Doğum Borçlanmasında Yöntem ve Önemli Noktalar / Şevket Tezel

Her ne kadar 5510 sayılı SSGSS Kanunu 1 Mayıs 2008 tarihi öncesinde sigortalı olmuş çalışanların emeklilik yaş ve tarihlerini etkilemiyor ise de getirilen yeni Kanunun özellikle kadınların emeklilik tarihlerini geriye dönük olarak olumlu yönde değişiklik getiren bir yönü bulunuyor.

 

 Bu da kadın sigortalılara doğum nedeniyle bölünen ve eksik kalan sigortalılık dönemlerini borçlanmak suretiyle emeklilik tarihlerini öne almayı sağlayan doğum borçlanması hakkıdır.

 

 

Köşemizde bu konuyu ele almış olsak da okurlarımızın yoğun ilgisinin bu hakka odaklanıyor olması bir kez daha el almamızı gerektirmiş bulunuyor.

 

 

 Kanunun vermiş olduğu hakkın Tebliğle sınırlandırılması nedeniyle bir yönüyle hayal kırklığı oluşturuyor olsa da bu hakkın çok sayıda anne sigortalıya tanıdığı avantaj nedeniyle çok ilgi göreceği açık bulunuyor.

 

 

 Sigortalılıktan önceki doğumlar

 

Kanunda ve ilgili yönetmelikte bir ayrıştırma bulunmamasına karşın Tebliğle sadece ilk sigortalılıktan sonraki doğumlara özgü olarak sınırlandırma getirilmesine karşı sigortalıların yargı yoluyla bu hakka sahip olabileceğini düşündüğümüzü belirtiyoruz.

 

Okurlarımdan 16.08.1962 doğumlu, 01.11.1985 – 28.02.1990 tarihleri arasında sigortalı olarak çalıştığını, 01.12.2001 tarihinden bugüne kadar isteğe bağlı prim ödediğini belirten Fatma KILIÇ 03.09.1990 ve 02.08.1995 tarihlerinde yapmış olduğu iki doğuma istinaden borçlanma yapabilecektir. Zira okurumun ilk sigortalılık tarihinden sonra yapmış olduğu doğumlardan sonraki iki yıllık sürede hizmet akdine dayalı çalışması bulunmamakta ve bu dönemde sigortalılık açısından boşluğu bulunmaktadır.

 

20 yıllık sigortalılık süresini ve 41 yaşı doldurmuş olan okurum emekli olması için gereken 5 bin günü borçlanmayla tamamlaması halinde borcunu ödeyip emeklilik başvurusu yapabilecek.

 

 

Çocuğun sağ olması gerekiyor

 

Fakat bu okurum gibi doğum borçlanması yapmak isteyen anne çalışanların göz önüne almaları gereken bir diğer husus çocuğun borçlanılacak sürede sağ olmasıdır. Doğan çocuğun ölü olması halinde borçlanma yapılamayacak olup, çocuğun bir süre yaşayıp daha sonra ölümü halinde ise ölüm tarihinden sonraki kısımların borçlanılması mümkün olmayacaktır.

 

 

 

Borçlanma bedeli

Borçlanılacak sürelere ait prim tutarı, sigortalıların veya hak sahiplerinin talepte bulundukları tarihte prime esas alt ve üst sınırlar arasında olmak üzere kendilerince belirlenen günlük kazancın % 32’si oranında hesaplanacak.

 

Okurumun bir aylık borçlanma için en az 204,38 YTL ödemesi gerektiğinden iki doğum borçlanmasını tamamen yapmak isterse toplam olarak en az 48 ay x 204,38 = 9810,24 YTL ödemesi gerekecek.

 

 

 Başvuru yöntemi

 

Borçlanma için sosyal güvenlik il/merkez müdürlüklerine müracaat edilecek ve tahakkuk ettirlen borç tutarı başvuru sahibine iadeli taahhütlü olarak tebliğ edilecek, PTT alındısının ilgiliye teslim tarihinde bir aylık ödeme süresi başlamış olacak.

 

Hesaplanan bedelin bir ay içinde ödenmemesi halinde bir ay içinde ödenen miktarın karşılığını primli sigortalılık süresi olarak kazanmış olacak.

 

 

Süresi içinde tebliğ edilen borcunu ödemeyenlerle kısmi ödeme yapanların kalan sürelerinin borçlandırılması için yeni başvuru yapmaları gerekecek.

