Ar-Ge Harcamalarında Kullanılacak Hesaplar

 Soru: Ar-Ge Harcamalarında Kullanılacak Hesaplar Hangileridir ?

 

Cevap: Ar-Ge ve yenilik harcamalarının, işletmelerin diğer üretim faaliyetlerine ilişkin harcamalarından ayrılarak, Ar-Ge indiriminin doğru hesaplanmasına imkân verecek şekilde muhasebeleştirilmesi zorunludur.

 

Dönem içerisinde oluşan giderler, Faaliyet giderleri içerisinde yer alan 750-Araştırma ve Geliştirme Giderleri Hesabına kaydedilmelidir.

 

750- Araştırma ve Geliştirme Giderleri

01. İlk Madde Malzeme Giderleri

02. İşçi Ücret ve Giderleri

03. Dışarıdan Sağlanan Fayda ve Hizmetler

04. Genel Giderler

05. Vergi Resim ve Harçlar

06. Amortisman ve Tükenme Payları gibi alt kırılımlara ayrılabilir.

 

750-Araştırma ve Geliştirme Giderlerinde oluşan maliyetler Aylık/Üç aylık Dönemler halinde Bilançonun aktifinde yer alan 263-Araştırma ve Geliştirme Giderleri hesabına alınarak aktifleştirilmelidir.

 

Proje bitiminde 263-Araştırma ve Geliştirme Giderleri Hesaplarında yer alan Ar-Ge maliyetleri itfa edilerek Gelir Tablosu hesaplarına alınmalıdır. (630-Araştırma ve Geliştirme Giderleri).

Ancak, uygulamada Ar-Ge harcamalarının ruhu gereği ve 213 sayılı VUK. 333 sıra nolu Genel Tebliğinde belirtildiği üzere, özün önceliği ilkesinden hareketle Araştırma Geliştirme Giderleri hesabında takip edilen Ar-Ge harcamalarının, harcamanın yapıldığı dönemde de itfa edilmek suretiyle giderleştirildiği görülmektedir.

 

Araştırma ve Geliştirme Giderlerinin itfa süresi 5 yıldır. Yapılan Ar-Ge harcamaları %20 oranında amortismana tabi tutularak 630-Araştırma ve Geliştirme hesabına kaydedilmelidir.

 

Uygulama aşamasında firmalar tarafından Ar-Ge harcamalarının aktifleştirilmesi ile ilgili olarak farklı yöntemler uygulandığı görülmektedir. Birinci yöntem; 5746 sayılı Ar-Ge Kanuna göre Ar-Ge İndirimi uygulayan ve bu kapsamda Ar-Ge harcaması bulunan firmalar bu harcamalarını 263 nolu hesapta aktifleştirmektedirler. İkinci yöntem olarak; 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu 1 nolu tebliğinde “Kurumlar, hesap dönemi içerisinde gayrimaddi hakka yönelik yaptıkları araştırma ve geliştirme  harcamalarının tamamını aktifleştirmek zorundadırlar. Ancak, gayrimaddi hakka yönelik olmayan ve Vergi Usul Kanunu hükümleri çerçevesinde aktifleştirilmesi gerekmeyen harcamalar doğrudan gider yazılabilecektir.” hükmüne bağlı olarak Ar-Ge harcamalarını aktifleştirme yapmadan yani 750 ve 263 nolu hesaplar kullanmadan, özellikle satışa konu proje çıktıları için 151, 152 ve 620 nolu hesaplar yoluyla doğrudan gider yazdıkları görülmektedir. Ancak, gerek Ar-Ge faaliyetlerinin ve gerekse Ar-Ge projesinin tanımları ve niteliği gereği bu işlemler sonucunda bir gayrimaddi hakkın ortaya çıkması söz konusudur. Bir proje Ar-Ge Projesi olarak nitelendiriliyorsa, sonucunda da mutlak surette bir gayrimaddi hak oluşacaktır. Bu nedenle de her iki kanun uygulaması açısından da Ar-Ge harcamalarının yapıldığı dönemde aktife alınması ve proje bitiminde ya da harcamanın yapıldığı dönemde amortisman ayrılmak suretiyle itfa edilmesi gerekir. 263 nolu hesaba alınan örneğin herhangi bir Ar-Ge proje çıktısı makine,  satışa konu olursa aynen firmanın 253 hesabındaki makine ya da 254 hesabındaki taşıtın satılması işleminde olduğu gibi muhasebe kayıtları yapılarak, aktiften çıkarılmaktadır.

Koray ATEŞ
E. Öğretim Görevlisi
korayates@muhasebetr.com

 

(02.09.2014)

Kaynak: www.MuhasebeTR.com

>> Duyurulardan haberdar olmak için E-Posta Listemize kayıt olun.

>> Uygulamalı Enflasyon Muhasebesi (171 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> SGK Teşvikleri (156 Sayfa) Ücretsiz E-Kitap: hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Apple Store 'dan hemen indir.

>> MuhasebeTR mobil uygulamasını Google Play 'den hemen indir.