C.Serkan Kumdakçı
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
cserkan1@yahoo.com.tr

Büyükşehirli Olmak Yada Olmamak …

Tarih: 26.03.2012

I- GİRİŞ

Tüm kamuoyunun da takip ettiği gibi, ekim ayın da Van ilinde meydana gelen  depremin yaralarının hızlı sarılması için hükümet 2011 yılında Büyükşehir Yasasını hızlandırma kararı almıştı. Bu konuda ilk atılacak adımlardan biri olarak depremde en çok hasar gören Erciş ilçesinin Büyükşehir Belediyesi sınırları içinde olması  kararlaştırıldı ve 11 ilin büyükşehir olması hükümet tarafından planlandı. 8 Mart Dünya Kadınlar Günü dolayısıyla Sayın Başbakanımız, Mardin’e yaptığı ziyareti sırasında, Mardin’li kadınlara  Büyükşehir olacaklarını ve 2013 yerel seçimlerine de Büyükşehir Belediyesi seçimleri için oy kullanacakları müjdesini verdi Ancak verilen bu haberin müjde mi olacağı yoksa halka yeni bir külfet mi doğuracağı konusunu irdelemeye çalışacağız.
Büyükşehir belediyesi olması planlanan iller arasında Mardin’den sonra Van ile birlikte Manisa, Aydın, Balıkesir, Muğla, Tekirdağ, Kahramanmaraş, Denizli,Hatay, Şanlıurfa ve Trabzon’da yer alıyor.

Yapılacak düzenlemede büyükşehir olabilmek için il sınırları içindeki nüfus sayısının 750 bin olması esas alınacak. Belirtilen nüfus sayısına göre , Van ile birlikte Manisa, Aydın, Balıkesir, Muğla, Tekirdağ, Kahramanmaraş, Denizli, Hatay, Şanlıurfa ve Trabzon  gibi iller nüfus açısından bu kriteri rahatlıkla sağlarken , Malatya nüfusu 750.000 ‘den yaklaşık 10.000 kişi daha az olduğu için büyükşehir olmayacak.

II- BÜYÜKŞEHİR OLMANIN GETİRDİĞİ EK VERGİSEL YÜKÜMLÜLÜKLER:

A- EMLAK VERGİSİ YÜZDE 100 ARTACAK

Emlak vergisine tabii kıymetleri basit olarak arazi, arsa ve bina olarak sınıflandırabiliriz. Genel ifadelerle bahsedecek olursak,  araziler henüz imar çalışmaları tamamlanmamış, özellikle tarla yada yeşil alan vasfına haiz yerler, arsa imar planları hazırlanmış,imar çalışmaları tamamlanmış, üzerine inşaat yapılabilecek hale gelmiş araziler ,binalar ise  arsa üzerine inşa edilmiş, konut, dükkan, işyeri vasfındaki gayrimenkuller olarak tanımlanabilir. Kısaca Emlak Vergisine konu mülkün Tapusunun Cinsi / Vasfı Bölümünde  ya tarla, ya arsa yada bina yazmaktadır.

Bilindiği  gibi Emlak Vergisi Kanununun 8 ve 18.  maddelerinde  4736 Sayılı Kanunla yapılan değişiklik ile bina, arsa ve arazilere ilişkin vergi oranlarının, 1.1.2002 tarihinden geçerli olmak üzere, 3030  sayılı Kanunun uygulandığı Büyükşehir Belediye ve mücavir alan sınırları içinde yüzde 100 artırımlı uygulanması esası getirilmiştir.

Bu durumda Emlak Vergisi Kanunu 8. madde de belirtilen “Bina vergisinin oranı meskenlerde binde bir, diğer binalarda ise binde ikidir’’ ifadesinde yer alan vergi oranları ve yine ;Emlak Vergisi Kanunu 18. maddesinde belirtilen ‘’ Arazi vergisinin oranı binde bir, arsalarda ise binde üçtür. ‘’ ifadesindeki vergi oranları ,Büyükşehir sınırları içerisinde yer alan , Emlak vergisine  tabii iktisadi değerler için %100 arttırım esasına göre uygulanır.

Buna göre;

• Mardin’deki evinin emlak vergisini binde 1 oranında ödeyen kişi , Mardin Büyükşehir belediyesi statüsüne geçtiğinde vergisini binde 2 olarak ödeyecek.
• Trabzon’daki arsasının emlak vergisini binde 3 oranında ödeyen kişi , arsasının vergisini yüzde 100 artırımlı olarak yani binde 6 oranında ödeyecek.
• Denizli’deki dükkânının emlak vergisini binde 2 oranında ödeyen kişi, Denizli Büyükşehir belediyesi statüsüne geçtikten sonra, vergisini binde 4 oranında ödeyecek..

