Arif Temir
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
ariftemir1@gmail.com

Doğumdan Sonra Yarım Çalışma Ödeneği Ödenmesi

Yarım çalışma ödeneğinin yasal dayanağını 4857 sayılı İş Kanunu ve  4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu oluşturmaktadır. 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun Ek-5. maddesine göre;  işçiye, 4857 sayılı Kanunun 74 üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca haftalık çalışma süresinin yarısı kadar verilen ücretsiz izin süresince doğum ve evlat edinme sonrası yarım çalışma ödeneği ödenir.

Mevzuata göre ödenek süresi, 4857 sayılı Kanunun 63 üncü maddesinde belirtilen haftalık çalışma süresinin yarısı kadardır. Yarım çalışma ödeneği, çalışılan aya ait aylık prim ve hizmet belgesinin ilişkin olduğu aydan sonraki ikinci ay içinde Fondan aylık olarak ödenir. Doğum ve evlat edinme sonrası yarım çalışma ödeneğinin günlük miktarı, günlük asgari ücretin brüt tutarı kadardır.

Çalışma Süresinin Yarısı Kadar Ücretsiz İzin Hakkı

Analık izninin bitiminden itibaren çocuğunun bakımı ve yetiştirilmesi amacıyla ve çocuğun hayatta olması kaydıyla kadın işçi ile üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen kadın veya erkek işçilere istekleri halinde;

• Birinci doğumda altmış gün,
• İkinci doğumda yüz yirmi gün,
• Sonraki doğumlarda ise yüz seksen gün süreyle haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin verilir.

Çoğul doğum hâlinde bu sürelere otuzar gün eklenir.

Çocuğun engelli doğduğunun doktor raporu ile belgelendirilmesi halinde bu süre üç yüz altmış gün olarak uygulanır. Ücretsiz izinden yararlanan kadın işçiye, bir yaşından küçük çocuğunu emzirmesi için günde toplam bir buçuk saat olan süt izni uygulanmaz.

Yarım Çalışma Ödeneği Ödenmesinin Şartları

Yarım çalışma ödeneğine hak kazanabilmek için; 

• Kadın işçinin 6 aylık süre içerisinde günde  3 saat 45 dakika (yarım gün) veya haftalık 22.5 saat çalışması, 
• Son üç yılda işçi adına doğum tarihinden önce en az 600 gün işsizlik sigortası primi ödenmiş olması, 
•   Doğum sonrası 16 haftalık analık izninin bittiği tarihten itibaren 30 gün içerisinde doğum sonrası yarım çalışma belgesi ile İş Kurumu’na başvurulması

Gerekiyor. 

Yarım çalışma ödeneğinden yararlanmak için 30 günden sonra başvuru yapıldığı takdirde mücbir bir neden yoksa hak kazanılan süreden geç yapılan süreler düşülüyor. Ödemeler ikinci ayda başlıyor. Ödemeler çalışılan aya ait aylık prim ve hizmet belgesinin ilişkin olduğu aydan sonraki ikinci ay içinde yapılacak. Bu yarım günlük ödemeden damga vergisi hariç herhangi bir kesinti yapılmayacak(1).

Geçici iş göremezlik ödeneği almaya hak kazananlara, bu durumlarının devamı süresince doğum ve evlat edinme sonrası yarım çalışma ödeneği ödenmemektedir. İşverenin hatalı bilgi ve belge vermesi nedeniyle yapılan yersiz ödemeler kanuni faiziyle birlikte işverenden tahsil edilecektir(2).

Yarım Çalışma Ödeneği Alan İşçinin Sigorta Primlerinin Ödenmesi

Haftalık çalışma süresinin yarısı kadar verilen ücretsiz izin süresince doğum ve evlat edinme sonrası yarım çalışma ödeneği hakkı kapsamındaki sigortalılar için, asgari ücret üzerinden toplam %32.5 oranında sigorta primleri işçi ve işveren payları doğum ve evlat edinme sonrası yarım çalışma ödeneği ödenen gün sayısı kadar fondan Sosyal Güvenlik Kurumu’na ödenecek. 5510 sayılı Kanun kapsamında, Türkiye İş Kurumu prim ödeme yükümlüsü olmakla birlikte işyeri ve işveren sayılmayacak ve bu kişiler için işe giriş ve çıkış bildirimi yapılmayacaktır(3).

Yarım çalışma ödeneği döneminde süt izni kullanılamamaktadır. Bu uygulama ile annelerin doğum sonrası işe alışma süreçlerinde kolaylık getirilmiştir.

---------------------------------------------

(1)         Arif TEMİR, “İşçiye Doğum Sonrası  Yarım Günlük Ücreti  Devlet Ödeyecek”, Güneş, 22.01.2016

(2)         Resul KURT,  “Doğum Yapana Yarım Çalışma Ödeneği”, Dünya, 19.02.2016

(3)         KURT, agm.

26.10.2021

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.