Yüzyılın Vergi Affı ve Borç Yapılandırmasında Son Gün!

Evet, 12 Mart 2023 tarihinde 7440 sayılı Kanunun Resmi Gazete’de yayınlanmasıyla başlayan bu süreç, bugün yani 3 Temmuz 2023 Pazartesi günü sonunda sona eriyor. Gerçekten uzun, karmaşık ve yorucu bir süreçti. Bu süreç içerisinde 2 dini bayram (ramazan ve kurban bayramları), 2 ulusal bayram (23 Nisan ve 19 Mayıs), 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü, birisi milletvekili genel seçimi ve iki turlu Cumhurbaşkanı seçimi olmak üzere yoğun bir gündem yaşadık.

Bu yoğun süreç nedeniyle de, yüzyılın vergi affı ve borç yapılandırmasına başvuru ve ilk taksit ödeme süresi de 1 ay uzatıldı.

Başvuruda son gün, 3 TEMMUZ 2023 PAZARTESİ, YANİ BUGÜN.

7440 sayılı Kanunda yer alan düzenlemelerden yararlanmak isteyenlerin 3 Temmuz Pazartesi günü yani bugün gün sonuna kadar ilgili kurum ve kuruluşlara başvuruda bulunmaları gerekiyor. Bugün gün sonuna kadar başvuruda bulunmayanların, 7440 sayılı Kanun hükümlerinden ve bu Kanunda yer alan söz konusu düzenlemelerden yararlanmaları mümkün bulunmuyor.

Yüzyılın vergi affı ve borç yapılandırmasında neler var?

 

Yüzyılın vergi affı ve borç yapılandırma düzenlemesi olarak adlandırılan 7440 sayılı Kanun’da;

- Kesinleşmiş alacakların yapılandırılması,

- Kesinleşmemiş veya dava safhasında bulunan alacakların yapılandırılması,

- İnceleme ve tarhiyat safhasında bulunan alacakların yapılandırılması,

- Matrah ve vergi artırımı,

- İşletme kayıtlarının düzeltilmesi,

- Kesinleşmiş SGK alacaklarının yapılandırılması,

- Diğer kurum ve kuruluşların kesinleşmiş alacaklarının yapılandırılması,

- Vergi dairelerine kişi bazında 2 bin TL’nin altında olan borçların silinmesi,

- KYK borçlarına ilişkin gecikme zamlarının silinmesi,

- Düzenleyici ve denetleyici kurumlar tarafından verilen idari para cezaları ile adli para cezalarının yapılandırılması.

Neden Cumhuriyet tarihinin en büyük borç yapılandırması?

7440 sayılı Kanunla yapılan borç yapılandırması, gerçekten de Cumhuriyet tarihimizin kapsam ve tutar olarak en büyük borç yapılandırması. Çünkü, 13 Kurumun yaklaşık 1 Trilyon 300 Milyar TL’lik alacağının yapılandırılması hedefleniyor.  

Ayrıca, Kanun ile, diğerlerinden farklı olarak düzenleyici ve denetleyici kurumlar (üst kurullar) tarafından verilen idari para cezaları ile adli para cezaları ilk defa yapılandırma kapsamına alındı. Bu, şirketler açısından son derece önemli! Çünkü, düzenleyici ve denetleyici kurumlar tarafından verilen idari para cezaları genellikle şirketlerin cirolarının belli bir yüzdesi (yüzde 3-5 gibi) olarak verildiğinden, bu cezalar çok yüksek tutarlara ulaşabilmektedir.

Borç yapılandırmasında aslan payı Maliye ve SGK’nın!

Borç yapılandırmasında aslan payı, her zaman olduğu gibi Maliye ve SGK’nın.

7440 sayılı Kanunla,

- Vergi dairelerine olan toplam 837,3 milyar TL tutarındaki borçların yapılandırılması öngörülüyor. Bunun 521,2 milyar TL’si alacak aslı, 316,1 milyar TL’si ise ceza, gecikme zammı ve faizi (Maliye yetkilileri Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu’nda, bu 837 milyar TL’nin 350 milyar TL’lik kısmının tahsil olanağının kalmadığını ifade ettiler.)

- SGK’nın toplam 361 milyar TL alacağının yapılandırılması söz konusu.  Bunun 196 milyar TL’si alacak aslı, 165 milyar TL’si gecikme zammı, cezası ve faizi.

Hangi kurumların alacakları yapılandırma kapsamında?