 

 

 Kimine yararı olmayacak

 

10.11.1967 doğumlu, 22.07.1986 ilk sigortalılık girişli 6 bin 355 prim günü olan ve kızının 1993 yılında doğumu nedeniyle işten ayrıldığını ve 1997 yılında tekrar çalışmaya başladığını belirten bir diğer okurum Zühal ALTINEL de çalışmadığı 1993-1995 yılları arasındaki süreyi isterse borçlanabilecek. Ancak bu borçlanmayla emeklilik tarihini öne alamayacak. Çünkü ilk sigortalılık tarihine göre emeklilik için 10.11.2010 tarihini bekleyen okurumun gün sayısına da ihtiyacı bulunmadığı gibi ilk sigortalılık tarihi, dolayısıyla yaş koşulu da değişmiyor.

 

 Görüldüğü üzere doğum borçlanması herkese gerekmeyebileceğinden hesap iyi yapılmalı. İlk sigortalılık süresinden sonraki doğumların borçlanılması emeklilik için sadece gün sayısı tamamlamayı bekleyenler için emeklilik tarihini öne almaktadır.

 

 

 

 

İŞVERENLER İÇİN ÇALIŞMA HAYATI

Yeterli İşçilik Bildirilmeyen İşlerde Kesin Teminatın İade Yöntemi

 

 Kamu idarelerince (5411 sayılı Bankacılık Kanununda tanımları yapılan mevduat bankaları, katılım bankaları, kalkınma ve yatırım bankaları, fon bankaları da dahil) ihaleyle verilen işlerde yeterli işçiliğin bildirilmemiş olduğunun anlaşılması halinde, fark işçilik miktarı üzerinden hesaplanan prim tutarı, faaliyet süresinin son ayına maledilecek.

 

 

 Bu suretle tahakkuk ettirilen prim tutarı, gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte ödenmek üzere işverene tebliğ olunacak.

 

 

Yapılan tebligata rağmen ödenmeyeceğinin SGK birimince hesaplanan borcun işverence bildirilmesi veya tebligatta belirtilen süre içerisinde cevap verilmemesi halinde, SGK birimi, işin yürütümü için gerekli olan asgari işçilik miktarının tespiti amacıyla, ihale konusu işin hakediş tutarını da dikkate alarak durumu, incelenmek üzere Sosyal Güvenlik Kontrol Memurluğu servisine ya da Rehberlik ve Teftiş Başkanlığının ilgili birimine intikal ettirecek.

 

 

SGK’nın denetim ve kontrolle görevli memuru, işveren ve varsa alt işverenin yasal defter ve belgelerinin ibrazını yazı ile isteyecek.

 

 

 Defter ve belgelerin ibraz süresinin bitiminden itibaren SGK’nın denetim ve kontrolle görevli memuru üç ay içinde (Önceki Yönetmelikte dört ay içinde) gerekli incelemeyi yaparak, konuya ilişkin rapor düzenleyecek.

 

 

Raporun SGK birimine ulaştığı tarihten itibaren 15 gün içinde gerekli işlem yapılacak. Rapor sonucunda işverenin ve varsa alt işverenlerin borcunun bulunmadığının anlaşılması halinde, ilişiksizlik belgesi Kamu İdaresine gönderilecek.

 

 

Borcunun bulunduğunun anlaşılması halinde ise borcun niteliği ve miktarı ayrı ayrı belirtilerek ilgili Kamu İdaresine yazı ile bildirilecek.

 

 

Kamu İdaresi, bu yazının alındığı tarihten itibaren en geç 15 gün içinde kesin teminatı paraya çevirerek, SGK’nın hesabına yatıracak ve yatırılan paranın tutarını, ödeme tarih ve yerini, banka hesap numarasını, işyerinin sicil numarasını, işverenin adını ve soyadını (İşveren tüzel kişilik ise unvanını) yazı ile ilgili SGK ünitesine bildirecek.

 

 

 Bu arada işveren tarafından borçlarını karşılayacak miktarda, bankalar ve özel finans kurumları tarafından verilen teminat mektupları ile Hazine Müsteşarlığınca ihraç edilen Devlet iç borçlanma senetleri veya bu senetler yerine düzenlenen belgeler teminat olarak verildiği takdirde SGK birimince ilişiksizlik belgesi verilecek. Ancak, Hazine Müsteşarlığınca ihraç edilen Devlet iç borçlanma senetleri veya bu senetler yerine düzenlenen belgeler nominal bedele faiz dahil edilerek ihraç edilmiş ise bu belgeler anaparaya tekabül eden satış değerleri üzerinden teminat olarak kabul olunacak. SGK birimince alınan teminat verildiği tarihi izleyen ayın sonuna kadar nakde çevrilerek tahsil edilecek.

 

 

 SGK’ya bu suretle teminat verilmesi, borç aslına gecikme cezası ve gecikme zammı uygulamasını durdurmayacak

 

(Kaynak: Sözcü Gazetesi | 10.10.2008)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.