BASINDAN YAZILAR
1 Emekliye 1.69 Çalışan Dönüşüyor - MuhasebeTR

1 Emekliye 1.69 Çalışan Dönüşüyor

Sosyal güvenlik sisteminde 1 emekliye düşen çalışan sayısını gösteren aktif / pasif oranı 2020 yılında 1.87 olarak gerçekleşti. Stajyer ve kursiyer gibi gerçekte prim ödemeyen kesimler hariç tutulduğunda ise aktif / pasif oranı 1.69 düzeyinde kaldı. Sosyal güvenlik reformundan bu yana aktif / pasif oranında sadece 0.3 puanlık iyileşme kaydedildi. Habertürk’ten Ahmet Kıvanç’ın haberi

Sosyal güvenlik sistemi 2008 yılında reforma tabi tutuldu. 8 Eylül 1999’dan sonra çalışmaya başlayan kadınlarda 58, erkeklerde 60 olan emeklilik yaşı 2036 yılından itibaren kademeli olarak artırılarak 2048 yılında 65 yaşa çıkartılacak. Reformla, çalışan başına emekli sayısını gösteren sosyal güvenlik sistemindeki aktif / pasif oranının da yükseltilmesi amaçlandı.

Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) aralık ayı istatistiklerine göre, 2009 yılında 15 milyon 96 bin olan aktif sigortalı sayısı 12 yıllık dönemde 8 milyon 248 bin kişi artarak 23 milyon 344 bine yükseldi. Aynı dönemde SGK’dan gelir ve aylık alanların sayısı ise dosya bazında 4 milyon 2 bin kişi artarak 8 milyon 489 binden 12 milyon 491 bin kişiye yükseldi. (Merak edenler için not: Ölen sigortalıların dul ve yetimlerini de kapsayan ‘kişi’ bazında aylık veya gelir alanların sayısı ise söz konusu dönemde 9 milyon 174 binden 13 milyon 264 bine yükseldi)

SGK, 1 emekliye düşen çalışan sayısını gösteren aktif / pasif oranını aktif sigortalılar ve dosya bazında emekli aylığı alan kişi sayısına göre hesaplıyor. Buna göre, 2009 yılında 1.78 olan aktif / pasif oranı (1 emekliye karşılık çalışan sayısı),2017 yılında 1.95’e yükseldi. Sonrasında 2018’de 1.86’ya, 2019’da da 1.80’e düşen bu oran 2020 yılında 1.87’ye yükseldi.