Hazine ve Maliye Bakanlığı (Vergi daireleri), Ticaret Bakanlığı (Gümrük), Sosyal Güvenlik Kurumu, İl Özel İdareleri, Belediyeler, YİKOB’lar, TOBB, TÜRMOB, TESK, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği, Türkiye Barolar Birliği, Türk Tabipleri Birliği, Türk Diş Hekimleri Birliği, Türk Veteriner Hekimleri Birliği, Türk Ziraat Odaları Birliği, Sulama Birlikleri’ne olan borçlar yapılandırma kapsamında bulunuyor.

Hangi borçlar yapılandırma kapsamında bulunuyor?

1) Vergi ve Vergi Cezaları

Gelir Vergisi, Kurumlar Vergisi, KDV, ÖTV, MTV, Emlak Vergisi, Çevre Temizlik Vergisi, Gümrük Vergisi ve gümrük idari para cezaları, Diğer Vergiler, Vergi cezaları, faizleri ve gecikme zamları.

2) İdari Para Cezaları

Trafik idari para cezaları, askerlik idari para cezaları, seçim idari para cezaları, nüfus idari para cezaları, karayolu taşıma kanununa göre kesilen idari para cezaları, KGM işletimindeki otoyol ve köprülerden usulsüz geçişler nedeniyle kesilen idari para cezaları, üst kurullarca verilen idari para cezaları, 4207 sayılı Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi ve Kontrolü Hakkında Kanun kaynaklı idari para cezaları.

3) Diğer Alacaklar

Öğrenim kredisi ve katkı kredisi borçları, madenlerden devlet hakkı, ecrimisiller, haksız alınan destekleme ödemeleri, kaynak kullanımı destekleme fonu, yiyecek bedelleri vb.

4) Adli Para Cezaları

Vergi dairelerine takip için gelmiş olanlar.

Borç yapılandırması kapsamına giren borçlu sayısı belli mi?  

Evet belli, şimdi sıkı durun, borç yapılandırma düzenlemesi kapsamına yaklaşık 33 milyon 500 bin borçlu giriyor. Şimdi kim nereye ne kadar borçlu diye merak ediyorsunuz değil mi? İşte rakamlar:

- Vergi dairelerine borcu olanların sayısı 14 milyon!

Vergi dairelerine borcu olan mükellef sayısı toplam 14 milyon 156 bin!

Vergi dairelerine 2 bin TL’nin altında borcu olanların sayısı, 7 milyon 692 bin, 2 bin TL’nin üzerinde borcu olan mükellef sayısı ise, 6 milyon 464 bin!

- SGK’ya borçlu olanların sayısı ise 17 milyon 841 bin!

Evet, yanlış okumadınız, 3 milyon 227 bin işyeri ve 14 milyon 614 bin sigortalı olmak üzere toplam 17 milyon 841 bin kişi ve iş yerinin SGK’ya borcu var.

- KYK borçlarından dolayı gecikme zammı borcu olanların sayısı, 1 milyon 432 bin!

Vergi dairelerince takip edilen KYK borçlarından kaynaklı gecikme zammı borcu olanların sayısı ise, 1 milyon 432 bin!

- Kalan 71 bin borçlu ise diğer kurum ve kuruluşlara borçlu!

Evet, yapılandırma düzenlemesi kapsamına giren diğer kurum ve kuruluşlara borçlu olanların sayısı ise, 71 bin civarında.

7 milyon 692 bin kişinin 2 bin TL’nin altındaki borçları silindi!

Vergi dairelerince, 7440 sayılı Kanun kapsamında 6183 sayılı Kanuna göre takip edilen alacaklardan, kişi bazında, ülke genelindeki tüm vergi dairelerine vadesi 31 Aralık 2022 tarihi öncesi olan ve toplam tutarı 2 bin TL’yi geçmeyen borçlar terkin edilmek suretiyle silindi. Kanuna göre borçlulardan herhangi bir başvuru alınmadı, Maliye kendisi sildi.

1 milyon 432 bin öğrencinin 4,5 Milyar TL KYK gecikme zammı borcu silindi!

Evet, 7440 sayılı Kanun kapsamında vergi dairelerince takip edilen 1 milyon 432 bin öğrencimizin KYK borçlarından kaynaklı 4,5 milyar TL gecikme zammı borçları da terkin edilmek suretiyle silindi.

Kanundan yararlanma şartları neler?

Kanundan yararlanmanın şartları oldukça basit: Başvuruda bulunulması, açılan davalardan vazgeçilmesi, ödemelerin süresinde yapılması gerekiyor.

Borç yapılandırma şartları çok cazip, kaçırmamakta fayda var!

