Emre Kozlu
İş Planlama ve Geliştirme Analisti
Marmara Üniversitesi
Bankacılık Sigortacılık Enstitüsü
Doktora Öğrencisi
inthesky19@hotmail.com

Avusturya Bankacılık Sistemi

GİRİŞ

 

Alman bankacılık sistemine oldukça benzer bir yapıya sahip Avusturya’da “evrensel bankacılık” sistemi uygulanmaktadır. Buna göre, ticari bankacılık faaliyetlerinin yatırım bankacılık faaliyetlerinden ayrı tutulması gibi kanuni bir zorunluluk bulunmamaktadır. Fakat, bazı bankaların belli işkollarında uzmanlaşması veya faaliyetlerinin belli alanlarla sınırlandırılması da söz konusu olabilmektedir.

 

Avusturya bankacılık sistemini Avrupa Birliği yönergeleri doğrultusunda düzenlemek amacıyla 1993 yılında uygulamaya geçen Bankalar Kanunu mevcut yasal çerçeveyi oluşturmaktadır. Buna karşılık, bazı özel kredi kuruluşlarının faaliyetleri Bankalar Kanunu’na ters düşmemek kaydiyla ilgili kuruluşlara yönelik mevzuatlarca düzenlenmektedir (örn: Tasarruf Bankalari Kanunu).

 

Aşagidaki tabloya göre başlica Avrupa ülkelerinin bankacilik sisteminin temel göstergelerine baktigimizda Avusturya’nın aktif büyüklüğüne göre 9. sırayı aldığını görmekteyiz. Toplam aktifler 2003 yılsonu itibarıyle €605 milyar seviyesindedir. Banka sayısına bakıldığında ise Avusturya’nın Almanya ve Fransa’dan sonra 3. sırada yer aldığı dikkat çekmektedir. Bu üç ülkede de kooperatif bankacılığının yaygın olduğu göz önüne alındığında bu pek de şaşırtıcı olmayan bir durumdur. Bunları hemen ardından gelen İtalya da kooperatif bankacılığının yaygın olduğu ülkelerdendir.

 

 

 

 

 

 

 

AVUSTURYA BANKACILIK SİSTEMİNİN YAPILANMASI

 

Avusturya bankacılık sistemi, “sektör” olarak adlandırılan 7 ayrı kategoriye bölünmüştür. Bu kategoriler aslında benzer faaliyetler göstermekte olup, söz konusu ayrım bankacılık sisteminin daha önceki yıllardaki yapılanmasından kalmıştır. Ülkedeki bankaların neredeyse tamamı “evrensel banka” olup, belirli işkollarinda uzmanlaşan bankalar az sayidadir. Bankacilik sistemini oluşturan “sektör”ler aşagida yer almaktadir :

 

§         Joint-stock banks (ticari bankalar)

§         Savings banks (tasarruf bankalari)

§         State mortgage banks (ipotek bankalari)

§         Raiffeisen banks (tarim kooperatifleri)

§         Volksbanken (halk bankalari)

§         Housing construction savings and loan associations (emlak bankalari)

§         Special purpose banks (özel fonksiyonlu bankalar)

 

Ülkede 2003 yilsonu itibariyle 896 banka faaliyet göstermekte olup (tam bankacilik lisansi bulunmayan özel fonksiyonlu bankalar da dahil olmak üzere) bunlarin sektörlere göre dagilimi aşagidaki grafikte yer almaktadir :

 

 

 

 

Bir bankanin hangi sektörde siniflandirilacagi, kanuni yapisina ya da ait oldugu sanayi birligine göre belirlenmektedir.

 

Joint stock (ticari), state mortgage (ipotek), housing construction savings & loans associations (emlak) ve special purpose (özel fonksiyonlu) bankalar tek katmanli yapiya sahip iken, tasarruf bankalari ile Volksbanken iki katmanli, Raiffeisen bankalar ise üç katmanli bir yapiya sahiptir. Çok katmanli yapilarda “merkezi” ya da “çatı” banka, koordinasyon ve merkezinde bulunduğu sektörü fonlama görevlerini yerine getirmektedir. Ayrıca bu çatı bankalar diğer “sektör”lerle yapılan işlemlerde merkezi bir rol üstlenmektedir.

