmemiştir.  Sonuçta 6 ay ücretsiz abonelik bekleyen üyeler bir 6 ay daha ücret ödemek zorunda kalmıştır.
4. Kullanıcılara aldıkları hizmetleri iptal edebilmeleri için karışık ve zahmetli bir süreç gösterilmiştir. Bu süreç sonunda bazı kullanıcılar aboneliklerinin iptal edildiğini düşünse de kendilerinden ücret alınmaya devam edilmiştir.
5. 2019 yılının ortalarına değin yaşadıkları bu tecrübelerden dolayı çalıştıkları finansal kurumlar üzerinden ödeme iptaline ilişkin süreç başlatan ve bu süreçte başarılı olamayan kullanıcıların parasını ödedikleri hizmetlere erişimleri engellenmiştir.

Arkadaşlık Uygulamaları İle Arkadaş Olmak

Arkadaşlık uygulamaları ile ilgili yaptığımız açıklamalardan anlaşılabileceği üzere bu girişimler veri güvenliği, tüketici memnuniyeti ve vergisel bakımdan riskler ihtiva etmektedir. Bugün hangi uygulamanın tüketici yorumlarını okursanız okuyun abonelik politikalarından şikayet eden birilerini görebilirsiniz. Bilişim sistemlerine girilmesi ve çeşitli teknik zafiyetler dolayısıyla kötü niyetli üçüncü kişilerin eline geçen bilgilerden çoğu zaman kullanıcıların haberi dahi olmamaktadır.

Vergi konusuna gelince bunlar kısmet işi ve bizimkisi sadece iyi niyetten ibarettir. Beğeniden beğeniye koşup güzel paralar kazanan firmalar neden kendi uygulamaları üzerinden bir vergi dairesi ile eşleşmesin. Bu eşleşmelerden güzel arkadaşlıklar doğabilir. Bize göre arkadaş canlısını bir ortam oluşturmak için ülkenin tüketici haklarını, verisini ve vergisini koruyan otoritelerine çeşitli işler düşmektedir.

---

[1] Tinder Revenue and Usage Statistics (2020), https://www.businessofapps.com/data/tinder-statistics/

[2] Türkiye’de kullanıcı sayısı açıklandı! Kaç kişi Tinder’dan sevgili arıyor? https://www.sozcu.com.tr/2019/teknoloji/turkiyede-kullanici-sayisi-aciklandi-kac-kisi-tinderdan-sevgili-ariyor-5508694/

[3] Hackers Finally Post Stolen Ashley Madison Data, https://www.wired.com/2015/08/happened-hackers-posted-stolen-ashley-madison-data/

[4] Dating Apps Exposed 845 GB of Explicit Photos, Chats, and More, https://www.wired.com/story/dating-apps-leak-explicit-photos-screenshots/

[5] Hackers steal more than 70,000 photos of Tinder users and put them on cyber crime sites 'to create fake profiles for catfishing frauds', https://www.dailymail.co.uk/news/article-7903031/Hackers-steal-70-000-photos-Tinder-users.html

[6] FTC Sues Owner of Online Dating Service Match.com for Using Fake Love Interest Ads To Trick Consumers into Paying for a Match.com Subscription, https://www.ftc.gov/system/files/documents/cases/match_-_complaint.pdf

26.01.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.