Ahmet Fırat
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
firatahmet77@hotmail.com

Kemal TATAR
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
kemalttr@hotmail.com

Geçici Vergi Nedir, Kimler Geçici Vergi Ödeyecek, Muhasebe Kayıtları Nasıl Yapılmalıdır?

GEÇİCİ VERGİ NEDİR?  

“Geçici vergi” gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin cari vergilendirme dönemlerinin gelir ve kurumlar vergisine mahsuben üçer aylık kazançları üzerinden hesaplanıp ödenen bir peşin vergi uygulamasıdır. 
 

KİMLER GEÇİCİ VERGİ ÖDEYECEKTİR ?

Basit usulde vergilendirilenler hariç ticari kazanç sahipleri, serbest meslek erbabı ve kurumlar vergisi mükellefleri geçici vergi ödemek zorundadırlar.

Adi ortaklıklar ve kollektif şirketler ile adi komandit şirketler ortaklık olarak gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olmadıklarından geçici vergi mükellefi de değildirler. Ancak, adi ortaklıklar ile kollektif şirketlerde ortakların, komandit şirketlerde komandite ortakların şirketten aldıkları kazançlar, şahsi ticari veya mesleki kazanç sayıldığından geçici verginin konusuna girmektedir.
Türkiye’de işyeri veya daimi temsilcisi bulunan dar mükellefiyete tabi kurumlar, bu faaliyetleri dolayısıyla geçici vergi ödeyeceklerdir. 
 

GEÇİCİ VERGİ MUHASEBE KAYITLARI 

Geçici Vergi muhasebe kayıtlarını üç ana başlık altında toparlayabiliriz. Bunlar sırası ile Tahakkuk, Ödeme ve kapanış(Mahsup) kayıtlardır. 
 

I.Geçici Vergi Tahakkuk Kayıtları 

  I.  Dönem Geçici vergi; Mart ayı sonunda,

 II.  Dönem Geçici Vergi; Haziran ayı sonunda,

III.  Dönem Geçici Vergi; Eylül ayı sonunda,

IV.  Dönem Geçici Vergi; Aralık ayı sonunda, 
 

Birinci Dönem Geçici Vergi Tahakkuk’unun Muhasebe Kaydı  

----------------31.03.2008 -----------------

193-Peş.öd.ver.ve fon   ***

     360-Öd.ver.ve fon          ***

-----------------------------------------------  
 

NOT:  Bir sonraki dönemler de Geçici Vergi ödemesi çıkması halin de, muhasebe kayıtları yukarı da gösterildiği şekilde yapılacaktır. Tahakkuk edilen geçici vergilerin beyan süreleri aşağıda belirtilmiştir. 
 

Geçici Vergi Beyannamelerinin Verilme Zamanı 

  I. Dönem Geçici Vergi: 14 Mayıs.

 II. Dönem Geçici Vergi: 14 Ağustos.

III. Dönem Geçici Vergi: 14 Kasım.

IV. Dönem Geçici Vergi: 14 Şubat. 
 

II.Geçici Vergi Ödeme Kayıtları   

I.  Dönem Geçici vergi; 17 Mayıs.

II. Dönem Geçici Vergi; 17 Ağustos.  

III.Dönem Geçici Vergi; 17 Kasım.  

IV.Dönem Geçici vergi; 17 Şubat.  
 

Birinci Dönem Geçici Vergi Ödemesinin Muhasebe kaydı   

----------------17.05.2008 -----------------    

360-Öd.ver.ve fon          ***

         102 Bankalar           ***

---------------------------------------------- 
 

NOT:1-Bir sonraki dönemler de Geçici Vergi ödemesi çıkması halin de, muhasebe kayıtları yukarı da gösterildiği şekilde yapılacaktır. 

NOT:2-Bir önceki dönem ödenen geçici vergiler bir sonraki dönem geçici vergi ödemesinden mahsup edilir. 
 

I.Dönem geçici vergi   

Geçici Vergi Matrahı           :        10.000 

Hesaplanan Geçici Vergi      :          2.000 

Ödenecek Geçici Vergi        :          2.000  

 

II.Dönem geçici vergi   

Geçici Vergi Matrahı           :        15.000 

Hesaplanan Geçici Vergi      :          3.000 

Mahsup Edilecek G. Vergi     :          2.000  

Ödenecek Geçici Vergi        :          1.000  
 

NOT:3- 29.06.2008 tarih ve 26921 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Seri A, 2 Sıra No.lu Tahsilat Genel Tebliği ile, Seri A 1 Sıra No.lu Tahsilat Genel Tebliğinin “Ödeme Şekli” başlıklı alt bölümünün 2. fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilerek; kanuni sürelerinde beyan edilen Kurumlar Vergisi ve Geçici Verginin 1.1.2008 tarihinden itibaren Bankalara ödenmesi gerektiği açıklanmıştır. 

 

III- Yıl Sonu Kapanış(Mahsup) İşlemlerinin Muhasebeleştirilmesi  

Peşin Ödenen Vergi ve Fonlar yıl sonun da (31.12.2…) Dönem Karı Peşin Ödenen Vergi ve Diğer Yükümlülükler hesabına mahsup edilir. 

------------------31/12/2008------------

371-D.k.Peş.Öd.V.ve D.yük   ***

      193-Peş.öd.ver.ve fon         ***

----------------------------------------------  

NOT:  Dönem sonunda zarar çıkması halinde, yani fazla vergi ödenmesi durumunda mahsup işlemi yapılmasına gerek kalmayacaktır. 

 

12.08.2008

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.