Ahmet Ağar
Sosyal Güvenlik Müşaviri
agarahmet@turmob.org.tr

Yurtdışına Çalışmakta Olan Türk İşçilerin Yeni Düzenlemeye Göre Sigortalılıkları, 01.01.2009 Tarahine Kadar İşverenlerince Sağlanması Gerken Yasal Zorunluluklar

 I- GİRİŞ

Ülkemiz ile uluslararası Sosyal Güvenlik Sözleşmesi bulunmayan ülkelerde iş üstlenen işverenlerin yanında halen topluluk sigortasına devam edenler ile isteğe bağlı olarak söz konusu ülkelerde çalışmaya devam eden işçilerin, kısa vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortası hükümlerine tabi olmalarının, işverenlerince sağlanması gerekmektedir.          
 

II- ÜLKEMİZ İLE ULUSLARARASI SOSYAL GÜVENLİK SÖZLEŞMESİ BULUNMAYAN ÜLKELERDE İŞ ÜSTLENEN İŞVERENLER 

Yıllardan beri yurtdışında iş yapan (özellikle Ülkemiz ile uluslararası sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerde) Türk müteahhitleri tarafından çalıştırılan Türk işçilerinin sigortalılık durumları, 506 sayılı Yasanın 86. maddesine göre bu işçilerin sadece  topluluk sigortası kapsamında olduklarına ilişkin bir hükmün bulunmasına rağmen, bazı işverenlerce değişik uygulamalar yapılmakta ve dolayısıyla bu işçiler, sağlık hizmetlerinden yararlanamıyorlardı.  

01 Ekim 2008 tarihinden itibaren yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile yurtdışında topluluk sigortası kapsamında çalışan işçilerle ilgili yeni bir düzenleme getirmiştir. Buna göre; Kanunun  5 maddesinin (g) bendi hükmüne göre Ülkemiz ile uluslararası sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerde iş üstlenen işverenlerce yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçileri kısa vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortası yönünden  Kanunun 4/a bendi kapsamında sigortalı sayılmışlardır. Bu sigortalıların  uzun vadeli sigorta kollarına tabi olmak istemeleri  halinde  haklarında  isteğe bağlı sigorta hükümleri uygulanacaktır.Bu kapsamda, isteğe bağlı sigorta hükümlerinden yararlananlardan ayrıca genel sağlık sigortası primi alınmayacaktır. 

            5510 sasılı Kanunun yürürlüğe irdiği tarihinden önce mülga 506 sayılı Kanunun 86. maddesine göre sadece malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları bakımından topluluk sigortasına devam edenler ile isteğe bağlı sigortalı olarak yurtdışına USGS olmayan ülkelere götürülmüş olan sigortalıların, Kanunun 5/g maddesi kapsamında sigortalılıklarının 01.01.2009 tarihine kadar işverenlerce sağlanacağı ve buna ilişkin yükümlülüklerin yerine getirileceği hükme bağlanmıştır.               

Buna ilişkin olarak yayımlanan, “Aylık Prim Ve Hizmet Belgesinin Sosyal Güvenlik Kurumuna  Verilmesine Ve Primlerin Ödenme Sürelerine Dair Usul  Ve Esaslar Hakkında Tebliğde Deşiklik  Yapılmasına Dair Tebliğ”  hükmüne göre, 01.10.2008 tarihinden önce topluluk sigortasına tabi olan işverenler aylık prim ve hizmet belgesinde 21 numaralı belge türünü seçmek suretiyle sigortalıları kısa vadeli sigortalar ve genel sağlık sigortası yönünden  bildirimlerini e- sigorta yoluyla yapmaları gerekecektir.  