Yıllara göre aktif sigortalılar ve emekli aylığı alanlar                      
                         
  2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 Aralık
AKTİF SİGORTALILAR 15.096.728 16.196.304 17.374.631 18.352.859 18.886.989 19.821.822 20.773.227 21.131.838 22.280.463 22.072.840 22.000.964 23.344.547
1- Zorunlu 14.091.527 15.245.933 16.486.178 17.451.302 17.946.880 18.829.866 19.578.731 19.099.026 20.241.389 20.093.780 20.172.891 21.064.613
Zorunlu 4/a, 4/b (Tarım Hariç),4/c 13.061.379 14.130.454 15.351.842 16.382.998 17.007.902 17.949.951 18.766.853 18.367.294 19.511.173 19.374.552 19.542.660 20.490.475
Tarım zorunlu (4/b) 1.014.948 1.101.131 1.121.777 1.056.852 928.454 864.468 797.334 717.876 705.592 696.175 600.787 547.075
Muhtar 15.200 14.348 12.559 11.452 10.524 15.447 14.544 13.856 24.624 23.053 29.444 27.063
2 - Çırak 321.649 349.581 298.180 306.617 320.730 359.948 392.908 1.170.080 368.373 341.659 319.017 346.624
3- Yurt dışı Topluluk 35.930 25.778 32.867 34.600 34.987 28.297 29.926 24.710 21.592 22.899 21.002 16.219
4 - Tarım (4/a-2925) 178.541 152.802 124.911 85.717 62.988 46.996 40.615 36.125 50.602 45.384 41.108 31.250
5- Diğer Sigortalılar 441.907 391.499 331.017 356.340 401.076 409.823 445.366 442.552 462.452 407.996 364.434 445.079
6-Stajyer ve Kursiyerler (*) 27.174 30.711 101.478 118.283 120.328 146.892 285.681 359.345 1.136.055 1.161.122 1.082.512 1.440.762
PASİF SİGORTALILAR  
-Dosya 8.488.866 8.820.694 9.274.705 9.635.806 9.893.779 10.227.047 10.808.165 11.171.059 11.418.722 11.867.931 12.214.543 12.490.714
-Kişi 9.173.780 9.518.704 10.015.071 10.382.732 10.595.966 10.921.001 11.384.263 11.755.365 12.154.140 12.613.151 12.977.719 13.264.220
1 - Yaşlılık Aylığı Alanlar 6.228.816 6.473.492 6.816.806 7.065.881 7.284.036 7.504.323 7.854.890 8.121.461 8.402.314 8.729.758 8.968.462 9.133.884
2 - Malullük Aylığı Alanlar 105.095 107.346 109.382 112.241 112.320 116.241 118.801 120.923 123.494 124.936 126.947 124.602
3 - Vazife Malulü Aylığı Alanlar 6.543 6.608 6.711 6.858 6.921 11.536 11.939 12.170 12.934 13.504 14.039 14.381
4 - Ölüm Aylığı Alanlar (Dosya) 2.044.775 2.127.373 2.233.921 2.340.001 2.376.354 2.477.900 2.700.348 2.787.524 2.748.356 2.863.274 2.963.088 3.072.907
5 - Ölüm Aylığı Alanlar (Kişi) 2.701.320 2.796.306 2.944.768 3.057.453 3.049.522 3.142.384 3.247.448 3.343.265 3.451.929 3.576.046 3.692.788 3.813.421
6 - Sürekli İşgöremezlik Geliri Alanlar 57.422 58.499 58.979 60.657 61.467 62.179 65.477 70.081 73.035 75.654 79.209 80.891
7 - Sürekli İşgöremezlik Ölüm Geliri Alanlar (Dosya) 46.215 47.376 48.906 50.168 52.681 54.868 56.710 58.900 58.589 60.805 62.798 64.049
8 - Sürekli İşgöremezlik Ölüm Geliri Alanlar (Kişi) 74.584 76.453 78.425 79.642 81.700 84.338 85.708 87.465 90.434 93.253 96.274 97.041
Aktif / Pasif Oranı 1,78 1,84 1,87 1,90 1,91 1,94 1,92 1,89 1,95 1,86 1,80 1,87

GERÇEK AKTİF / PASİF ORANI DAHA DÜŞÜK

Sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliği için ideali 4 olan aktif / pasif oranı Türkiye’de 1.87 olmakla birlikte detaylara inildiğinde gerçekte çok daha düşük olduğu görülüyor.

SGK’nın hesaplamalarda dikkate aldığı aktif sigortalılar içinde çırak, stajyer ve kursiyerler de yer alıyor. Bu üç gruptaki kişilerin sayısı 2009’da 349 bin iken 2016 yılında hızla artarak 1 milyon 529 bin kişiye yükseldi. 2020 yılında ise bu gruptaki kişilerin toplam sayısı 1 milyon 787 bin kişi oldu. Bu kişiler için uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenmiyor.

SGK’nın hesaplamasına dahil edilenler arasında isteğe bağlı sigortalılar, tarım işçileri ve yurt dışı topluluk sigortası ödeyenler ile yurt dışı borçlanması yapanlar da yer alıyor. Bu gruptakilerin de prim ödemeleri istikrarlı değil.

Söz konusu grupları dışarıda bırakarak çalışmasından dolayı “zorunlu sigortalı” olan kişilere göre hesaplama yapıldığında durum değişiyor. 2009 yılında 13 milyon 61 bin kişi olan zorunlu sigortalıların sayısı 12 yılda 6 milyon 973 bin kişi artarak 2020’de 21 milyon 64 bin kişiye ulaştı. 12 yıllık dönemde emekli aylığı alanların sayısının 4 milyon kişi arttığını hatırlatalım.

Zorunlu sigortalılar dikkate alınarak hesaplanan aktif / pasif oranı 2009 yılında 1.66 iken 2014 yılında 1.84’e yükseldi, 2020 yılında ise 1.69’a geriledi. 12 yıllık dönemde sadece 0.03 puanlık bir iyileşme sağlanabildi.

