Engelli çocuğu bulunan annelere erken emeklilik / Şerif Akçan

Rumuz Gülçiçek
30 Nisan 1964 doğumluyum. İlk defa olarak 25 Mayıs 1993 tarihinde çalışmaya başladım. 30 Temmuz 2007 tarihinde işten ayrıldım. Ödenmiş toplam sigorta prim gün sayım ise 3900. Tekrar çalışmaya başlayacağım. 10 yaşında bakıma muhtaç derecede engelli çocuğum var. Yeni yasayla erken emekli olabileceğim söylendi. Bu ne derece doğru. Çalışmaya başladığım takdirde ne zaman emekli olabilirim?


CEVAP: Saygıdeğer okuyucum Gülçiçek Hanım, bedensel ya da zihinsel olarak gelişimi eksik olan kişiler “engelli” sayılmakta, başkasının bakımına muhtaç derecede olanlar “engelli malul” olarak nitelendirilmektedir.

POZİTİF AYIRIMCILIK İYİ
Dünyada ve Türkiye’deki engelli sayısı ortalama hayat süresi arttığı için yaşa bağlı olarak sürekli yükselmektedir. Her 100 kişiden 12’sinin engelli olduğu bilim adamları tarafından ifade edilmektedir. “Sosyal Devlet” ilkesinin anayasal hak olarak güvence altına alınmasının bir yansıması olarak bu kişiler pozitif ayrımcılığa tabi tutulmaktadır.
Örneğin; engelli kişiler daha erken emekli olabilmekte, devlet, belirli hallerde çalışamayanlara parasal yardım yapmakta, tedavilerini üstlenmektedir. Pozitif ayırımcılığa tabi tutularak desteklenecek gruba “Reform Kanunu” olarak bilinen 5510 sayılı “Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu” ile 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren engelli malul çocuğu bulunan annelerde dahil edilmiş, bunlara erken emekli olma hakkı tanınmıştır.
Söz konusu durum Kanunun 28’inci maddesi ile düzenlenmiştir. Buna göre;
“Emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanması talebinde bulunan kadın sigortalılardan başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malûl çocuğu bulunanlara 1 Ekim 2008 tarihinden sonra geçen prim ödeme gün sayılarının 4’te 1’i, prim ödeme gün sayıları toplamına eklenmekte ve eklenen bu süreler emeklilik yaş hadlerinden de indirilmektedir.”

HERKESİ KAPSIYOR!
Yasal düzenleme ile Ekim 2008 tarihinden sonra sigortalı olarak çalışan ve aynı zamanda malul çocuğu bulunan kadınlar daha az süre prim ödeyerek daha erken emekli olabilmektedir. Kanundaki hükme göre malul çocuğu bulunan kadın, ister 4/1-a’lı Sigortalı olarak hizmet akdi ile çalışsın, ister 4/1-b’li olarak bağımsız çalışsın (Bağ-Kur), isterse 4/1-c’li olarak devlet memuru olarak çalışsın erken emekli olma hakkına sahip olabilecektir.
Bu haktan 4/1-b sigortalısı olarak İsteğe Bağlı Sigorta primi ödeyen annelerde yararlanabilecektir.
Özetlemek gerekirse; 1 Ekim 2008 tarihinden sonra sigortalı çalışması olan ve aynı zamanda engelli malul çocuğu bulunan annelerin ödedikleri her 360 gün prim dörtte bir fazlası ile 450 gün gibi değerlendirilecektir. Bu haktan yararlanabilmek için öncelikle malul çocuğu bulunan annelerimizin emeklilik başvurusundan önce SGK’ya tescillerinin yapılması gerekmektedir.

BAŞVURU NASIL YAPILACAK?
Çocuğunun, başka birinin sürekli bakımına muhtaç durumda malul olduğunun tespitini isteyen kadın sigortalılar, en son çalışmalarının geçtiği Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne veya Sosyal Güvenlik Merkezine başvuracaklar, malul çocukların sevk işlemleri bu müdürlük tarafından yetkili sağlık birimine yapılacaktır. Ancak devlet memuru olarak çalışan anneler, sevk işlemi için çalıştıkları Kurum aracılığıyla başvuru yapacaktır.
Sigorta prim gün sayısına ilave edilecek süre malul çocuğun ölmesi, maluliyet halinin ortadan kalkması, kadın boşanmış ise velayetin babaya kendisine verilmemesi, malul çocuğun 828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu hükümlerine göre korunma, bakım ve rehabilitasyon hizmetlerinden ücretsiz sürekli ve yatılı olarak faydalanması halinde kesilecektir.
Örneğin; 1 Ocak 2007 tarihinde malul olduğu tespit edilen ve bu süreden bu yana çalışan kadın sigortalının malul çocuğu, 01.01.2012 tarihinde vefat ederse, anne Kuruma emeklilik müracaatı yapmadan önce müracaat etmek şartıyla Kanunun yürürlüğe girdiği 1 Ekim 2008 tarihinden çocuğun vefat ettiği 01.01.2012 tarihine kadar primi ödenen süreler için prim ödeme gün sayısı dörtte bir arttırılacak. Bu süre aynı zamanda emeklilik yaşından düşülecektir.
Kadın sigortalının hizmetine ilave edilecek ve emeklilik yaşından düşülecek süre, çocuğun malul olma halinin devam ettiği sürede geçen çalışmalarına göre belirlendiğinden dolayı, ileride çocuğun maluliyet halinin kalkabileceği dikkate alınarak çalışmaları ya da İsteğe Bağlı sigortalılığı nedeniyle prim ödemesi olan annelerin, Kuruma maluliyet tespiti için hemen başvurmaları yararlarına olacaktır. Sağlık birimi tarafından çocuğun malul olduğuna karar verilir ve kontrol muayenesine tabi tutulur ise kontrol muayene süresi geçirilmemesi gerekmektedir.

OKUYUCUMUZUN DURUMU
Okuyucumuz 1 Mayıs 2014 tarihinde 5675 gün prim ödediği takdirde 50 yaşını tamamlayacağı için normal yoldan emekliliğe hak kazanır. Ancak okurumuzun çalışacağı süre içinde aynı zamanda malul çocuğuna bakacağı için 1420 gün daha prim ödediği takdirde bu süreye Kanun hükmü gereği 355 gün ilave edilecek prim ödeme gün sayısı 1775 olarak kabul edilecektir.
Daha önce 3900 gün prim ödemesi olduğu için toplam prim gün sayısı 5675 olacaktır. Emeklilik için gereken 50 yaşından 355 gün düşürülecektir. Bu durumda okurumuz 1420 gün prim ödeyerek 50 yaşını tamamlayacağı 26 Mayıs 2013 tarihinde emekli olabilecektir.
Okurumuza kısa bir hatırlatmada bulunmak istiyorum. 26.05.2013 tarihine kadar 1420 gün sigortalı hizmetin olması aralıksız çalışma şartına olduğu için çalışmaya ara verdiği ya da bir ayda 30 günden az çalıştığı takdirde, 1420 gün hizmet erken tamamlayabilmek için bu süreler için İsteğe Bağlı sigortalı olarak prim ödemelidir.

(Kaynak: Türkiye Gazetesi | 31.05.2009)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.