 

Tasarruf bankaları, Raiffeisen ve Volksbanken sektörlerinde bağlılık çok yüksek olup, bir kurumun zorluğa düşmesi durumunda sektördeki diğer bankaların destek sağlama ihtimali oldukça yüksektir.

 

 

TİCARİ BANKALAR (JOINT STOCK BANKS)

 

Bu bankaların geleneksel faaliyet alanları büyük sanayi projelerinin finansmanı, kurumsal bankacılık hizmetleri ve dış ticaretin finansmanıdır. 2003 yılsonu itibarıyle 63 kuruluşun faaliyet gösterdiği sektördeki bankaların toplam şube sayısı ise 531’dir. Bu bankalar ya limited şirket ya da anonim şirket olarak faaliyet göstermektedirler. Bu sektörde faaliyet gösteren en büyük bankalardan Bank für Arbeit und Wirtschaft AG (BAWAG), 2000 yilinda yine sektörün en büyük bankalarindan Postsparkasse - P.S.K (Postal Savings Bank)’ı alarak

Ülkenin en büyük 3. bankası konumunu almıştır. P.S.K’nın satışı hükümetin başarıyla tamamladığı özelleştirmelerden biridir. BAWAG’ın %46 hissesine sahip olan Alman bankası Bayerische Landesbank Haziran 2004’te payını Avusturya Sendikalar Federasyonu’na satmış, böylelikle sözkonusu federasyon bankanın %100 hissesine sahip konuma gelmiştir.

 

 

TASARRUF BANKALARI (SAVINGS BANKS)

 

Bu bankaların geleneksel faaliyet alanı tasarruf mevduatlarının toplanması ve toplanan fonların sanayi ve ticaret alanlarında faaliyet gösteren firmalara kredi olarak kullandırılması, ayrıca gerek emlak projelerinin, gerek belediye projelerinin finansmanı olarak özetlenebilir. Fakat günümüzde bu bankaların tüm bankacılık hizmetlerini sunduğu görülmektedir.

 

1979 tarihli Tasarruf Bankaları Kanunu’na göre tasarruf bankalarının sahibi olmamaktaydı. Söz konusu kanuna göre bu bankalar özel kanun hükümlerine tabi olacak şekilde ya belediye tasarruf bankalarınca ya da özel kişi ya da tasarruf birliklerince kurulabiliyordu. Bu bankalara ilişkin mevzuat, Bankalar Kanunu’nda yer almayan bazı şartlar içermekteydi. Belediye tasarruf bankalarıyla tasarruf birliklerinin arasındaki en önemli fark, belediye bankalarının borçlarını ödeyememesi durumunda ilgili belediyenin garantisinin devreye giriyor olmasıydı.

 

1986 yılından itibaren hem belediye tasarruf bankalarının hem de tasarruf kuruluşlarının bir “tasarruf bankası anonim şirketi”ne dönmeleri mümkün kılındı. Bu şekilde ortaya çıkan holding şirket (Anteilsverwaltungs-sparkasse, AV-S) bankaların hisselerine sahip olup tüm varlıkları yönetmekteydi. AV-S’nin ise sahibi bulunmamaktaydı. AV-S’nin borçlarını ödeyememesi durumunda ise belediye tasarruf bankaları için yine ilgili belediye garantör rolünü üstlenmekteydi.

 

1 Ocak 1999’dan itibaren tasarruf bankalarına holding bankaları özel kanun kuruluşlarına dönüştürme seçeneği tanındı. Bu, ortaklık yapılarının uluslararası standartlara uygun şekilde şeffaflığının sağlanması için atılan bir adımdı. Yeni yönetmeliklere göre belediyeler sadece dönüşüm öncesinde oluşan yükümlülüklerden sorumlu tutulabilecekti.

