Ekrem Öncü
Yeminli Mali Müşavir
DKR Denetim
Yeni TTK’ya Göre Limited Şirketlerde Müdürler
Tarih: 13/07/2012
Değerli okurlarımız daha önceki yazılarımızdan birinde Yeni TTK ile yapılan
düzenlemeler ile anonim şirketlerin yönetim kurullarına ilişkin getirilen
yenilikleri ve yönetim kurullarına seçileceklerin sorumluluklarını incelemiş,
limited şirketler bakımından ise müdürlük konusunu ele alacağımızı belirtmiştik.
Konunun daha rahat anlaşılabilmesi bakımından yazımız soru cevap şeklinde kaleme
alınmıştır.
Kimler limited şirketlere müdür olarak seçilebilecektir?
Limited şirketlerde müdürler Yeni TTK'nın 623'üncü maddesinde
düzenlenmiştir. Limited şirketlerde şirketin yönetimi ve temsili şirket
sözleşmesi ile düzenlenecektir. Şirket sözleşmesi ile şirketin yönetimi ve
temsili, müdür sıfatını taşıyan bir veya birden fazla ortağa veya tüm
ortaklara ya da üçüncü kişilere verilebilecektir. Ancak en azından
bir ortağın, şirketi yönetim hakkının ve temsil yetkisinin bulunması
gereklidir.
Eski TTK'ya göre, aksi kararlaştırılmış olmadıkça, ortaklar hep birlikte
müdür sıfatiyle şirket işlerini idareye ve şirketi temsile mecbur idiler.
Şirket sözleşmesi ya da genel kurul kararıyla şirketin idare ve temsili
ortaklardan bir veya bir kaçına bırakılabiliyordu.
Bu düzenleme ile Yeni TTK’da, limited şirketlerin müdürlük sisteminde, özden
organ ilkesinden ayrılarak, seçilmiş yönetim organı ilkesine geçilmiş
olunmaktadır. Böylelikle, yapısı sermayeye dayalı olan limited
şirketler için yönetim, ortaklara kanunen bir hak ve yüküm olarak
bırakılmayıp, seçilmiş ortak olan veya ortak olmayan kişilere bırakılmış
olacaktır. Dolayısıyla, üçüncü kişiler müdür olarak seçilebileceği gibi,
ortaklar da bu göreve seçimle gelmiş olacaktır. Bu sistem anonim şirketlerde
olduğu gibi limited şirketlerde de yönetimin yetkin ve profesyonel
kişilerden oluşmasını amaçlamaktadır.
Ayrıca, Yeni TTK ile bir tüzel kişi de müdür olarak seçilebilecektir. Tüzel
kişinin müdür seçilmesi halinde, tüzel kişi bu görevi tüzel kişi adına
yerine getirecek bir gerçek kişiyi belirleyecektir. Daha önceki yazımızda
ele aldığımız üzere, bu durumda sorumluluk tüzel kişi adına hareket eden
gerçek kişiye değil, tüzel kişiye ait olacaktır.
Halbu ki, Eski TTK'da tüzel kişi müdür olarak seçilememekte, ancak o tüzel
kişi adına limited şirketin temsil ve idaresini üzerine almış gerçek kişi,
limited şirketin temsilcisi olabilmekte idi.
Müdürlerin yetkileri nelerdir?
Müdürler, kanunla veya şirket sözleşmesi ile genel kurula bırakılmamış
bulunan yönetime ilişkin tüm konularda karar almaya ve bu kararları
yürütmeye yetkilidirler. Yani müdürler, kanun veya esas sözleşme ile genel
kurula ait olan yetkilerin dışındaki bütün konularda yetkilidir. Ayrıca,
müdürler, şirketi üst düzeyde yönetecek, küçük limited şirketler hariç
limited şirketler için risklerin erken teşhisi ve yönetimi komitesini
kuracak, şirketin finansal tablolarını, yıllık faaliyet raporunu
düzenleyecek, genel kurul toplantısını hazırlayacak ve alınan genel kurul
kararlarını uygulayacak, şirket borca batık ise durumu mahkemeye
bildirecektir. Şirket sözleşmesinde, müdür veya müdürlerin, aldıkları
belirli kararları ve münferit sorunları genel kurulun onayına sunmaları
öngörülmüş olsa bile, genel kurulun onayı müdürlerin sorumluluğunu ortadan
kaldırmayacaktır. Borçlar Kanununun sorumlulukları düzenleyen 51 ve 52’nci
madde hükümleri saklıdır.
Birden fazla müdürün olması halinde yönetim nasıl olacaktır?
Şirketin birden fazla müdürünün bulunması hâlinde, bunlardan biri, şirketin
ortağı olup olmadığına bakılmaksızın, genel kurul tarafından
müdürler kurulu başkanı olarak atanır.
Başkan olan müdür veya tek müdürün bulunması hâlinde bu kişi, genel kurulun
toplantıya çağrılması ve genel kurul toplantılarının yürütülmesi konularında
olduğu gibi, genel kurul başka yönde bir karar almadığı ya da şirket
sözleşmesinde farklı bir düzenleme öngörülmediği takdirde, tüm açıklamaları
ve ilanları yapmaya da yetkilidir.
Birden fazla müdürün varlığı hâlinde, bunlar çoğunlukla karar alırlar.
Eşitlik hâlinde başkanın oyu üstün sayılır. Şirket sözleşmesi, müdürlerin
karar almaları konusunda değişik bir düzenleme öngörebilir.
Müdürler şirketle rakabet oluşturan bir faaliyette bulunabilecekler midir?
Şirket sözleşmesinde ya da diğer ortaklarca izin verilmemişse, müdürler
şirketle rekabet oluşturan bir faaliyette bulunamayacaktır. Şirket
sözleşmesi ile ortakların onayı yerine ortaklar genel kurulunun onay
kararını öngörebilirler.
Müdürlerin görevden alınması, yönetim ve temsil yetkisinin geri alınması ve
sınırlandırılması nasıl olacaktı?
Genel kurul, müdürü veya müdürleri görevden alabilir, yönetim hakkını ve
temsil yetkisini sınırlayabilir. Her ortak, haklı sebeplerin varlığında,
yöneticilerin yönetim hakkının ve temsil yetkilerinin kaldırılmasını veya
sınırlandırılmasını mahkemeden isteyebilir. Yöneticinin, özen ve bağlılık
yükümü ile diğer kanunlardan ve şirket sözleşmesinden doğan yükümlülüklerini
ağır bir şekilde ihlal etmesi veya şirketin iyi yönetimi için gerekli
yeteneği kaybetmesi haklı sebep olarak kabul olunacaktır ve görevden alınan
yöneticinin tazminat hakları saklıdır.
Müdürlerin yerleşim yerini düzenleyen Yeni TTK’nın
628’inci maddesi yürürlüğe girmeden 6335 sayılı kanunla yürürlükten
kaldırılmıştır. 628’inci madde ile müdürlerden en az birinin yerleşim
yerinin Türkiye’de bulunması ve bu müdürün şirketi tek başına temsile
yetkili olması düzenlemesi yapılmıştı. Bu düzenleme yürürlükten kalktığı
için Türkiye’de yerleşim yerinin bulunması şartı aranmayacaktır.
Gazeteport
SMMM Dr. Mustafa Alpaslan