Yapılandırmada esas alınacak Yİ-ÜFE aylık değişim oranı, aylık yüzde 0,75, yıllık yüzde 9. Şu anda yıllık gecikme zammı oranı yüzde 30, yıllık tecil faizi oranı yüzde 24, banka kredi faiz oranları tüketici kredilerinde yüzde 40 – 50. Yapılandırmada esas alınan yıllık yüzde 9 Yİ-ÜFE oranı, diğer oranlara göre oldukça düşük. Borçlulara yapılandırma kapsamındaki borçları için ciddi bir faiz avantajı sağlanıyor. Yani, çok düşük bir faizle vergi borçlarının yapılandırılması mümkün.

Bize göre, borçlarını yapılandırmak isteyenlerin kaçırmaması gereken büyük bir fırsat!

Borç yapılandırmasında ana para da indirim yok!

Borç yapılandırmasında vergi borçlarında ana para borcunda herhangi bir indirim bulunmuyor. Buna karşılık, gecikme zammı, gecikme faizi, vergi ziyaı cezası ve bu cezaya ilişkin gecikme zammının tahsilinden vazgeçiliyor, gecikme zammı ve gecikme faizinin yerine Yİ-ÜFE oranı olarak belirlenen yıllık yüzde 9 oranında bir faiz hesaplanıyor. Yapılandırılan borç tutarının peşin olarak ödenmesi halinde, bu şekilde hesaplanan Yİ-ÜFE faiz tutarının yüzde 90’ı da siliniyor.

Usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarında ise, yüzde 50’sinin ödenmesi şartıyla kalan yarısının tahsilinden vazgeçiliyor.

İdari ve adli para cezalarında ise, ana parada indirim yapılmıyor, bunlara işleyen faiz veya gecikme zammının yerine Yİ-ÜFE oranı olarak belirlenen yıllık yüzde 9 oranında bir faiz hesaplanıyor. Ödemenin peşin yapılması halinde ise, idari para cezalarından yüzde 25, bunlara ilişkin olarak hesaplanan Yİ-ÜFE tutarından ise yüzde 90 oranında indirim yapılıyor.

Borçlar 48 ayda 48 eşit taksitte ödenebilecek!

Evet, 7440 sayılı Kanun kapsamına giren borçlar yapılandırılarak peşin veya en fazla 48 ayda 48 eşit taksitte ödenebilecek. Yapılandırılan borçların aylık dönemler halinde 12, 18, 24 ve 36 taksitte ödenmesi de mümkün bulunuyor. Belediyeler ve spor kulüplerinde azami taksit sayısı 120 ay.

Taksitle ödemelerde ayrıca katsayı uygulanıyor. Katsayı oranı ise; 12 taksitte yapılacak ödemelerde 1,09; 18 taksitte yapılacak ödemelerde 1,135; 24 taksitte yapılacak ödemelerde 1,18; 36 taksitte yapılacak ödemelerde 1,27; 48 taksitte yapılacak ödemelerde 1,36.

Taksitler kredi kartıyla ödenebiliyor.

Başvuru süresi 3 Temmuz 2023, ilk taksit ödeme süresi ise 31 Temmuz 2023!

7440 sayılı Kanuna göre, 31 Mayıs 2023 tarihine kadar başvuruda bulunulması ve ilk taksit ödemesinin ise 30 Haziran 2023 tarihine kadar yapılması gerekiyordu. Ancak, 26 Mayıs 2023 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanan 7300 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile, başvuru ve ilk taksit ödeme süreleri 1 ay uzatıldı. Buna göre, başvuru süresi 3 Temmuz (30 Haziran resmi tatile rastladığından), ilk taksit ödeme süresi de 31 Temmuz oldu. 

Burada dikkate alınacak husus, sadece başvuru ve ilk taksit ödeme süreleri 1 ay uzatıldı, sonraki taksitlerin ödeme sürelerinde bir değişiklik olmadı. Çünkü, Cumhurbaşkanımıza verilen yetki, sadece başvuru ve ilk taksit ödeme sürelerinin uzatılmasıyla sınırlı. Yani, Temmuz ayı içinde, yapılandırmanın hem birinci hem de ikinci taksitleri birlikte ödenecek.

İlk 2 taksitin süresinde ödenmesi zorunlu!

İlk 2 taksitin yasal süresinde ödenmesi kanunen zorunlu, ödenmediği takdirde 7440 sayılı Kanun hükümlerinden yararlanılamıyor. Yani, Temmuz ayında, yapılandırmanın hem birinci hem de ikinci taksitlerinin birlikte ödenmesi gerekiyor.

Başvuru ve taksit ödeme süreleri yeniden uzatılabilir mi?