B- HALEN BASİT USULDE VERGİLENDİRİLMEKTE OLAN BİRÇOK ESNAF GERÇEK USULDE VERGİLENDİRİLECEK

 Bakanlar Kurulu'nun 95/6430 sayılı kararına göre, Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde; motorlu taşıtların bakım ve onarımı ile uğraşanlar, lokanta ve benzeri hizmet işi ile uğraşanlar basit usulde mükellef olamayacağı için gerçek usulde gelir vergisi mükellefi olarak defter tutacaklardır.

 Bu şu demek; kasaplar, bakkallar, manavlar, kırtasiyeciler, manifaturacılar, tuhafiyeciler, kuruyemişçiler, lokantacılar, büfe işi ile uğraşanlar, kaportacılar, otomobil tamiratçıları, oto elektrikçileri artık gerçek usulde gelir vergisi mükellefi olarak defter tutacaklar ve gelirlerini yıllık beyannameyle beyan ederek vergilerini ödeyecekler.

Basit usule tabi olmanın vergisel ayrıcalıkları ŞUNLARDIR:

 
1-     Defter Tutmazlar

2-     Gelir vergisi tevkifatı yapmazlar.

3-     Teslim ve hizmetlerinde KDV hesaplamazlar, KDV beyannamesi vermezler.

4-     Muhtasar beyanname vermezler.

5-     Geçici vergi beyannamesi vermezler.

6-     Faaliyetleriyle ilgili alınan ve verilen belgelerin kayıtları mükelleflerin bağlı oldukları meslek odalarındaki bürolarda tutulmaktadır. Ancak, isteyen mükellefler kayıtlarını hiçbir yerden izin almadan kendileri tutabilecekleri gibi meslek mensuplarına da tutturabilirler.

7-     Belge düzenlemedikleri günlük satış hasılatları için gün sonunda tek seferde toplu belge düzenleyebilirler.

C- ÇEVRE TEMİZLİK VERGİSİ YÜZDE 25 ARTACAK;

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun mükerrer 44.  maddesinde, belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde bulunan ve belediyelerin çevre temizlik hizmetlerinden yararlanan konut, işyeri ve diğer şekillerde kullanılan binaların Çevre Temizlik Vergisine tabidir. Konut, işyerleri ve diğer şekilde kullanılan binalara ait Çevre Temizlik Vergisi büyükşehirlerde % 25 artırımlı olarak uygulanmaktadır.

2011 yılı için konutlara ait Çevre Temizlik Vergisinin, su tüketim miktarı esas alınmak suretiyle metreküp başına büyükşehirlerde 21 Kr, diğer yerlerde 17 Kr olarak uygulanmış olup , 2012 yılı için bu tutarlar yeniden değerleme oranıyla arttırılarak metreküp başına büyükşehir belediyelerinde 23 Kuruş, diğer belediyelerde 18 Kuruş olarak hesaplanacaktır.

2012 yılı için işyerleri ve diğer şekilde kullanılan binalara ait çevre temizlik vergisi, büyükşehir belediyeleri ve büyükşehir belediyeleri dışındaki belediyelerde aşağıdaki tarifelere göre hesaplanacaktır.

Büyükşehir Belediyeleri dışındaki belediyelerde uygulanacak olan çevre temizlik vergisi tarifesi aşağıda yer almaktadır.

2464 sayılı Kanunun mükerrer 44.  maddesinin beşinci fıkrasına göre, Büyükşehir Belediyelerinde çevre temizlik vergisi, diğer belediyelerde uygulanan çevre temizlik vergisi tutarları üzerinden % 25 artırılarak hesaplanacaktır. Buna göre büyükşehir belediyelerinde uygulanacak olan çevre temizlik vergisi tarifesi aşağıda yer almaktadır.

 

III- SONUÇ VE DEĞERLENDİRME

Van’da meydana gelen korkunç depremden sonra , yaraların daha hızlı sarılması amacıyla  hükmet tarafından gündeme getirilen nüfusu 750.000 ve üzerindeki illerin Büyükşehir Belediyesi statüsüne dönüştürülmesi ile ilgili düzenlemenin , illerde yaşayan halk için bir müjdemi yoksa bir külfet mi olduğu konusu ,  ilgili düzenleme yapılmadan önce tekrar değerlendirilmelidir. Konunun Emlak Vergisi , Çevre Temizlik Vergisi ve Basit Usulde defter tutan mükellefler ile ilgili yeni vergi yükleri doğuracağı konusu gözden kaçırılmamalıdır.

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale yazılı veya elektronik ortamda kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak göstermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır .) 

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.