 

Ülkede tasarruf bankası anonim şirketlerinin (savings bank joint stock corporation) en iyi örneğini 1990 yılında Landerbank ile Zentralsparkasse’nin birleşmesi sonucu ortaya çikan Bank Austria oluşturmaktadir. Bank Austria 1997’de ülkenin en büyük ikinci bankası olan Creditanstalt AG’yi satın almıştır. Bankanın denetleme kurulu 2000 yılında Alman Bayerische HypoVereinsbank Grubu’na katılımını onaylamış ve Banka grubun Orta ve Doğu Avrupa ile Avusturya’daki büyümesinden sorumlu tutulmuştur. Bank Austria ile Creditanstalt 2002 yilinda birleşmiş ve yeni bir banka olarak faaliyet göstermeye başlamiştir.

 

Erste Bank da bu sektörde faaliyet gösteren en önemli bankalar arasindadir. AV-Z’nin GirCredit’deki %56.1 hissesini Erste Spar-Casse’ye satması sonrası 1997’de bu iki kuruluş birleşerek Erste Bank’ı oluşturmuşlardır.

 

 

KOOPERATİF BANKALARI (COOPERATIVE BANKS)

 

Avusturya’da Raiffeisen ve Volksbanken olmak üzere iki kooperatif bankacılık sektörü bulunmaktadır. Bunların da kanuni çerçevesi Bankalar Kanunu ve Kooperatifler Kanunu’yla çizilmektedir. Buna göre kooperatif üyeleri oy hakkına sahip bulunmakta, fakat kardan pay alma hakkına sahip bulunmamaktadırlar. Bu üyelerin payları sadece ödenmiş sermayelerile sınırlı olup, bankaların diğer varlıkları üzerinde de bir hakları söz konusu olamamaktadır.

 

Raiffeisen sektörü üç katmanlı bir yapıya sahiptir. En altta toplam 1713 şubeye sahip 596 tane Raiffeisen bankası bulunmaktadır. İkinci katmanda 8 adet Raiffeisenlandesbanken (bölgesel Raiffeisen bankalar) bulunmakta olup, bunların ortakları ise en alt katmandaki kooperatiflerdir (bugün bu kooperatifler ortaklarının yerel Raiffeisen bankalar olduğu anonim şirketlerdir). En üst katmanda ise hisseleri bölgesel Raiffeisenlandesbank’lar tarafından paylaşılmış Raiffeisen Zentralbank Österreich AG (RZB) bulunmaktadır. Bu bankanın faaliyet alanları ticari bankacılık, uluslararası bankacılık, yatırım bankacılığı ve hazine işlemleridir. Son yıllarda Orta ve Doğu Avrupa’da büyümeyi hedeflemektedir. ,

Bu yapıda likidite ve finansman akışı yerel Raiffeisen bankalardan ilgili bölgenin ana bankası konumundaki Raiffeisenlandesbank’a doğru olup, bu bölgesel bankalar da fazla fonlarını RZB’ye depo etmektedirler.

 

Raiffeisenbank’ların esas kuruluş amacı tarım sektörünün finansmanı olmakla birlikte bugün itibarıyle sanayi ve ticaret sektörlerine sunulan krediler tarım sektörüne verilen kredilerden daha fazladır.

 

Volksbanken sektöründe ise iki katmanlı bir yapı mevcuttur. Alt katmanda kooperatif statüsüne sahip 69 adet Volksbanken yer almaktadır. Bölgesel bazda bu sektöre ait banka bulunmayıp, üst katmanda ise çatı banka konumundaki Österreichische Volksbanken AG (ÖVAG) yer almaktadır. ÖVAG bir anonim şirket olup hisselerinin %60’ı yerel kooperatif bankalarına, %23’ü ise Deutsche Zentral-Genossenschaftsbank’a aittir. ÖVAG, merkezi bir banka olması itibarıyle sıradan bankacılık faaliyetlerinin yanısıra kooperatiflere kredi ve geçici likidite sağlamak ile Volksbanken sektöründe ödemeler sisteminin işletilmesi gibi fonksiyonlara da sahiptir.

 

Bu sektörün faaliyetleri daha çok ilk kuruluş zamanlarında da olduğu gibi küçük ve orta ölçekli kuruluşlara finansman desteği sağlamaktır.