7440 sayılı Kanun’la verilen yetkiyi Sayın Cumhurbaşkanımız kullandı, başvuru ve ilk taksit ödeme sürelerini 1 ay uzattı. Söz konusu Kanunda, Cumhurbaşkanımıza bu süreleri yeniden uzatması için verilmiş başkaca bir yetki bulunmuyor. Dolayısıyla, mevcut koşullarda söz konusu sürelerin yeniden uzatılması gibi bir durum söz konusu değil.

Vergi borç yapılandırmasına bugüne kadar kaç borçlu başvurdu?

Kanun kapsamında Hazine ve Maliye Bakanlığı'na bağlı vergi dairelerine 4 milyon 524 bin 66 mükellef başvurdu ve bu kapsamda 6 milyon 639 bin 482 yapılandırma dosyası oluşturuldu. Kanun kapsamında bugüne kadar 265 milyar 379 milyon 176 bin liralık alacak yapılandırılırken, 20 milyar 725 milyon 946 bin 126 liralık tahsilat gerçekleştirildi.

Diğer af ve yapılandırma düzenlemelerinde tahsilat tutarları nasıldı?

Yakın zamanda çıkarılan af ve yapılandırma yasalarına göre tahsil edilen rakamlar şu şekilde:

Yıl	Kanun	Tahsilat (Milyar TL)
2016	6736	44.944
2017	7020 *	5.987
2018	7143	27.966
2020	7256 *	30.677
2021	7326	80.248
TOPLAM		189.822

 

* Sadece kesinleşmiş borçların yapılandırmasından.

Yapılandırma kapsamına giren borç tutarı dikkate alındığında, 7440 sayılı Kanuna göre yapılandırılacak ve tahsil edilecek tutarın daha fazla olması bekleniyor. Maliye yetkilileri, Meclis’e sundukları etki analizi raporunda, kesinleşmiş borçların yapılandırmasından yaklaşık 43,5 milyar TL tahsilat beklendiğini ifade ettiler.

Diğer düzenlemeler için de son başvuru tarihi 3 Temmuz!

Sadece kesinleşmiş alacakların yeniden yapılandırılması değil, kesinleşmemiş veya dava inceleme aşamasındaki alacakların yapılandırılması, matrah ve vergi artırımı, işletme kayıtlarının düzeltilmesi gibi düzenlemelerden yararlanmak için yapılacak başvurularda da, son tarih bugün yani 3 Temmuz 2023 Pazartesi. Bu düzenlemelerden yararlanmak isteyenlerin bugün gün sonuna kadar başvuruda bulunmaları gerekiyor.

Dava safhasında bulunan alacak tutarı 181 milyar TL!

Evet, Kanun kapsamına girebilecek dava aşamasında bulunan dava dosya sayısı, 215 bin 511. Maliye’nin bu davalara konu alacak tutarı ise, 181 milyar 200 milyon TL.

7440 sayılı Kanunla dava safhasında bulunan alacaklar içinde cazip imkanlar sunuluyor. Özellikle vergi mahkemesi aşamasında bulunanlar için sunulan fırsatlar oldukça cazip. Dava henüz vergi mahkemesi aşamasında bulunuyorsa ve mahkemece henüz bir karar verilmemişse, vergi aslının yüzde 50’sinin ve gecikme faizi ve gecikme zammı yerine hesaplanacak Yİ-ÜFE tutarının ödenmesi halinde, kalan yüzde 50 vergi aslı, vergi aslına bağlı olarak kesilen vergi cezalarının tamamı ile gecikme faizi ve gecikme zammı siliniyor. Diğer aşamalarda bulunan davalarda ise farklı fırsatlar söz konusu.

Bu düzenlemeden yararlanmak için de, bugün gün sonuna kadar bağlı bulunulan vergi dairesine başvuruda bulunulması ve açılan davadan feragat edilmesi gerekiyor. Kanunla sunulan bu fırsatları iyi değerlendirmekte ve yargı tarafından verilen emsal kararları dikkate alarak davadan vazgeçip vazgeçmemeye karar vermekte fayda var.

İnceleme ve tarhiyat aşamasında bulunan alacaklarda durum ne?

Kanunun yayım tarihi olan 12 Mart 2023 tarihi itibarıyla devam eden vergi incelemeleri ile takdir, tarh ve tahakkuk işlemlerine devam ediliyor. Bu işlemlerin tamamlanmasından sonra; verginin yüzde 50’si, gecikme faizi yerine Yİ-ÜFE tutarı, Kanunun yayımlandığı tarihten sonrası için gecikme faizi ödenecek ve buna bağlı olarak kalan vergi asılları, vergi cezaları ve gecikme faizi silinecek. Vergi aslına bağlı olmayan cezalarda; cezanın yüzde 25’i tahsil edilerek kalanın tahsilinden vazgeçilecek.