Zorunlu sigortalı çalışanlara göre aktif / pasif dengesi

  2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 Aralık
AKTİF SİGORTALILAR 15.096.728 16.196.304 17.374.631 18.352.859 18.886.989 19.821.822 20.773.227 21.131.838 22.280.463 22.072.840 22.000.964 23.344.547
Zorunlu 14.091.527 15.245.933 16.486.178 17.451.302 17.946.880 18.829.866 19.578.731 19.099.026 20.241.389 20.093.780 20.172.891 21.064.613
PASİF SİGORTALILAR (Dosya) 8.488.866 8.820.694 9.274.705 9.635.806 9.893.779 10.227.047 10.808.165 11.171.059 11.418.722 11.867.931 12.214.543 12.490.714
Aktif / Pasif Oranı 1,78 1,84 1,87 1,90 1,91 1,94 1,92 1,89 1,95 1,86 1,80 1,87
Zorunlu sigortalı / Pasif Oranı 1,66 1,73 1,78 1,81 1,81 1,84 1,81 1,71 1,77 1,69 1,65 1,69


ZONGULDAK’TA EMEKLİLER ÇALIŞANLARI YÜZDE 12 AŞTI

SGK’nın yöntemiyle iller bazında yapılan hesaplamalara göre, aktif / pasif oranının en düşük olduğu il 0.89 ile Zonguldak oldu. Yer altında zor koşullarda çalışan kömür işçileri diğer çalışanlara göre daha erken emekli olabiliyorlar. Bunun da etkisiyle Zonguldak’ta 1 emekliye karşılık sadece 0.89 aktif çalışan bulunuyor. İldeki emeklilerin çalışanlara oranı 1.12 düzeyinde yer alıyor. Başka bir ifadeyle, emeklilerin sayısı çalışanlardan yüzde 12 daha fazla.

Zonguldak’ın ardından ikinci sırada yer alan Sinop’ta aktif / pasif oranı 0.92 düzeyinde bulunurken, bu ilde de emeklilerin aktif çalışanlara oranı 1.08 oldu.

Üçüncü sırada yer alan ve Zonguldak gibi madencilerin yoğun olduğu Bartın’da ise aktif / pasif oranı 1 olarak gerçekleşti. Bu ilde 1 emekliye 1 çalışan düşüyor.

ŞIRNAK'TA AKTİF / PASİF ORANI 6.70

Nüfusun genç, emekli sayısının az olduğu güneydoğu illeri aktif / pasif oranı en yüksek iller oldu. İlk sırada yer alan Şırnak’ta aktif / pasif oranı 6.70 (1 emekliye karşılık 6.7 çalışan) olarak gerçekleşirken, onu 5.26 ile Hakkari, 4.39’la Şanlıurfa, 4.18 ile Mardin izledi.

İllere göre sigortalı çalışanların emeklilere oranı  
  Aktif Aylık alan Aktif/Pasif oranı Aylık alanların çalışanlara oranı
Adana 521.356 318.731 1,64 0,61
Adıyaman 115.334 51.870 2,22 0,45
Afyonkarahisar 181.378 118.889 1,53 0,66
Ağrı 68.428 19.094 3,58 0,28
Amasya 81.032 72.345 1,12 0,89
Ankara 1.991.691 994.748 2,00 0,50
Antalya 760.751 361.818 2,10 0,48
Artvin 47.325 35.865 1,32 0,76
Aydın 274.682 232.320 1,18 0,85
Balıkesir 328.812 289.922 1,13 0,88
Bilecik 70.411 42.792 1,65 0,61
Bingöl 56.233 17.201 3,27 0,31
Bitlis 61.552 20.131 3,06 0,33
Bolu 96.669 58.490 1,65 0,61
Burdur 68.144 58.854 1,16 0,86
Bursa 983.510 547.815 1,80 0,56
Çanakkale 157.044 124.055 1,27 0,79
Çankırı 48.479 34.931 1,39 0,72
Çorum 114.215 101.139 1,13 0,89
Denizli 315.483 219.489 1,44 0,70
Diyarbakır 301.711 93.381 3,23 0,31
Edirne 109.468 95.984 1,14 0,88

 

(Kaynak: Ahmet Kıvanç / Haber Türk | 19.03.2021)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.


GÜNDEM