 

 

İPOTEK BANKALARI (STATE MORTGAGE BANKS)

 

Devlet ipotek bankaları ilk olarak yerel yönetimler tarafından kurulmuştur. Bir zamanlar ipotek bankalığı ve mortgage-backed bono alanlarında uzmanlaşan bu bankalar bugün evrensel bankacılık faaliyetleri göstermektedir. Ana faaliyet alanları yerel otoritelere ipotek kredileri de dahil olmak üzere çeşitli krediler sağlamaktır. Kendileri ise bunların finansmanında arz ettikleri ipotek garantili ve kamu kredisi garantili tahvilleri kullanmaktadırlar. Bu bankalar mevduat toplama ve kısa vadeli kredi verme yetkisine de sahiptirler.

 

Bu bankalar ilk olarak kamu kanunlarına tabi kuruluşlar olarak sınıflandırılmıştır. Ek olarak yerel yönetimler bu bankaların garantörü konumundaydı. 1999 yılından sonra Avrupa Komisyonu bu garantilerin rekabete zarar verdiğini öne sürerek kaldırılmaları yönünde ciddi baskı oluşturmuştur. 2003 yılının Nisan ayında alınan karara göre ipotek bankaları ile yerel otorite tasarruf bankalarının yükümlülüklerinden yerel/bölgesel hükümet garantisi kaldırılmıştır. Buna göre 2 Nisan 2003 tarihinde açık olan yükümlülükler garanti kapsamında olup, geçiş döneminde açılacak yükümlülüklerden vadesi Eylül 2017’den önce olanlar garanti kapsamında olacaktır.

 

Son yıllarda bu sektörde ciddi değişim süreci yaşanmış olup, özellikle kamu kanununa tabi şirket statüsünden anonim şirkete dönüşüm ve kısmi özelleştirmeler bu sektörünün çehresini değiştirmiştir. Bu dönemde tüm 9 ipotek bankası anonim şirkete dönüşme seçeneğini değerlendirmişler ve böylece stratejik ortaklıkların da yolunu açmışlardır.

 

 

ÖZEL FONKSİYONLU BANKALAR (SPECIAL PURPOSE BANKS)

 

Yukarıda bahsedilenler dışında 91 adet özel fonksiyonlu banka faaliyet göstermektedir. Bunlar arasında yer alan yatırım yönetimi şirketleri yatırım fonları dışında bankacılık faaliyetleri gösterememektedirler. Bu sektördeki şirketler genelde kredi kuruluşları ya da sigorta şirketlerinin iştirakleridir.

 

Bu sektörde sınıflandırılan Öesterreichische Kontrollbank (OeKB) Avusturya’daki birkaç ticari bankaya ait olup uzun vadeli ihracat finansmanı ve ihracat garantisi sağlama görevini yerine getirmektedir. Bu banka kendi fonlamasını da ihraç ettiği tahviller ve kredi kuruluşlarından sağladığı uzun vadeli kredilerle sağlamaktadır. OeKB ayrıca bir takas bankası hizmeti de sunmaktadır.

 

Yine bu kategoride yer alan Investkredit Bank AG, kurumsal firmalara günlük işlemlerin ötesinde finansal hizmetler sunmaktadır. Fonlamasını ise genelde orta ve uzun vadeli tahvillerle sağlamaktadır.

 

 

EMLAK BANKALARI (HOUSING CONSTRUCTION SAVINGS & LOAN ASSOCIATIONS)

 

Diğer bir kategoriyi oluşturan bu bankaların toplam şube sayısı 51’dir. Belirlenen minimum sermaye miktarını sağlayan tasarruf sahiplerine düşük faizlerle ipotek kredisi sağlamaktadırlar. Verilen krediler konut alımı için kullanılmak zorundadır.

 

AVUSTURYA MERKEZ BANKASI

 

Avusturya Merkez Bankası, ülkenin 1999 yılının başında EMU’ya katılmasıyla (European Monetary Union) Avrupa Merkez Bankaları Sistemi’nin (ESCB) bir parçası haline gelmiştir. ESCB, Avrupa Merkez Bankası (ECB) ve AB üyesi ülkelerin merkez bankalarından oluşmaktadır ve Avrupa Merkez Bankası’nın karar organlarınca yönlendirilmektedir.

