Tercümanlık Faaliyetinin Vergilendirilmesi

Soru: Tercümanlık faaliyeti ne şekilde vergilendirilecektir?

Cevap: 193 SAYILI GELİR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN:

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 65 inci maddesinde; ‘'Her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır.

Serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade şahsi mesaiye ilmi ve mesleki bilgiye veya ihtisasa dayananve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır.'' hükmüne yer verilmiştir.

Aynı Kanunun ‘'Serbest Meslek Erbabı'' başlıklı 66 ıncı maddesinde; ‘'Serbest meslek faaliyetini mutad meslek halinde ifa edenler serbest meslek erbabıdır. Serbest meslek faaliyetinin yanında meslekten başka bir iş veya görevle devamlı olarak uğraşılması bu vasfı değiştirmez.....'' hükmü yer almıştır.

Bu çerçevede; yapılacak tercüme faaliyeti dolayısıyla elde edilen kazancın serbest meslek kazancı hükümlerine göre vergilendirilmesi gerekmektedir.

Yine Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesinde, "Müellif, mütercim, heykeltraş, hattat, ressam, bestekâr, bilgisayar programcısı ve mucitlerin ve bunların kanuni mirasçılarının şiir, hikâye, roman, makale, bilimsel araştırma ve incelemeleri, bilgisayar yazılımı, röportaj, karikatür, fotoğraf, film, video band, radyo ve televizyon senaryo ve oyunu gibi eserlerini gazete, dergi, bilgisayar ve internet ortamı, radyo, televizyon ve videoda yayınlamak veya kitap, CD, disket, resim, heykel ve nota halindeki eserleri ile ihtira beratlarını satmak veya bunlar üzerindeki mevcut haklarını devir ve temlik etmek veya kiralamak suretiyle elde ettikleri hâsılat Gelir Vergisinden müstesnadır.

Eserlerin neşir, temsil, icra ve teşhir gibi suretlerle değerlendirilmesi karşılığında alınan bedel ve ücretler istisnaya dâhildir.

Yukarıda yazılı kazançların arızi olarak elde edilmesi istisna hükmünün uygulanmasına engel teşkil etmez.

Serbest meslek kazançları istisnasının bu Kanunun 94 üncü maddesi uyarınca tevkif suretiyle ödenecek vergiye şümulü yoktur." hükmü yer almıştır.

Yine Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının 2 inci bendinde; yaptıkları serbest meslek işleri dolayısıyla bu işleri icra edenlere yapılan ödemelerden (noterlere serbest meslek faaliyetlerinden dolayı yapılan ödemeler hariç); tevkifat yapılacağı hüküm altına alınmış olup, 2009/14592 sayılı B.K.K. ile söz konusu tevkifat oranı;

a) 18 nci madde kapsamına giren serbest meslek işleri dolayısıyla yapılan ödemelerden % 17,

b) Diğerlerinden % 20 olarak belirlenmiştir.

Bu açıklamalara göre, tercüme faaliyeti 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu hükümlerine göre tanımlanan çalışmalar arasında yer aldığının belgelendirilmesi halinde, söz konusu çalışmalardan dolayı elde edilecek hasılata münhasır olmak üzere Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesinde yer alan istisnadan faydalanılması mümkün bulunmaktadır.

Ayrıca, söz konusu tercüme faaliyeti istisna kapsamında bulunması durumunda Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasına istinaden tevkifat yapmak mecburiyetinde olanlarca tercümana yapılacak ödemelerden gelir vergisi tevkifatı yapılacağı ve istisna hadleri içinde kalan bu kazançlar için yıllık beyanname verilmeyeceği unutulmamalıdır.

Yine, Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesi kapsamında değerlendirilmeyecek tercüme faaliyetine istinaden elde ettiğiniz serbest meslek kazancı dolayısıyla , tarafınıza yapılacak ödemeler üzerinden ise Kanunun 94 üncü maddesinin 2/b bendi uyarınca gelir vergisi tevkifatı yapılacağı unutulmamalıdır.

3065 SAYILI KATMA DEĞER VERGİSİ YÖNÜNDEN:

KDV Kanununun 1/1 inci maddesine göre serbest meslek faaliyeti kapsamındaki teslim ve hizmetler KDV ye tabidir.

Kanunun 20 nci maddesinde, teslim ve hizmet işlemlerinde katma değer vergisi matrahının, bu işlemlerin karşılığınıteşkil eden bedel olduğu; bedel deyiminin ise malı teslim alan veya kendisine hizmet yapılan veyahut bunlar adına hareket edenlerden bu işlemler karşılığında her ne suretle olursa olsun alınan veya bunlarca borçlanılanpara, mal ve diğer suretlerde sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerler toplamını ifade ettiği hükme bağlanmıştır.

Ayrıca Kanunun 24/b maddesi uyarınca vergi, resim, harç, pay, fon karşılığı gibi unsurların katma değer vergisi matrahına dahil olması zorunludur.

Bu hükümler çerçevesinde; ifa edilen tercümanlık hizmeti karşılığında tahsil edilen (gelir vergisi kesintisi dahil) toplam bedel, KDV matrahı kabul edilecek, vergi de bu bedel üzerinden hesaplanarak beyan edilecektir.

Koray ATEŞ
SMMM-E. Öğretim Görevlisi
Akdeniz Denetim YMM Ltd.Şti.
Fax:0224 224 53 54
korayates@muhasebetr.com

(03.05.2012)

Kaynak: www.MuhasebeTR.com

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.