Matrah ve vergi artırımından yararlanıp kasko sigortası fırsatını kaçırmayın!

Matrah - vergi artırımı, iş dünyası ve vergi mükelleflerinin yapılandırma yasalarında en çok ilgi gösterdiği 3 düzenlemeden birisi. Diğer ikisi ise, emtia">emtia stok beyanı ve kasa - cari hesap düzeltmesi. Aslında her üçü de birbirinden özel ve önemli düzenlemeler.

Matrah ve vergi artırımı yaparak buna ilişkin olarak tahakkuk eden vergiyi ödeyen mükellefler, matrah ve vergi artırımı yaptıkları yıl veya yıllar için, artırım konusu vergi türleri yönünden “vergi incelemesi yapılmama garantisi” elde ediyorlar. Matrah ve vergi artırımı aslında vergi incelemesine karşı bir kasko sigortası niteliğinde! Artırım yapılan yıllarla ilgili düşük tutarda bir “sigorta parası” ödenerek, vergi incelemesinden kurtulmak mümkün.

Matrah ve vergi artırımı, 2018 – 2022 yılları için yapılabiliyor.

2022 matrah artırımı çok pahalı geldi!

2022 yılı matrah ve vergi artırımı, söz konusu düzenlemeden kaynaklanan nedenlerle yararlanmak isteyenlere biraz pahalıya patlıyor. Matrah ve vergi artırımı düzenlemesi kapsamına 2022 yılının dahil edilmesi biraz olaylı oldu. Meclis’e sunulan Torba Yasa Teklifi’nde, 2022 yılı, matrah ve vergi artırımı düzenlemesi kapsamında yer almıyordu. Ancak, kamuoyundan gelen yoğun talep ve baskılar sonucunda, yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannameleri henüz verilmeyen 2022 yılı için de matrah ve vergi artırımı düzenlemesi yapıldı. Tabi, gerekli vergi güvenlik çıpaları konularak. Beyannamesi alınmayan döneme ilişkin gerekli vergi güvenlik önlemlerinin alınması son derece doğru ama abartılmaması koşuluyla! 

Meclis’te son anda yapılan değişikliklerle bazı çıpalarda aşırılığa gidilmiş olsa da, 2022 yılı için matrah ve vergi artırımı düzenlemesi hayata geçirildi. Ancak, sahadan bize ve Maliye’ye yansıyan şey, getirilen güvenlik çıpalarına göre yapılan hesaplamalar sonucunda yüksek tutarlarda matrah artırımı vergisi çıkması nedeniyle, mükelleflerin 2022 yılına ilişkin matrah ve vergi artırımı yapmama eğiliminde oldukları ve yapmadıkları yönünde. Özellikle 2022 yılına ilişkin matrah artırımı yapmak isteyenlerden, ilgili düzenlemeye göre yapılan hesaplamalar sonucunda 2022 yılı beyannamesindeki matraha ek (ilave) matrah çıkarılarak, düzeltme yoluyla gelir ve kurumlar vergisi istenilmesi sahada büyük tepkilere neden oldu ve oluyor. Mükellefler sadece bu nedenle matrah artırımı yapmaktan vazgeçiyorlar.

Matrah ve vergi artırımı başvurusu için son gün bugün!

Matrah ve vergi artırımında bulunmak isteyenlerin bugün gün sonuna kadar başvuruda bulunmaları, tahakkuk eden vergileri de peşin veya ilk ve ikinci taksiti Temmuz 2023 ayı sonuna kadar olmak üzere aylık taksitler halinde 12 eşit taksitte ödemeleri gerekiyor. Ayrıca, ilk iki taksitin süresinde ödenmesi de zorunlu bulunuyor. Peşin ödemede, yüzde 10 indirim yapılıyor. Matrah ve vergi artırımında bulunan mükelleflerin, ilk iki taksiti süresinde ve tam ödemeleri koşuluyla, bir takvim yılında en fazla üç taksitin süresinde ödenmesi şartı aranılmayacak, süresinde ödenmeyen taksitler son taksiti izleyen ayın sonuna kadar geç ödeme zammıyla birlikte ödenebilecek.

Öde(ye)meyecekseniz matrah ve vergi artırımı yapmayın!

Matrah ve vergi artırımında en çok mağduriyet, bu artırımlar sonucunda tahakkuk eden vergilerin yasada öngörülen şekilde ödenmemesi nedeniyle bu artırımların ihlal edilmesi halinde yaşanıyor. Matrah ve vergi artırımlarını ihlal edenler, bu artırımların sağladığı avantajları kaybediyorlar.  Bu haklarını kaybedenlere ne mi yapılıyor?