 

Avurturya Merkez Bankası’nın kanuni statüsü 1984 Merkez Bankası Kanunu, Avrupa Birliği sözleşmesi ve ESCB ile ECB’nin statülerine yönelik protokollerce belirlenmektedir.

 

Para politika yetkisinin ECB’ye devredilmesiyle birlikte Avusturya Merkez Bankası’nın görevleri de değişmiştir. Buna göre Avusturya Merkez Bankası, ESCB’nin hedeflerinin yakalanması ve görevlerinin yerine getirilmesine yönelik olarak çalışmakla yükümlülüdür. Ayrıca Avusturya Merkez Bankası, fiyat istikrarının korunması için yetkisindeki tüm araçları kullanmak durumundadır. Avusturya Merkez Bankası 2002’den beri ECB’nin onayı dahilinde Euro banknot basabilme yetkisine de sahiptir.

 

Merkez Bankası’nın bağımsızlığı da 1984 tarihli Kanun hükümlerince ve Avrupa Birliği sözleşmesinin 108. maddesi uyarınca belirlenmiştir. ESCB’nin hedeflerinin sağlanması ve görevlerinin yerine getirilmesi yönünde faaliyet gösterecek olan Avusturya Merkez Bankası’nın karar birimlerine bu süreç içinde AB’nin herhangi bir organı veya hükümeti talimat verememektedir.

 

Avusturya’da bankacılık sisteminin gözetim ve denetiminden ise 1 Nisan 2002’den beri Finanzmarktaufsicht (Finansal Piyasalar Otoritesi) sorumludur. Daha önce Finans Bakanlığı (Federal Ministry of Finance) ve Avusturya Sermaye Piyasaları Otoritesi’nin altında ayrı ayrı sürdürülen gözetim faaliyetleri böylece tek elde toplanmıştır.

 

SAYILARLA SEKTÖR DEĞERLENDİRMESİ

Banka Kategorilerinin Aktif Dağılımı

Aşağıdaki tablodan da görülebileceği gibi 1990 yılında ülkenin bankacılık sisteminde en önemli paya sahip olan ticari bankaların yerini 2003 yılsonu itibarıyle %35.6 ile tasarruf bankaları almıştır. Raiffeisenbank’lar da %23.8 ile sektörler arasında ikinci sırayı almaktadır. Aradaki dönem boyunca tasarruf bankalarında yaşanan birleşmeler (ilgili kısımda örnekleri verildiği üzere) ölçek ekonomisi anlamında avantajlar sağlayarak daha büyük bankacılık kuruluşlarının ortaya çıkmasını ve sektördeki paylarını da artırmalarını sağlamıştır.

 

Aktif Toplamına Göre “Sektör”lerin Dağılımı

 

Sektör		Toplam Aktifler 2003		Toplam Aktifler 2002		Toplam Aktifler 1990
		EUR mio	% pay	EUR mio	% pay	EUR mio	% pay
Savings Banks		215,447	35.6	214,778	37.5	72,857	24.8
Joint Stock Banks		97,775	16.2	91,936	16.0	105,895	36.1
Raiffeisen Banks		144,012	23.8	131,264	22.9	52,804	18.0
Special Purpose Banks		51,062	8.4	46,325	8.1	22,625	7.7
State Mortgage Banks		45,750	7.6	40,457	7.1	16,280	5.5
Volksbanken		31,859	5.3	29,789	5.2	12,593	4.3
Housing Cons. Savings & Loan Ass.		19,202	3.2	18,718	3.3	10,578	3.6

 

Banka ve Şube Sayıları

 

Avusturya bankacılık sistemi son yıllarda gerek özelleştirmeler, gerek konsolidasyon, gerek de yeni stratejiler çerçevesinde ciddi yapısal değişimler geçirmiştir. Kooperatif bankaları ve tasarruf bankaları gibi küçük ölçekli kuruluşlar arasında konsolidasyonun devam etmesi beklenmekle birlikte rekabetin oldukça yüksek olduğu Avusturya bankacılık sisteminde büyük çaplı konsolidasyon ihtimali yakın gelecekte düşük görünmektedir.

