Hakan ÜZELTÜRK - Avans Kâr Dağıtımında Yeni Problemler

Kurumlar vergisi mükellefleri, 3.4.2007 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanan 1 seri numaralı Kurumlar Vergisi Kanunu Genel Tebliği'nin 15.6.6. bölümüne göre, geçici vergi dönemleri itibarıyla doğan ticari kârları üzerinden avans kâr payı dağıtabilecekler. Avans kâr payı düzenlemesine göre:

1. Şirketlerin ana sözleşmelerinde bu konuda hüküm bulunmalıdır.

2. Avans kâr dağıtımı yapılacak senede, şirket genel kurulu tarafından yönetim kuruluna yetki verilmesi gerekmektedir.

3. Avans olarak dağıtılacak kâr tutarı, bir önceki yıl kârının, yedek akçeler, vergi ve karşılıkları düşüldükten sonraki kısmının yarısını aşamaz.

4. Bir önceki yıl zarar eden şirketler bu hükümden yararlanamazlar.

5. Dağıtılan avans kâr payları üzerinden stopaj yapılır.

Avans kâr payı dağıtımı bakımından Kurumlar Vergisi Kanunu'nun yanında dikkate alınması gereken bir başka kanun da Ticaret Kanunu'dur. Avans kâr dağıtımı yapmak isteyen bir şirketin ana sözleşmesinde değişiklik yapması gerekecektir. Oysa şu anda yürürlükte olan Ticaret Kanunu'nda bu konuda bir düzenleme bulunmamaktadır. Dolayısıyla şirket avans kâr payı dağıtımı yapmak istediğinde Ticaret Kanunu'nda olmayan, fakat 1 seri numaralı Kurumlar Vergisi Tebliği'nde yer alan bir düzenlemeye göre hareket etmek zorunda kalmaktadır.

Mükelleflere sorular

Avans kâr payı dağıtımı hükümleri kapsamında aşağıdaki cevaplardan hangisi doğrudur?

a. Kurumlar Vergisi Tebliği, Ticaret Kanunu'nda yer almayan bir alanı düzenlemektedir.

b. Kurumlar Vergisi Tebliği, Kurumlar Vergisi Kanunu'nda yer almayan bir konuyu düzenlemektedir.

c. Kurumlar Vergisi Tebliği, hukuka aykırıdır. Kurumlar Vergisi Tebliği'ne göre hareket eden mükellefler bu hukuka aykırılıklar sebebiyle avans kâr payı dağıtımında problemler yaşayacaklardır.

d. İdare mükellefleri hukuken yanıltmaktadır. Mükellefler örtülü kazanç hükümleri ve müeyyideleriyle karşı karşıya kalacaklardır.

e. Hepsi

Doğru cevap 'e' şıkkı olacaktır. Zira şu anda sözkonusu tebliğde yer alan düzenlemeler ne Kurumlar Vergisi Kanunu ne de Ticaret Kanunu'nda yer almamaktadır. Bu hukuken kanunda olmayan bir alanda düzenleme yapılması suretiyle yasama organına ait olan bir yetkinin kullanılması demektir. Yine tebliğde yer alan avans kâr payı dağıtımında örtülü kazanç dağıtımı hükümlerinin uygulanmayacağı ifadesi de idarenin tebliğ hükümlerini kanun hükümlerine üstün kabul etmesi anlamındadır. Bu kadar ciddi hukuk yanlışlarının derhal düzeltilmesi gerekir. İdare bu konuda hemen geniş katılımlı bir çalışma yapıp bu hukuka aykırılıkları düzeltmelidir. Yoksa yargı kararları sonrasında zaten düzeltmek zorunda kalacaktır.

Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, tebliği dikkate almıyor

Uygulamada avans kâr payı dağıtımı ile ilgili sorunlar hemen yaşanmaya başlamıştır. Öncelikle şirketler tebliğ hükümlerini dikkate alarak genel kurullarında aldıkları kararlarla avans kâr payı dağıtılması konusundaki ana sözleşme değişikliklerini ticaret siciline kaydettirmek istediklerinde mevcut Ticaret Kanunu'nda bu konuda bir hüküm bulunmadığından bahisle, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nca bu talepleri reddedilmekte ve gerekli izni alamamaktadırlar. Bu izin olmadığı sürece başvuruda bulunan şirketler bakımından avans kâr dağıtımı yapılması da mümkün bulunmamaktadır. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ancak yeni Ticaret Kanunu yürürlüğe girer ve bu konuda bir düzenleme yaparsa sözkonusu iznin mümkün olabileceğini belirtmektedir.

Bu durumda zaten kurumlar vergisi bakımından hukuka aykırı olarak uygulanmasına çalışılan bir düzenleme Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nca, tarafından da Ticaret Kanunu yönünden hukuka aykırılık sebebiyle uygulanmamaktadır. İdare bu hususu dikkate alarak her iki kanunla bağlantılı problemler için hemen bir somut adım atmalıdır. Mükelleflerin bu somut adımları görmeden avans kâr payı dağıtmamaları ileride oluşacak hukukî problemler açısından doğru olacaktır.

(Kaynak: Dünya Gazetesi | 20.04.2007)

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.