Matrah ve vergi artırımlarının ihlal edilmesinin sadece bu artırımlara ilişkin tahakkuk eden vergilerin gecikme zammıyla ödenmesi sorumluluğu dışında, “ilk vergi incelemesine alınacak mükellefler listesi”ne dahil edilme gibi ağır bir sonucu daha var! Yani, bu durumdaki mükellefler bir yandan öncelikli olarak vergi incelemesine alınıyor, bir yandan da artırım nedeniyle tahakkuk eden vergileri gecikme zammı hesaplanarak takibe alınıyor.

Dimyata pirince giderken evdeki bulgurdan olmayın!

Matrah ve vergi artırımında bulunup tahakkuk eden vergileri yasada öngörülen süre ve şekilde ödeyemeyecek olanların, bu artırımları yapmamalarında fayda var. Çünkü, matrah ve vergi artırımlarını ihlal edecekleri daha baştan belli olanların, işin sonunda hem hemen incelemeye alınma hem de yararlanamadıkları artırımların vergisini ödeme durumuyla karşı karşıya kalmaları muhtemel. Dolayısıyla, dimyata pirince giderken evdeki bulgurdan olmamak için, matrah ve vergi artırımında bulunacak mükelleflerin bu durumu dikkate alarak, kırk kere düşünüp bir kere karar vermeleri gerekiyor. Artırım nedeniyle tahakkuk eden vergileri ödeyemeyecek olanların daha baştan bu artırımı yapmamaları kendi lehlerine. Buradan matrah ve vergi artırımı yapacak olanlara SON UYARIMIZ: Eğer ödeyemeyecekseniz, matrah ve vergi artırımı yapmayın, “Dimyata Pirince Giderken Evdeki Bulgurdan Olmayın!”

Stok beyanı fırsatını kaçırmayın!

Emtia stok beyanı, mükelleflerin yapılandırma yasalarında en çok ilgi gösterdiği birkaç düzenleme arasında yer alıyor.

Stok beyanı düzenlemesiyle; gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine, işletmelerinde mevcut olduğu halde kayıtlarında yer almayan yani faturasız emtiaları yasal kayıtlarına intikal ettirmek suretiyle, kayıtlarını fiili duruma uygun hale getirme imkanı sağlanıyor (7440 sayılı Kanun, Mad. 6/1).

Emtia stok beyanına neden çok ilgi gösteriliyor?

Cevabı oldukça basit, emtia stok beyanı, yapanlara oldukça cazip avantajlar sağlıyor. Mükellefler de haklı olarak bu avantajlardan yararlanmak istiyor. Emtia stok beyanı yapmanın avantajları aşağıdaki gibi aşağıdaki sıralanabilir: Faturasız emtianın faturası Devletten alınmış oluyor, faturasız emtia, düşük bir KDV ödenerek kayıtlara alınıyor, emtia stok beyanı için ödenen KDV indirim konusu yapılabiliyor. Bildirilen emtianın değeri kaç TL ise, o kadar para işletmeden vergisiz olarak çekilebiliyor. Devlet güvencesinde geleceğe yönelik risksiz, düşük KDV’li stok yaratılıyor.

Stok beyan başvurusu da bugün sona eriyor!

Emtia stok beyanı başvuru süresi, bugün yani 3 Temmuz’da sona eriyor. Faturasız emtiaların stok beyanı kapsamında kayıtlara alınabilmesi için, bunların rayiç bedelleri üzerinden tabi oldukları KDV oranının yarısı kadar KDV hesaplanarak, stok beyanına ilişkin beyanname ve envanter listesinin bugün yani 3 Temmuz 2023 Pazartesi günü sonuna kadar verilmesi, tahakkuk edecek verginin de aynı süre içinde ödenmesi gerekiyor.  Bu şekilde kayıtlara intikal ettirilecek emtia genel KDV oranına (yüzde 18) tabi ise yüzde 9; indirimli KDV oranına (yüzde 1, yüzde 8) tabi ise bu oranların yarısı (yüzde yarım, yüzde 4) kadar KDV hesaplanması ve ödenmesi gerekiyor. Stok beyanı düzenlemesi kapsamında beyan edilen emtialara ilişkin olarak hesaplanarak ödenen bu KDV’ler indirilebiliyor ancak iade konusu yapılamıyor. Ancak, bu KDV’lerin indirim konusu yapılabilmesi için sadece tahakkuk etmesi yeterli değil, mutlak suretle ödenmesi gerekiyor. Bu KDV’ler ödenmediği sürece indirilemiyor. KDV’nin taksitle ödendiği durumlarda ise, KDV’nin sadece ödenen kısmı indirim konusu yapılabiliyor.

KDV’nin ödenmemesi emtia stok beyanını geçersiz kılmıyor!