 

 

1980-2003 arasında banka ve şube sayıları

 

 

 

Avusturya bankacılık sistemi 2003 yılsonu itibarıyle toplam 5297 banka ve şubeden oluşmaktadır. Bu rakamların uluslararası standartlara göre oldukça yüksek olmasının bir sebebi de bankaların tasarrufların değerlendirilmesi ve yatırımlara fonlama sağlanması için ilk tercih olarak görülmesidir. Buna karşın diğer finansal aracıların mali sistemdeki rolü de son yıllarda artmaktadır.

 

Ülkede 1980 yılında 1595 olan kredi kuruluşları sayısı 2003 yılında 896’ya düşmüştür. Bu %40’lık azalışın önemli kısmı tasarruf bankaları, Raiffeisenbanks ve Volksbanken’da görülmüştür. Buna karşilik şube+banka toplam sayisi ayni dönemde 396 artiş göstermiştir. 1996’dan itibaren ise hem banka hem de şube sayilarinda düşüş görülmektedir.

Sektördeki En Büyük Bankalar

 

Avusturya bankacilik sisteminde konsantrasyonun düşük oldugu söylenebilir. Bunun en önemli sebeplerinden biri ülkedeki banka sayisinin çok yüksek olmasidir. Ülkede büyük ölçekli bankalarin sayisi oldukça az olup, kredi kuruluşlarinin çogu küçük veya orta ölçeklidir.

 

Aşagidaki tablodan da görülebilecegi gibi aktif büyüklügüne göre en büyük 5 bankanin aktiflere göre sektördeki payi toplam %44.5 seviyesindedir. 2002 yilsonunda %45.9 olan bu oran Bank Austria ile Creditanstallt’ın 2002’deki birleşmesine ragmen 1999 yilindan beri ciddi bir degişiklik göstermemiştir. Sektör konsantrasyonunda önemli degişiklikler 1997 yilindaki satinalmalar zamaninda yaşanmiştir.

 

 

 

En büyük bankalar

		% pay
		Banka'nin	Toplam
Bank Austria Creditanstallt		17.46	17.46
Erste Bank AG		10.21	27.67
BAWAG		6.53	34.2
RZB		6.25	40.45
Kontrollbank		3.99	44.44
ÖVAG		2.29	46.73
PSK		2.11	48.84
RLB OÖ		2.1	50.94
RLB NÖ-WIEN		1.84	52.78

 

 

Avusturya Bankalarinin Yurtdişinda Faaliyetleri

 

Avusturya bankalari Avrupa Ekonomik Bölgesi’nin (AEB) geçerli olduğu 1994 yılının başından beri bu tek pazarın üyesi olmanın sağladığı büyüme avantajlarını değerlendirmişlerdir. AEB bölgesinde banka kuruluşları ve faaliyetleri anlamında yaşanan kolaylıklar (lisansların ve denetim/gözetim sistemlerinin karşılıklı tanınması) Avusturya bankalarının diğer ülkelerde faaliyetlerini artırmalarına imkan tanımıştır. Zira, aşağıdaki tablodan görülebileceği gibi 2000 yılından bu yana bile iştirak sayısında ciddi bir artış söz konusudur.

 

Yurtdışı İştirak ve Şube Sayıları

 

 

AB’nin yarattığı ortak pazar, bankaların rekabet güçlerini artırmak amacıyla daha küçük bankaları satın almasını teşvik etmiş, böylece konsolidasyona da yardımcı olmuştur. Ayrıca devlet bankacılık sektöründen neredeyse tamamen çıkmıştır (özel bir kuruluş olan Austria Wirtschaftsservice Gesellschaft’taki %100 ve Österreichischer Exporfonds’daki %15 hisse haricinde).

 

Orta ve Doğu Avrupa’da büyüme stratejisi izleyen bankalar arasında en önemlileri RZB, BA-CA ve Erste Bank’tır. Aktif büyüklüğüne göre bu bölgede en büyük Avusturya bankası Erste olup, BA-CA ve RZB tarafından takip edilmektedir.

