İkinci El Otomobil Alım Satım İşlerinde Vergilendirme

 Soru: İkinci el oto alım satım işlerinin vergilendirilmesi nasıl olacaktır?

Cevap: KURUMLAR VERGİSİ YÖNÜNDEN;       

                       Ticari kazancın tespitinde iki temel ilke geçerlidir. Bunlar "dönemsellik" ve "tahakkuk esası" ilkeleridir. Tahakkuk esası ilkesinde, gelir veya giderin miktar ve mahiyet itibariyle kesinleşmiş olması, yani geliri veya gideri doğuran işlemin tekemmül etmesinin yanı sıra, miktarının ve işlemden kaynaklanan alacağın veya borcun ödeme şartlarının da belirlenmiş olması gereklidir. Bu esas dikkate alındığında bir gelir unsurunun, özel bir düzenleme bulunmadığı sürece, mahiyet ve tutar itibariyle kesinleştiği dönem kazancının tespitinde dikkate alınması gerekmektedir.

             Buna göre, şirketler tarafından elde edilen kazançlar kurum kazancı olup safi kurum kazancınız  da 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun  ticari kazanç hakkındaki hükümlerine göre tespit  edilecektir.

            Bu çerçevede,  ikinci el taşıt alım satımı ile alım satıma aracılıktan elde edilen kazançlar ticari kazanç mahiyetinde olup taşıt alım satımında ticari kazancın hesaplanmasında satış bedellerinin hasılat, alış bedellerinin ise maliyet olarak dikkate alınması gerekmektedir. İkinci el  taşıt satışına aracılık edilmesi nedeniyle elde edilen kazanç ise komisyon geliri olacaktır.

            KATMA DEĞER VERGİSİ YÖNÜNDEN;

            Katma Değer Vergisi (KDV) Kanununun; 1/1 inci maddesine göre, Türkiye'de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler KDV'ye tabidir.       

            KDV oranları, KDV Kanununun 28 inci maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak yayımlanan 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesine ekli I sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için % 1, II sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için % 8, bu listelerde yer almayan vergiye tabi işlemler için % 18 olarak tespit edilmiştir.

            Söz konusu Bakanlar Kurulu Kararnamesine ekli I sayılı listenin 9 uncu sırasına göre, Türk Gümrük Tarife Cetvelinin 87.03 tarife pozisyonundaki binek otomobilleri ve esas itibariyle insan taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu taşıtlardan kullanılmış olanların teslimi %1 oranında KDV'ye tabidir. Bu sırada yer alan "kullanılmış" deyimi 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa göre özel tüketim vergisine tabi olmayan taşıtları ifade etmektedir.

            Yine 2008/13426 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesinin 2 nci maddesinde KDV Kanununun 30/b maddesine göre binek otomobillerin alımında yüklenilen KDV'yi indirim hakkı bulunan mükelleflerin, kiralamak veya çeşitli şekillerde işletmek üzere iktisap ettikleri ve 31/12/2007 tarihi itibarıyla aktiflerinde veya envanterlerinde bulunan binek otomobillerinin iktisap tarihinden itibaren 2 yıl geçtikten sonra teslime konu olması halinde bu teslimde % 1  oranında KDV uygulanacağı ifade edilmiştir.

            Buna göre, KDV Kanununun 30/b maddesine göre binek otomobillerinin alımında yüklendiğiniz KDV'yi indirim hakkı bulunmaması nedeniyle (araç kiralama, taksi işletmesi gibi) 87.03 TGTC tarife pozisyonunda yer alan kullanılmış binek otolarının satışında % 1 KDV oranı uygulanacaktır.

            Aynı Kanunun 30/b maddesinde, faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere işletmelere ait binek otomobillerinin alış vesikalarında gösterilen KDV'nin vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan KDV'den indirilemeyeceği hüküm altına alınmıştır.

            Öte yandan, kullanılmış araç satışında uygulanacak katma değer vergisi oranlarına ilişkin 54 sıra no.lu KDV Sirkülerinde gerekli açıklamalar yapılmış bulunmaktadır.

            Buna göre, aracın binek olup olmadığının Sirküler çerçevesinde değerlendirilmesine müteakip aracın binek otomobil olması halinde şirket faaliyetine yönelik binek otomobil alımlarında;

            -Satıcının mükellef olması ve binek otomobilinin alımında ödenen katma değer vergisini indirim hakkı bulunması halinde %18

            -Satıcının mükellef olması ve binek otomobilin alımında ödenen katma değer vergisini indirim hakkının bulunmaması halinde %1 oranında katma değer vergisi uygulanacaktır.

            - Satıcının mükellef olmaması halinde ise KDV uygulanmayacaktır.

            Satın alınan kullanılmış binek otomobillerinin işletmenin kayıtlarına alındıktan sonra satışında ise alış sırasındaki KDV'nin durumuna bakılmaksızın KDV oranı %1 olarak uygulanacaktır. İşletme adına kayıt ve tescil ettirilen satışa konu bu otomobillerin alımında yüklenilen KDV'nin ise Kanunun 30/b maddesi gereğince indirim konusu yapılması mümkün değildir. Ancak bu vergi, amortismana tabi bir iktisadi kıymet olan taşıta ilişkin olduğu için gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınabilecektir.

            Ancak binek otomobillerinin satışına aracılık edilmesi halinde teslim satıcı ile alıcı arasında gerçekleştiğinden satışa aracılık nedeniyle komisyon adı altında tahsil edilen tutarlar %18 katma değer vergisine tabi olacaktır.

Koray ATEŞ
SMMM-E. Öğretim Görevlisi
Akdeniz Denetim YMM Ltd.Şti.
Fax:0224 224 53 54
korayates@muhasebetr.com

(21.06.2012)

Kaynak: www.MuhasebeTR.com

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.