            Söz konusu Tebliğin uygulanması ile ilgili Kurumun yaptığı “Genel Açıklama” ya göre,   isteğe bağlı sigorta primlerini sigortalılar adına işverenler tarafından takip edilmesinin istenilmesi halinde, işverenler 21 numaralı belge türü ile bildirdikleri sigortalılardan, emekli aylığı alanlar dışında kalan sigortalılar için adı soyadı, SSK sicil no, T.C. Kimlik no, ödeme tutarı, gün sayısı, giriş çıkış tarihleri içeren sigortalı bazında elektronik olarak hazırlanacak listeye işyeri adı ve sicil numarası olacak şekilde hazırlayarak yazı ekinde, isteğe bağlı sigorta primleri de ödeme süresi içinde İŞVERENLER TARAFINDAN  Ziraat Bankası Ankara Kurumsal Şubesi 37711952-5002 hesap numarasına yada Kurum veznelerine topluca ödenecektir. Bu sigortalıların isteğe bağlı olarak ödeyecekleri malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi, SPEK’ın alt sınırı ile üst sınırı arasında, sigortalı tarafından beyan edilecek prime esas aylık kazancın % 20'si olacaktır.           

            Ülkemiz ile uluslararası sosyal güvenlik sözleşmesi olan ülkelerin listesi, bilgi bakımından aşağıya çıkarılmıştır. Bu listede isimleri bulunmayan ülkelerin, Ülkemiz ile uluslararası sosyal güvenlik sözleşmesi bulunmamaktadır.
 

            III- SONUÇ 

Ülkemiz ile uluslararası Sosyal Güvenlik Sözleşmesi bulunmayan ülkelerde iş üstlenen işverenlerin yanında halen topluluk sigortasına devam edenler ile isteğe bağlı olarak söz konusu ülkelerde çalışmaya devam eden işçilerin,  01.01.2009 tarihine kadar, İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları (kısa vadeli ) sigorta kolları ile genel sağlık sigortası hükümlerine tabi olmalarının, işverenlerince sağlanması ve ayrıca  bu sigortalıların istemeleri halinde, isteğe bağlı sigorta primlerinin de yasal süresi içinde işverenleri tarafından işçileri adına topluca ödenmesi gerekmektedir.  
 

        IV- ÜLKEMİZ İLE ULUSLARARASI SOSYAL GÜVENLİK SÖZLEŞMESİ OLAN ÜLKELER:

1- Almanya

  İmza Tarihi : 30.04.1964, Yürürlülük Tarihi : 01.11.1965

2- Arnavutluk
İmza Tarihi : 15.07.1998, Yürürlülük Tarihi : 01.02.2005

3- Avusturya
İmza Tarihi : 12.10.1966, Yürürlülük Tarihi : 01.10.1969

4- Azerbaycan
İmza Tarihi : 07.07.1998, Yürürlülük Tarihi : 09.08.2001

5- Belçika
İmza Tarihi : 04.07.1966, Yürürlülük Tarihi : 01.05.1968

6- Bosna Hersek
İmza Tarihi : 27.05.2003, Yürürlülük Tarihi : 01.09.2004

7- Çek Cumhuriyeti
İmza Tarihi : 02.10.2003, Yürürlülük Tarihi : 01.01.2005

8- Gürcistan
İmza Tarihi : 11.12.1998, Yürürlülük Tarihi : 20.11.2003

9- Fransa
İmza Tarihi : 20.01.1972, Yürürlülük Tarihi : 01.08.1973

10- Hollanda
İmza Tarihi : 05.04.1966, Yürürlülük Tarihi : 01.02.1968

11- İngiltere
İmza Tarihi : 09.09.1959, Yürürlülük Tarihi : 01.06.1961

12- İsveç
İmza Tarihi : 30.06.1978, Yürürlülük Tarihi : 01.05.1981

13- İsviçre
İmza Tarihi : 01.05.1969, Yürürlülük Tarihi : 01.01.1972

14- K.K.T.C.
İmza Tarihi : 09.03.1987, Yürürlülük Tarihi : 01.12.1988

15- Kanada
İmza Tarihi : 19.06.1998, Yürürlülük Tarihi : 01.01.2005

16- Kebek
İmza Tarihi : 21.11.2000, Yürürlülük Tarihi : 01.01.2005

17- Libya
İmza Tarihi : 13.09.1984, Yürürlülük Tarihi : 01.09.1985

18- Makedonya
İmza Tarihi : 06.07.1998, Yürürlülük Tarihi : 01.07.2000

19- Norveç
İmza Tarihi : 20.07.1978, Yürürlülük Tarihi : 01.06.1981

20- Romanya
İmza Tarihi : 06.07.1999, Yürürlülük Tarihi : 01.03.2003

23.12.2008

Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.