Menkul sermaye iratlarında beyan dışılık ve beyan / Veysi Seviğ

Gelir Vergisi Yasası'nın 75'inci maddesinde yer alan tanımlamaya göre "sahibinin ticari, zirai veya mesleki faaliyeti dışında nakdi sermaye veya para ile temsil edilen değerlerden müteşekkil sermaye dolayısıyla elde ettiği kâr payı, faiz, kira ve benzeri iratlar menkul sermaye iradıdır."
Yasal düzenleme gereği olarak kaynağı ne olursa olsun aşağıda yazılı gelirler menkul sermaye iradı olarak kabul edilmektedir.
* Her çeşit hisse senetlerinin kâr payları (temettü gelirleri),
* İştirak hisselerinden doğan kazançlar (Limited şirket ortaklarının, iş ortaklıkları ve komanditerlerin kâr payları ile kooperatiflerin dağıttıkları kazançlar,
* Kurumların yönetim kurulu başkan ve üyelerine verilen kâr payları,
* Devlet tahvili ve Hazine bonosu faizleri ile diğer her türlü tahvil ve bono faizleri, Toplu Konut İdaresi, Kamu Ortaklığı İdaresi ve Özelleştirme İdaresi tarafından çıkarılan menkul kıymetlerden sağlanan gelirler,
* Her çeşit alacak faizleri,
* Mevduat faizleri,
* Hisse senetleri ve tahvillerin vadesi gelmemiş kuponlarının satışından elde edilen bedeller,
* İştirak hisselerinin sahibi adına henüz tahakkuk etmemiş kâr paylarının devir ve temliki karşılığında alınan para ve ayınlar,
* Her çeşit senetlerin iskonto edilmesi karşılığında alınan iskonto bedelleri,
* Faizsiz olarak kredi verenlere ödenen kâr payları ile kâr ve zarar ortaklığı belgesi karşılığı ödenen kâr payları ve özel finans kurumlarınca kâr ve zarara katılma hesabı karşılığında ödenen kâr payları ile menkul kıymetler.
* Repo gelirleri,
* Tüzelkişiliği haiz emekli sandıkları, yardım sandıkları ile emeklilik ve sigorta şirketleri tarafından çeşitli adlarla yapılan ödemeler,
Gerçek kişiler tarafından 2008 yılında elde edilen menkul sermaye iratlarının bir kısmı tutarı ne olursa olsun, bir kısmı ise belirli bir tutarı aşması halinde, diğer bir kısmı da vergi kesintisine tabi tutularak vergilendirildikleri için yıllık beyanname ile beyan edilmeyecektir.
Tutarı ne olursa olsun beyan edilmeyecek olan menkul sermaye iratları şunlardır:
* Gelir Vergisi Yasası'nın geçici 67'nci maddesi kapsamında vergi kesintisine tabi tutulmuş bulunan;
- Mevduat faizleri,
- Özel finans kurumları (katılım bankaları) kâr ve zarara katılma hesabı karşılığında ödenen kâr payları,
- Repo gelirleri,
* Tüzelkişiliği haiz emekli sandıkları, yardım sandıkları ile emeklilik ve sigorta şirketleri tarafından yapılan ödemeler,
* Kurumlar Vergisi mükellefleri tarafından 31.12.1998 ve daha önceki tarihlerde sona eren hesap dönemlerinde elde edilen kazançların dağıtımı halinde, gerçek kişiler tarafından elde edilen kâr payları,
* Kurum kârlarını sermayeye eklemek suretiyle gerçekleştirdikleri kâr dağıtım işlemlerinde gerçek kişi ortaklarca elde edilen kâr payları,
Yukarıda sayılmak suretiyle belirtilen menkul sermaye iratlarının tutarı ne olursa olsun beyan edilmeyecektir. Diğer gelirler nedeniyle yıllık beyanname verilmesi halinde de bu gelirler beyannameye dahil edilmez.
2008 yılında 960 TL'lik tutarı aşmaması halinde beyan edilmeyecek olan menkul sermaye iratları ise şunlardır. (Bu miktar 2009 yılı için 1.070 TL olarak belirlenmiştir.)
* Kıyı bankacılığından (off-shore bankacılık) elde edilen faiz gelirleri,
* Hisse senetleri ve tahvillerin vadesi gelmemiş kuponlarının satışından elde edilen bedeller (01.01.2006 tarihinden önce ihraç veya iktisap edilenler)
* İştirak hisselerinin sahibi adına henüz tahakkuk etmemiş kâr paylarının devir ve temliki karşılığında alınan para ve ayınlar,
+ Her çeşit senetlerin iskonto edilmesi karşılığında alınan iskonto bedelleri,
* Faiz, repo, kâr payı ve benzeri nitelikte yurtdışından elde edilen diğer menkul sermaye iratları,
* Her çeşit alacak faizleri,
Türkiye'de vergi kesintisine tabi olmayan ve istisna uygulanmayan yukarıda belirtilen menkul sermaye iratları 2008 yılında 960 TL, 2009 yılında ise 1070 TL'lik tutarı aşması halinde yıllık beyanname ile beyan edilmeyecektir.
Burada bahsi geçen 960 TL (2009 yılı için 1.070 TL) bir istisna olmayıp, gelirin beyan edilip edilmeyeceğinin tespitinde dikkate alınacak bir haddir. Bu had yukarıda belirtilen gelirlerin her biri için ayrı ayrı uygulanmayacak olup, bu gelirler ile vergi kesintisine tabi olmayan ve istisna uygulanmayan gayrimenkul sermaye iratlarının toplam tutarı dikkate alınarak hesaplanmaktadır.

(Kaynak: Referans Gazetesi | 06.03.2009)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.