Hemen belirtelim, emtia stok beyanı nedeniyle tahakkuk eden KDV‘nin bugün gün sonuna kadar ödenmemesi emtia stok beyanını geçersiz kılmıyor, yani stok beyanı geçerli oluyor, sadece ödenmeyen KDV’ler indirim konusu yapılamıyor. Beyan edilen ancak ödenmeyen bu KDV’lerin vergi dairelerince 6183 sayılı Kanuna göre gecikme zammı uygulanarak takip ve tahsil edilmesi gerekiyor.

KDV’den istisna emtialar için stok beyanı yapılabilir mi? 

Faturasız olarak satın alınmış emtiaların “stok beyanı” kapsamında kayıtlara alınabilmesi için, mutlak suretle bunların teslimlerinin KDV’ye tabi olması ve 7440 sayılı Kanunda belirlenmiş oranlarda KDV ödenmesi gerekiyor. Dolayısıyla, teslimleri KDV’den istisna olan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlarla ilgili olarak stok beyanından yararlanılması mümkün bulunmuyor. Örneğin, teslimleri KDV’den istisna bulunan kitap, atık ve hurdalar için stok beyanında bulunulması söz konusu değil.

Kuyumculara emtia stok izni verildi!

Maliye sadece kuyumcuların altından mamul ürünler için stok beyanına izin vermiş durumda. Kuyumcular işletmelerinde mevcut olduğu halde kayıtlarında yer almayan özel matrah şekline tabi altından mamul ürünler için has altın bedeli düşüldükten sonra kalan rayiç bedel üzerinden stok beyanında bulanabilecekler ve ürünün tabi olduğu KDV oranının yarısı kadar KDV beyan edip ödeyecekler. Has altın bedelinin düşülmesinin nedeni, külçe altın bedelinin KDV’den istisna olması.

Stok beyanları da incelenebilir mi?

Evet, Maliye, emtia stok beyanlarının doğruluğu ve yerindeliğini her zaman kontrol edebilir. Nitekim, Maliye, 7326 sayılı Kanuna ilişkin başvuru süresi sonrasında, yapılan stok beyanlarını ve eki envanter listelerini belirli kriterlere göre analiz ederek, riskli olan mükellefleri ve beyanlarını tespit etti. Bu kapsamda stok beyanlarını riskli bulduğu yaklaşık 400 mükellefi inceledi. Riskli bulunan mükellefler ise 3 grupta toplandı: Sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenledikleri tespit edilen mükellefler, ana faaliyet konusu dışında stok beyanında bulunanlar, stok beyanları iktisadi, ticari veya teknik icaplara uygun bulunmayanlar. Maliye, yaptığı araştırma ve inceleme sonucunda, beyanlarını riskli bulduğu bu 400 mükelleften gerçeğe aykırı ve gerçek durumu yansıtmadığı anlaşılanların stok beyanlarını iptal etti. “Maliye’nin stok beyanında bulunanlara tuzak kurması” gibi bir durum kesinlikle söz konusu değil. Ayrıca, işletmelerde fiilen olmayan emtialar için stok beyanı yapılmaması gerekiyor.

Kasadaki olmayan parayı ve ortaklardan alacakları silmek için büyük fırsat

Şirketlerin, 31 Aralık 2022 tarihi itibariyle defter kayıtlarında ve bilançolarında gözüken ancak kasada mevcut olmayan “nakit paralar” ile ödünç para verme ve benzeri nedenlerle ortaklarından alacaklı bulundukları tutarlara af geldi. İsteyen şirket, söz konusu tutarları yüzde 3 vergi ödemek suretiyle kayıtlarından silebilecek! Tabi bu düzenlemeden yararlanmak isteğe bağlı, zorunlu değil!

Maliye, kasadaki günlük ihtiyaç tutarının üzerindeki paralar ile ortaklardan alacaklar hesaplarında gözüken tutarların, ortaklar tarafından şirketten çekildiğini ve kullanıldığını kabul ediyor, üçer aylık geçici vergi dönemleri itibariyle ortaklarından alacaklı bulundukları tutarlar ile kasada günlük ihtiyaç tutarının üzerinde kalan tutarın toplamı üzerinden adat yöntemiyle finans/faiz">faiz hesaplanarak, ortaklara fatura edilmesini ve yüzde 18 KDV hesaplanmasını istiyor. Bu şekilde, söz konusu tutarlara adat faizi hesaplamayan ve fatura kesip KDV uygulamayan şirketleri ise, CİDDİ MALİYETLİ BİR SON BEKLİYOR. Maliye, bu şirketlerden vergi üstüne vergi, ceza üstüne ceza alıyor.