 

Avusturya Bankacılık Sisteminin Bilançosu

 

Sistemin konsolide bilançosu

EUR mio	2001	2002	2003
Kamu borç enstrümanları ile MB'nca reeskont edilebilecek poliçeler	20,021	19,538	19,941
Kredi kuruluşlarına verilen krediler	172,148	152,441	168,915
Müşterilere verilen krediler (bankalar hariç)	284,705	287,874	293,119
Tahvil ve diğer sabit getirili menkuller	38,989	47,265	51,639
Diğer yatırımlar	18,363	19,138	19,746
İştirakler	5,545	5,336	5,343
Bağlı ortaklıklar	14,338	15,786	18,499
Diğer aktifler	33,631	25,972	27,905
Kredi kuruluşlarına yükümlülükler	189,017	167,475	176,236
Müşterilere yükümlülükler (bankalar hariç)	218,704	219,960	229,515
İhraç edilen menkuller	110,497	118,005	124,860
Diğer yükümlülükler	69,522	67,909	74,497
Toplam aktifler/pasifler	587,741	573,349	605,107

 

Sistemin konsolide bilançosuna bakıldığında aktiflerin 2003 yılında bir önceki yılsonuna göre %6 civarında büyüdüğü göze çarpmaktadır. Bu artışın önemli kısmı verilen kredilerden kaynaklanmaktadır. Pasif tarafındaki büyüme ise kalemler arasında daha homojen bir şekilde dağılmaktadır.

 

Banka harici müşterilere verilen kredilerin aktifler içindeki payı %48 olup, kredi kuruluşlarına verilen krediler de göz önüne alınırsa bu oran %76 gibi yüksek bir seviyededir.

Avusturya Bankacılık Sisteminin Karlılık Performansı

 

Sistemin 2003 yılındaki toplam faaliyet karı %4.5 artışla EUR 4.41 mia seviyesinde gerçekleşmiştir. EUR 13.9 mia seviyesinde olan toplam faaliyet gelirlerinde en önemli kalemi EUR 7 mia ile net faiz geliri oluşturmaktadır. Bunu da EUR 3.2 mia ile net komisyon gelirleri takip etmektedir. Vergi sonrası net kar ise 2002 yılına göre %50 gibi ciddi bir artış yakalayarak toplamda EUR 2.1 milyara ulaşmıştır.

 

Sistemin karlılık göstergeleri

% toplam aktifler	2000	2001	2002	2003
Net faiz geliri	1.2	1.21	1.23	1.16
Ne komisyon gelirleri	0.56	0.52	0.52	0.53
Faaliyet gelirleri	2.4	2.39	2.38	2.29
Faaliyet giderleri	1.6	1.61	1.65	1.56
Net faaliyet geliri	0.8	0.78	0.73	0.72

 

 

Sistemin toplam gelirlerine bakıldığında net faiz dışı gelirlerin giderek artan bir paya sahip olduğu ve net faiz gelirinin toplam gelirler içindeki ağırlığının azaldığı göze çarpmaktadır. Bu iki kalemin toplam gelirler içindeki payları aynı seviyeye ulaşmıştır.

 

 

Faiz ve faiz dışı gelirlerin dağılımı

 

 

 

 

SONUÇ

 

Avusturya mali piyasalarında bankacılık sistemi geçmişten bugüne en önemli konuma sahiptir. Son yıllarda rekabet ve ölçek ekonomisi anlamında avantajlar sağlamak amacıyla özellikle tasarruf bankaları ile kooperatif bankalarında konsolidasyon göze çarpmaktadır. Bunun sonucunda ülkede faaliyet gösteren banka sayısında ciddi düşüş gerçekleşmiştir.

 

Ülkede finans piyasalarında diğer aktörlerin de rolü giderek önem kazanmakta, güçlü yerel rekabet konsolidasyonu daha da zorunlu kılmakta ve AB’deki genişlemenin sektördeki bankalarin sinirötesi firsatlara yönelmesine yol açmasi beklenmektedir.

 

KAYNAKÇA

 

The Austrian Financial Market Authority, www.fma.gv.at

 

The Oesterreichische Nationalbank, www.oenb.at

 

The European Banking Federation, www.fbe.be

 

Moody’s Investor Services, www.moodys.com
 

28.11.2005

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.