Kooperatiflerinin Vergi Mükellefiyeti

 Soru: Konut Yapı Kooperatiflerinin vergi mükellefiyeti nasıldır ?

 

Cevap: Kurumlar Vergisi ve Kurum Geçici Vergi Açısından:

           21/6/2006 tarih ve 26205 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 1 inci maddesinin (1) numaralı fıkrasının (b) bendinde kooperatifler kurumlar vergisi mükellefleri arasında sayılmıştır.

           Aynı Kanunun 4/1-k maddesinde; Tüketim ve taşımacılık kooperatifleri hariç olmak üzere, ana sözleşmelerinde sermaye üzerinden kazanç dağıtılmaması, yönetim kurulu başkan ve üyelerine kazanç üzerinden pay verilmemesi, yedek akçelerin ortaklara dağıtılmaması ve sadece ortaklarla iş görülmesine (Yapı kooperatiflerinin kendilerine ait arsalarını kat karşılığı vererek her bir hisse için bir iş yeri veya konut elde etmeleri ortak dışı işlem sayılmaz.) ilişkin hükümler bulunup, bu hükümlere fiilen uyan kooperatifler ile bu kayıt ve şartlara ek olarak kuruluşundan inşaatın bitim tarihine kadar yönetim ve denetim kurullarında, söz konusu inşaat işlerini kısmen veya tamamen üstlenen gerçek kişilerle tüzel kişi temsilcilerine veya Kanunun 13 üncü maddesine göre bunlarla ilişkili olduğu kabul edilen kişilere veya yukarıda sayılanlarla işçi ve işveren ilişkisi içinde bulunanlara yer vermeyen ve yapı ruhsatı ile arsa tapusu kooperatif tüzel kişiliği adına tescil edilmiş olan yapı kooperatifleri kurumlar vergisinden muaf tutulmuştur.

         Anılan Kanunun Geçici 1 inci maddesinin 8 inci fıkrasında ise, 2006 yılının sonuna kadar Kanunun yukarıda belirtilen 4/1-k maddesinde yazılı şartları sağlayamayan yapı kooperatiflerinin muafiyetinin 1/1/2006 tarihi itibarıyla sona ermiş sayılacağı hüküm altına alınmıştır.

          Konu ile ilgili olarak 3/4/2007 tarihli ve 26482 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 1 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin "4.13.2 Yapı kooperatiflerinin muafiyetinde özel şartlar" başlıklı bölümünde; yapı kooperatiflerinde muafiyetten yararlanabilmek için kuruluşlarından yapı inşaatlarının sona erdiği tarihe kadar yönetim ve denetim kurullarında, söz konusu inşaat işini kısmen veya tamamen üstlenen gerçek kişilerle tüzel kişi temsilcilerine ve Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 13 üncü maddesine göre bunlarla ilişkili kişilere veya işçi işveren ilişkisi bulunan kişilere yer verilmemesi, yapı ruhsatı ile arsa tapusunun kooperatif tüzel kişiliği adına olması gerektiği belirtilmiştir.

        Katma Değer Vergisi Açısından:

            KDV Kanununun geçici 15 inci maddesi ile 29/7/1998 tarihinden önce bina inşaat ruhsatı alınmış inşaatlara ilişkin olarak konut yapı kooperatiflerine yapılan inşaat taahhüt işleri KDV den müstesnadır.

            29/7/1998 tarihinden sonra bina inşaat ruhsatı alınmış inşaatlara ilişkin olarak "konut yapı kooperatiflerine yapılan inşaat taahhüt işleri" ise 30/12/2007 tarih ve 26742 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesine ekli (I) sayılı listenin 12 nci sırası uyarınca % 1 oranında KDV ye tabi tutulmaktadır.

            Konut yapı kooperatiflerine yapılan inşaat taahhüt işlerinde KDV uygulamasına ilişkin açıklamalara Mülga 49, 66 ,106 ve 1 Seri Nolu KDV Genel Uygulama Tebliği ile 60 No.lu KDV Sirkülerinin 3.6.5. numaralı bölümünde yer verilmiştir.

            Yine, konut yapı kooperatiflerinin KDV mükellefiyetlerine ilişkin olarak Mülga 113 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin 4 numaralı bölümünde açıklamalar yapılmıştır.

Koray ATEŞ
E. Öğretim Görevlisi
korayates@muhasebetr.com

 

(27.10.2014)

Kaynak: www.MuhasebeTR.com

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.