Olmayan para ve alacakların silinmesi için son başvuru tarihi bugün!

Söz konusu düzenleme ile Şirketlere, 31 Aralık 2022 tarihi itibarıyla düzenlenen bilançolarında görülmekle birlikte işletmelerinde bulunmayan kasa mevcutları ve işletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısıyla (ödünç verme ve benzer nedenlerle ortaya çıkan) ortaklarından alacaklı bulunduğu tutarlar ile ortaklara borçlu bulunduğu tutarlar arasındaki net alacak tutarları ile bunlarla ilgili diğer hesaplarda yer alan işlemlerini bugün yani 3 Temmuz 2023 Pazartesi günü gün sonuna kadar (bu tarih dâhil) vergi dairelerine beyan etmek suretiyle kayıtlarını düzeltmeleri ve böylece kayıtlarını fiili duruma uygun hale getirmeleri imkanı veriliyor.

Yüzde 3 vergi ödeyen bu fiktif alacakları silebiliyor!

Bu fiktif alacakları düzeltmek için beyanda bulunan şirketlerin, beyan ettikleri tutarlar üzerinden yüzde 3 vergi hesaplayacak ve beyanname verme süresinin son günü olan bugün yani 3 Temmuz günü sonuna kadar ödemeleri gerekiyor.

Düzeltmede hangi bilanço esas alınacak?

Düzeltme beyanında bulunacak şirketlerin, 31 Aralık 2022 tarihli bilançolarını dikkate almaları gerekiyor. Özel hesap dönemi kullanan mükellefler ise, 2022 yılı içerisinde sona eren hesap dönemlerine ilişkin olarak düzenleyecekleri bilançolarını esas alacaklar.

Düzeltmede hangi tarih dikkate alınacak?

Düzeltme (silme) işleminde, 31 Aralık 2022 tarihli bilançolarda görünen tutarlar esas alınacak. Yani, silinecek tutarlar 31 Aralık 2022 tarihli bilançolarda görünen tutarlardan fazla olamayacak. Düzeltmenin yapılacağı 2023 yılında söz konusu tutarlar artmışsa, 31 Aralık 2022 tarihli bilançolarda yer alan tutarlar, azalmışsa beyan tarihindeki (en geç 3 Temmuz 2023 tarihindeki) tutarlar düzeltmeye esas alınacak. Bu çok önemli ve mutlak suretle dikkat edilmesi gereken bir ayrıntı, aman dikkat!

Şirketler ve ortakları için kaçırılmayacak büyük bir fırsat!

Fiilen kasada bulunmayan para ve ortaklardan alacaklara, yüzde 3 vergi ödenmesi karşılığı getirilen bu af, şirketler ve ortakları için büyük bir fırsat. Yani, beyan edilerek düzeltilen tutarla sınırlı olarak, ortaklar şirkete olan borçlarından kurtuluyorlar. Aslında yapılan bu işlem şirkete kasko sigortası yaptırmak gibi bir şey.  Bu şekilde şirketler haklarında yapılacak muhtemel vergi incelemeleri de önlenmiş oluyor. Çünkü, kasa ve ortaklar cari hesabında yüksek tutarlı paraların gözükmesi, Risk Analiz Sisteminde tanımlanan ve incelenecek mükelleflerin seçiminde dikkate alınan en önemli kriterlerden birisi. Bu büyük fırsatı kaçırmamak lazım.

Deprem bölgesinde de başvuru süresi 3 Temmuz’da bitmiyor!

İlan edilen mücbir sebep süresinde yeni bir uzatma yapılmadığı takdirde, deprem bölgesinde 7440 sayılı Kanuna ilişkin başvuruların 1 – 31 Ekim 2023, ilk taksit ödemelerinin ise 1 - 30 Kasım 2023 tarihleri arasında yapılması gerekiyor.

Sonuç olarak;

7440 sayılı Kanunda yer alan birbirinden avantajlı düzenlemelerden yararlanmak isteyen vatandaşlarımız ve vergi mükelleflerimizin 3 Temmuz 2023 Pazartesi günü sonuna kadar başvuruda bulunmaları, ilk ve ikinci taksit ödemelerini 31 Temmuz 2023 tarihine kadar (bugün dahil) yapmaları gerekiyor.

Kısa bir süre içerisinde bu şekilde bir yasanın çıkarılması artık imkansız gibi görünüyor. Bu nedenle, yararlananlara inanılmaz fırsatlar sunan bu düzenlemeleri kaçırmamakta ve bu son başvuru gününde yeniden değerlendirmekte fayda var!

(Kaynak: Abdullah Tolu / Ekonomim.com | 03.07.2023)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (150 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.